958
רעדאגירונגען
אין תקציר עריכה |
(רעדאגירונג, פארברייטערט) |
||
| שורה 4: | שורה 4: | ||
| פסוקים = {{תנ"ך|שמות|כז|כ|קצר=כן}} - {{תנ"ך|שמות|ל|י|קצר=כן|ללא=ספר}} | | פסוקים = {{תנ"ך|שמות|כז|כ|קצר=כן}} - {{תנ"ך|שמות|ל|י|קצר=כן|ללא=ספר}} | ||
| צאל פסוקים = 101 | | צאל פסוקים = 101 | ||
| אינהאלט = די מצוות פון [[הדלקת הנרות במקדש]], [[בגדי כהונה]], [[ | | אינהאלט = די מצוות פון [[הדלקת הנרות במקדש]], [[בגדי כהונה]], [[שבעת ימי המילואים]] | ||
| מספר עשה חינוך = 4 | | מספר עשה חינוך = 4 | ||
| מספר לא תעשה חינוך = 4 | | מספר לא תעשה חינוך = 4 | ||
| עשה חינוך = [[הדלקת הנרות במקדש]], [[בגדי כהונה]], [[ | | עשה חינוך = [[הדלקת הנרות במקדש]], [[בגדי כהונה]], [[קדשי קדשים#מצוות אכילה בקדשי קדשים|אכילת קדשי קדשים לכהנים]], [[קטורת הסמים]] | ||
| לא תעשה חינוך = | | לא תעשה חינוך = אראפנעמען דעם [[חושן]] פונעם [[אפוד]], צערייסן דעם [[מעיל (בגד כהונה)|מעיל]] פונעם [[כהן גדול]], א [[זר (הלכה)|זר]] צו עסן [[קדשי קדשים]], מקריב צו זיין עפעס אנדערש ווי [[קטורת הסמים|קטורת]] אויפן [[מזבח הזהב]] | ||
| הפטרה1 = {{תנ"ך|יחזקאל|מג|י|כז|קצר=כן}} | | הפטרה1 = {{תנ"ך|יחזקאל|מג|י|כז|קצר=כן}} | ||
| צאל ווערטער = 1412 | | צאל ווערטער = 1412 | ||
}} | }} | ||
[[קובץ:Ballymote Church of the Immaculate Conception South Aisle The Presentation of the Blessed Virgin Right Window Detail Kohen Gadol 2010 09 23.jpg|200px|ממוזער|בגדי כהן גדול]] | [[קובץ:Ballymote Church of the Immaculate Conception South Aisle The Presentation of the Blessed Virgin Right Window Detail Kohen Gadol 2010 09 23.jpg|200px|ממוזער|בגדי כהן גדול]] | ||
פרשת '''תְּצַוֶּה ''' איז די אכטע [[פרשת השבוע|פרשה]] אין [[שמות|ספר שמות]] | פרשת '''תְּצַוֶּה ''' איז די אכטע [[פרשת השבוע|פרשה]] אין [[שמות|ספר שמות]]. די פרשה גייט פון {{תנ"ך|שמות|כז|כ|ללא=ספר}}, ביז {{תנ"ך|שמות|ל|י|ללא=ספר}}, לויטן אנגענומענעם וועג פון רעכענען די [[פרקי התנ"ך|קאפיטלען]]. | ||
די פרשה זעצט פאר מיט די אנווייזונגען פונעם אייבערשטן צו [[משה רבינו]] איבערן אויפשטעלן דעם [[משכן]]. | |||
פרשת תצוה ווערט געליינט צווישן די דאטומען [[ח' אדר]] און [[ט"ו אדר]] (אין אן [[עיבור יאר]], [[אדר א']]). | |||
==פרשה אינהאלט== | ==פרשה אינהאלט== | ||
די פרשה | די פרשה הייבט זיך אן מיטן אייבערשטנ'ס ווערטער צו משה: "ואתה תצוה את בני ישראל" (אין [[אידיש]]: דו זאלסט באפעלן די אידן), אן צו באצייכענען צו וועמען די ווערטער זענען געוואנדן - משה; גלייכצייטיג איז דאס די איינציגסטע פרשה צווישן די [[חומש]]ים, [[שמות]], [[ויקרא]] און [[במדבר]], וואו ס'ווערט אינגאנצן נישט דערמאנט משה רבינו'ס נאמען. דאס איז פארבינדן מיט דעם וואס אין דער קומענדיגער פרשה, [[פרשת כי תשא]], נאכן [[חטא העגל]], האט משה געזאגט פארן אייבערשטן: "וְעַתָּה אִם תִּשָּׂא חַטָּאתָם, וְאִם אַיִן - מְחֵנִי נָא מִסִּפְרְךָ אֲשֶׁר כָּתָבְתָּ" (טאמער פארגעבסטו די אידן אויפן חטא העגל, איז גוט, און אויב נישט מעק אויס מיין נאמען פון דער תורה) - דערפאר איז זיין נאמען אויסגעמעקט פון דער פרשה.