26
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
(←געבוי: פארברייטערט) |
ירוחם (שמועס | ביישטייערונגען) אין תקציר עריכה |
||
| שורה 21: | שורה 21: | ||
אויפן ספר זענען געשריבן געווארן מערערע פירושים וואס ערקלערן זיינע ווערטער און דיסקוטירן זיינע מקורות, מערסט באקאנט פון זיי איז "מנחת חינוך". | אויפן ספר זענען געשריבן געווארן מערערע פירושים וואס ערקלערן זיינע ווערטער און דיסקוטירן זיינע מקורות, מערסט באקאנט פון זיי איז "מנחת חינוך". | ||
== הינטערגרונט == | ==הינטערגרונט== | ||
{{הויפט ארטיקל|תרי"ג מצוות}} | {{הויפט ארטיקל|תרי"ג מצוות}} | ||
אין די גמרא ווערט דערמאנט אז דער צאל פון די מצוות אין די תורה איז 613{{הערה|{{בבלי|מכות|כג|ב}}, און נאך}}. אין שפעטערע תקופות האט מען ברייט געפארשט און דעבאטירט וועלכע פון די מצוות זענען "אבות" וואס ווערן אריינגערעכנט אין די צאל פון די 613 מצוות, און וועלכע ווערן פאררעכנט ווי תולדות פון יענע מצוות, אדער ווערן נישט גערעכנט צוליב אנדערע סיבות{{הערה|זעט רבי ירוחם פישל פערלא, ספר המצוות לרס"ג, {{אוצר הספרים היהודי|ביאור רי"פ פערלא על ספר המצוות לרס"ג/מבוא/י|מבוא פרק י'}}}}. שוין פון די תקופת הגאונים האבן גרויסע חכמים ווי בעל 'הלכות גדולות', [[רב סעדיה גאון]], און רבי אליהו הזקן, און נאך זיי [[רבי שלמה אבן גבירול]], פארפאסט ליסטעס פון תרי"ג מצוות, צומאל אין פאָרעם פון פיוטים וועלכע ווערן גערופן "אזהרות", וואס פלעגן געזאגט ווערן אום [[שבועות]]. | אין די גמרא ווערט דערמאנט אז דער צאל פון די מצוות אין די תורה איז 613{{הערה|{{בבלי|מכות|כג|ב}}, און נאך}}. אין שפעטערע תקופות האט מען ברייט געפארשט און דעבאטירט וועלכע פון די מצוות זענען "אבות" וואס ווערן אריינגערעכנט אין די צאל פון די 613 מצוות, און וועלכע ווערן פאררעכנט ווי תולדות פון יענע מצוות, אדער ווערן נישט גערעכנט צוליב אנדערע סיבות{{הערה|זעט רבי ירוחם פישל פערלא, ספר המצוות לרס"ג, {{אוצר הספרים היהודי|ביאור רי"פ פערלא על ספר המצוות לרס"ג/מבוא/י|מבוא פרק י'}}}}. שוין פון די תקופת הגאונים האבן גרויסע חכמים ווי בעל 'הלכות גדולות', [[רב סעדיה גאון]], און רבי אליהו הזקן, און נאך זיי [[רבי שלמה אבן גבירול]], פארפאסט ליסטעס פון תרי"ג מצוות, צומאל אין פאָרעם פון פיוטים וועלכע ווערן גערופן "אזהרות", וואס פלעגן געזאגט ווערן אום [[שבועות]]. | ||
| שורה 29: | שורה 29: | ||
אנדערע ראשונים וואס האבן פארפאסט חיבורים אויף די מצוות זענען די בעלי התוספות: רבי אליעזר ממיץ (ספר יראים), רבי משה מקוצי (ספר מצוות גדול – סמ"ג), און רבי יצחק מקורבייל (ספר מצוות קטן – סמ"ק). | אנדערע ראשונים וואס האבן פארפאסט חיבורים אויף די מצוות זענען די בעלי התוספות: רבי אליעזר ממיץ (ספר יראים), רבי משה מקוצי (ספר מצוות גדול – סמ"ג), און רבי יצחק מקורבייל (ספר מצוות קטן – סמ"ק). | ||
