אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:חרן"

1,235 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 2 יאָר
פארברייטערט
אין תקציר עריכה
(פארברייטערט)
שורה 1: שורה 1:
{{דרעפט}}
{{דרעפט}}
<!-- הייבט אן רעדאגירן אונטער די שורה -->
<!-- הייבט אן רעדאגירן אונטער די שורה -->
{{עיר
{{יישוב
|שם=חרן
| נאמען = חרן
|סוג יישוב=עיר
| סארט יישוב = שטאט
|שם בשפת המקור=Harran
| אמטשפראך נאָמען = Harran
|תמונה=[[קובץ:Harran2.jpg|250px]]
| הערב =
|כיתוב=מבני כוורת בחרן
| פאן =
|מדינה=טורקיה
| בילד = Harran2.jpg|250px
|סוג יחידה שלטונית ראשונה=[[מחוזות טורקיה|מחוז]]
| באשרייבונג = בינשטאק געביידעס אין חרן
|יחידה שלטונית ראשונה=[[דרום-מזרח אנטוליה]]
| מדינה = טערקיי
|סוג יחידה שלטונית שנייה=[[נפות טורקיה|נפה]]
| גרינדונג דאַטע = [[7'טע יארהונדערט בעפ"צ]]
|יחידה שלטונית שנייה=[[שנלאורפה (נפה)|שנלאורפה]]
| קאארדינאטן = <!--  {{coord|50|23|N|23|26|E|region:PL_type:city|display=inline,title}} -->
|ראש העיר=מחמוט אוזיאבוז{{ש}}([[מפלגת התנועה הלאומית]])
| אפטייל טיפ = [[טערקיי פראווינצן|פראווינץ]]
|מושל=
| אפטייל נאמען =
|סוג יחידה שלטונית מתחת=
| געביט = [[דרום-מזרח אנטאליע]]
|נפות במחוז=
| ראיאן = [[טערקיי געגנטן|געגנט]]
|ערים במחוז=
| דיסטריקט = [[שנלאורפה (דיסטריקט)|שנלאורפה]]
|בירת המחוז=
| בירגערמייסטער = מחמוט אוזיאבוז{{ש}}([[מפלגת התנועה הלאומית]])
|עיר אם=
| גובערנאטאר =  
|שפה רשמית=
| טיפ אונטעראפטייל =  
|שטח=879.7
| דיסטריקטן אין ראיאן =  
|גובה=137
| שטעט אין ראיאן =  
|תאריך ייסוד=[[האלף ה-7 לפנה"ס]]
| ראיאן הויפטשטאט =  
|אוכלוסייה=96,072
| מוטערשטאט =  
|תאריך אוכלוסייה=[[2022]]
| אפיציעלע שפראך =  
|הערת אוכלוסייה={{הערה|{{קישור כללי|כתובת=https://citypopulation.de/en/turkey/admin/|כותרת=Turkey: Administrative Division (Provinces and Districts) - Population Statistics, Charts and Map}}}}
| שטח = 879.7
|צפיפות=109.2
|דירוג שטח=<br />
|תאריך צפיפות=[[2022]]
|דירוג צפיפות=<br />
|קואורדינטות=
| הייך = 137
|אזור זמן=+3
| באפעלקערונג = 96,072
|אתר אינטרנט=
| באפעלקערונג יאר = [[2022]]
|מפה={{מפת מיקום|מדינה=טורקיה|שם=חרן|אורך=39.025|רוחב=36.870833|מפורט=כן|כותרת=לא|סוג=עיר|כיוון כתב=ימינה|הסטת פירוט שם1=גזיאנטפ|הסטת פירוט אופקי1=-10|הסטת פירוט אנכי1=-7|מפה נוספת=נפת שנלאורפה}}
| באפעלקערונג ראנג =
|מפה מפורטת=[[קובץ:Syria2mil-HE.jpg|260px]]
| באפעלקערונג הערה = {{הערה|{{קישור כללי|כתובת=https://citypopulation.de/en/turkey/admin/|כותרת=Turkey: Administrative Division (Provinces and Districts) - Population Statistics, Charts and Map}}}}
|סטטיסטיקות=
| מעטראפאליטען שטח =  
|מורשת עולמית=
| הערת מעטראפאליטען שטח =  
| צפיפות = 109.2
| צייט זאנע = +3
| אתר אינטרנט =  
| מאפע = {{מפת מיקום|מדינה=טורקיה|שם=חרן|אורך=39.025|רוחב=36.870833|מפורט=כן|כותרת=לא|סוג=עיר|כיוון כתב=ימינה|הסטת פירוט שם1=גזיאנטפ|הסטת פירוט אופקי1=-10|הסטת פירוט אנכי1=-7|מפה נוספת=נפת שנלאורפה}}
| פרטימדיקע מאפע = Syria2mil-HE.jpg|260px
| לאקאציע מאפע =  
| סטאטיסטיק =  
}}
}}
[[טעקע:Harran1.jpg|שמאל|ממוזער|250px|חורבות אין חרן]]
[[טעקע:Harran1.jpg|שמאל|ממוזער|250px|חורבות אין חרן]]
שורה 44: שורה 51:
ארום יאר 1270 בעפ"צ איז די שטאט אקופירט געווארן דורך [[שלמנאסר דער ערשטער]] קעניג פון [[אשור]]. ביי די תקופה ווען די אשור קעניגרייך האט אנגעהויבן אונטערצוגיין איז די שטאט קאנטראלירט געווארן דורך די [[ארם|אֲרָמִים]], און מיטן זיך פארשטארקן פון זייער קעניגרייך זענען די אַשׁוּרִים צוריקגעקומען און עס צוריק איינגענומען. אין יאר 612 בעפ"צ, האט דער לעצטער אשורישער קעניג [[אשור-אובליט דער צווייטער]] אריבערגעפירט זיין הויפטשטאט קיין חרן, און דאס, נאך וואס די פריערדיגע הויפטשטאט [[נינוה]] איז אקופירט געווארן דורך די בבלים. נאכן פאלן פון די אשורישע קעניגרייך איז די שטאט געווען אונטער די רעגירונג פון [[בבל]], און מיטן פאלן פון בבל ביים זעקסטן יארהונדערט בעפארן ציילן איז די שטאט אריבער צו די [[מדי|מַדִיישע]] און [[כשדים|כַּשְׂדִישע]] רעגירונג.
ארום יאר 1270 בעפ"צ איז די שטאט אקופירט געווארן דורך [[שלמנאסר דער ערשטער]] קעניג פון [[אשור]]. ביי די תקופה ווען די אשור קעניגרייך האט אנגעהויבן אונטערצוגיין איז די שטאט קאנטראלירט געווארן דורך די [[ארם|אֲרָמִים]], און מיטן זיך פארשטארקן פון זייער קעניגרייך זענען די אַשׁוּרִים צוריקגעקומען און עס צוריק איינגענומען. אין יאר 612 בעפ"צ, האט דער לעצטער אשורישער קעניג [[אשור-אובליט דער צווייטער]] אריבערגעפירט זיין הויפטשטאט קיין חרן, און דאס, נאך וואס די פריערדיגע הויפטשטאט [[נינוה]] איז אקופירט געווארן דורך די בבלים. נאכן פאלן פון די אשורישע קעניגרייך איז די שטאט געווען אונטער די רעגירונג פון [[בבל]], און מיטן פאלן פון בבל ביים זעקסטן יארהונדערט בעפארן ציילן איז די שטאט אריבער צו די [[מדי|מַדִיישע]] און [[כשדים|כַּשְׂדִישע]] רעגירונג.


