אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:מנחם מענדל בייליס"

ק
טשעקטי און אנדערע רייניגונג, typos fixed: נצחון ← ניצחון, דוקא ← דווקא , דיעות ← דעות (3), קטיגור ← קטגור (3), יסורים ← ייסורים (3)
ק (החלפת טקסט – " ייד " ב־" איד ")
ק (טשעקטי און אנדערע רייניגונג, typos fixed: נצחון ← ניצחון, דוקא ← דווקא , דיעות ← דעות (3), קטיגור ← קטגור (3), יסורים ← ייסורים (3))
שורה 260: שורה 260:
ר' מענדל האט געענטפערט אז ער געדענקט נישט און אויב עס איז געווען אזא זאך איז עס געווען אסאך יארן צוריק.  "דו ביסט א חסיד אדער א מתנגד".. פרעגט ער ווייטער.  "איך בין א יוד" איז די תשובה, "און איך ווייס נישט דעם חילוק צווישן די צוויי.. מיר זענען אלע יודן"...  "צו ווייסטו אויב מר זייטשעב איז אמאל געפארן צו א רבי"...  "איך ווייס נישט".  צו ביסטו נישט קיין קרוב מיט די משפחה פונ'ם בעל שם טוב".. "אדוני החוקר! איך האב נישט קיין מושג"..  "דו דאוונסט מיט א טלית אדער אן א טלית"..  "איך האב אויף דעם שאלה שוין אמאל געענטפערט, איך האב שוין מסביר געווען אז פאר די חתונה האב איך געדאוונט אן א טלית און נאכדעם מיט א טלית"..  "פארוואס דארף מען האבן א טלית".. "איך ווייס נישט"..  [ר' מענדל האט ליידער נישט געהאט די זכי' צו האבן געלערנט אין א ישיבה - אזויווי אסאך יודן אין יענע שווערע צייטן - אבער ער האט זיך געהאלטן זייער שטאלץ מיט זיין יודישקייט, ווי מ'קען זען דורך די גאנצע צייט].  "יעצט זאג מיר ביילוס - וואס איז די זאך וואס איר רופט 'אפיקומן'"..  ווייטער דעם זעלבן מאדנע חקירה..  די זעלבע טפשיות'דיגע שאלות וואס ער האט שוין געענטפערט פאר פענענקו פאר מער ווי א יאר צוריק..  ר' מענדל איז זיכער געווען אז דער חוקר וויל נאר פעסטשטעלן אז פענענקו האט עם ריכטיג אויסגעפרגט, אין דעם רגע וואס עס וועט נתברר ווערן אז עס איז בסדר, וועט ער עם באפרייען.  סוף כל סוף האט דאך פענענקו אליינס דאך געפרעגט די אלע שאלות און דערנאך מודה געווען אז ער האט נישט קיין הוכחות..  עס איז עם נישט געווען מעגליך מסביר צו זיין דעם חוקר פונקטליך וואס דאס איז אפיקומן...
ר' מענדל האט געענטפערט אז ער געדענקט נישט און אויב עס איז געווען אזא זאך איז עס געווען אסאך יארן צוריק.  "דו ביסט א חסיד אדער א מתנגד".. פרעגט ער ווייטער.  "איך בין א יוד" איז די תשובה, "און איך ווייס נישט דעם חילוק צווישן די צוויי.. מיר זענען אלע יודן"...  "צו ווייסטו אויב מר זייטשעב איז אמאל געפארן צו א רבי"...  "איך ווייס נישט".  צו ביסטו נישט קיין קרוב מיט די משפחה פונ'ם בעל שם טוב".. "אדוני החוקר! איך האב נישט קיין מושג"..  "דו דאוונסט מיט א טלית אדער אן א טלית"..  "איך האב אויף דעם שאלה שוין אמאל געענטפערט, איך האב שוין מסביר געווען אז פאר די חתונה האב איך געדאוונט אן א טלית און נאכדעם מיט א טלית"..  "פארוואס דארף מען האבן א טלית".. "איך ווייס נישט"..  [ר' מענדל האט ליידער נישט געהאט די זכי' צו האבן געלערנט אין א ישיבה - אזויווי אסאך יודן אין יענע שווערע צייטן - אבער ער האט זיך געהאלטן זייער שטאלץ מיט זיין יודישקייט, ווי מ'קען זען דורך די גאנצע צייט].  "יעצט זאג מיר ביילוס - וואס איז די זאך וואס איר רופט 'אפיקומן'"..  ווייטער דעם זעלבן מאדנע חקירה..  די זעלבע טפשיות'דיגע שאלות וואס ער האט שוין געענטפערט פאר פענענקו פאר מער ווי א יאר צוריק..  ר' מענדל איז זיכער געווען אז דער חוקר וויל נאר פעסטשטעלן אז פענענקו האט עם ריכטיג אויסגעפרגט, אין דעם רגע וואס עס וועט נתברר ווערן אז עס איז בסדר, וועט ער עם באפרייען.  סוף כל סוף האט דאך פענענקו אליינס דאך געפרעגט די אלע שאלות און דערנאך מודה געווען אז ער האט נישט קיין הוכחות..  עס איז עם נישט געווען מעגליך מסביר צו זיין דעם חוקר פונקטליך וואס דאס איז אפיקומן...


