משלוח מנות

משלוח מנות'ן

קינדער טראגן משלוח מנות

א פארשטעלטער יונגל גייענדיג איבערגעבן משלוח מנות. לויט טייל פוסקים זאל מען שיקן משלוח מנות דווקא דורך א "שליח".

משלוח מנות (אין אידיש: "שיקן פארציעס") איז איינע פון ​​די מצוות פונעם יום טוב פורים, צווישן די מצוות פון מגילה ליינען, משתה ושמחה, און מתנות לאביונים. די מצוה איז צו שיקן כאטש צוויי פארציעס עסנווארג, פאר ווייניגסטנס איין מענטש. צווישן די צילן זענען צו פארמערן פרידן און ליבשאפט צווישן אידן, און צו פארזארגן עסן פאר נויטבאדערפטיגע אז זיי זאלן האבן גענוג עסן פאר דער פורים סעודה.

מקור

דער חיוב פון משלוח מנות ווערט דערמאנט אין מגילת אסתר. אין די פסוקים ווערט געשילדערט אז נאך דער נס וואס איז געשען אין פורים - ווען זיי זענען געראטעוועט פון המן'ס גזירה וואס האט געוואלט פארטיליגן דאס אידישע פאלק - האט מען באשטימט די פורים טעג פאר ימי שמחה. ווי א טייל פון די מצוות פונעם טאג, האבן די חבמים פונן יענעם דור מתקן געווען צו שיקן משלוח מנות צו די פריינט, און אזוי שטייט אין די מגילה (ט, יט–כב):

עַל כֵּן הַיְּהוּדִים הַפְּרָזִים הַיֹּשְׁבִים בְּעָרֵי הַפְּרָזוֹת, עֹשִׂים אֵת יוֹם אַרְבָּעָה עָשָׂר לְחֹדֶשׁ אֲדָר שִׂמְחָה וּמִשְׁתֶּה וְיוֹם טוֹב וּמִשְׁלֹחַ מָנוֹת אִישׁ לְרֵעֵהוּ... וְהַחֹדֶשׁ אֲשֶׁר נֶהְפַּךְ לָהֶם מִיָּגוֹן לְשִׂמְחָה וּמֵאֵבֶל לְיוֹם טוֹב, לַעֲשׂוֹת אוֹתָם יְמֵי מִשְׁתֶּה וְשִׂמְחָה, וּמִשְׁלֹחַ מָנוֹת אִישׁ לְרֵעֵהוּ וּמַתָּנוֹת לָאֶבְיֹנִים.

דאס הייסט אז די אנשי כנסת הגדולה האבן דאן מתקן געווען די מצוה פון געבן "מתנות לאביונים" אינעם טאג פון פורים.

הלכות

משלוחי מנות וואס זענען געלייגט געווארן פארנט פון א פארמאכטע טיר (משלוח מנות דארף געגעבן ווערן דווקא פורים בייטאג).

• חז"ל האבן ארויסגעלערנט אז דאס ווייניגסטע וואס מ'דארף שיקן איז צוויי פארציעס פאר איין מענטש, פון דעם וואס שטייט אין פסוק "משלוח מנות" (וואס קלינגט אפ כאטש צוויי) "איש לרעהו" (וואס קלינגט אפ איינער). דער רמב"ם שרייבט אז: "כל המרבה לשלוח לרעים הרי זה משובח", דאס הייסט אז ווי מער מען שיקט איז אלץ בעסער, פארט אבער האלט ער אז די חשוב'סטע מצוה פון פורים איז מתנות לאביונים: "מוטב לאדם להרבות במתנות לאביונים מלהרבות בסעודתו ובשלוח מנות לרעיו, שאין שם שמחה גדולה ומפוארה, אלא לשמח לב עניים ויתומים ואלמנות וגרים".
• עס דארף זיין פון צוויי באזונדערע עסנווארג. טראץ דעם וואס עס זענען געווען רבנים וואס האבן געשיקט ספרי חידושי תורה אויף משלוח מנות, איז אבער אין הלכה גע'פסק'נט אז וועש, ספרים און אפילו געלט צו קויפן דערמיט עסנווארג, ווערן נישט גערעכנט פאר "מנות". וועגן שיקן געטראנקען, זענען די פוסקים צעטיילט אין זייערע מיינונגען.
• אפילו טאמער א מענטש האט נישט גענוג עסנווארג אוועקצוגעבן פאר אן אנדערן, זאל ער אויפטוישן דאס עסנווארג פון זיין סעודה מיטן חבר'ס, אזוי צו מקיים זיין די מצוה. די מיינונג פון א מערהייט פוסקים איז אז אויך פרויען זענען מחויב מיט דער מצוה. דער רמ"א מערקט אָן אז א מאן זאל נישט שיקן פאר א פרוי, אז ס'זאל נישט צוקומען צו קיין פראגע פון א ספק קידושין ביים שיקן פאר אן אלמנה.
• פארהאן פוסקים וואס שרייבן אז די מצוה דארף אויסגעפירט ווערן דורכן שיקן מיט א "שליח" (און נישט איבערגעבן אליינס), אזויווי אין פסוק שטייט, "ומשלוח מנות איש לרעהו".
• דער טאג ווען די מצוה גייט אן איז פאר יעדן לויטן פלאץ וואו ער געפינט זיך: אין מערהייט ערטער איז דאס אין י"ד אדר, און ביי די שטעט וואס זענען מוקפות חומה מימות יהושע בן נון, אינעם טאג פון ט"ו אדר - שושן פורים. די מצוה דארף געטון ווערן דווקא בייטאג פון פורים. טייל זענען מהדר דאס אויסצופירן איידער מען עסט די סעודה.