== פארפאסונג == | ==פארפאסונג== | ||
דער ספר החינוך איז פארפאסט געווארן א וויילע נאך וואס ס'איז ארויסגעקומען דער ספר ההשגות פונעם רמב"ן אויפ'ן ספר המצוות, און איז למעשה באזירט אויף די דאזיגע צוויי חיבורים. אנהייב פון זיין "סדר ומנין המצוות", זאגט דער חינוך אז ער איז געגאנגען אין די פיסטריט פונעם רמב"ם'ס ציילונג פון די מצוות, אבער די כוונה איז נישט אז איבעראל האט דער חינוך צוגעשטימט מיט'ן רמב"ם. אינעם 'איגרת המחבר' אנהייב ספר, צייכענט דער חינוך אָן אז ער האט זיך אויך פארלאזט אויף די השגות פונעם רמב"ן צום ספר המצוות, און ער רופט אן די השגות "ספר נכבד מאד". אין מערסטנס ערטער וואו דער רמב"ן קריגט אויף דאס ציילן א ספּעציפישער מצוה, ברענגט דער חינוך אויך דער שיטה פונעם רמב"ן אין זיין ביאור אויף די מצוה, און אפטמאל ציטירט ער אים באריכות. ווי אויך שרייבט דער חינוך אויף עטליכע פלעצער קלאָר אז ער בעפארצוגט דעם רמב"ן'ס שיטה איבער דעם רמב"ם'ס{{הערה|למשל {{ספר החינוך|קלח|ללא=שם}}, {{ספר החינוך|קנג|ללא=שם}}}}. פונדעסטוועגן, ווי דער חינוך זאגט אין מצוה קל"ח, האט ער נישט אוועקגענייגט פונעם ציילונג וואס דער רמב"ם האט אוועקגעשטעלט, וויבאלד "הוא באמת סיבתנו בעסק זה, ומידו זכינו לו" – דאס הייסט, דער חיבור פונעם רמב"ם איז למעשה די הויפט באזע אויף וועלכער דער חינוך האט באזירט זיין חיבור. | דער ספר החינוך איז פארפאסט געווארן א וויילע נאך וואס ס'איז ארויסגעקומען דער ספר ההשגות פונעם רמב"ן אויפ'ן ספר המצוות, און איז למעשה באזירט אויף די דאזיגע צוויי חיבורים. אנהייב פון זיין "סדר ומנין המצוות", זאגט דער חינוך אז ער איז געגאנגען אין די פיסטריט פונעם רמב"ם'ס ציילונג פון די מצוות, אבער די כוונה איז נישט אז איבעראל האט דער חינוך צוגעשטימט מיט'ן רמב"ם. אינעם 'איגרת המחבר' אנהייב ספר, צייכענט דער חינוך אָן אז ער האט זיך אויך פארלאזט אויף די השגות פונעם רמב"ן צום ספר המצוות, און ער רופט אן די השגות "ספר נכבד מאד". אין מערסטנס ערטער וואו דער רמב"ן קריגט אויף דאס ציילן א ספּעציפישער מצוה, ברענגט דער חינוך אויך דער שיטה פונעם רמב"ן אין זיין ביאור אויף די מצוה, און אפטמאל ציטירט ער אים באריכות. ווי אויך שרייבט דער חינוך אויף עטליכע פלעצער קלאָר אז ער בעפארצוגט דעם רמב"ן'ס שיטה איבער דעם רמב"ם'ס{{הערה|למשל {{ספר החינוך|קלח|ללא=שם}}, {{ספר החינוך|קנג|ללא=שם}}}}. פונדעסטוועגן, ווי דער חינוך זאגט אין מצוה קל"ח, האט ער נישט אוועקגענייגט פונעם ציילונג וואס דער רמב"ם האט אוועקגעשטעלט, וויבאלד "הוא באמת סיבתנו בעסק זה, ומידו זכינו לו" – דאס הייסט, דער חיבור פונעם רמב"ם איז למעשה די הויפט באזע אויף וועלכער דער חינוך האט באזירט זיין חיבור. | ||