דער חקירה גייט ווייטער.. "האסטו אין די משפחה א רבי אדער א שוחט"?  "ניין! מיר האבן קיין שום רבי נישט אין די משפחה.. אפשר איז געווען פאר פופציג אדער הונדערט יאר אבער איך ווייס נישט דערפון, בכל אופן יעצט איז נישטא"!  דער חוקר איז שטיל א מינוט צוויי און זעט אויס ווי ער וויל זיך עפעס דערמאנען.  עטליכע מאל האט ער געבלעטערט אין די צעטליך פאר עם און צום סוף האט ער געפרעגט נאך איין שאלה: "צו האסטו עפעס קשרים מיט [ר'] שניאור זלמן שניאורסון, דער באוויסטער רבי פון ליאדי [דאס איז הרה"ק בעל התניא זי"ע, וועמען די רוסישע באהערשונג בראשות פונ'ם צאר האבן אנגעקוקט אלס דעם מנהיג פון חסידות כידוע].  "ניין! איך האב א גוטע חבר מיט'ן נאמען שניאורסון.  ער וואוינט אין קיעוו און ער קומט מיר באזוכן פון צייט צו צייט, אבער די משפחה שניאורסון פון ליאדי קען איך נישט און איך האב נישט קיין קירבה צו זיי"..  צוויי שעה האט דער חוקר געמוטשעט מיט אזעלכע שאלות און בדומה להם.  דערנאך האט ער אנגעהויבן פארליינען פון א בוך וואס איז געשריבן דורך א "פראפעסאר" מיט'ן נאמען "פראנאיטיס".  דארט פרובירט ער "אויפצוווייזן" מיט אלע מיני "חכמות" און פארדרייטע צוטירונגען פון די פסוקים און די גמרא אז די יודן נוצן טאקע בלוט פון גוים פאר די מצות.  דאס בלוט מישן זיי דוקא אין דעם אפיקומן.. דער חוקר האט אויך דערמאנט נעמען פון "מומחים" אין ענינים פון דעם יודישן רעליגיע.  דאס זענען "שמאקוב" [דעם באוויסטן שונא ישראל ווי אויבן דערמאנט, און "סיקארסקי" און "גלאבוב".  עס האט זיך געדאכט פאר'ן יוקר אז ער באווייזט דא גרויסע און ברייטע ידיעות, אבער יעדע שאלה האט פשוט ארויסגעצויגן דאס בלוט פון ר' מענדל.  ער האט געוויסט אז ליידער האט יענע א שליטה אויף עם און ער קען עם ביזדערווייל גארנישט טון און ער מוז ענטפערן די שאלות.  די שאלות וואלטן עם נישט אזוי וויי געטון ווען נישט ער באמערקט וויאזוי יענע איז מתייחס צו זיינע תשובות.  ר' מענדל האט גוט געזען פון זיינע שמייכלען און פון זיינע הערות אז די גאנצע חקירה איז איבריג.  די זאך איז געווען ביי עם ברור כשמש.  ער איז זיכער אז די יודן דארפן בלוט פאר פסק און אז מ'לייגט דאס אריין אינ'ם אפיקומן.  ער האט געגלייבט בלי צל של ספק אז מ'קען דאס אויפווייזן דורך די פראפעסארן ווי פראנאיטיס, שמאקוב און סיקארסקי.