{{הערה|[[זוהר]], [[פרשת פנחס]], [[S:זהר_חלק_ג_רמו_א|דף רמ"ו, עמוד א']]}}; און טראצדעם וואס ער האט דאס בלויז געזאגט אלס "[[תנאי הלכה|תנאי]]", טאמער דער אייבערשטער איז נישט מוחל דעם חטא העגל, איז אבער דער כלל אז א "קללת חכם", אפילו מיט א תנאי, ווערט אויסגעפירט{{הערה|זוהר חדש אויף [[שיר השירים]], [[S:זהר_חדש_עד_ב|דף ע"ד, עמוד ב']]}}. אויך איז דאס פארבינדן מיט דעם וואס די פרשה געפאלט אין דער וואך פון [[ז' אדר]], די יארצייט פון משה רבינו{{הערה|{{היברובוקס|[[רבי מנחם נחום טשערנאבילער]]|מאור עינים|24871||עמוד=133|ללא}}: {{ציטוטון|כי הנה חל סדר תצוה בשבוע שחל בה ז' אדר, הוא בחינת הסתלקות משה, ולכן לא נזכר שמו בסדר פרשה זו, כי נסתלק משה}}.{{ש}}אזוי אויך אין {{היברובוקס||קהלת יצחק|34762||עמוד=87|ללא}}, אינעם נאמען פונעם [[גר"א]]: {{ציטוטון|עשה נא אזנך כאפרכסת ושמע נא דבר נכבד ונעלה אשר שמעתי בשם אדמו"ר רשכבה"ג אור ישראל וקדושו הגר"א מווילנא זללה"ה, והוא משום דז' אדר נופל תמיד בפרשה תצוה [רק לפעמים רחוקות שפרשה תצוה נופל אחר ז' אדר], והשם יתברך ויתעלה שמו, הצופה ומביט עד סוף כל הדורות, ידע מראש כי בז' אדר יסתלק משה רבינו ע"ה, לזאת לא זכר שמו בפרשה הזאת לרמז על זה}}.}} | ||
אנהייב פרשה ווערט משה באפוילן פונעם באשעפער צו נעמען אויל פאר [[הדלקת הנרות במקדש|הדלקת המנורה]] טאג טעגליך. | |||
די ערשטע האלב פרשה | די ערשטע האלב פרשה באשעפטיגט זיך מיט די באפעלן צו מאכן די [[בגדי כהונה]] פאר [[אהרן]] און זיינע קינדער, די [[כהן|כהנים]]. די בגדי [[כהן גדול]] זענען ווי פאלגנד: דער [[חושן]], דער [[אפוד]], דער [[ציץ]], דער [[מעיל (בגד כהונה)|מעיל]], דער [[כתונת (בגד כהונה)|כתונת]], דער [[מצנפת (בגד כהונה)|מצנפת]], דער [[אבנט (בגד כהונה)|אבנט]] און די [[מכנסיים (בגד כהונה)|מכנסיים]]. פאר די אנדערע כהנים ([[כהן הדיוט]]) זענען פארהאן נאר פיר בגדי כהונה, ווי פאלגנד: כתונת, אבנט, מגבעת און מכנסיים. | ||
די צווייטע האלב פרשה ענטהאלט דעם באפעל צו ברענגען ספעציעלע [[קרבן|קרבנות]] אין די [[שבעת ימי המילואים]] לכבוד'ן באנייען דעם משכן. אויך זענען פארהאן אין דער פרשה די באפעלן צו ברענגען דעם [[קרבן תמיד]], צו בויען דעם [[מזבח הזהב]] אויף מקטיר צו זיין דערויף די [[קטורת הסמים]]. אין די לעצטע פסוקים פון דער פרשה ווערט אויך דערמאנט א רמז איבער [[יום כיפור]], איינמאל אין יאר ווען מ'וועט מעגן נוצן דעם מזבח הזהב אויף אן אנדער צוועק{{הערה|אויך ווען מ'ברענגט א [[פר כהן המשיח]], אדער א [[פר העלם דבר של ציבור]] נוצט מען דעם אינעווייניגסטן מזבח, אבער דאס האט די תורה נישט געהאלטן אלס וויכטיג דא צו דערמאנען, וויבאלד דאס זענען נישט קיינע קביעות'דיגע קרבנות. [[אבן עזרא]] אויף {{תנ"ך|שמות|ל|י}}}}. | |||
==מצוות אין דער פרשה== | |||
לויט ווי ס'איז אויסגערעכנט אינעם [[ספר החינוך]] זענען פארהאן זיבן מצוות אין דער פרשה: | |||
{| class="wikitable" | |||
|+ | |||
!די מצוות | |||
