אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "שאול המלך"

309 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 1 יאָר
ק
ק (←‏בית שאול: הגהה)
ק (←‏אין חז"ל: הגהה)
שורה 139: שורה 139:


== אין חז"ל ==
== אין חז"ל ==
ווען שאול המלך איז געקרוינט געווארן איז ער געווען ריין פון יעדן זינד ווי אן איין יעריג קינד{{הערה|{{בבלי|יומא|כב|ב}}.}}, און ער ווערט ווערט אויסגערעכנט אלס איינער פון די אכט "נסיכי בני אדם"{{הערה|{{בבלי|תענית|ד|א}}.}}.  
ווען שאול המלך איז געקרוינט געווארן איז ער געווען ריין פון יעדן זינד ווי אן איין יעריג קינד{{הערה|{{בבלי|יומא|כב|ב}}.}}, און ער ווערט אויסגערעכנט אלס איינער פון די אכט "נסיכי בני אדם"{{הערה|{{בבלי|תענית|ד|א}}.}}.  


אין פסוק ווערט שוין ארויסגעברענגט אז שאול איז געווען אן עניו און באשיידן, און חז"ל פארברייטערן דער בליק. נאך דער געשיכטע פון פילגש בגבעה האבן די בני בנימין געדארפט כאפן פרויען פון שילה צו פארמיידן זייער שבט פון אונטערגאנג. שאול'ס באשיידענע נאטור האט אויף פארשווערט צו טון אזא אקט, און דערפאר האט אחינועם אים אנגעכאפט ער זאל זי הייראטן{{הערה|[[רש"י]] שמואל א' פרק כ' פסוק ל'}}. ווען שאול איז אריין אין דער מערה פון דוד פאר זיינע באדערפענישן, איז ער אריין הינטער עטליכע ווערט און אין א הייל אין א הייל, און אזוי אויך האט ער זיך אינגאנצן באדעקט מיט זיינע קליידער{{הערה|{{בבלי|ברכות|סב|ב}}.}}. אין שכר פון זיין באשיידנקייט מיט'ן נישט פריצייטיג דערציילן איבער זיין פריוואטע קרוינונג איז פון אים ארויס געקומען אסתר המלכה{{הערה|{{בבלי|מגילה|יג|ב}}.}}.
אין פסוק ווערט שוין ארויסגעברענגט אז שאול איז געווען אן עניו און באשיידן, און חז"ל פארברייטערן דעם בליק. נאך דער געשיכטע פון פילגש בגבעה האבן די בני בנימין געדארפט כאפן פרויען פון שילה צו פארמיידן זייער שבטאונטערגאנג. שאול'ס באשיידענע נאטור האט אויף פארשווערט צו טון אזא אקט, און דערפאר האט אחינועם אים אנגעכאפט ער זאל זי הייראטן{{הערה|[[רש"י]] שמואל א' פרק כ' פסוק ל'}}. ווען שאול איז אריין אין דער מערה פון דוד פאר זיינע באדערפענישן, איז ער אריין הינטער עטליכע ווענט און אין א הייל אין א הייל, און אזוי אויך האט ער זיך אינגאנצן באדעקט מיט זיינע קליידער{{הערה|{{בבלי|ברכות|סב|ב}}.}}. אין שכר פון זיין באשיידנקייט מיט'ן נישט פריצייטיג דערציילן איבער זיין פריוואטע קרוינונג איז פון אים ארויס געקומען אסתר המלכה{{הערה|{{בבלי|מגילה|יג|ב}}.}}.


שאול האט מקפיד געווען אויף הלכות טומאה וטהרה, און ער האט אויסגעלערנט די אידן הלכות שחיטה און קרבנות{{הערה|{{בבלי|זבחים|קכ|א}}; {{בבלי|חולין|יז|ב}}.}}. זיין הקפדה אין קיום המצוות איז אויך מרומז אין די ווערטער פון די עמלק'ישע יונג צו דוד "ואקח את הנזר אשר על ראשו ואצעדה אשר על זרעו"; דער "נזר" איז די תפילין של ראש, און די "אצעדה" איז די תפילין של יד{{הערה|תרגום יונתן שמואל ב פרק א', פסוק י'}}.
שאול האט מקפיד געווען אויף הלכות טומאה וטהרה, און ער האט אויסגעלערנט די אידן הלכות שחיטה און קרבנות{{הערה|{{בבלי|זבחים|קכ|א}}; {{בבלי|חולין|יז|ב}}.}}. זיין הקפדה אין קיום המצוות איז אויך מרומז אין די ווערטער פון דעם עמלק'ישן יונג צו דוד "ואקח את הנזר אשר על ראשו ואצעדה אשר על זרעו"; דער "נזר" איז דער תפילין של ראש, און די "אצעדה" איז דער תפילין של יד{{הערה|תרגום יונתן שמואל ב פרק א', פסוק י'}}.


