בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,368
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "׳" ב־"'"
ק (1 רעוויזיע אימפארטירט: אימפארטירט פון די יידישע וויקיפעדיע, זע ביישטייערער ליסטע) |
ק (החלפת טקסט – "׳" ב־"'") |
||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
'''ערב יום כיפור''' פאלט אום [[ט' תשרי| | '''ערב יום כיפור''' פאלט אום [[ט' תשרי|ט' תשרי]], און מען פירט זיך עטלעכע [[מנהג|מנהגים]] פארבינדן מיט דעם [[יום טוב]] וואס גייט גלייך נאך, [[יום כיפור]]. | ||
כדי צו פארמיידן יום כיפור פאלן גלייך פאר אדער גלייך דערנאך [[שבת]], איז דער כלל [[לא אד"ו ראש]], לויט וועלכן ערב יום כיפור איז נישט חל אויף מאנטיק, דאנערשטיק און שבת, ד.ה. ער קען נאר געפאלן זונטיק, דינסטאג, מיטוואך אדער פרייטאג. | כדי צו פארמיידן יום כיפור פאלן גלייך פאר אדער גלייך דערנאך [[שבת]], איז דער כלל [[לא אד"ו ראש]], לויט וועלכן ערב יום כיפור איז נישט חל אויף מאנטיק, דאנערשטיק און שבת, ד.ה. ער קען נאר געפאלן זונטיק, דינסטאג, מיטוואך אדער פרייטאג. | ||
| שורה 8: | שורה 8: | ||
טייל האבן א מנהג, אין צוגרייטונג צו יום כיפור, דרייען [[האן|אַ האָן]] (פאר א מאנספארשוין) אדער א הין (פאר א פרוי) איבער דעם קאָפּ און זאָגן "זה התרנגול ילך למיתה ואני אלך ואכנס לחיים טובים ארוכים ולשלום" (טייטש: ''דער דאָזיקער האָן וועט גיין צום טויט און איך וועל גיין און אַריין אַ לאַנג גוט לעבן און שלום''), און דערנאך צו [[שחיטה|שעכטן]] אים און מאַכן אים אַ מאָלצייַט פֿאַר אָרעמעלייט. אנדערע מענטשן דרייען אַרום דעם קאָפ אַ סומע געלט וואס מען גיט צו [[צדקה]] ווי אויסלייזגעלט. | טייל האבן א מנהג, אין צוגרייטונג צו יום כיפור, דרייען [[האן|אַ האָן]] (פאר א מאנספארשוין) אדער א הין (פאר א פרוי) איבער דעם קאָפּ און זאָגן "זה התרנגול ילך למיתה ואני אלך ואכנס לחיים טובים ארוכים ולשלום" (טייטש: ''דער דאָזיקער האָן וועט גיין צום טויט און איך וועל גיין און אַריין אַ לאַנג גוט לעבן און שלום''), און דערנאך צו [[שחיטה|שעכטן]] אים און מאַכן אים אַ מאָלצייַט פֿאַר אָרעמעלייט. אנדערע מענטשן דרייען אַרום דעם קאָפ אַ סומע געלט וואס מען גיט צו [[צדקה]] ווי אויסלייזגעלט. | ||
ס'איז שוין אין די [[ראשונים]] א שמועס צי איז דער מנהג אויסגעהאלטן: דער [[רשב"א|רַשב]][[רשב"א|"א]] און רבי [[יוסף קארו|יוסף קאַראָ]] זענען דערקעגן, אבער דער [[רמ"א|רמ"אָ]] האט מתיר געווען. | |||
== מנהגים ביי די תפילות == | == מנהגים ביי די תפילות == | ||
| שורה 20: | שורה 20: | ||
== טיילן לעקעך == | == טיילן לעקעך == | ||
