אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "פרשת תצוה"

4,450 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 2 יאָר
רעדאגירונג, פארברייטערט
אין תקציר עריכה
(רעדאגירונג, פארברייטערט)
שורה 4: שורה 4:
| פסוקים = {{תנ"ך|שמות|כז|כ|קצר=כן}} - {{תנ"ך|שמות|ל|י|קצר=כן|ללא=ספר}}
| פסוקים = {{תנ"ך|שמות|כז|כ|קצר=כן}} - {{תנ"ך|שמות|ל|י|קצר=כן|ללא=ספר}}
| צאל פסוקים = 101
| צאל פסוקים = 101
| אינהאלט = די מצוות פון [[הדלקת הנרות במקדש]], [[בגדי כהונה]], [[קרבן המילואים]]
| אינהאלט = די מצוות פון [[הדלקת הנרות במקדש]], [[בגדי כהונה]], [[שבעת ימי המילואים]]
| מספר עשה חינוך = 4
| מספר עשה חינוך = 4
| מספר לא תעשה חינוך = 4
| מספר לא תעשה חינוך = 4
| עשה חינוך = [[הדלקת הנרות במקדש]], [[בגדי כהונה]], [[קודשי קודשים#מצוות אכילה בקדשי קדשים|אכילת קודשי קודשים לכהנים]], [[קטורת הסמים]]
| עשה חינוך = [[הדלקת הנרות במקדש]], [[בגדי כהונה]], [[קדשי קדשים#מצוות אכילה בקדשי קדשים|אכילת קדשי קדשים לכהנים]], [[קטורת הסמים]]
| לא תעשה חינוך = ארפצונעמען די [[חושן]] פון די [[אפוד]], צורייסן די [[מעיל (בגד כהונה)|מעיל]] פון די [[כהן גדול]], א [[זר (הלכה)|זר]] צו עסן [[קדשי קדשים]], מקטיר צו זיין נישט קיין [[קטורת הסמים|קטורת]] אויף די [[מזבח הזהב]]
| לא תעשה חינוך = אראפנעמען דעם [[חושן]] פונעם [[אפוד]], צערייסן דעם [[מעיל (בגד כהונה)|מעיל]] פונעם [[כהן גדול]], א [[זר (הלכה)|זר]] צו עסן [[קדשי קדשים]], מקריב צו זיין עפעס אנדערש ווי [[קטורת הסמים|קטורת]] אויפן [[מזבח הזהב]]
| הפטרה1 = {{תנ"ך|יחזקאל|מג|י|כז|קצר=כן}}
| הפטרה1 = {{תנ"ך|יחזקאל|מג|י|כז|קצר=כן}}
| צאל ווערטער = 1412
| צאל ווערטער = 1412
}}
}}
[[קובץ:Ballymote Church of the Immaculate Conception South Aisle The Presentation of the Blessed Virgin Right Window Detail Kohen Gadol 2010 09 23.jpg|200px|ממוזער|בגדי כהן גדול]]
[[קובץ:Ballymote Church of the Immaculate Conception South Aisle The Presentation of the Blessed Virgin Right Window Detail Kohen Gadol 2010 09 23.jpg|200px|ממוזער|בגדי כהן גדול]]
פרשת '''תְּצַוֶּה ''' איז די אכטע [[פרשת השבוע|פרשה]] אין [[שמות|ספר שמות]], די פרשה גייט פון {{תנ"ך|שמות|כז|כ|ללא=ספר}}, ביז {{תנ"ך|שמות|ל|י|ללא=ספר}}, לויטן אנגענומענעם וועג פון רעכענען די [[פרקי התנ"ך|קאפיטלען]].
פרשת '''תְּצַוֶּה ''' איז די אכטע [[פרשת השבוע|פרשה]] אין [[שמות|ספר שמות]]. די פרשה גייט פון {{תנ"ך|שמות|כז|כ|ללא=ספר}}, ביז {{תנ"ך|שמות|ל|י|ללא=ספר}}, לויטן אנגענומענעם וועג פון רעכענען די [[פרקי התנ"ך|קאפיטלען]].


אין די פרשה גייט ווייטער אן די אנווייזונגען פון אייבישטער צו [[משה רבינו]] איבער דאס אויפשטעלן פון די [[משכן]].
די פרשה זעצט פאר מיט די אנווייזונגען פונעם אייבערשטן צו [[משה רבינו]] איבערן אויפשטעלן דעם [[משכן]].


די פרשה ווערט געליינט צווישן די דאטומען [[ח' אדר]] און [[ט"ו אדר]] (אין אן [[עיבור יאר]], [[אדר א']]).
פרשת תצוה ווערט געליינט צווישן די דאטומען [[ח' אדר]] און [[ט"ו אדר]] (אין אן [[עיבור יאר]], [[אדר א']]).


