אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:גולן הויכן"

3,263 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 11 חדשים
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה
צייכן: רויע רעדאגירונג
אין תקציר עריכה
צייכן: רויע רעדאגירונג
שורה 4: שורה 4:
די '''גולן הויכן''' (העברעאיש: '''רמת הגולן'''; ענגליש: Golan Heights) איז א בערגיגער געגנט מיט אן אויסבליק אויף דעם אויבערשטן טאל פונעם [[ירדן טייך]] אויף מערב. דער געגנט איז געווען א טייל פון עקסטרעם דרום-מערב [[סיריע]] ביז תשכ"ז (1967), ווען עס איז געקומען אונטער [[מדינת ישראל]] מיליטערישע אקופאציע, און אין דעצעמבער 1981 האט מדינת ישראל איינזייטיג אנעקסירט דעם טייל פונעם גולן וואס זי האט פארהאלטן. דער נאמען פון דער געגנט איז פונעם עיר מקלט אין תנ"ך 'גולן ב[[בשן]]' ({{תנך|דברים|ד|מג}}; {{תנך|יהושע|כ|ח}}).
די '''גולן הויכן''' (העברעאיש: '''רמת הגולן'''; ענגליש: Golan Heights) איז א בערגיגער געגנט מיט אן אויסבליק אויף דעם אויבערשטן טאל פונעם [[ירדן טייך]] אויף מערב. דער געגנט איז געווען א טייל פון עקסטרעם דרום-מערב [[סיריע]] ביז תשכ"ז (1967), ווען עס איז געקומען אונטער [[מדינת ישראל]] מיליטערישע אקופאציע, און אין דעצעמבער 1981 האט מדינת ישראל איינזייטיג אנעקסירט דעם טייל פונעם גולן וואס זי האט פארהאלטן. דער נאמען פון דער געגנט איז פונעם עיר מקלט אין תנ"ך 'גולן ב[[בשן]]' ({{תנך|דברים|ד|מג}}; {{תנך|יהושע|כ|ח}}).


היינט וואוינען אין גולן אומגעפער 27,000 אידן אין 33 יישובים, 24,000 דרוזן, און 2,000 אלאוויטן.


==געאגראפיע==
==געאגראפיע==
שורה 10: שורה 9:


דער גולן פארשפרייט זיך בערך 44 מייל (71 קילאמעטער) פון צפון צו דרום און ארום 27 מייל (43 קילאמעטער) פון מזרח צו מערב ביי זיין ברייטסטע פונקט. עס האט עטוואס די פארם פון א שיף און פארמאגט א שטח פון 444 קוואדראט מייל (1,150 קוואדראט קילאמעטער). די בעסערע [[לאנדווירטשאפט]]ליכן ערד ליגט אין איר דרום טייל; די שטיינערדיגע פויגלען פון הר חרמון אין צפון, מיט פלעקן פון וואלדלאנד און בוש, זענען א געגנט פאר פיה-האָדעוון. דער מדינת ישראל טייל פונעם גולן הייבט זיך צו 7,297 פוס (2,224 מעטער) ביי זיין עקסטרעם צפון-מזרח פונקט אויף די שיפּוע פון ​​הר חרמון.
דער גולן פארשפרייט זיך בערך 44 מייל (71 קילאמעטער) פון צפון צו דרום און ארום 27 מייל (43 קילאמעטער) פון מזרח צו מערב ביי זיין ברייטסטע פונקט. עס האט עטוואס די פארם פון א שיף און פארמאגט א שטח פון 444 קוואדראט מייל (1,150 קוואדראט קילאמעטער). די בעסערע [[לאנדווירטשאפט]]ליכן ערד ליגט אין איר דרום טייל; די שטיינערדיגע פויגלען פון הר חרמון אין צפון, מיט פלעקן פון וואלדלאנד און בוש, זענען א געגנט פאר פיה-האָדעוון. דער מדינת ישראל טייל פונעם גולן הייבט זיך צו 7,297 פוס (2,224 מעטער) ביי זיין עקסטרעם צפון-מזרח פונקט אויף די שיפּוע פון ​​הר חרמון.
==דעמאגראפיע==
עס וואוינען אויף די גולן הויכן בערך 26,500 אראבער, אריינגערעכנט כאטש 24,000 דרוזן און 2,000 אלאוויטן. אנדערש ווי אין די יארן 1948-1967, ווען די ציווילע אינפראסטרוקטור און סערוויסעס זענען כמעט אינגאנצן פארנאכלעסיגט געווארן דורך די סירישע רעגירונגען, האט מדינת ישראל אינוועסטירט באדייטנדע סומעס אין אוועקשטעלן אדער אויפגרעידן עלעקטריק און וואסער סיסטעמען, אין לאנדווירטשאפטליכע פארבעסערונגען און דזשאב טרענירונג, און אין בויען געזונטהייט קליניקס, וועלכע קיין איינע האבן פריער נישט עקזיסטירט. די איינוואוינער געניסן אויך פון מדינת ישראל'ס וואוילטעטיגקייט און סאציאלע זיכערהייט פראגראמען.
עס זענען דא בערך 27,000 אידישע איינוואוינער אין 33 קהילות (27 קיבוצים און מושבים, 5 קאמיונעל סעטלמענטס און די שטאט [[קצרין]]) אויף די גולן הויכן און די בארג חרמון. (קצרין האט איר אייגענעם בירגערמייסטער און לאקאלן ראט; די אנדערע 32 געמיינדעס פארמירן דעם 'גולן הויכן ראיאנאלן ראט'.) עס זענען אויך דא טיילן פון די גולן הויכן וואס זענען אומבאוואוינבאר צוליב מינע-פעלדער געפלאנצט איידער דער זעקס טאגיגער מלחמה.
==עקאנאמיע==
די עקאנאמיע פון די גולן הויכן איז באזירט אויף סיי לאנדווירטשאפט און סיי אינדוסטריע, אריינגערעכנט טוריזם. 8,100 העקטאר לאנד זענען אונטער קולטיוואציע, פראדוצירנדיג א ברייטע אויסוואל פון געוויקסן, אריינגערעכנט וויין טרויבן. נאך 46,575 העקטאר זענען געווידמעט פאר נאטורליכע פאשע, שטיצנדיג 15,000 שטיק רינדער און 5,000 שאף, סיי פאר פלייש און סיי פאר מילכיגס פראדוקציע. די גולן'ס מילך-רינדער פראדוצירן בערך 60 מיליאן ליטער מילך יערליך.
עס זענען דא בערך 30 אינדוסטריעלע אונטערנעמונגען אויפ'ן גולן, רוב באזירט אין דער קצרין אינדוסטריעלער זאנע. עס עקזיסטירט א באדייטנדע טוריזם אינפראסטרוקטור אויפ'ן גולן, אריינגערעכנט די בארג חרמון סקי האנגען, ארכעאלאגישע פלעצער, האטעלן, רעסטאראנען, בעט-און-פרישטאג איינריכטונגען אין פילע געמיינדעס. עס זענען אויך דא איינריכטונגען פאר דזשיפ און ביציקל טורן, ווי אויך פערד  ריטעריי. מדינת ישראל האט אוועקגעשטעלט 13 נאטור רעזערוואטן - צוזאמען 24,908 העקטאר - אויף די הויכן.


==היסטאריע==
==היסטאריע==