| שורה 36: | שורה 36: | ||
דער צווייטער חידוש פונעם מחבר איז זיינע אריגינעלע ערקלערונגען צו די "שרשי המצוות" (טעמים). דער מחבר נעמט אָן אז אלע מצוות זענען פאר א פיזישער אדער גייסטישער תועלת פאר די מענטשן, און צו דערווייטערן יעדן נזק פאר'ן גוף אדער נפש{{הערה|זעט {{ספר החינוך|קנט|ללא=שם}}}}. אין איינקלאנג דערמיט שלאגט דער חינוך פאָר ביי יעדן מצוה דעם תועלת (בעיקר דעם עטישן) וואס איז דא דערין, לויט אים, פאר'ן מענטש. אין זיין הקדמה באטאנט דער חינוך אז דער טעם וואס ער האט געשריבן ביי יעדע מצוה איז בלויז איין טעם פון אסאך, און אויך דאס ביסל איז בגדר א "רמז" – עפעס א געדאנק – און נישט מער, וויבאלד א בשר ודם קען נישט ארומנעמען און פארשטיין די טיפע פנימיות פון קיין שום מצוה פון ה'{{הערה|זעט {{ספר החינוך|תקמה|ללא=שם}}}}. לויט אים איז דער ספר בעיקר געצילט פאר קינדער, כדי זיי זאלן דערין עוסק זיין אין די שבתים אנשטאט פאַרברענגען די צייט, און פאר זיי האט ער געשריבן אביסל פון די שרשי המצוות, כדי צו באליבן אויף זיי דעם קיום המצוות{{הערה|זעט הקדמה און איגרת המחבר, און {{ספר החינוך|קיז|ללא=שם}}}}. | דער צווייטער חידוש פונעם מחבר איז זיינע אריגינעלע ערקלערונגען צו די "שרשי המצוות" (טעמים). דער מחבר נעמט אָן אז אלע מצוות זענען פאר א פיזישער אדער גייסטישער תועלת פאר די מענטשן, און צו דערווייטערן יעדן נזק פאר'ן גוף אדער נפש{{הערה|זעט {{ספר החינוך|קנט|ללא=שם}}}}. אין איינקלאנג דערמיט שלאגט דער חינוך פאָר ביי יעדן מצוה דעם תועלת (בעיקר דעם עטישן) וואס איז דא דערין, לויט אים, פאר'ן מענטש. אין זיין הקדמה באטאנט דער חינוך אז דער טעם וואס ער האט געשריבן ביי יעדע מצוה איז בלויז איין טעם פון אסאך, און אויך דאס ביסל איז בגדר א "רמז" – עפעס א געדאנק – און נישט מער, וויבאלד א בשר ודם קען נישט ארומנעמען און פארשטיין די טיפע פנימיות פון קיין שום מצוה פון ה'{{הערה|זעט {{ספר החינוך|תקמה|ללא=שם}}}}. לויט אים איז דער ספר בעיקר געצילט פאר קינדער, כדי זיי זאלן דערין עוסק זיין אין די שבתים אנשטאט פאַרברענגען די צייט, און פאר זיי האט ער געשריבן אביסל פון די שרשי המצוות, כדי צו באליבן אויף זיי דעם קיום המצוות{{הערה|זעט הקדמה און איגרת המחבר, און {{ספר החינוך|קיז|ללא=שם}}}}. | ||
== געבוי == | ==געבוי== | ||
אינעם איבערוויגנדן מערהייט פון די מצוות, צעטיילט דער חינוך זיין ערקלערונג אין פינף אדער זעקס הויפּט טיילן: | אינעם איבערוויגנדן מערהייט פון די מצוות, צעטיילט דער חינוך זיין ערקלערונג אין פינף אדער זעקס הויפּט טיילן: | ||
