אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:רבי שמשון ווערטהיימער"
ק (החלפת טקסט – " ייד " ב־" איד ") |
ק (טשעקטי און אנדערע רייניגונג, typos fixed: יידן ← אידן (2), ]] ← ]]) צייכן: nowiki |
||
| שורה 4: | שורה 4: | ||
|יידישע טויט דאטע=[[י"ז אב]] [[ה'תפ"ד]] | |יידישע טויט דאטע=[[י"ז אב]] [[ה'תפ"ד]] | ||
}} | }} | ||
רבי '''שמשון ווערטהיימער'''{{הערה|[[דייטש]]: '''Samson Wertheimer'''}} ([[י"ג שבט]] [[ה'תי"ח]], [[17טן יאנואר]] [[1658]] - [[י"ז אב]] [[ה'תפ"ד]], [[6טן אויגוסט]] [[1724]]), אויך באוואוסט מיטן נאמען רבי '''שמשון ווינער''', איז געווען א [[רב]], [[דיפלאמאט]] און א [[פילאנטראפ|פ]]<nowiki/>ילאנטראפ.{{הערה|זעט: [[טוביה פרשל]], מבוא ל[[מהדורת פקסימיליה]] של הגדת וינה תקי"א.}} ער איז דער געווען דער [[פרנס און מנהיג]] פון דער יידישער קהילה אין [[וויען|ווין]] און פון די מערסט באאיינפלוסע | רבי '''שמשון ווערטהיימער'''{{הערה|[[דייטש]]: '''Samson Wertheimer'''}} ([[י"ג שבט]] [[ה'תי"ח]], [[17טן יאנואר]] [[1658]] - [[י"ז אב]] [[ה'תפ"ד]], [[6טן אויגוסט]] [[1724]]), אויך באוואוסט מיטן נאמען רבי '''שמשון ווינער''', איז געווען א [[רב]], [[דיפלאמאט]] און א [[פילאנטראפ|פ]]<nowiki/>ילאנטראפ.{{הערה|זעט: [[טוביה פרשל]], מבוא ל[[מהדורת פקסימיליה]] של הגדת וינה תקי"א.}} ער איז דער געווען דער [[פרנס און מנהיג]] פון דער יידישער קהילה אין [[וויען|ווין]] און פון די מערסט באאיינפלוסע אידן אין [[אייראפע]] אין אנהייב פונעם [[18טער י"ה|18טן יארהונדערט]]. | ||
ער האט געדינט ווי [[הויף-ייד]] פון די קעניגן לעאפאלד דער ערשטער, יאזעף דער ערשטער און קארל דער זעקסטער, וואס זענען געווען קיסרים פון דער שימש [[הייליגע רוימישע אימפעריע|הייליגער רוימישער אימפעריע]]. ער האט געהאלטן דעם אמט פון שאצמייסטער פון די מלכים און איז זייער [[דיפלאמאטיע|דיפלאמאטישער]] געזענטער. אין זיין צייט איז ער געווען דער רייכסטער איד אין עסטרייך. ער האט שטארק געזארגט פאר דער יידישער געמיינדע אין [[וויען|ווין]], און אויך פאר די | ער האט געדינט ווי [[הויף-ייד]] פון די קעניגן לעאפאלד דער ערשטער, יאזעף דער ערשטער און קארל דער זעקסטער, וואס זענען געווען קיסרים פון דער שימש [[הייליגע רוימישע אימפעריע|הייליגער רוימישער אימפעריע]]. ער האט געהאלטן דעם אמט פון שאצמייסטער פון די מלכים און איז זייער [[דיפלאמאטיע|דיפלאמאטישער]] געזענטער. אין זיין צייט איז ער געווען דער רייכסטער איד אין עסטרייך. ער האט שטארק געזארגט פאר דער יידישער געמיינדע אין [[וויען|ווין]], און אויך פאר די אידן פון גאנץ עסטרייך. אונטער זיין שוץ האט מען פארעפנטלעכט דעם [[פראנקפורט|פראנקפורטער]] [[תלמוד בבלי|ש"ס]] ([[1712]]-[[1722|22]]). ער האט געשריבן ספרים אויף [[הלכה]], [[רשימה פון מדרשים|מדרש]] און [[קבלה]]. | ||
