רוי:אויטאמאביל
אן אױטאָמאָביל, אויטא אדער קאַר איז א מאטאר פֿאָרמיטל צו טראנספארטירן א קליינע צאל פאסאזשירן פון איין ארט צו דעם אנדערן אויף טראקטן. עס פארמאגט דריי אדער פיר רייפן. אויטאס האבן איבערגענומען דער אלטער טראנספארט מיטל פון א דראשקע.
רובֿ קאַרס באנוצט אין די 2010ס זענען געטריבן דורך אַן אינערלעך־פֿארברענונג מאָטאָר, געהעצט דורך דער פארברענונג פון ברענשטאף. זינט דעם אָנהייב פונעם 21סטער י"ה, מיט דער העכערונג פון לופט פאַרפּעסטיקונג באוויסטזניגקייט, מאכט מען שוין הייבריד אויטאס וואס פארן אויך אויף דער קראפט פון עלעקטריק.
פון די ערשטע און גרעסטע אויטא פאבריצירער איז פארד מאטאר קאמפאני.
סטרוקטור
א געווענליכער קאר ארבעט דורך א 4 זעץ ברענשטאף מאטאר (ענ'), פון די וויכטיגסטע טיילן וואס מאכן דאס פארן זענען: דער מאטאר, די אפקילער סיסטעם, די עמישאן'ס סיסטעם, די אלטענעטאר, און די טראנסמיסיע.
דער מאטאר
דער מאטאר פון א קאר ארבעט דורך דעם וואס עס איז דא א רינידיגע קעסטעל (סילינדער) ווי ברענשטאף קומט אריין וואס האט אין זיך אזא פלאנזשער (ענ'), דער פיסטאן קען פארשטאפן אינגאנצן די צילינדער, אדער קען עס עפענען אינגאנצן די צילינדער.
די פיר זעצעס
די ערשטע זעץ איז ווען דער פיסטאן גייט ארויף אזוי אז דער דרוק וואס דאס מאכט באשאפט א וואקיום אין דעם צילינדער, צוליב דעם וואס עס איז דא א לאך אונטן פון דעם צילינדער וואס איז באהאפטן צום ברענשטאף אריינשפריצער וועט דער וואקיום אריינשלעפן מיט זיך ברענשטאף.
די צווייטע זעץ איז ווען דער צילינדער איז אנגעפולט מיט ברענשטאף און דער פיסטאן גייט אראפ אזוי אז ער לייגט א שטארקן דרוק אויפן צילינדער און די ברענשטאף ווערט צוזאמען געדריקט.
די דריטע זעץ איז ווען די פֿינק שטעקער (spark plug) וואס געפינט זיך אונטן פון דעם צילינדער גיבט ארויס א פינק, וואס דאס צינדט אָן די ברענשטאף און דורכדעם רייסט דאס אויף אזוי אז דער פיסטאן פליהט ארויף מיט א געוואלדיגער קראפט.
די פערטע זעץ איז ווען דער פיסטאן גייט צוריק אראפ און שטיפט ארויס אלע פארברענטע לופט פון די סילינדער, ווי אויך די איבריגע ברענשטאף אויב עס איז עפעס איבערגעבליבן, און פאנגט אהן נאכאמאל פון די ערשטע זעץ.
די דאך פון דער פיסטאן איז באהאפטן צו א רוט וואס הייסט דער פיסטאן רוט (piston rod), דער רוט איז באהאפטן צום עק פון א רעדל וואס אינמיטן דעם רעדל איז דא א לאנגע ראד וואס ביי די עק ראד איז דא א ציינערדיגער רעדל וואס גייט צו די טרענסמישאן וואס פון דארט דרייט דאס די רעדער פון די קאר. און אזוי קען די קאר פארן.
דאס פליענדיגע רעדל
פון די אלע 4 זעצן גיבט נאר די דריטע די קראפט פאר דעם מאטאר, כדי דער מאטאר זאל באלאנסירן די קראפט אזוי אז די פיסטאן זאל קענען אדורך מאכן אלע זעצעס, איז באהאפטן א פליענדיגע רעדל ביי די עק פון די ראד. די פליענדיגער רעדל איז א רעדל וואס וועגט גאנץ אסאך און וויבאלד ניוטאן לאו אוו מאשען זאגט אז איעדע זאך וויל בלייבן אין די סיטואציע וואס עס איז, און עס איז א שווערע זאך, און עס איז נישט דא וואס זאל דאס אפשטעלן פון זיך דרייען, דערפאר גיבט דאס די קראפט פאר די ראד זיך צו דרייען און אריינשטיפן און ארויפשלעפן די פיסטאן נאך דריי מאל.
דאס אלעס צוזאמען שטעלן
א געווענליכער קאר וועט האבן א מאטאר פון כאטש 4 סילינדערס, דאס גיבט אסאך מער קראפט אויף איינמאל, ווען עס איז דא מער ווי איין סילינדער דאן איז דא צוויי וועגן פון אויסשטעלן דעם מאטאר.
- איין וועג איז אז אלע סילינדערס ארבעטן אין די זעלבע זעץ ציילונג, אזוי אז ווען פיסטאן 1 איז יעצט ביי די צווייטע זעץ זענען אלע אנדערע פיסטאן'ס אויך ביי די צווייטע זעץ.
- די צווייטע וועג איז אז מען ציטיילט דאס (געווענליך אין 2) אזוי אז ווען פיסטאן 1 און 3 זענען ביי די ערשטע זעץ, זענען פיסטאן 2 און 4 ביי די דריטע זעץ.
סיי וועלכע וועג מען ניצט גיבט די איבריגע סילינדערס מער קראפט פאר די קאר.
די אלע סילינדערס, ראד, און רעדער, זענען געווענליך צוזאמען געשטעלט אין א שווערע אייזערנע קעסטינג (CASTING), געמאכט פון אייזען וואס קען אויסהאלט הויכע טעמפארטור. און פין די אייזערנע קעסטינג קומט ארויס רעדער צו וואס די עיקר פאסיג איז צוגעטשעפעט וואס דרייט אסאך זאכן אין די קאר, צווישן זיי:
- די אפקילער פען.
- די אלטינעיטאר.
- די דרייען קראפט פאמפ (power-steering pump).
די אפקילער סיסטעם
די עמישאן סיסטעם
די אלטינעטאר
די טראנסמיסיע
אויטאספארט
דער אויטאמאביל ווערט נישט געניצט נאר פאר פריוואטע און געשעפטלעכע צוועקן. אויך איז פאראן א גאנצער צווייג פון ספארט און געיעגן מיט אויטאמאבילן. די ערשטע אויטאמאביל געיעג אין דער וועלט האט מען געהאלטן אין פאריז אין 1894.