# דער '''מהות המצוה'''. דער חינוך הייבט אן יעדע מצוה מיט'ן ברענגען איר מקור פון פסוק, און איז עס מגדיר אין קורצן. דער חלק איז באזירט אויפ'ן לשון פון רמב"ם אין ספר המצוות. אבער פיל מאל פארברייטערט דער חינוך דעם ערקלערונג אין זיין אייגן לשון, און אין עטליכע פלעצער נייגט ער אויך אוועק פונעם דעת הרמב"ם אין די הגדרת המצוה{{הערה|זעט בהרחבה אין שעוועל, מבוא}}. | #דער '''מהות המצוה'''. דער חינוך הייבט אן יעדע מצוה מיט'ן ברענגען איר מקור פון פסוק, און איז עס מגדיר אין קורצן. דער חלק איז באזירט אויפ'ן לשון פון רמב"ם אין ספר המצוות. אבער פיל מאל פארברייטערט דער חינוך דעם ערקלערונג אין זיין אייגן לשון, און אין עטליכע פלעצער נייגט ער אויך אוועק פונעם דעת הרמב"ם אין די הגדרת המצוה{{הערה|זעט בהרחבה אין שעוועל, מבוא}}. | ||
#'''"מִשָׁרְשֵי המצוה"'''. דער חינוך ערקלערט א געוויסער מאָראַלישער תועלת וואס קומט ארויס פון די מצוה. | #'''"מִשָׁרְשֵי המצוה"'''. דער חינוך ערקלערט א געוויסער מאָראַלישער תועלת וואס קומט ארויס פון די מצוה. | ||
# "'''דיני המצוה'''". אין דעם טייל געבט דער חינוך אַן אלגעמיינער איבערזיכט פון די הויפט הלכות פון די מצוה, סיי מדאורייתא און סיי מדרבנן. בדרך כלל ענדיגט דער חינוך צו דעם טייל מיט א רעפערענץ צו א פלאץ (אדער פלעצער) אין ש"ס וואו עס ווערט דיסקוטירט די מצוה. | #"'''דיני המצוה'''". אין דעם טייל געבט דער חינוך אַן אלגעמיינער איבערזיכט פון די הויפט הלכות פון די מצוה, סיי מדאורייתא און סיי מדרבנן. בדרך כלל ענדיגט דער חינוך צו דעם טייל מיט א רעפערענץ צו א פלאץ (אדער פלעצער) אין ש"ס וואו עס ווערט דיסקוטירט די מצוה. | ||
# '''באגרעניצונגען''' פונעם מצוה. אין דעם טייל ערקלערט דער חינוך אין קורצן: (א) ווען איז דער מצוה גילטיג – צי איז עס געצוימט צו א ספּעציפישער צייט, אדער איז עס גילטיג "בכל זמן"; (ב) וואו איז דער מצוה גילטיג – צי דווקא אין ספּעציפישע פּלעצער, אדער "בכל מקום"; (ג) ווער איז מחויב אין די מצוה – צי בלויז ספּעציפישע מענטשן, אדער "כל אדם". | #'''באגרעניצונגען''' פונעם מצוה. אין דעם טייל ערקלערט דער חינוך אין קורצן: (א) ווען איז דער מצוה גילטיג – צי איז עס געצוימט צו א ספּעציפישער צייט, אדער איז עס גילטיג "בכל זמן"; (ב) וואו איז דער מצוה גילטיג – צי דווקא אין ספּעציפישע פּלעצער, אדער "בכל מקום"; (ג) ווער איז מחויב אין די מצוה – צי בלויז ספּעציפישע מענטשן, אדער "כל אדם". | ||
# דער '''עונש'''. דא ערקלערט ער אין געציילטע ווערטער, וואס איז דער שטראף (בידי אדם אדער בידי שמים) פאר ווער ס'איז עובר אויף דעם מצוה: צי קומט אים קיין