אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:לוצערן"
ק (אוועקגענומען קאַטעגאָריע:אומבאקוקט דורך HotCat) צייכן: באקוקט |
ק (החלפת טקסט – "עטלעכע" ב־"עטליכע") |
||
| שורה 23: | שורה 23: | ||
'''לוצערן'' ({{שפראך-de|Luzern}}; {{שפראך-fr|Lucerne}}; {{שפראך-it|Lucerna}}; {{שפראך-rm|Lucerna}}) איז די [[הויפטשטאט]] פון דער [[לוצערנער קאנטאן]] אין צפון־צענטראל שווייץ אויפן בארטן פון דער [[לוצערנער אזערע]] (''Vierwaldstättersee''). לוצערן איז לאנג א צענטער פון טוריזם, [[טראנספארט]], [[טעלעקאמוניקאציע]] און [[רעגירונג]]. לוצערן האט די גרעסטע באפעלקערונג אין צענטראל־שווייץ. | '''לוצערן'' ({{שפראך-de|Luzern}}; {{שפראך-fr|Lucerne}}; {{שפראך-it|Lucerna}}; {{שפראך-rm|Lucerna}}) איז די [[הויפטשטאט]] פון דער [[לוצערנער קאנטאן]] אין צפון־צענטראל שווייץ אויפן בארטן פון דער [[לוצערנער אזערע]] (''Vierwaldstättersee''). לוצערן איז לאנג א צענטער פון טוריזם, [[טראנספארט]], [[טעלעקאמוניקאציע]] און [[רעגירונג]]. לוצערן האט די גרעסטע באפעלקערונג אין צענטראל־שווייץ. | ||
לוצערן האט היינט | לוצערן האט היינט עטליכע 78,100 באוואוינער, אבער ווייניג אידן | ||
[[טעקע:בית-הכנסת.jpg|ממוזער|שול אין לוצרן]] | [[טעקע:בית-הכנסת.jpg|ממוזער|שול אין לוצרן]] | ||
== לוצערנער אידנטום == | == לוצערנער אידנטום == | ||
די יידישע קהילה אין לוצערן איז געגרינדעט געווארן אין יאר [[1867]], מיט נאר צוואנציג משפחות און אן קיין ארגאניזירטע קהילה באדינונגען. נאך | די יידישע קהילה אין לוצערן איז געגרינדעט געווארן אין יאר [[1867]], מיט נאר צוואנציג משפחות און אן קיין ארגאניזירטע קהילה באדינונגען. נאך עטליכע יאר איז אהין געקומען [[אברהם ערלאנגער]] וואס האט איינגעארדנט די ארטיגע אידן אין א קהילה, האט געבויט א [[מקווה]] (פון די איינציגע אין דער גארער שווייץ אין יענער תקופה). אויף [[סוכות]] האט ער געבויט א [[סוכה]] און אין יאר [[1912]] האט ער איניציאטירט אויפשטעלן די שטאטישע שול (וואס גייט אָן ביז היינט). ערלאנגער האט אויך געדינט ווי נשיא פון דער [[חברה קדישא]] אין לוצערן. נאך זיין פטירה האט מען געשריבן אויף אים אז ער איז געווען דער גרינדער פון דער קהילה. ביי איר שפיץ האט די קהילה געציילט עטליכע 150 משפחות, אבער היינט וואוינען דארט נארך פערציג יידישע משפחות. די יידישע קהילה פירט א ישיבה קטנה אין דער אלטער שול אויף ברוכשטראסע און א [[מקווה|מקוה]] פאר פרויען און פאר מענער. | ||
די שטאט האט אמאל געהאט דארט א [[לוצערנער ישיבה|ישיבה]], געגרינדעט דורך רבי [[משה סאלאווייטשיק (שווייץ)|משה סאלאווייטשיק]], וואס איז געווארן שטארק מפורסם אונטער דעם ראשי ישיבה רבי [[יצחק דוב קאפלמאן]], וואס איז נפטר געווארן אין תשע"א. די ישיבה האט זיך פארמאכט סוף תשע"ה (2015) צוליב חובות. | די שטאט האט אמאל געהאט דארט א [[לוצערנער ישיבה|ישיבה]], געגרינדעט דורך רבי [[משה סאלאווייטשיק (שווייץ)|משה סאלאווייטשיק]], וואס איז געווארן שטארק מפורסם אונטער דעם ראשי ישיבה רבי [[יצחק דוב קאפלמאן]], וואס איז נפטר געווארן אין תשע"א. די ישיבה האט זיך פארמאכט סוף תשע"ה (2015) צוליב חובות. | ||
רעוויזיע פון 10:54, 3 יאנואר 2023
| ||||||||||||||||||||
'לוצערן (דייטש: Luzern; פראַנצויזיש: Lucerne; איטאליעניש: Lucerna; רומאנטש: Lucerna) איז די הויפטשטאט פון דער לוצערנער קאנטאן אין צפון־צענטראל שווייץ אויפן בארטן פון דער לוצערנער אזערע (Vierwaldstättersee). לוצערן איז לאנג א צענטער פון טוריזם, טראנספארט, טעלעקאמוניקאציע און רעגירונג. לוצערן האט די גרעסטע באפעלקערונג אין צענטראל־שווייץ.
לוצערן האט היינט עטליכע 78,100 באוואוינער, אבער ווייניג אידן
לוצערנער אידנטום
די יידישע קהילה אין לוצערן איז געגרינדעט געווארן אין יאר 1867, מיט נאר צוואנציג משפחות און אן קיין ארגאניזירטע קהילה באדינונגען. נאך עטליכע יאר איז אהין געקומען אברהם ערלאנגער וואס האט איינגעארדנט די ארטיגע אידן אין א קהילה, האט געבויט א מקווה (פון די איינציגע אין דער גארער שווייץ אין יענער תקופה). אויף סוכות האט ער געבויט א סוכה און אין יאר 1912 האט ער איניציאטירט אויפשטעלן די שטאטישע שול (וואס גייט אָן ביז היינט). ערלאנגער האט אויך געדינט ווי נשיא פון דער חברה קדישא אין לוצערן. נאך זיין פטירה האט מען געשריבן אויף אים אז ער איז געווען דער גרינדער פון דער קהילה. ביי איר שפיץ האט די קהילה געציילט עטליכע 150 משפחות, אבער היינט וואוינען דארט נארך פערציג יידישע משפחות. די יידישע קהילה פירט א ישיבה קטנה אין דער אלטער שול אויף ברוכשטראסע און א מקוה פאר פרויען און פאר מענער.
די שטאט האט אמאל געהאט דארט א ישיבה, געגרינדעט דורך רבי משה סאלאווייטשיק, וואס איז געווארן שטארק מפורסם אונטער דעם ראשי ישיבה רבי יצחק דוב קאפלמאן, וואס איז נפטר געווארן אין תשע"א. די ישיבה האט זיך פארמאכט סוף תשע"ה (2015) צוליב חובות.
צווילינג שטעט
אלאמוץ, טשעכיי
בורנמוט, פאראייניגטע קעניגרייך
געבוויילער, פראַנקרייך
טשעשין, פוילן
פאטסדאם, דייטשלאנד
שיקאגא, אילינוי, פאראייניגטע שטאטן
וועבלינקען
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!