דער חקירה גייט ווייטער.. "האסטו אין די משפחה א רבי אדער א שוחט"?  "ניין! מיר האבן קיין שום רבי נישט אין די משפחה.. אפשר איז געווען פאר פופציג אדער הונדערט יאר אבער איך ווייס נישט דערפון, בכל אופן יעצט איז נישטא"!  דער חוקר איז שטיל א מינוט צוויי און זעט אויס ווי ער וויל זיך עפעס דערמאנען.  עטליכע מאל האט ער געבלעטערט אין די צעטליך פאר עם און צום סוף האט ער געפרעגט נאך איין שאלה: "צו האסטו עפעס קשרים מיט [ר'] שניאור זלמן שניאורסון, דער באוויסטער רבי פון ליאדי [דאס איז הרה"ק בעל התניא זי"ע, וועמען די רוסישע באהערשונג בראשות פונ'ם צאר האבן אנגעקוקט אלס דעם מנהיג פון חסידות כידוע].  "ניין! איך האב א גוטע חבר מיט'ן נאמען שניאורסון.  ער וואוינט אין קיעוו און ער קומט מיר באזוכן פון צייט צו צייט, אבער די משפחה שניאורסון פון ליאדי קען איך נישט און איך האב נישט קיין קירבה צו זיי"..  צוויי שעה האט דער חוקר געמוטשעט מיט אזעלכע שאלות און בדומה להם.  דערנאך האט ער אנגעהויבן פארליינען פון א בוך וואס איז געשריבן דורך א "פראפעסאר" מיט'ן נאמען "פראנאיטיס".  דארט פרובירט ער "אויפצוווייזן" מיט אלע מיני "חכמות" און פארדרייטע צוטירונגען פון די פסוקים און די גמרא אז די יודן נוצן טאקע בלוט פון גוים פאר די מצות.  דאס בלוט מישן זיי דווקא אין דעם אפיקומן.. דער חוקר האט אויך דערמאנט נעמען פון "מומחים" אין ענינים פון דעם יודישן רעליגיע.  דאס זענען "שמאקוב" [דעם באוויסטן שונא ישראל ווי אויבן דערמאנט, און "סיקארסקי" און "גלאבוב".  עס האט זיך געדאכט פאר'ן יוקר אז ער באווייזט דא גרויסע און ברייטע ידיעות, אבער יעדע שאלה האט פשוט ארויסגעצויגן דאס בלוט פון ר' מענדל.  ער האט געוויסט אז ליידער האט יענע א שליטה אויף עם און ער קען עם ביזדערווייל גארנישט טון און ער מוז ענטפערן די שאלות.  די שאלות וואלטן עם נישט אזוי וויי געטון ווען נישט ער באמערקט וויאזוי יענע איז מתייחס צו זיינע תשובות.  ר' מענדל האט גוט געזען פון זיינע שמייכלען און פון זיינע הערות אז די גאנצע חקירה איז איבריג.  די זאך איז געווען ביי עם ברור כשמש.  ער איז זיכער אז די יודן דארפן בלוט פאר פסק און אז מ'לייגט דאס אריין אינ'ם אפיקומן.  ער האט געגלייבט בלי צל של ספק אז מ'קען דאס אויפווייזן דורך די פראפעסארן ווי פראנאיטיס, שמאקוב און סיקארסקי.


ווען דער חקירה האט זיך געענדיגט האט ר' מענדל פארשטאנען אז דאס באשולדיגונג און ער וועט דארפן שטיין למשפט.  ער האט אבער נישט געקענט פארשטיין פארוואס מ'דארף נאכאמאל אויספרעגן די זעלבע שאלות וואס זענען שוין פארשריבן אין די באשולדינגס-פאפירן.  דאס וועט שוין באלד אויך קלאר ווערן..
ווען דער חקירה האט זיך געענדיגט האט ר' מענדל פארשטאנען אז דאס באשולדיגונג און ער וועט דארפן שטיין למשפט.  ער האט אבער נישט געקענט פארשטיין פארוואס מ'דארף נאכאמאל אויספרעגן די זעלבע שאלות וואס זענען שוין פארשריבן אין די באשולדינגס-פאפירן.  דאס וועט שוין באלד אויך קלאר ווערן..