עונש, מלקות, מיתה, כרת, וכדומה. | #דער '''עונש'''. דא ערקלערט ער אין געציילטע ווערטער, וואס איז דער שטראף (בידי אדם אדער בידי שמים) פאר ווער ס'איז עובר אויף דעם מצוה: צי קומט אים קיין עונש, מלקות, מיתה, כרת, וכדומה. | ||
# '''מחלוקת''' איבער די מצוה. אין פעלער וואו דער רמב"ן קריגט אויפ'ן רמב"ם אויב א געוויסער אַקט ווערט גערעכנט אין די תרי"ג מצוות – באציט זיך דער חינוך צו דעם מחלוקת. צומאל איז ער אויך דן אין דעם אויף א ברייטערן פארנעם. | #'''מחלוקת''' איבער די מצוה. אין פעלער וואו דער רמב"ן קריגט אויפ'ן רמב"ם אויב א געוויסער אַקט ווערט גערעכנט אין די תרי"ג מצוות – באציט זיך דער חינוך צו דעם מחלוקת. צומאל איז ער אויך דן אין דעם אויף א ברייטערן פארנעם. | ||
אינעם אריגינעלן כתב יד האט דער חינוך צעטיילט די 'עשין' און 'לאוין' אין יעדן פרשה אין באזונדערע גרופעס. אבער אנגעהויבן פונעם פערטן דרוק, א חומש געדריקט דורך די [[פרופס]] ברידער אין אמסטערדאם תקכ"ז, האבן די ארויסגעבער געענדערט דעם סדר און האבן געדרוקט די עשין און לאוין אויסגעמישט, לויט ווי זיי ערשיינען אין די תורה. דער שפעטערער סדר איז למעשה אנגענומען געווארן אין כמעט אלע נייערע דרוקן{{הערה|{{צ-זשורנאל|אלי' גענויער|An Obscure Chumash Changes the Sefer HaChinuch Forever|Seforim Blog|קישור=https://seforimblog.com/2024/04/an-obscure-chumash-changes-the-sefer-hachinuch-forever/}}}}. | אינעם אריגינעלן כתב יד האט דער חינוך צעטיילט די 'עשין' און 'לאוין' אין יעדן פרשה אין באזונדערע גרופעס. אבער אנגעהויבן פונעם פערטן דרוק, א חומש געדריקט דורך די [[פרופס]] ברידער אין אמסטערדאם תקכ"ז, האבן די ארויסגעבער געענדערט דעם סדר און האבן געדרוקט די עשין און לאוין אויסגעמישט, לויט ווי זיי ערשיינען אין די תורה. דער שפעטערער סדר איז למעשה אנגענומען געווארן אין כמעט אלע נייערע דרוקן{{הערה|{{צ-זשורנאל|אלי' גענויער|An Obscure Chumash Changes the Sefer HaChinuch Forever|Seforim Blog|קישור=https://seforimblog.com/2024/04/an-obscure-chumash-changes-the-sefer-hachinuch-forever/}}}}. | ||
| שורה 54: | שורה 54: | ||
{{ספר המצוות|לאו|קמט|נאמען=ניין}} פון ספר המצוות, אז א זר זאל נישט עסן קדשי קדשים, איז אויסגעלאזט געווארן פונעם חשבון פון דער חינוך, וועלכער האט עס מעגליך אריינגערעכנט אין {{ספר החינוך|תמה|ללא=שם}} לויט וועלכע א זר טאר נישט עסן אויך פון די קדשים קלים וואס דארף גיין צום כהן{{הערה|מעין החכמה, כה,א}}. | {{ספר המצוות|לאו|קמט|נאמען=ניין}} פון ספר המצוות, אז א זר זאל נישט עסן קדשי קדשים, איז אויסגעלאזט געווארן פונעם חשבון פון דער חינוך, וועלכער האט עס מעגליך אריינגערעכנט אין {{ספר החינוך|תמה|ללא=שם}} לויט וועלכע א זר טאר נישט עסן אויך פון די קדשים קלים וואס דארף גיין צום כהן{{הערה|מעין החכמה, כה,א}}. | ||