==פרשה אינהאלט==
==פרשה אינהאלט==
די פרשה הויבט זיך אן רעדנדיג צו משה "ואתה תצווה את בני ישראל" אן צו פארצייכענען די נאמען צו וועמען ס'איז געוואנדן-משה. אזוי אויך איז די פרשה די איינציגע פון [[חומש]]ים [[שמות]] [[ויקרא]] און [[במדבר]] וואס ס'ווערט נישט דערמאנט דערין די נאמען פון משה רבינו. ס'איז דא וואס האבן דאס פארבינדן מיט דעם וואס אין די קומענדיגע פרשה [[פרשת כי תשא]] נאך די [[חטא העגל]] האט משה געזאגט פארן אייבישטער: "וְעַתָּה אִם תִּשָּׂא חַטָּאתָם, וְאִם אַיִן - מְחֵנִי נָא מִסִּפְרְךָ אֲשֶׁר כָּתָבְתָּ".{{הערה|1=[[אברהם אלקנה כהנא שפירא|הרב אברהם שפירא]], [http://www.yeshiva.org.il/midrash/shiur.asp?id=4484 גדלות משה רבנו ומסירותו למען ישראל], אויפן "ישיבה" זייטל}}
די פרשה הייבט זיך אן מיטן אייבערשטנ'ס ווערטער צו משה: "ואתה תצוה את בני ישראל" (אין [[אידיש]]: דו זאלסט באפעלן די אידן), אן צו באצייכענען צו וועמען די ווערטער זענען געוואנדן - משה; גלייכצייטיג איז דאס די איינציגסטע פרשה צווישן די [[חומש]]ים, [[שמות]], [[ויקרא]] און [[במדבר]], וואו ס'ווערט אינגאנצן נישט דערמאנט משה רבינו'ס נאמען. דאס איז פארבינדן מיט דעם וואס אין דער קומענדיגער פרשה, [[פרשת כי תשא]], נאכן [[חטא העגל]], האט משה געזאגט פארן אייבערשטן: "וְעַתָּה אִם תִּשָּׂא חַטָּאתָם, וְאִם אַיִן - מְחֵנִי נָא מִסִּפְרְךָ אֲשֶׁר כָּתָבְתָּ" (טאמער פארגעבסטו די אידן אויפן חטא העגל, איז גוט, און אויב נישט מעק אויס מיין נאמען פון דער תורה) - דערפאר איז זיין נאמען אויסגעמעקט פון דער פרשה.{{הערה|[[זוהר]], [[פרשת פנחס]], [[S:זהר_חלק_ג_רמו_א|דף רמ"ו, עמוד א']]}}; און טראצדעם וואס ער האט דאס בלויז געזאגט אלס "[[תנאי הלכה|תנאי]]", טאמער דער אייבערשטער איז נישט מוחל דעם חטא העגל, איז אבער דער כלל אז א "קללת חכם", אפילו מיט א תנאי, ווערט אויסגעפירט{{הערה|זוהר חדש אויף [[שיר השירים]], [[S:זהר_חדש_עד_ב|דף ע"ד, עמוד ב']]}}. אויך איז דאס פארבינדן מיט דעם וואס די פרשה געפאלט אין דער וואך פון [[ז' אדר]], די יארצייט פון משה רבינו{{הערה|{{היברובוקס|[[רבי מנחם נחום טשערנאבילער]]|מאור עינים|24871||עמוד=133|ללא}}: {{ציטוטון|כי הנה חל סדר תצוה בשבוע שחל בה ז' אדר, הוא בחינת הסתלקות משה, ולכן לא נזכר שמו בסדר פרשה זו, כי נסתלק משה}}.{{ש}}אזוי אויך אין {{היברובוקס||קהלת יצחק|34762||עמוד=87|ללא}}, אינעם נאמען פונעם [[גר"א]]: {{ציטוטון|עשה נא אזנך כאפרכסת ושמע נא דבר נכבד ונעלה אשר שמעתי בשם אדמו"ר רשכבה"ג אור ישראל וקדושו הגר"א מווילנא זללה"ה, והוא משום דז' אדר נופל תמיד בפרשה תצוה [רק לפעמים רחוקות שפרשה תצוה נופל אחר ז' אדר], והשם יתברך ויתעלה שמו, הצופה ומביט עד סוף כל הדורות, ידע מראש כי בז' אדר יסתלק משה רבינו ע"ה, לזאת לא זכר שמו בפרשה הזאת לרמז על זה}}.}}


אין אנהייב ווערט משה באפוילן פונעם באשעפער צו נעמען אויל פאר [[הדלקת הנרות במקדש|הדלקת המנורה]] טאג טעגליך.
אנהייב פרשה ווערט משה באפוילן פונעם באשעפער צו נעמען אויל פאר [[הדלקת הנרות במקדש|הדלקת המנורה]] טאג טעגליך.