שורה 319: שורה 319:
בערך אין דעם צייט האבן זיך אנגעהויבן שמועות אז די יודן האבן עם גע'הרג'ט.  די פאפירן האבן באשטימט אז די שלטונות האבן נישט מייחס געווען צופיל חשיבות צו די שמועות, ווייל זיי זענען דעמאלס נאך געווען אינטער'ן רושם אז די מאמע איז געווען אריינגעמישט, און בפרט אז עס זענען געקומען פיר עדים און געזאגט אז די מאמע האט נישט געוויזן קיין שום צער ווען מ'האט געטראפן אנדרושה, און נאכמער ווי דעם אז א טאג צוויי נאך דאס קינד איז נעלם געווארן איז די מוטער געזען געווארן מיט א גרויסע פעקל אין די הענט מיט די הילף פון נאך איינעם..  אויך האבן די חוקרים אויסגעפרעגט אנדערע וועלכע מ'האט חושד געווען, ווי לאטישעף, רודזינסקי און סינגאיעווסקי.  עס האבן זיך געדרייט שמועות אז אנדרושה האט אויפגעדעקט די סודות פון דעם כנופיא און זייערע מעשי רציחה און רויבעריי און זיי האבן עם געסטראשעט עם צו שעדיגן אויב ער וועט אויף זיי אויסזאגן.  דערפאר איז געווען א מעגליכקייט אז זיי זענען טאקע פטור געווארן פון עם.  די פרוי טשעביריאק איז אויך נחשד געווארן ווייל אנדרושה איז געזען געווארן כסדר ביי איר אין שטוב".  ווען ר' מענדל האט געליינט דאס אלעס אין די ערשטע פאר בלעטער, האט ער געשפירט אביסל א פארגרינגערונג.  עס זעט דאך אויס ביזדערווייל אז די חקירה גייט אינ'ם ריכטיגן וועג... ער האט אנגעהויבן צו האפן אז דער באשולדיגונג וועט נישט זיין אזוי געפערליך.. ווען ער האט אבער ווייטער געליינט איז אלעס באלד קלאר געווארן..
בערך אין דעם צייט האבן זיך אנגעהויבן שמועות אז די יודן האבן עם גע'הרג'ט.  די פאפירן האבן באשטימט אז די שלטונות האבן נישט מייחס געווען צופיל חשיבות צו די שמועות, ווייל זיי זענען דעמאלס נאך געווען אינטער'ן רושם אז די מאמע איז געווען אריינגעמישט, און בפרט אז עס זענען געקומען פיר עדים און געזאגט אז די מאמע האט נישט געוויזן קיין שום צער ווען מ'האט געטראפן אנדרושה, און נאכמער ווי דעם אז א טאג צוויי נאך דאס קינד איז נעלם געווארן איז די מוטער געזען געווארן מיט א גרויסע פעקל אין די הענט מיט די הילף פון נאך איינעם..  אויך האבן די חוקרים אויסגעפרעגט אנדערע וועלכע מ'האט חושד געווען, ווי לאטישעף, רודזינסקי און סינגאיעווסקי.  עס האבן זיך געדרייט שמועות אז אנדרושה האט אויפגעדעקט די סודות פון דעם כנופיא און זייערע מעשי רציחה און רויבעריי און זיי האבן עם געסטראשעט עם צו שעדיגן אויב ער וועט אויף זיי אויסזאגן.  דערפאר איז געווען א מעגליכקייט אז זיי זענען טאקע פטור געווארן פון עם.  די פרוי טשעביריאק איז אויך נחשד געווארן ווייל אנדרושה איז געזען געווארן כסדר ביי איר אין שטוב".  ווען ר' מענדל האט געליינט דאס אלעס אין די ערשטע פאר בלעטער, האט ער געשפירט אביסל א פארגרינגערונג.  עס זעט דאך אויס ביזדערווייל אז די חקירה גייט אינ'ם ריכטיגן וועג... ער האט אנגעהויבן צו האפן אז דער באשולדיגונג וועט נישט זיין אזוי געפערליך.. ווען ער האט אבער ווייטער געליינט איז אלעס באלד קלאר געווארן..