שאול'ס פיינטשאפט צו דוד איז געקומען פון פיל פאלשע לשון הרע'ס וואס זיינע לייט האבן אים דערציילט איבער דוד{{הערה|דברים רבה ה, י}}. דואג האדומי איז געווען דער וואס אנגערייצט שאול און צוגעברענגט צו הרג'ענען די כהנים פון נוב{{הערה|ילקוט שמעוני שמואל קלא}}. שאול האט נישט גע'הרג'עט די גבעונים, און דאס וואס עס שטייט אזוי אין פסוק איז וויבאלד זיי האבן פארלוירן זייערע פרנסה נאכדעם וואס די כהנים אין נוב, וועלכע פלעגן זיי שפייזן, זענען גע'הרג'עט געווארן{{הערה|{{בבלי|יבמות|עח|ב}}.}}. ער האט געמעגט הייראטן מיכל צו א צווייטע מאן ווייל די קידושין איז געווען א טעות{{הערה|{{בבלי|סנהדרין|כ|א}}.}}.
שאול'ס פיינטשאפט צו דוד איז געקומען פון פיל פאלשע לשון הרע'ס וואס זיינע לייט האבן אים {{הערה|דברים רבה ה, י}}. דואג האדומי איז געווען דער וואס אנגערייצט שאול צו הרג'ענען די כהנים פון נוב{{הערה|ילקוט שמעוני שמואל קלא}}. שאול האט נישט גע'הרג'עט די גבעונים, און דאס וואס עס שטייט אזוי אין פסוק איז וויבאלד זיי האבן פארלוירן זייערע פרנסה נאכדעם וואס די כהנים אין נוב, וועלכע פלעגן זיי שפייזן, זענען גע'הרג'עט געווארן{{הערה|{{בבלי|יבמות|עח|ב}}.}}. ער האט געמעגט הייראטן מיכל צו א צווייטען מאן ווייל די קידושין איז געווען א טעות{{הערה|{{בבלי|סנהדרין|כ|א}}.}}.


חז"ל זאגן אז די איינציגע סיבה פארוואס מלכות בית שאול האט נישט אנגעהאלטן איז וויבאלד עס האט נישט געהאט קיין שום חסרון, און א מנהיג ישראל מוז האבן א כאטש עפעס א חסרון ("קופה של שרצים") אים אפצוהאלטן פון גאווה. אן אנדערע דעה אין גמרא זאגט אז שאול'ס קעניגרייך האט נישט אנגעהאלטן ווייל ער האט פארקוקט אויף זיין כבוד{{הערה|{{בבלי|יומא|כב|ב}}.}}.
חז"ל זאגן אז די איינציגע סיבה פארוואס מלכות בית שאול האט נישט אנגעהאלטן איז וויבאלד עס האט נישט געהאט קיין שום חסרון, און א מנהיג ישראל מוז האבן א כאטש עפעס א חסרון ("קופה של שרצים") אים אפצוהאלטן פון גאווה. אן אנדערע דעה אין גמרא זאגט אז שאול'ס קעניגרייך האט נישט אנגעהאלטן ווייל ער האט פארקוקט אויף זיין כבוד{{הערה|{{בבלי|יומא|כב|ב}}.}}.


זיין עבירה מיטן הרג'ענען נוב עיר הכהנים איז עס אים פארגעבן געווארן; שמואל האט אים געזאגט אז ווען ער וועט זיין אין גן עדן "עמי במחצתי", און ווען די גבעונים האבן דערמאנט שאול'ס נאמען אין פארבינדונג מיט דער זינד האט א [[בת קול]] אויסגעפירט "שאול בחיר ה'"{{הערה|{{בבלי|ברכות|יז|ב}}.}}. דער איינציגער זינד וואס שאול האט געטון וואס צוליב דעם איז זיין קעניגרייך אונטערגעגאנגען איז געווען דאס נישט הרג'ענען אגג{{הערה|{{בבלי|יומא|כא|ב}}.}}. די גמרא זאגט אז דאס וואס ער האט געשוינט די שאף און קינדער פון עמלק איז געקומען פון איבריגע פרומקייט{{הערה|{{בבלי|יומא|כב|ב}}.}}.
זיין עבירה מיטן הרג'ענען נוב עיר הכהנים איז עס אים פארגעבן געווארן; שמואל האט אים געזאגט אז ווען ער וועט זיין אין גן עדן "עמי במחצתי", און ווען די גבעונים האבן דערמאנט שאול'ס נאמען אין פארבינדונג מיט דער זינד האט א [[בת קול]] אויסגעפירט "שאול בחיר ה'"{{הערה|{{בבלי|ברכות|יז|ב}}.}}. דער איינציגער זינד וואס שאול האט געטון וואס צוליב דעם איז זיין קעניגרייך אונטערגעגאנגען, איז געווען דאס נישט הרג'ענען אגג{{הערה|{{בבלי|יומא|כא|ב}}.}}. די גמרא זאגט אז דאס וואס ער האט געשוינט די שאף און קינדער פון עמלק איז געקומען פון איבריגע פרומקייט{{הערה|{{בבלי|יומא|כב|ב}}.}}.
 
חז"ל באוואנדערן אויך זיין מסירות נפש ביים ארויסגיין ביים לעצטן קריג קעגן פלשת, צולייגנדיג אז ער האט געזאגט פאר זיינע גענערעלער, עמשא און אבנר, אז שמואל הנביא האט גאר פאראויס געזאגט א זיג{{הערה|ויקרא רבה כו, ז}}


== אינדרויסן פון אידישקייט ==
== אינדרויסן פון אידישקייט ==