ערב יום כיפור איז א [[מנהג]] צו 'בעטן' א שטיקל לעקעך וואס מען עסט גלייך.{{הערה|ספר המנהגים - חב"ד עמ' 58.}} דער עניין דערפון איז טאמער איז נגזר אויפן מענטש ראש השנה אז ער וועט דאַרפן צוקומען צו מענטשן, זאל ער יוצא זיין מיט דעם וואס ער געבעטן א שטיקל לעקעך. ביי טייל [[חסידות|חסידים איז דער]] מנהג צו באקומען פון [[אדמו"ר|רבי'ן]].{{הערה|זעט אוצר מנהגי חב"ד עמוד קפ"א ואילך.}} אנדערע זאגן אז דער טעם פונעם מנהג איז מיט דעם בעטן די גבאים מחילה פונעם עולם טאמער האבן זיי במשך דעם יאר עמעצן | ערב יום כיפור איז א [[מנהג]] צו 'בעטן' א שטיקל לעקעך וואס מען עסט גלייך.{{הערה|ספר המנהגים - חב"ד עמ' 58.}} דער עניין דערפון איז טאמער איז נגזר אויפן מענטש ראש השנה אז ער וועט דאַרפן צוקומען צו מענטשן, זאל ער יוצא זיין מיט דעם וואס ער געבעטן א שטיקל לעקעך. ביי טייל [[חסידות|חסידים איז דער]] מנהג צו באקומען פון [[אדמו"ר|רבי'ן]].{{הערה|זעט אוצר מנהגי חב"ד עמוד קפ"א ואילך.}} אנדערע זאגן אז דער טעם פונעם מנהג איז מיט דעם בעטן די גבאים מחילה פונעם עולם טאמער האבן זיי במשך דעם יאר עמעצן בא'עוולה'עט. | ||
[[בעל שם טוב|דער בעל שם טוב]] פֿלעג זאגן אז געבן לעקעך ערב יום כיפור איז א גאר אלטער מנהג, און בײם געבן לעקעך פלעג ער זאגן "איך גיב דיר לעקעך און דער אייבערשטער זאל דיר געבן א גוט יאר". | [[בעל שם טוב|דער בעל שם טוב]] פֿלעג זאגן אז געבן לעקעך ערב יום כיפור איז א גאר אלטער מנהג, און בײם געבן לעקעך פלעג ער זאגן "איך גיב דיר לעקעך און דער אייבערשטער זאל דיר געבן א גוט יאר". | ||
| שורה 26: | שורה 26: | ||
== די סעודות פון ערב יום כיפור == | == די סעודות פון ערב יום כיפור == | ||
== | == טובל'ן זיך אין מקווה == | ||
עס איז דער שטייגער אז מענער גייען [[מקווה|היינט]] נאך [[מקווה|האלבן טאג]] זיך | עס איז דער שטייגער אז מענער גייען [[מקווה|היינט]] נאך [[מקווה|האלבן טאג]] זיך טובל'ן אין א [[מקווה]]. | ||
עס איז אַן אלטער מנהג וואָס איז אָנגענומען אין עטלעכע ערטער און קהילות, אין וועלכער אפילו די פרויען | עס איז אַן אלטער מנהג וואָס איז אָנגענומען אין עטלעכע ערטער און קהילות, אין וועלכער אפילו די פרויען טובל'ן זיך אין דער מקווה ערבֿ יום כיפּור זיך מטהר זיין לכבוד דעם הייליגן טאָג.{{הערה|{{משנה ברורה|תרו|יז}}. זעט אויך [[בן איש חי (ספר)|בן איש חי]], שנה א, [[פרשת וילך]], אות ח; שו"ת [[רב פעלים]], חלק ד, יורה דעה, סימן טז, ד"ה ורק בקיצור (אם כי בשו"ת תורה לשמה, סימן קסו, נראית הגבלה קלה בכך); [[מרדכי יהודה ליב וינקלר|שו"ת לבושי מרדכי]], יורה דעה, מהדורה קמא, סימן קכג; שו"ת [[מנחת יצחק]], חלק ו, סוף סימן קמו; חלק ט, סימן צא.}} אמאל פלעגן אפילו די פרויען וואס זענען נישט פארהייראט אויך טובל'ן זיך, אבער מען האט דאס מבטל געווען צוליב דעם איסור פנויה.{{הערה|[[יצחק אייזיק פון טירנא|ספר המנהגים]], הגהות המנהגים, עשרת ימי תשובה, אות קמב; [[אליה רבה]], סימן תרו, ס"ק ט; [[שדי חמד (ספר)|שדי חמד]], ערך יום הכיפורים, א, ו; ועוד.}} | ||
== מלקות == | == מלקות == | ||