ביז יעצט האט ער געליינט די דיעות פון די ערשטע חוקרים, און וויאזוי עס האט זיך אויסגעשטעלט אין די אנפאנג פון די חקירה.  נאך אביסל צייט אבער, איז די חקירה אריבער צו גאנץ אן אנדערע ריכטונג..  לויט ווי עס איז געשטאנען אין די פאפירן, האט זיך די ערשטע חלק פונ'ם חקירה געענדיגט אן דעם וואס מ'זאל געפונען די שולדיגער.  נאך מער ווי דעם, האבן די חוקרים באשלאסן אז די 'געערטע הערן' ד.ה. רודזינסקי און סינגאיעווסקי [לאטישעף האט זיך שוין ביזדערווייל גענומען דאס לעבן ווי דערמאנט פריערדיגע וואך] - וועלכע זענען געווען באוויסט אינ'ם גאנצן געגענט אלס גנבים און רוצחים - זענען א 'מוסטער' פון 'גוטע מידות' און 'מענטשליכקייט'..  צו די טיטלען האט אויך 'זוכה' געווען די פרוי טשעביריאק, ווי אויך די מאמע פון אנדרושה.  וויאזוי באמת קען מען ארויפלייגן אזא שולד אויף אזא 'ערליכע' מאמע??  בקיצור, פירט מען אויס, אז די אלע אויבן-דערמאנטע חשודים זענען 'ערליכע' און 'גלייכע' מענטשן און עס איז בכלל נישטא קיין מקום זיי צו באשולדיגן מיט אזא אומווערדיגע פעולה...
ביז יעצט האט ער געליינט די דעות פון די ערשטע חוקרים, און וויאזוי עס האט זיך אויסגעשטעלט אין די אנפאנג פון די חקירה.  נאך אביסל צייט אבער, איז די חקירה אריבער צו גאנץ אן אנדערע ריכטונג..  לויט ווי עס איז געשטאנען אין די פאפירן, האט זיך די ערשטע חלק פונ'ם חקירה געענדיגט אן דעם וואס מ'זאל געפונען די שולדיגער.  נאך מער ווי דעם, האבן די חוקרים באשלאסן אז די 'געערטע הערן' ד.ה. רודזינסקי און סינגאיעווסקי [לאטישעף האט זיך שוין ביזדערווייל גענומען דאס לעבן ווי דערמאנט פריערדיגע וואך] - וועלכע זענען געווען באוויסט אינ'ם גאנצן געגענט אלס גנבים און רוצחים - זענען א 'מוסטער' פון 'גוטע מידות' און 'מענטשליכקייט'..  צו די טיטלען האט אויך 'זוכה' געווען די פרוי טשעביריאק, ווי אויך די מאמע פון אנדרושה.  וויאזוי באמת קען מען ארויפלייגן אזא שולד אויף אזא 'ערליכע' מאמע??  בקיצור, פירט מען אויס, אז די אלע אויבן-דערמאנטע חשודים זענען 'ערליכע' און 'גלייכע' מענטשן און עס איז בכלל נישטא קיין מקום זיי צו באשולדיגן מיט אזא אומווערדיגע פעולה...


"דער אמת'ער באשולדיגטער.. איז א יוד מיט'ן נאמען מענדל ביילוס, דער מנהל פונ'ם ציגל פאבריק פון זייטשעוו".  ר' מענדל איז דער וואס איז 'אויסגעוועלט' צו זיין דער 'רוצח' פון אנדרושה יוסשינסקי.  אמת אז ער האט געוואוינט אינ'ם געגענט פונ'ם פאבריק במשך יארן און האט נישט געשעדיגט קיין מענטש, אבער דאס איז נישט נוגע.. וויבאלד דער הנחה איז אז ער האט עם נישט גע'הרג'ט וועגן פערזענליכע סיבות.  לויט ווי עס שטייט אין די פאפירן איז דער רציחה געטון געווארן וועגן 'רעליגיעזע' סיבות און דערפאר איז זיין ערליכקייט און ישרות נישט נאר אן אויפווייז אז ער האט דאס נישט געטון, נאר לויט די 'רעליגיעזע' פארלאנגען דארף די רציחה דייקא געטון ווערן דורך א 'צדיק' אדער א 'רב' אדער א 'גוטע יוד' און דאס גופא איז א ראי' אז ער איז שולדיג.  [אזוי ווייט זענען זיי נישט אנגעקומען מברר צו זיין פונקטליך וואס דאס איז ביי יודן א צדיק און א רב, און זיי האבן פארשטאנען אז מ'קען 'צופאסן' ר' מענדל לפי המצב...]  זיי האבן פשוט אויפגעטראכט ככל העולה על רוחם כדי עם צו 'מאכן' פאר א 'רוצח'.
