מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק (טשעקטי און אנדערע רייניגונג, typos fixed: וכדו' ← וכדומה, דוקא ← דווקא) |
ק (החלפת טקסט – "{{דעסקריפציע||ענגליש=" ב־"{{דעסקריפציע||ענגליש = ") |
||
| (9 מיטלסטע ווערסיעס פון 3 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = town in Maramureș County, Romania|העב=עיירה ברומניה|דייטש=Kleinstadt im Kreis Maramureș, Rumänien|}} | |||
{{יישוב | {{יישוב | ||
|נאמען= בארשע | |נאמען= בארשע | ||
| שורה 45: | שורה 46: | ||
פארצייטנס פלעגן יודן אנרופן דאס שטעטל מיטן צונאמען "קליין ירושלים", א נאמען וועלכע זי האט ערליך פארדינט זייענדיג א עיר מלאה חכמים וסופרים. | פארצייטנס פלעגן יודן אנרופן דאס שטעטל מיטן צונאמען "קליין ירושלים", א נאמען וועלכע זי האט ערליך פארדינט זייענדיג א עיר מלאה חכמים וסופרים. | ||
באקאנט זענען צווישן זיי: רבי פנחס'ל בארשער - ברודער פון [[ישראל האגער|אהבת ישראל]]; זיין | באקאנט זענען צווישן זיי: רבי פנחס'ל בארשער - ברודער פון [[ישראל האגער|אהבת ישראל]]; זיין זון רבי אלתר מנחם מענדל האגער פון בארשע; [[רבי יעקב צבי וואלדמאן]] רב פון בארשע; זיינע חשוב'ע זין [[רבי משה עזריאל וואלדמאן]] דער דיין און רבי ישראל; דער [[שוחט]] רבי ישראל כהנא; רבי יוסף לייפער מיט זיינע הייליגע זיהן וועלכע האבן גע'שמ'ט אלס געטליכע לייט, ציהענדיג די הייליגע נדבורנא'ער דינאסטיע. און נאך און נאך קדושי עליון. | ||
== היסטאריע == | == היסטאריע == | ||
| שורה 56: | שורה 57: | ||
== די בארשא קמיע == | == די בארשא קמיע == | ||
פיל מעשיות און סיפורי צדיקים זענען פארבונדן מיט דעם דאזיגן הייליגן שטעטל. אסאך יארן צוריק, אין די צייטן פונעם הייליגן רבין | פיל מעשיות און סיפורי צדיקים זענען פארבונדן מיט דעם דאזיגן הייליגן שטעטל. אסאך יארן צוריק, אין די צייטן פונעם הייליגן רבין [[רבי מנחם מענדיל פון רימאנאוו|מענדעלע רימאנאווער]], זענען די יודן אינעם געגנט געווען היבש פארמעגליך. און ווי פארשטענליך האבן די גוים אינעם געגנט עס נישט געקענט פארטראגן, און אלעס געטוהן צו צעשטערן זייער פרידליכן לעבן. | ||
איינמאל איז זיי געלונגען אנצוגעבן ביי די הערשאפט א מסירה אז די יודן רויבן גאלד פונעם נאענטן [[פריסלאפ בארג]], וועלכע זיצט אויף אוצרות פון גאלד. א גרויסער געפאר האט דאן געלויערט אויך די ארטיגע יודן, איז מען געלאפן צום רבין ר' מענדעלע אויס'פועל'ן א ישועה. דער צדיק האט באלד אפגעשריבן א קמיע, אנזאגנדיג דערביי אז מען זאל עס באהאלטן אינעם ארון הקודש פונעם שטאטישן ביהמ"ד און דאס זאל דינען אלס שמירה פאר אלע יודן פון שטעטל. | איינמאל איז זיי געלונגען אנצוגעבן ביי די הערשאפט א מסירה אז די יודן רויבן גאלד פונעם נאענטן [[פריסלאפ בארג]], וועלכע זיצט אויף אוצרות פון גאלד. א גרויסער געפאר האט דאן געלויערט אויך די ארטיגע יודן, איז מען געלאפן צום רבין ר' מענדעלע אויס'פועל'ן א ישועה. דער צדיק האט באלד אפגעשריבן א קמיע, אנזאגנדיג דערביי אז מען זאל עס באהאלטן אינעם ארון הקודש פונעם שטאטישן ביהמ"ד און דאס זאל דינען אלס שמירה פאר אלע יודן פון שטעטל. | ||
