רוי:רבי אברהם אזולאי
החכם הרב אברהם אזולאי (נפ' כ"א מרחשון ה'ת"ד), דער זיידע פונעם חיד"א איז געווען א גרויסער בעל מקובל און גאון און מחבר פון עטליכע ספרים.
ער איז געבוירן צו זיין טאטן ר' מרדכי אזולאי. די משפחה שטאמט פון זייער א גרויסן יחוס, שטאמען פון די רבנים פון קאשטיליא, און ביי דעם גירוש ספרד זענען זיי פארטריבן געווארן קיין שטאט פאס אין ברבריא.
נאך עטליכע יאר איז חרוב געווארן די שטאט פאס, און נישט האבענדיג קיין ברירה האט ער גענומען צוריק דעם וואנדער שטעקן און זיך געלאזט פארן קיין ארץ ישראל.
אינמיטן וועג איז געקומען א שטורעם ווינט וואס האט כמעט צובראכן די שיף, ביז מען איז געקומען צו א בארטן אין אפריקא קאפוטיקיא, זיי האבן אלעס איבערגעלאזט אין שיף און שנעל געלאפן אויף די טריקעניש ווייל די ווינט האט זייער געבודזשעוועט, פלוצלונג איז געקומען די ווינט און האט דערטרונקען דעם שיף, זיי זענען ניצול געווארן פון דעם דורך א נס, ר' אברהם אזולאי פארציילט דאס אין זיין ספר בעלי ברית אברהם, ער איז זיך זייער מצער ווייל זיינע חידושים אויף די תורה איז דארט דערטרונקען געווארן.
דער חיד"א שרייבט אז צוליב דעם נס איז די אונטערשריפט פון זייער גאנצע משפחה משפחת אזולאי אזוי ווי א שיף, עס איז אין פארעם פון א שיף.
אנקומענדיג קיין ארץ ישראל איז ער געקומען קיין חברון, און האט זיך באקענט מיט דעם גאון ר' אליעזר בן ארחא, און האט דארט געטראפן כתבים פון ר' חיים וויטאל און פון ר' משה קארדאווערא.
אין יאר ה'שע"ט איז געווען א מגפה אין חברון, איז ער מיט זיין משפחה שנעל אנטלויפן קיין ירושלים.
דער חיד"א באטיטלט איהם מז"ה מ'ורי ז'קני ה'רב, אין זיין ספר שו"ת חיים שאל (סי' ס"ח בח"א) פרעגט איהם איינע אהן פארוואס שרייבט ער אויף איהם זקני הרב אינדעצייט וואס ער איז גאר זיין עלטער זיידע נישט זיין זיידע, ענטפער דער חיד"א אז דאס טרעפט זיך אין די וועלט פון ספרים אז מען רופט א עלטער זיידע אלס זיידע ווי מען זעהט אז דער זון פון רשב"ץ רופט אן זיין עלטער זיידע דער רמב"ן מיטן נאמען "זיידע".
זיינע איידעמער זענען אויך געווען גרויסע גאונים. ר' בנימין זאבי דער טאטע פונעם גאון ר' ישראל זאבי. ר' דוד יצחקי דער טאטע פונעם גאון ר' אברהם יצחקי דער מחבר פונעם ספר זרע אברהם.
זיין זון רבי יצחק אזולאי האט געהאט א זון ר' רבי ישעיהו אזולאי, וואס איז געווען דער זיידע פון דער חיד"א.
ספרים
זיין מערסט בארימטע חיבור איז חסד לאברהם. עס אנטהאלט אין זיך ידיעות און הקדמות אויף אלע סארט נושאים, אבער בעיקר איז אויף קבלה ענינים, אויף די בריאה, אויף די אויבערשטע וועלטן, ער איז פון די ערשטע וואס זענען מעתיק דעם מסכת גיהנם מיט א פירוש.
אין די הקדמה שרייבט ער אזוי: ספרים וואס האבן אין זיך דרושים וואס טייטשן אויס פסוקים און מאמרים איז דא געניג, איך זעה נישט וואס איך קען דערין צולייגן, דעריבער האט איך באשלאסן צו פארפאסן א ספר וואס זאל נישט אויסטייטשן קיין פסוקים, נישט מסביר זיין גמרות און מדרשים, איך זאל זיך קאנצטעטרירין בלויז אויף וויסענשאפט און אינטערעסאנטע הקדמות וואס איך וויכטיג צו וויסן איינער וואס זיכט זאכן אין ספרים.
אזוי האט ער טאקטע געטוהן ער טייטש נישט קיין פסוקים נאר שרייבט גאנצע פרקים און ענפים פון אינטערעסאנטע זאכן. זיין אייניקעל דער חיד"א ברענגט אסאך פון איהם.
אין שם הגדולים שרייבט דער חיד"א אז דער ספר איז זייער גרייזיג, אין די לעצטע צייטן האט מען דאס איבערגעדורקט פון כתב יד מיט א צווייטער נוסח וואס מיר האבן געהאט ביז יעצט.
אנדערע פון זיינע ספרים זענען בעלי ברית אברהם, קרית ארבע א פי' אויפן זוהר, אהבה בתענוגים א פי' אויף משניות.
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!