"דער אמת'ער באשולדיגטער.. איז א יוד מיט'ן נאמען מענדל ביילוס, דער מנהל פונ'ם ציגל פאבריק פון זייטשעוו".  ר' מענדל איז דער וואס איז 'אויסגעוועלט' צו זיין דער 'רוצח' פון אנדרושה יוסשינסקי.  אמת אז ער האט געוואוינט אינ'ם געגענט פונ'ם פאבריק במשך יארן און האט נישט געשעדיגט קיין מענטש, אבער דאס איז נישט נוגע.. וויבאלד דער הנחה איז אז ער האט עם נישט גע'הרג'ט וועגן פערזענליכע סיבות.  לויט ווי עס שטייט אין די פאפירן איז דער רציחה געטון געווארן וועגן 'רעליגיעזע' סיבות און דערפאר איז זיין ערליכקייט און ישרות נישט נאר אן אויפווייז אז ער האט דאס נישט געטון, נאר לויט די 'רעליגיעזע' פארלאנגען דארף די רציחה דייקא געטון ווערן דורך א 'צדיק' אדער א 'רב' אדער א 'גוטע יוד' און דאס גופא איז א ראי' אז ער איז שולדיג.  [אזוי ווייט זענען זיי נישט אנגעקומען מברר צו זיין פונקטליך וואס דאס איז ביי יודן א צדיק און א רב, און זיי האבן פארשטאנען אז מ'קען 'צופאסן' ר' מענדל לפי המצב...]  זיי האבן פשוט אויפגעטראכט ככל העולה על רוחם כדי עם צו 'מאכן' פאר א 'רוצח'.
שורה 340: שורה 340:
ובכן! וואס איז געווען די מיינונג פון אט די 'מומחים'?  די פאפירן האבן דאס גאנץ קלאר ארויסגעשריבן.  יוסטשינסקי איז גע'הרג'ט געווארן אויף גאר אן אומגעווענדליכע אופן, און מ'האט באלד חושש געווען אז דאס איז געווען צוטון מיט רעליגיע.  זיי האבן זיך געקערט צום פראפעסאר סיקארסקי פון קיעוו ווי אויך צו צוויי פראפעסארן אין פעטראגראד, טראצקי און גלאגאיעוו.  לבסוף האבן זיי אויך געבעטן די מיינונג פון דעם פראפעסאר 'מומחה' פראנאיטיס [זעה באלד].  די שאלה וואס מ'האט געפרעגט סיקארסקי, האט מען מסתמא נאך קיין נברא נישט געפרעגט..  ער איז געפרעגט געווארן אויב עס איז מעגליך צו באשטימען דעם גלויבונג פון א רוצח לויט די ראיות.. און אויב ער קען זאגן די סיבות וועלכע האבן צוגעברענגט צום רציחה.   
ובכן! וואס איז געווען די מיינונג פון אט די 'מומחים'?  די פאפירן האבן דאס גאנץ קלאר ארויסגעשריבן.  יוסטשינסקי איז גע'הרג'ט געווארן אויף גאר אן אומגעווענדליכע אופן, און מ'האט באלד חושש געווען אז דאס איז געווען צוטון מיט רעליגיע.  זיי האבן זיך געקערט צום פראפעסאר סיקארסקי פון קיעוו ווי אויך צו צוויי פראפעסארן אין פעטראגראד, טראצקי און גלאגאיעוו.  לבסוף האבן זיי אויך געבעטן די מיינונג פון דעם פראפעסאר 'מומחה' פראנאיטיס [זעה באלד].  די שאלה וואס מ'האט געפרעגט סיקארסקי, האט מען מסתמא נאך קיין נברא נישט געפרעגט..  ער איז געפרעגט געווארן אויב עס איז מעגליך צו באשטימען דעם גלויבונג פון א רוצח לויט די ראיות.. און אויב ער קען זאגן די סיבות וועלכע האבן צוגעברענגט צום רציחה.   