ער איז געווען שטאטס-רבה אין אייזנשטאט, און אויך האט ער געהאט דעם אפיציעלן טיטל הויפט־רב פון גאנץ [[מעהרן]]. | ער איז געווען שטאטס-רבה אין אייזנשטאט, און אויך האט ער געהאט דעם אפיציעלן טיטל הויפט־רב פון גאנץ [[מעהרן]]. | ||
| שורה 14: | שורה 14: | ||
[[טעקע:V12p504001_Tombstone_Samson_Wertheimer.jpg|קליין|365x365פיקס|מצבה אויף זיין קבר אין דעם אלטן בית החיים אין ווין (פאר דער [[צווייטע וועלט-מלחמה|צווייטער וועלט-מלחמה]] ]] | [[טעקע:V12p504001_Tombstone_Samson_Wertheimer.jpg|קליין|365x365פיקס|מצבה אויף זיין קבר אין דעם אלטן בית החיים אין ווין (פאר דער [[צווייטע וועלט-מלחמה|צווייטער וועלט-מלחמה]]]] | ||
== משפחה == | == משפחה == | ||
| שורה 29: | שורה 29: | ||
[[קאַטעגאָריע:עסטרייכער רבנים]] | [[קאַטעגאָריע:עסטרייכער רבנים]] | ||
{{גרונטסארטיר:ווערטהיימער, שמשון}} | {{גרונטסארטיר:ווערטהיימער, שמשון}} | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:אומבאקוקט]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
רעוויזיע פון 17:42, 8 דעצעמבער 2022
רבי שמשון ווערטהיימער[1] (י"ג שבט ה'תי"ח, 17טן יאנואר 1658 - י"ז אב ה'תפ"ד, 6טן אויגוסט 1724), אויך באוואוסט מיטן נאמען רבי שמשון ווינער, איז געווען א רב, דיפלאמאט און א פילאנטראפ.[2] ער איז דער געווען דער פרנס און מנהיג פון דער יידישער קהילה אין ווין און פון די מערסט באאיינפלוסע אידן אין אייראפע אין אנהייב פונעם 18טן יארהונדערט.
ער האט געדינט ווי הויף-ייד פון די קעניגן לעאפאלד דער ערשטער, יאזעף דער ערשטער און קארל דער זעקסטער, וואס זענען געווען קיסרים פון דער שימש הייליגער רוימישער אימפעריע. ער האט געהאלטן דעם אמט פון שאצמייסטער פון די מלכים און איז זייער דיפלאמאטישער געזענטער. אין זיין צייט איז ער געווען דער רייכסטער איד אין עסטרייך. ער האט שטארק געזארגט פאר דער יידישער געמיינדע אין ווין, און אויך פאר די אידן פון גאנץ עסטרייך. אונטער זיין שוץ האט מען פארעפנטלעכט דעם פראנקפורטער ש"ס (1712-22). ער האט געשריבן ספרים אויף הלכה, מדרש און קבלה.
ער איז געווען שטאטס-רבה אין אייזנשטאט, און אויך האט ער געהאט דעם אפיציעלן טיטל הויפט־רב פון גאנץ מעהרן.
ביאגראפיע
רבי שמשון איז געבוירן געווארן אין ווארמז צו רבי יוסף ווערטהיימער. ס'איז גאנץ מעגלעך אז אין זיין יוגנט האט ער געלערנט אין דער ישיבה פון פון רבי אהרן תאומים און ווארמז. ער האט געהייראט פרומעט, טאכטער פון שרלה ורבי יצחק ב"ר זוסמן ברילין וואס האט געדינט ווי אב"ד אין האמלבורג און אין מאנהיים.
משפחה
וועבלינקען
- אדירי התורה, דאס אידישע ליכט, ניסן תשכ"ז
רעפערענצן
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!
- ↑ דייטש: Samson Wertheimer
- ↑ זעט: טוביה פרשל, מבוא למהדורת פקסימיליה של הגדת וינה תקי"א.