די ערשטע האלב פרשה האנדלט מיט די באפעלן איבער די [[בגדי כהונה]] פון [[אהרן]] און זיינע קינדער די [[כהן|כהנים]]. די בגדי [[כהן גדול]] זענען ווי פאלגנד: די [[חושן]], די [[אפוד]], די [[ציץ]], די [[מעיל (בגד כהונה)|מעיל]], די [[כתונת (בגד כהונה)|כתונת]], די [[מצנפת (בגד כהונה)|מצנפת]], די [[אבנט (בגד כהונה)|אבנט]] און די [[מכנסיים (בגד כהונה)|מכנסיים]]. פאר די אנדערע כהנים ([[כהן הדיוט]]) זענען פארהאן נאר פיר בגדי כהונה, ווי פאלגנד: כתונת, אבנט, מגבעת און מכנסיים.
די ערשטע האלב פרשה באשעפטיגט זיך מיט די באפעלן צו מאכן די [[בגדי כהונה]] פאר [[אהרן]] און זיינע קינדער, די [[כהן|כהנים]]. די בגדי [[כהן גדול]] זענען ווי פאלגנד: דער [[חושן]], דער [[אפוד]], דער [[ציץ]], דער [[מעיל (בגד כהונה)|מעיל]], דער [[כתונת (בגד כהונה)|כתונת]], דער [[מצנפת (בגד כהונה)|מצנפת]], דער [[אבנט (בגד כהונה)|אבנט]] און די [[מכנסיים (בגד כהונה)|מכנסיים]]. פאר די אנדערע כהנים ([[כהן הדיוט]]) זענען פארהאן נאר פיר בגדי כהונה, ווי פאלגנד: כתונת, אבנט, מגבעת און מכנסיים.
 
די צווייטע האלב פרשה ענטהאלט דעם באפעל צו ברענגען ספעציעלע [[קרבן|קרבנות]] אין די [[שבעת ימי המילואים]] לכבוד'ן באנייען דעם משכן. אויך זענען פארהאן אין דער פרשה די באפעלן צו ברענגען דעם [[קרבן תמיד]], צו בויען דעם [[מזבח הזהב]] אויף מקטיר צו זיין דערויף די [[קטורת הסמים]]. אין די לעצטע פסוקים פון דער פרשה ווערט אויך דערמאנט א רמז איבער [[יום כיפור]], איינמאל אין יאר ווען מ'וועט מעגן נוצן דעם מזבח הזהב אויף אן אנדער צוועק{{הערה|אויך ווען מ'ברענגט א [[פר כהן המשיח]], אדער א [[פר העלם דבר של ציבור]] נוצט מען דעם אינעווייניגסטן מזבח, אבער דאס האט די תורה נישט געהאלטן אלס וויכטיג דא צו דערמאנען, וויבאלד דאס זענען נישט קיינע קביעות'דיגע קרבנות. [[אבן עזרא]] אויף {{תנ"ך|שמות|ל|י}}}}.
 
==מצוות אין דער פרשה==
לויט ווי ס'איז אויסגערעכנט אינעם [[ספר החינוך]] זענען פארהאן זיבן מצוות אין דער פרשה:
 
{| class="wikitable"
|+
!די מצוות
!מקור
!די מצוה איז אקטועל היינטיגע צייטן
!די וואס זענען באפוילן
|-
|[[הדלקת הנרות במקדש|צינדן די מנורה אין בית המקדש]].
|יַעֲרֹךְ אֹתוֹ אַהֲרֹן וּבָנָיו.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כז|כא}}}}
|ניין
|די כהנים
|-
|די כהנים זאלן אנטון [[בגדי כהונה]].
|וְעָשׂוּ בִגְדֵי קֹדֶשׁ לְאַהֲרֹן אָחִיךָ וּלְבָנָיו.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כח|ד}}}}
|ניין
|כהנים-מענער
|-
|איסור אראפצונעמען דעם [[חושן]] פונעם [[אפוד]]
|וְלֹא יִזַּח הַחֹשֶׁן מֵעַל הָאֵפוֹד.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כח|כח}}}}
|ניין
|יעדער
|-
|איסור צו צערייסן דעם עק פונעם [[מעיל (בגד כהונה)|מעיל]] פונעם [[כהן גדול]]
|לֹא יִקָּרֵעַ.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כח|לב}}}}
|ניין
|יעדער
|-
|[[קדשי קדשים#מצוות אכילה בקדשי קדשים|עסן דאס פלייש]] פון [[קרבן חטאת]] און [[קרבן אשם|אשם]]
|וְאָכְלוּ אֹתָם אֲשֶׁר כֻּפַּר בָּהֶם.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כט|לג}}}}
|ניין
|כהנים-מענער
|-
|מקטיר זיין [[קטורת]]
|וְהִקְטִיר עָלָיו אַהֲרֹן קְטֹרֶת סַמִּים בַּבֹּקֶר בַּבֹּקֶר בְּהֵיטִיבוֹ אֶת הַנֵּרֹת יַקְטִירֶנָּה.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ל|ז}}}}
|ניין
|כהנים-מענער
|-
|איסור מקריב צו זיין עפעס אנדערש ווי [[קטורת]] אויפן [[מזבח הזהב]]
|לֹא תַעֲלוּ עָלָיו קְטֹרֶת זָרָה וְעֹלָה וּמִנְחָה וְנֵסֶךְ לֹא תִסְּכוּ עָלָיו.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ל|ט}}}}
|ניין
|כהנים
|}