כאטש דאס איז זייער א מאנדע שאלה, האט דער 'פראפעסאר' זיך נישט 'פארלוירן' און האט געענטפערט אז עס איז קלאר אז די רציחה איז געטון געווארן דורך א יוד כדי 'נקמה צו נעמען פון די גוים'...  ער האט צוגעלייגט אז דאס האט געמוזט זיין דורך איינער וואס איז אינגאנצן ביים דעת.  ער האט צוגעלייגט נאך פארשידענע 'הסברים'.  [טראץ דעם וואס דער חוות דעת איז געווען א שטיק ליצנות, האבן עס די שלטונות אנגענומען אלס אן אמת'ע זאך]. די צוויי פראפעסארן פון פעטראגראד זענען געווען גאנץ אן אנדערע מעשה.. גלאגאיעוו האט געזאגט אז עס איז נישטא קיין שום חוק ביי יודן אז מ'מעג זיך באנוצן מיט בלוט לשום סיבה שהוא, און אוודאי נישט פאר רעליגיעזע ענינים.  וויבאלד ער קען זיך אויס אין די פסוקים, ווייסט ער בבירור אז די תורה לאזט נישט נוצן בלוט און ער ווייסט נישט אז די איסור איז בטל געווארן עד היום הזה..  טראיעצקי האט געענטפערט מיט ענדליכע ווערטער.  לגבי קבלה, האט טראיעצקי געזאגט אז אין דעם האט ער נישט קיין ידיעה און ער קען גארנישט זאגן בנוגע לה.  דא האבן די שלטונות געטראפן וואס זיי זוכן.. עס איז דאך דא א גרויסע 'פראבלעם'..  די צוויי זענען געווען באוויסטע מומחים איבער גאנץ רוסלאנד.  זיי האבן געהייסן פון די גרעסטע באקאנטע אין עניני יודן, און זיי זאגן אז די יודן נוצן בכלל נישט קיין בלוט.. וואס טוט מען דא?  האבן זיי געזוכט די תשובה אין 'קבלה'.. זיי האבן איבערגעקערט הימל מיט ערד צו זוכן א 'מומחה' אין קבלה... זיי האבן געפונען פראנאיטיס, איינער פון וועם קיינער האט נאכנישט געהערט ביז יעצט, און ער האט געזאגט אז ער איז א גרויסע מומחה און גמרא און אויך אין 'קבלה'.. לויט זיין 'מומחיות' האט ער באשטימט אזוי:  אלע יודישע רבנים, ווי אויך אלע יודן בכלל, זענען אייניג איז זייער שנאה קעגן די נוצרים.  דערפאר קען ער באשטימען אז די איסור פון הרג'נען וואס שטייט אין די תורה איז נאר געזאגט געווארן פאר יודן... די נוצרים גייען נישט אריין בגדר 'אדם', לפי שיטתו..  [זעה שפעטעריגע פרקים].  ער האט אפילו א 'ראי'ה' אז די גמרא שטעלט צו בלוט צו מילך און וואסער... [י"ד שח"ט ד"ם]...  נאך ער האט 'געענדיגט' מיט די גמרא, גייט דער 'מומחה' ווייטער צו קבלה.. ער איז 'מסביר' פונקטליך וויאזוי מ'דארף אויספירן א רציחה לויט'ן 'געזעץ' פון די יודן וכו' וכו'..  פראנאיטיס איז ממשיך מיט די 'דיעות' פון אנדערע 'מומחים' ווי עם.. בפרט דערמאנט ער וואס איינער האט אמאל מעיד געווען ביי אן צווייטן משפט אין דעם ענין.  דער איינער איז געווען א יוד וואס האט זיך גע'שמד'ט רח"ל.  לויט פראנאיטיס איז ער אמאל געווען א 'רב' און יעצט איז ער א גלח.. לויט דעם משומד מעגן יודן עסן געקאכטע בלוט.. ער זאגט אויך אז דאס העלפט פאר קראנקהייטן פון די אויגן.. אפילו לויט פראנאיטיס, האט דער 'גלח' נישט אליין געזען ווי יודן עסן בלוט, ער האט דאס נאר געהערט פון זיין טאטע וועלכע האט עס עם 'מגלה' געווען בסוד סודות, און ער האט עם באשוואוירן אז ער וועט דאס קיינמאל נישט ווייטער זאגן, און ווילאנג ער איז געווען א יוד האט ער דאס איינגעהאלטן.. כנראה, אז ווען ער איז געווארן א גוי האט ער מחליט געווען 'מיטצוטיילן' דעם וויכטיגע 'ידיעה' מיט די גאנצע וועלט...   