== פארפאסער == | ==פארפאסער== | ||
עס איז נישט באוואוסט ווער עס האט פארפאסט דעם ספר החינוך. דער מחבר האט באהאלטן זיין נאמען, און האט נאר געשריבן ביים ענדע פון זיין אריינפיר אז ער איז "איש יהודי מבית לוי, [[בארצעלאנע|ברצלוני]]". אויך ברענגט ער אסאך מאל בשם זיין רבי'ן, נישט דערמאנענדיג צו וועמען דאס באציט זיך. אויפ'ן שער בלאט פונעם ערשטן דרוק, ווענעציע רפ"ג, שרייבט דער מגיה (רבי יעקב ב"ר חיים) אז דער נאמען פון מחבר איז אהרן, און געוויסע האבן דאס אויך ארויסגענומען פון די ווערטער פון חינוך אנהייב {{ספר החינוך|צה|ללא=שם}} ("…והלוים אחַי הטהרו, וינף אהרן אותם תנופה וכו'"){{הערה|דער מגיה אינעם צווייטן דרוק ([https://tablet.otzar.org/he/book/book.php?book=23655&pagenum=76 ווענעציע ש"ס]) האט דארט אריינגעשטעלט א הערה אז דער מחבר דייט אן אז זיין נאמען איז אהרן}}, און מען האט אים אידענטיפיצירט אלס [[רא"ה|רבי אהרן הלוי]] פון בארצעלאנע (דער רא"ה), א תלמיד פון רמב"ן. אזוי האבן געהאַלטן עטליכע פון די גרויסע אחרונים, צווישן זיי דער [[רבי שבתי הכהן|ש"ך]]{{הערה|{{שלחן ערוך|יורה דעה|כה|מפרש=ש"ך|סק=ב}}; {{שלחן ערוך|יורה דעה|ע|מפרש=ש"ך|סק=לג|אן=ביידע}}}}, יד מלאכי{{הערה|{{היברובוקס|2=יד מלאכי|3=32532|page=52|באנד=ב|לינק טעקסט=כללי שאר המחברים והמפרשים כג}}}}, פרי מגדים{{הערה|הקדמה צום משבצות זהב}}, און [[רבי עקיבא אייגער]]{{הערה|תשובות רעק"א קכט, און קסט}}. | עס איז נישט באוואוסט ווער עס האט פארפאסט דעם ספר החינוך. דער מחבר האט באהאלטן זיין נאמען, און האט נאר געשריבן ביים ענדע פון זיין אריינפיר אז ער איז "איש יהודי מבית לוי, [[בארצעלאנע|ברצלוני]]". אויך ברענגט ער אסאך מאל בשם זיין רבי'ן, נישט דערמאנענדיג צו וועמען דאס באציט זיך. אויפ'ן שער בלאט פונעם ערשטן דרוק, ווענעציע רפ"ג, שרייבט דער מגיה (רבי יעקב ב"ר חיים) אז דער נאמען פון מחבר איז אהרן, און געוויסע האבן דאס אויך ארויסגענומען פון די ווערטער פון חינוך אנהייב {{ספר החינוך|צה|ללא=שם}} ("…והלוים אחַי הטהרו, וינף אהרן אותם תנופה וכו'"){{הערה|דער מגיה אינעם צווייטן דרוק ([https://tablet.otzar.org/he/book/book.php?book=23655&pagenum=76 ווענעציע ש"ס]) האט דארט אריינגעשטעלט א הערה אז דער מחבר דייט אן אז זיין נאמען איז אהרן}}, און מען האט אים אידענטיפיצירט אלס [[רא"ה|רבי אהרן הלוי]] פון בארצעלאנע (דער רא"ה), א תלמיד פון רמב"ן. אזוי האבן געהאַלטן עטליכע פון די גרויסע אחרונים, צווישן זיי דער [[רבי שבתי הכהן|ש"ך]]{{הערה|{{שלחן ערוך|יורה דעה|כה|מפרש=ש"ך|סק=ב}}; {{שלחן ערוך|יורה דעה|ע|מפרש=ש"ך|סק=לג|אן=ביידע}}}}, יד מלאכי{{הערה|{{היברובוקס|2=יד מלאכי|3=32532|page=52|באנד=ב|לינק טעקסט=כללי שאר המחברים והמפרשים כג}}}}, פרי מגדים{{הערה|הקדמה צום משבצות זהב}}, און [[רבי עקיבא אייגער]]{{הערה|תשובות רעק"א קכט, און קסט}}. | ||