בסביבות חרן נשתמר זכר ל[[היסטוריה של עם ישראל#העת העתיקה|תקופת המקרא]] בשמות היישובים: תל תרח, תל נחר, שרג. בתל נחר עמדה, כנראה, עיר נחור, ואילו בתל תרח נשאר זכר למשפחת [[תרח]], שככל הנראה הייתה מהמשפחות הידועות בסביבה ההיא. לפי רשימות [[בבל]]יות מ[[תקופת האבות]] מסתבר, שדרך חשובה הוליכה מדרום [[מסופוטמיה]], מסביבות [[אור (עיר)|אור כשדים]], עד לחרן, וממנה דרך [[כרכמיש]] ו[[חלב (עיר)|חלב]] ל[[דמשק]] ול[[תל חצור|חצור]] שב[[ארץ כנען]].
אינעם אומגעגנט פון חרן איז פארבליבן אן אנדענק צו די [[היסטאריע פון די אידן#תנ"ך יארן: פון אברהם אבינו ביז גלות בבל|תקופת המקרא]] מיט די נעמען פון די שטעט: תל תרח, תל נחר, שרג. אין תל נחר איז געשטאנען, ווי עס שיינט, די שטאט פון נחור, און אין תל תרח איז געבליבן אן אנדענק צו די פאמיליע פון [[תרח]], וואס ווי עס ווייזט אויס איז זי געווען פון די באוואוסטע פאמיליעס אין יענעם געגנט. לויט [[בבל]]ישע צייכענונגען פון די [[תקופת האבות]] קוקט אויס, אז אן אנגעזענע וועג האט געפירט פון דרום [[מעסאפאטאמיא]], ארום [[אור כשדים]], ביז חרן, און פון איר דורך [[כרכמיש]] און [[חאלעב]] קיין [[דמשק]] און [[תל חצור|חצור]] וואס אין [[ארץ כנען]].