כאטש דאס איז זייער א מאנדע שאלה, האט דער 'פראפעסאר' זיך נישט 'פארלוירן' און האט געענטפערט אז עס איז קלאר אז די רציחה איז געטון געווארן דורך א יוד כדי 'נקמה צו נעמען פון די גוים'...  ער האט צוגעלייגט אז דאס האט געמוזט זיין דורך איינער וואס איז אינגאנצן ביים דעת.  ער האט צוגעלייגט נאך פארשידענע 'הסברים'.  [טראץ דעם וואס דער חוות דעת איז געווען א שטיק ליצנות, האבן עס די שלטונות אנגענומען אלס אן אמת'ע זאך]. די צוויי פראפעסארן פון פעטראגראד זענען געווען גאנץ אן אנדערע מעשה.. גלאגאיעוו האט געזאגט אז עס איז נישטא קיין שום חוק ביי יודן אז מ'מעג זיך באנוצן מיט בלוט לשום סיבה שהוא, און אוודאי נישט פאר רעליגיעזע ענינים.  וויבאלד ער קען זיך אויס אין די פסוקים, ווייסט ער בבירור אז די תורה לאזט נישט נוצן בלוט און ער ווייסט נישט אז די איסור איז בטל געווארן עד היום הזה..  טראיעצקי האט געענטפערט מיט ענדליכע ווערטער.  לגבי קבלה, האט טראיעצקי געזאגט אז אין דעם האט ער נישט קיין ידיעה און ער קען גארנישט זאגן בנוגע לה.  דא האבן די שלטונות געטראפן וואס זיי זוכן.. עס איז דאך דא א גרויסע 'פראבלעם'..  די צוויי זענען געווען באוויסטע מומחים איבער גאנץ רוסלאנד.  זיי האבן געהייסן פון די גרעסטע באקאנטע אין עניני יודן, און זיי זאגן אז די יודן נוצן בכלל נישט קיין בלוט.. וואס טוט מען דא?  האבן זיי געזוכט די תשובה אין 'קבלה'.. זיי האבן איבערגעקערט הימל מיט ערד צו זוכן א 'מומחה' אין קבלה... זיי האבן געפונען פראנאיטיס, איינער פון וועם קיינער האט נאכנישט געהערט ביז יעצט, און ער האט געזאגט אז ער איז א גרויסע מומחה און גמרא און אויך אין 'קבלה'.. לויט זיין 'מומחיות' האט ער באשטימט אזוי:  אלע יודישע רבנים, ווי אויך אלע יודן בכלל, זענען אייניג איז זייער שנאה קעגן די נוצרים.  דערפאר קען ער באשטימען אז די איסור פון הרג'נען וואס שטייט אין די תורה איז נאר געזאגט געווארן פאר יודן... די נוצרים גייען נישט אריין בגדר 'אדם', לפי שיטתו..  [זעה שפעטעריגע פרקים].  ער האט אפילו א 'ראי'ה' אז די גמרא שטעלט צו בלוט צו מילך און וואסער... [י"ד שח"ט ד"ם]...  נאך ער האט 'געענדיגט' מיט די גמרא, גייט דער 'מומחה' ווייטער צו קבלה.. ער איז 'מסביר' פונקטליך וויאזוי מ'דארף אויספירן א רציחה לויט'ן 'געזעץ' פון די יודן וכו' וכו'..  פראנאיטיס איז ממשיך מיט די 'דעות' פון אנדערע 'מומחים' ווי עם.. בפרט דערמאנט ער וואס איינער האט אמאל מעיד געווען ביי אן צווייטן משפט אין דעם ענין.  דער איינער איז געווען א יוד וואס האט זיך גע'שמד'ט רח"ל.  לויט פראנאיטיס איז ער אמאל געווען א 'רב' און יעצט איז ער א גלח.. לויט דעם משומד מעגן יודן עסן געקאכטע בלוט.. ער זאגט אויך אז דאס העלפט פאר קראנקהייטן פון די אויגן.. אפילו לויט פראנאיטיס, האט דער 'גלח' נישט אליין געזען ווי יודן עסן בלוט, ער האט דאס נאר געהערט פון זיין טאטע וועלכע האט עס עם 'מגלה' געווען בסוד סודות, און ער האט עם באשוואוירן אז ער וועט דאס קיינמאל נישט ווייטער זאגן, און ווילאנג ער איז געווען א יוד האט ער דאס איינגעהאלטן.. כנראה, אז ווען ער איז געווארן א גוי האט ער מחליט געווען 'מיטצוטיילן' דעם וויכטיגע 'ידיעה' מיט די גאנצע וועלט...   




שורה 421: שורה 421:
[[קאַטעגאָריע:אנטיסעמיטיזם]]
[[קאַטעגאָריע:אנטיסעמיטיזם]]
[[קאַטעגאָריע:אידישע היסטאריע]]
[[קאַטעגאָריע:אידישע היסטאריע]]
[[קאטעגאריע:אומבאקוקט]]
[[קאַטעגאָריע:אומבאקוקט]]
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]]  
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]]  
{{קרד/ויקי/יידיש}}
{{קרד/ויקי/יידיש}}
35,369

רעדאגירונגען