| שורה 73: | שורה 73: | ||
==אויפלאגעס און פירושים== | ==אויפלאגעס און פירושים== | ||
# [https://beta.hebrewbooks.org/45030 ווענעציע, רפ"ג] – דורך דניאל באמבערג | #[https://beta.hebrewbooks.org/45030 ווענעציע, רפ"ג] – דורך דניאל באמבערג | ||
# [https://beta.hebrewbooks.org/11522 ווענעציע, ש"ס] – מיט אן הקדמה דורך [[רבי יהודה אריה די מודינא]] | #[https://beta.hebrewbooks.org/11522 ווענעציע, ש"ס] – מיט אן הקדמה דורך [[רבי יהודה אריה די מודינא]] | ||
# [https://tablet.otzar.org/he/book/book.php?book=152798 אמסטערדאם, תע"ו] | #[https://tablet.otzar.org/he/book/book.php?book=152798 אמסטערדאם, תע"ו] | ||
# אמסטערדאם, תקכ"ז, אין חומש 'תקון סופרים', דורך די [[פרופס]] ברידער, מיט הגהות אויפ'ן חינוך דורך [[רבי יהודה רוזאניס]], בעל משנה למלך | #אמסטערדאם, תקכ"ז, אין חומש 'תקון סופרים', דורך די [[פרופס]] ברידער, מיט הגהות אויפ'ן חינוך דורך [[רבי יהודה רוזאניס]], בעל משנה למלך | ||
# [https://beta.hebrewbooks.org/46942 פראנקפורט, תקמ"ג] – מיט א צאל שינויים | #[https://beta.hebrewbooks.org/46942 פראנקפורט, תקמ"ג] – מיט א צאל שינויים | ||
# [https://beta.hebrewbooks.org/38670 ברין, תקנ"ט] – מיט א הסכמה פון [[רבי מרדכי בנעט]] | #[https://beta.hebrewbooks.org/38670 ברין, תקנ"ט] – מיט א הסכמה פון [[רבי מרדכי בנעט]] | ||
# וויען, תקפ"ז – מיט הגהות פון [[רבי ישעיה פיק בערלין]] | #וויען, תקפ"ז – מיט הגהות פון [[רבי ישעיה פיק בערלין]] | ||
שפעטערדיגע מערקווירדיגע דרוקן רעכענען אריין: | שפעטערדיגע מערקווירדיגע דרוקן רעכענען אריין: | ||
:* לעמבערג, תרכ"ט – מיט'ן בארימטן ביאור 'מנחת חינוך' דורך [[רבי יוסף באב"ד]], טארנאפאלער רב, וועלכע פארטיפט זיך אויך אין די דיני המצוות | :*לעמבערג, תרכ"ט – מיט'ן בארימטן ביאור 'מנחת חינוך' דורך [[רבי יוסף באב"ד]], טארנאפאלער רב, וועלכע פארטיפט זיך אויך אין די דיני המצוות | ||
:* [https://tablet.otzar.org/he/book/book.php?book=19076 ווילנא תרס"ח], [https://tablet.otzar.org/he/book/book.php?book=10307 תרס"ט], און [https://tablet.otzar.org/he/book/book.php?book=19078 תר"ע] – 3 חלקים מיט'ן פירוש מנחת יצחק דורך רבי יצחק הכהן אראנאווסקי | :*[https://tablet.otzar.org/he/book/book.php?book=19076 ווילנא תרס"ח], [https://tablet.otzar.org/he/book/book.php?book=10307 תרס"ט], און [https://tablet.otzar.org/he/book/book.php?book=19078 תר"ע] – 3 חלקים מיט'ן פירוש מנחת יצחק דורך רבי יצחק הכהן אראנאווסקי | ||