==חרן אין תורה==
==חרן אין תורה==
[[תרח]], אביו של [[אברהם]], השתקע בחרן לאחר שיצא מ[[אור כשדים|אור כַּשְׂדִּים]]. אברהם ואחיינו [[לוט]] נדדו מחרן ל[[ארץ כנען]] ואילו [[נחור אחי אברהם|נחור]] אחיו נשאר בחרן. אברהם ראה בחרן את מולדתו, ולשם חזר [[עבדות|עבד]] אברהם, כדי לחפש אישה ל[[יצחק]] ושם נשא [[יעקב]] את נשותיו [[לאה]] ו[[רחל]], בנות [[לבן הארמי|לבן]], נכד נחור, ואילך. לחרן ברח יעקב מפני [[עשו]] אחיו ושם נולדו ליעקב אחד-עשר מתוך שנים-עשר בניו שהיו לראשי [[שבטי ישראל]]. בעיר חרן ישבו ארמים, כפי שכתוב בתורה: וַיְהִי יִצְחָק, בֶּן-אַרְבָּעִים שָׁנָה, בְּקַחְתּוֹ אֶת-רִבְקָה בַּת-בְּתוּאֵל הָאֲרַמִּי, מִפַּדַּן אֲרָם, אֲחוֹת לָבָן הָאֲרַמִּי, לוֹ לְאִשָּׁה (בראשית כה, כ). בשפה ה[[חתית]] פדן (pēdan) פירושו 'מקום', מכאן ייתכן כי פדן-ארם פירושו מקום-ארם, כלומר מקום מושבם של הארמים, בני שבטו של אברהם.
[[תרח]], דער טאטע פון [[אברהם]], האט זיך באזעצט אין חרן נאך וואס ער איז ארויס פון [[אור כשדים|אור כַּשְׂדִּים]]. אברהם און זיין פלומעניק [[לוט]] האבן געוואנדערט פון חרן קיין [[ארץ כנען]] און [[נחור]] זיין ברידער איז געבליבן אין חרן. אברהם האט געזען אין חרן זיין היימלאנד, און צו דארט האט זיך צוריק געקערט דער [[שקלאפעריי|קנעכט]] פון אברהם, כדי צו זוכן א ווייב פאר [[יצחק]] און דארט האט [[יעקב]] געהייראט זיינע ווייבער [[לאה]] און [[רחל]], טעכטער פון [[לבן]], אייניקל פון נחור, און ווייטער. קיין חרן האט יעקב אנטלאפן פון [[עשו]] זיין ברידער און דארט זענען געבוירן צו יעקב עלף פון זיינע צוועלף קינדער וואס זענען געווען די [[שבטי ישראל]]. אין שטאט חרן האבן געוואוינט ארמים, ווי עס שטייט אין די תורה: וַיְהִי יִצְחָק, בֶּן-אַרְבָּעִים שָׁנָה, בְּקַחְתּוֹ אֶת-רִבְקָה בַּת-בְּתוּאֵל הָאֲרַמִּי, מִפַּדַּן אֲרָם, אֲחוֹת לָבָן הָאֲרַמִּי, לוֹ לְאִשָּׁה (בראשית כה, כ). און די [[חת|חתישע]] שפראך איז פדן (pēdan) טייטש א 'פלאץ', און עס קען זיין אז פדן-ארם מיינט פלאץ-ארם, דאס הייסט די וואוינארט פון די ארמים.


יש המזהים את מקום מוצאו של אברהם ב[[חורן]] ליד [[רמת הגולן]] המבוטא חַוְרָן ומסבירים את הבלבול בדמיון ה[[פונולוגיה|פונולוגי]] של השמות.
פארהאן וואס אידענטיפיצירן חרן אלס [[חורן]] נעבן [[רמת הגולן]] וואס ווערט ארויסגעזאגט חַוְרָן און ערקלערן די צעמישעניש פון די [[פאנאלאגיע|פאנאלאגישע]] ענליכקייט צווישן די נעמען


==דרויסנדע לינקס==
==דרויסנדע לינקס==
486

רעדאגירונגען