| שורה 65: | שורה 66: | ||
דער בית מדרש צוזאמען מיט די קמיע האבן דורכגעלעבט שווערע ביטערע צייטן, און דאך געבליבן אומגעשעדיגט. א פלא'דיגע געשעהעניש וועלכע באציהט זיך צו די קמיע ווערט דערציילט, אז אין יארן שפעטער אין יאר תרצ"ה ווען עס האט אויסגעבראכן א שרעקליכע שריפה וועלכע האט פארברענט א דריי פערטל בארשא, די פייער צינגען האבן איינגעשלונגען אלע הייזער ארום און אפי' דערגרייכט צו לעקן די האלצערנע געביידע פונעם ביהמ"ד! אבער דער ביהמ"ד זעלבסט איז געבליבן גאנץ מיט זיין פוהלן פּראכט. | דער בית מדרש צוזאמען מיט די קמיע האבן דורכגעלעבט שווערע ביטערע צייטן, און דאך געבליבן אומגעשעדיגט. א פלא'דיגע געשעהעניש וועלכע באציהט זיך צו די קמיע ווערט דערציילט, אז אין יארן שפעטער אין יאר תרצ"ה ווען עס האט אויסגעבראכן א שרעקליכע שריפה וועלכע האט פארברענט א דריי פערטל בארשא, די פייער צינגען האבן איינגעשלונגען אלע הייזער ארום און אפי' דערגרייכט צו לעקן די האלצערנע געביידע פונעם ביהמ"ד! אבער דער ביהמ"ד זעלבסט איז געבליבן גאנץ מיט זיין פוהלן פּראכט. | ||
מיט יארן שפּעטער האט מען | מיט יארן שפּעטער האט מען אויפגעבויט אויפן ארט א גרויסן בית מדרש הארט נעבן דעם אלטן היסטארישן שוהל. און כאטש מערסטנס תפילות זענען פאָרגעקומען אין דער גרויסער שוהל, דאך האט מען זיך נישט געקענט גענצליך אפּשיידן פונעם בּאליבטן אלטן בית מדרש און ביי ספּעציעלע געלעגנהייטן ווי ר"ח בענטשן אדער יזכור וכדומה האט מען געדאוונט דווקא אינעם אלטן שוהל'כל. | ||
דאס ביהמ"ד אינאיינעם מיט די קמיע האט איבערגעלעבט די צווייטע וועלט קריג, און דאן האט עס א יוד פון די שארית הפליטה, אן אפּשטאַמיגער פון בּאַרשא, ארויסגענומען פון ארוה"ק און גענומען מיט זיך קיין ארץ ישראל. | דאס ביהמ"ד אינאיינעם מיט די קמיע האט איבערגעלעבט די צווייטע וועלט קריג, און דאן האט עס א יוד פון די שארית הפליטה, אן אפּשטאַמיגער פון בּאַרשא, ארויסגענומען פון ארוה"ק און גענומען מיט זיך קיין ארץ ישראל. | ||
| שורה 91: | שורה 92: | ||
[[קאַטעגאָריע:שטעטלעך אין רומעניע]] | [[קאַטעגאָריע:שטעטלעך אין רומעניע]] | ||
[[קאַטעגאָריע:מאראמאראש]] | [[קאַטעגאָריע:מאראמאראש]] | ||
[[קאַטעגאָריע: | [[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | ||
[[קאַטעגאָריע: | [[קאַטעגאָריע:נישט שלעכט]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[he:בורשה]] | |||
רעדאגירונגען