:* מהדורת [[ארטסקרול]] – 7 חלקים, מיט קורצע און לאנגע ביאורים | :*מהדורת מכון ירושלים, מיט'ן 'מנחת חינוך' | ||
:*מהדורת [[ארטסקרול]] – 7 חלקים, מיט קורצע און לאנגע ביאורים | |||
== דרויסנדע לינקס == | ==דרויסנדע לינקס== | ||
* {{שיתופתא בשורה|Sefer_HaChinukh/1|אינהאלט=יא}} | *{{שיתופתא בשורה|Sefer_HaChinukh/1|אינהאלט=יא}} | ||
* [https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.ebr.163 מאנוסקריפט פון ספר החינוך], פון ה'צ"ג (לויט'ן [https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.ebr.163/0549 קאָלאָפאָן]), אינעם וואטיקאן ביבליאטעק | *[https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.ebr.163 מאנוסקריפט פון ספר החינוך], פון ה'צ"ג (לויט'ן [https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.ebr.163/0549 קאָלאָפאָן]), אינעם וואטיקאן ביבליאטעק | ||
==ביבליאגראפיע== | ==ביבליאגראפיע== | ||
* חיים דוד שעוועל, [https://beta.hebrewbooks.org/reader/reader.aspx?sfid=40631#p=6 מבוא צום ספר החינוך], ירושלים: מוסד הרב קוק, תש"כ | *חיים דוד שעוועל, [https://beta.hebrewbooks.org/reader/reader.aspx?sfid=40631#p=6 מבוא צום ספר החינוך], ירושלים: מוסד הרב קוק, תש"כ | ||
* הרב משה לייטער, [https://tablet.otzar.org/he/book/book.php?book=8776&pagenum=4 הקדמה לספר השלמה על מנחת חינוך] | *הרב משה לייטער, [https://tablet.otzar.org/he/book/book.php?book=8776&pagenum=4 הקדמה לספר השלמה על מנחת חינוך] | ||
* הרב דוד מצגר, [https://beta.hebrewbooks.org/reader/reader.aspx?sfid=53240#p=26 הקדמה למנחת חינוך, מהדורת מכון ירושלים] | *הרב דוד מצגר, [https://beta.hebrewbooks.org/reader/reader.aspx?sfid=53240#p=26 הקדמה למנחת חינוך, מהדורת מכון ירושלים] | ||
* דוד ראזען, ''[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=hvd.32044054391073&seq=7 Ein Compendium der jüdischen Gesetzeskunde aus dem vierzehnten Jahrhundert]'', ברעסלוי: Schletter'sche Buchhandlung (H. Skutsch), 1871 {{לינקשפראך|דייטש}} | *דוד ראזען, ''[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=hvd.32044054391073&seq=7 Ein Compendium der jüdischen Gesetzeskunde aus dem vierzehnten Jahrhundert]'', ברעסלוי: Schletter'sche Buchhandlung (H. Skutsch), 1871 {{לינקשפראך|דייטש}} | ||
==רעפערענצן== | ==רעפערענצן== | ||