די צווייטע האלב פרשה רעדט איבער די באפעל אויף די [[קרבן המילואים]] וואס מען דארף מקריב זיין לשם חנוכת [[המשכן]]. נאך זענען פארהאן אין פרשה די באפעלן איבער די [[קרבן התמיד]], און צו בויען די [[מזבח הזהב]] אויף מקטיר צו זיין דערויף די [[קטורת הסמים]]. אין די לעצטע פסוקים פון פרשה ווערט אויך דערמאנט איבער [[יום כיפור]] וואס וועט פארהאנען אן עקסטערן חיוב איינמאליג אין יאר.


==דאטומען==
==דאטומען==
שורה 42: שורה 89:


==מפטיר און הפטורה==
==מפטיר און הפטורה==
* רוב יארן וואס פרשת תצווה ווערט געליינט א שבת בעפאר [[פורים]] וואס דערין ווערט אויך געליינט [[פרשת זכור]], זאגט מען דאן די הפטורה פון [[ארבע פרשיות#שבת זכור|שבת זכור]].
* רוב יארן ווערט פרשת תצוה געליינט א שבת בעפאר [[פורים]] וואס דערין ווערט אויך געליינט [[פרשת זכור]] און מ'זאגט דאן די הפטורה פון [[ארבע פרשיות#שבת זכור|שבת זכור]].
* אין זחא יארן וואס פרשת תצווה ווערט געליינט שבת [[שושן פורים]], אין די שטעט וואס זענען פון די [[עיר מוקפת חומה מימות יהושע בן נון|ערים מוקפות חומה מימות יהושע בן נון]] וואס מען ליינט אויף מפטיר די קריאה פון פורים ([[מלחמת עמלק]]) איז די הפטורה פון שבת פורים (וואס איז אויך די הפטורה פון [[שבת זכור]]), אין אלערליי פלעצער איז די הפטורה פון פרשת תצוה {{תנ"ך|יחזקאל|מג|י|כז|קצר=כן}}, וואס רעדט איבער די פונקטליכע באפעלן אויף בנין בית המקדש און די קרבנות המילואים.
*אין אן עיבור-יאר, ליינט מען די הפטורה פון פרשת תצוה, וואס דאס איז אין {{תנ"ך|יחזקאל|מג|י|כז|קצר=כן}}, וועלכע רעדט איבער די פונקטליכע מאסן פונעם בנין [[בית המקדש]] און די קרבנות המילואים. אויסער ביי די [[ראמאניאטן|ראָמאַניאָטן]] וואס די הפטורה איז פון {{תנ"ך|ירמיהו|יא|טז}}, ביז {{תנ"ך|ירמיהו|יב|טו|ללא=ספר}}.
* אין אן עיבור-יאר, אזוי אויך און א זחא יאר וואס איז א שנה פשוטה, אין שטעט וואס זענען נישט [[עיר מוקפת חומה מימות יהושע בן נון|ערים מוקפות חומה מימות יהושע בן נון]], איז די הפטורה די נבואה איבער די בנין [[בית המקדש השלישי]] {{תנ"ך|יחזקאל|מג|י|כז|ללא=ספר}}. אויסער לויט [[נוסח ראמעניע]] וואס די הפטורה איז פון {{תנ"ך|ירמיהו|יא|טז}} ביז {{תנ"ך|ירמיהו|יב|טו|ללא=ספר}}.
* אין זחא יארן, ווען פרשת תצוה ווערט געליינט שבת [[שושן פורים]], ווערט עס צעטיילט ווי פאלגנד: אין די שטעט וואס זענען [[עיר מוקפת חומה מימות יהושע בן נון|מוקפות חומה מימות יהושע בן נון]], וואו מען ליינט אויף מפטיר די קריאה פון פורים ([[מלחמת עמלק]]), איז די הפטורה פון שבת פורים (ד.ה. די הפטורה פון [[שבת זכור]]); אין אנדערע שטעט, ליינט מען די געווענליכע הפטורה פון פרשת תצוה.  


==וועבלינקען==
==וועבלינקען==