טעמים

פארהאן וואס זאגן אז דער טעם איז צו פארמערן פריינדשאפט צווישן אידן, און פארהאן וואס זאגן אז דער טעם איז צו העלפן די ארעמעלייט וואס שעמען זיך צו בעטן צדקה, אז אויך זיי זאלן קענען עסן די סעודת פורים ווי יעדן איינעם, וואס דאס איז ענליך צו דער מצוה פון מתנות לאביונים.

אין אנדערע הינזיכטן

דער טערמין "משלוח מנות" ווערט אויך באניצט אין אנדערע פעלער, ווי צום ביישפיל, ווען די אידן פון בבל זענען ארויף קיין ארץ ישראל מיט עזרא הסופר, האט ער זיי געזאגט אום ראש השנה צו שיקן "מנות לאין נכון לו", ד.ה. פאר אזעלכע וואס זייער פארמעגן באטרעפט נישט גענוג צו קענען צושטעלן די יום טוב סעודה:

ויאמר להם: לכו אכלו משמנים ושתו ממתקים ושִלחו מנות לאין נכון לו כי קדוש היום לאדונינו... וילכו כל העם לאכול ולשתות ולשלח מנות ולעשות שמחה גדולה כי הבינו בדברים אשר הודיעו להם

— נחמיה ח, י–יב

אבער יענער משלוח מנות איז היבש אנדערש, ווייל דאס איז געווען געוואנדן ספעציעל "לאין נכון לו", אז די ארעמעלייט זאלן האבן צום עסן, נישט ווי דער פורימ'דיגער משלוח מנות וואס איז "איש לרעהו". די פוסקים, ווילנדיג ארויסברענגען דעם אויבנדערמאנטן טעם אז דער משלוח מנות פון פורים איז אויך צו פארזיכערן די באדערפענישן פון סעודת פורים פאר די וואס קענען זיך נישט ערלויבן - ברענגען טאקע דעם פסוק אלס ראיה אז משלוח מנות איז געווידמעט פאר די נויטבאדערפטיגע.

זעט אויך

• מתנות לאביונים

ליינט מער

• מאיר ראפעלד, "משלוח מנות בפורים: גלגולי נוסח ונוהגים", אין: דניאל שפרבר, מנהגי ישראל: מקורות ותולדות, זעקסטער באנד, ירושלים: מוסד הרב קוק, תשנ"ח, זייטן רכ"ז–רמ"א; איבערגעדרוקט אין: מאיר ראפעלד, נתיבי מאיר: אסופת מאמרים, מרכז שפירא: תשע"ג, זייטן 210–224.
• הרב ישראל דנדרוביץ, "בשר לא מבושל - האם קרוי מנה (אויף די ווערטערליכע אפטייטש פון מנה בלשון המקרא ובלשון חכמים)", אין: אור ישראל, גיליון עא, תשרי תשע"ו, עמודים: קעח-קפח.

וועבלינקען

• 
  פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:היברובוקס
  פאראמעטער [ עמוד ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע משלוח מנות, אין: יום-טוב לוינסקי (עורך), ספר המועדים, זעקסטער באנד, תל אביב: אגודת עונג שבת דורך דביר, תשט"ו, זייטן 137–151
• קיצור שולחן ערוך, סימן קמב

די טעמים פאר משלוח מנות:

• משלוח מנות, אויף עולמות
• יסודות מצוות משלוח מנות, אויף סולמות
• הרב אורן ניזרי, משלוחי מנות דורך א "דראון", אויף שערי הלכה ומשפט

רעפערענצן

קלארשטעלונג: די אינפארמאציע אויף המכלול איז בלויז פאר בארייכערונג און זאל נישט געזען ווערן ווי א פסק הלכה.

טיילן פון דער ארטיקל זענען מעגליך איבערגעזעצט פון העברעאישער וויקיפעדיע
cc-by-sa 3.0 ערלויבעניש • אריגינעלער בלאט • ביישטייערער