!מקור | |||
!די מצוה איז אקטועל היינטיגע צייטן | |||
!די וואס זענען באפוילן | |||
|- | |||
|[[הדלקת הנרות במקדש|צינדן די מנורה אין בית המקדש]]. | |||
|יַעֲרֹךְ אֹתוֹ אַהֲרֹן וּבָנָיו.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כז|כא}}}} | |||
|ניין | |||
|די כהנים | |||
|- | |||
|די כהנים זאלן אנטון [[בגדי כהונה]]. | |||
|וְעָשׂוּ בִגְדֵי קֹדֶשׁ לְאַהֲרֹן אָחִיךָ וּלְבָנָיו.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כח|ד}}}} | |||
|ניין | |||
|כהנים-מענער | |||
|- | |||
|איסור אראפצונעמען דעם [[חושן]] פונעם [[אפוד]] | |||
|וְלֹא יִזַּח הַחֹשֶׁן מֵעַל הָאֵפוֹד.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כח|כח}}}} | |||
|ניין | |||
|יעדער | |||
|- | |||
|איסור צו צערייסן דעם עק פונעם [[מעיל (בגד כהונה)|מעיל]] פונעם [[כהן גדול]] | |||
|לֹא יִקָּרֵעַ.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כח|לב}}}} | |||
|ניין | |||
|יעדער | |||
|- | |||
|[[קדשי קדשים#מצוות אכילה בקדשי קדשים|עסן דאס פלייש]] פון [[קרבן חטאת]] און [[קרבן אשם|אשם]] | |||
|וְאָכְלוּ אֹתָם אֲשֶׁר כֻּפַּר בָּהֶם.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כט|לג}}}} | |||
|ניין | |||
|כהנים-מענער | |||
|- | |||
|מקטיר זיין [[קטורת]] | |||
|וְהִקְטִיר עָלָיו אַהֲרֹן קְטֹרֶת סַמִּים בַּבֹּקֶר בַּבֹּקֶר בְּהֵיטִיבוֹ אֶת הַנֵּרֹת יַקְטִירֶנָּה.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ל|ז}}}} | |||
|ניין | |||
|כהנים-מענער | |||
|- | |||
|איסור מקריב צו זיין עפעס אנדערש ווי [[קטורת]] אויפן [[מזבח הזהב]] | |||
|לֹא תַעֲלוּ עָלָיו קְטֹרֶת זָרָה וְעֹלָה וּמִנְחָה וְנֵסֶךְ לֹא תִסְּכוּ עָלָיו.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ל|ט}}}} | |||
|ניין | |||
|כהנים | |||
|} | |||
==דאטומען== | ==דאטומען== | ||
| שורה 42: | שורה 89: | ||
==מפטיר און הפטורה== | ==מפטיר און הפטורה== | ||
* רוב יארן | * רוב יארן ווערט פרשת תצוה געליינט א שבת בעפאר [[פורים]] וואס דערין ווערט אויך געליינט [[פרשת זכור]] און מ'זאגט דאן די הפטורה פון [[ארבע פרשיות#שבת זכור|שבת זכור]]. | ||
* אין | *אין אן עיבור-יאר, ליינט מען די הפטורה פון פרשת תצוה, וואס דאס איז אין {{תנ"ך|יחזקאל|מג|י|כז|קצר=כן}}, וועלכע רעדט איבער די פונקטליכע מאסן פונעם בנין [[בית המקדש]] און די קרבנות המילואים. אויסער ביי די [[ראמאניאטן|ראָמאַניאָטן]] וואס די הפטורה איז פון {{תנ"ך|ירמיהו|יא|טז}}, ביז {{תנ"ך|ירמיהו|יב|טו|ללא=ספר}}. | ||
* אין זחא יארן, ווען פרשת תצוה ווערט געליינט שבת [[שושן פורים]], ווערט עס צעטיילט ווי פאלגנד: אין די שטעט וואס זענען [[עיר מוקפת חומה מימות יהושע בן נון|מוקפות חומה מימות יהושע בן נון]], וואו מען ליינט אויף מפטיר די קריאה פון פורים ([[מלחמת עמלק]]), איז די הפטורה פון שבת פורים (ד.ה. די הפטורה פון [[שבת זכור]]); אין אנדערע שטעט, ליינט מען די געווענליכע הפטורה פון פרשת תצוה. | |||
==וועבלינקען== | ==וועבלינקען== | ||
רעדאגירונגען