בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,374
רעדאגירונגען
אין תקציר עריכה |
(פארברייטערט) |
||
| שורה 16: | שורה 16: | ||
== ביאגראפיע == | == ביאגראפיע == | ||
רבי מנחם מענדל איז געבוירן אומגעפער יאר ש"ס אין [[קראקא]], פוילן צו רבי אברהם [[קראכמאל (נאמען)|קראכמאל]]. ער האט באקומען דעם נאמען מנחם מענדל נאך זיין מאמע'ס טאטע מנחם מענדיל שמעלקיש, פרנס אין [[פשעמישל]], זון פון יהושע, א נדיב וואס האט געבויט די בית המדרש אין פשעמישל. רבי מענדל האט געלערנט ביי [[רבי יואל סירקיש]] (דער ב"ח). ער האט חתונה געהאט מיט מינקא, טאכטער פון רבי אברהם. אלס אינגערמאן איז ער באשטימט געווארן אלס [[דיין]] אין שטאָט און זיין רבי האט אים געשטעלט אלס [[ראש ישיבה]]. צווישן זיינע תלמידים זענען געווען [[רבי גרשון אשכנזי]] (שפעטער זיין איידעם), און [[רבי מנחם מענדל אויערבאך]], דער עטרת זקנים. | רבי מנחם מענדל איז געבוירן אומגעפער יאר ש"ס אין [[קראקא]], פוילן צו רבי אברהם{{הערה|הסכמה אויפ'ן ספר קטורת הסמים לר' מרדכי קרעמזיר (אמסטרדאם תל"א)}} [[קראכמאל (נאמען)|קראכמאל]]. ער האט באקומען דעם נאמען מנחם מענדל נאך זיין מאמע'ס טאטע מנחם מענדיל שמעלקיש, פרנס אין [[פשעמישל]], זון פון יהושע, א נדיב וואס האט געבויט די בית המדרש אין פשעמישל. רבי מענדל האט געלערנט אין קראקא ביי [[רבי יואל סירקיש]] (דער ב"ח){{הערה|רבי מנחם מענדל ברענגט זיין רבי'ן דער ב"ח אין צמח צדק סימן {{אוצר|שו"ת צמח צדק (קרוכמל)/ט|ט'}}, {{אוצר|שו"ת צמח צדק (קרוכמל)/כד|כ"ד}}, {{אוצר|שו"ת צמח צדק (קרוכמל)/לט|ל"ט}}, {{אוצר|שו"ת צמח צדק (קרוכמל)/מח|מ"ח}}, {{אוצר|שו"ת צמח צדק (קרוכמל)/סז|ס"ז}}, {{אוצר|שו"ת צמח צדק (קרוכמל)/עג|ע"ג}}}}, און האט אים באדינט און אויך נושא ונותן געווען פאר אים כתלמיד לפני הרב{{הערה|{{אוצר|שו"ת צמח צדק (קרוכמל)/פד|סימן פ"ד}}, {{אוצר|שו"ת צמח צדק (קרוכמל)/קיז|קי"ז}}}}. ער האט חתונה געהאט אין קראקא מיט מינקא, טאכטער פון רבי אברהם. אלס אינגערמאן איז ער באשטימט געווארן אלס [[דיין]] אין שטאָט און זיין רבי האט אים געשטעלט אלס [[ראש ישיבה]]. צווישן זיינע תלמידים זענען געווען [[רבי גרשון אשכנזי]] (שפעטער זיין איידעם), און [[רבי מנחם מענדל אויערבאך]], דער עטרת זקנים. | ||
נאך וואס עס האבן זיך אנגעהויבן די [[פאגראם|פּאָגראָמען]] פון די [[קאזאקן]] האט ער פארלאזט קראקא און אין שצ"ו איז ער באשטימט געווארן אלס רב אין [[קרעמזיר]], [[מעהרן]]. שפּעטער האָט ער געדינט אין [[פראסטיץ|פּראָסטיץ]] און אין ת"ח האט ער אנגעהויבן דינען אלס רב פון [[ניקלשבורג]] און די גלילות, ביז זיין פטירה. | נאך וואס עס האבן זיך אנגעהויבן די [[פאגראם|פּאָגראָמען]] פון די [[קאזאקן]] האט ער פארלאזט קראקא און אין שצ"ו איז ער באשטימט געווארן אלס רב אין [[קרעמזיר]], [[מעהרן]]{{הערה|סימן א'}}. שפּעטער האָט ער געדינט אין [[פראסטיץ|פּראָסטיץ]] און אין ת"ח האט ער אנגעהויבן דינען אלס רב פון [[ניקלשבורג]] און די גלילות, ביז זיין פטירה. | ||
אין זיין צייט פון אמט האט ער אוועקגעשטעלט אסאך תקנות איבער מעהרן אין ענינים פון קהילה פירערשאפט און שטייערן, צווישן זיי א תקנה צו פארמיידן דאס ארויפשרויפן די פיש פּרייזן דורך די גוים, נישט צו קויפן פיש פאר א שטיק צייט ביז די פרייזן ווערן גענידערט<ref>שו"ת צמח צדק {{אוצר הספרים היהודי|שו"ת צמח צדק (קרוכמל)/כח|סימן כח}}. געברענגט אין {{שולחן ערוך|אורח חיים|רמב|מפרש=מגן אברהם}}</ref>. ער האט געפירט די אסיפה אין [[דרעזניץ]] אין יאר תי"ט אין וועלכע ער איז געשטאנען לטובת די ארעמע און קעגן די ראשי קהילה און די רייכע. ער האט אויך געארבעט אויף [[התרת עגונות]] נאך די [[גזירות ת"ח ות"ט]]. | אין זיין צייט פון אמט האט ער אוועקגעשטעלט אסאך תקנות איבער מעהרן אין ענינים פון קהילה פירערשאפט און שטייערן, צווישן זיי א תקנה צו פארמיידן דאס ארויפשרויפן די פיש פּרייזן דורך די גוים, נישט צו קויפן פיש פאר א שטיק צייט ביז די פרייזן ווערן גענידערט<ref>שו"ת צמח צדק {{אוצר הספרים היהודי|שו"ת צמח צדק (קרוכמל)/כח|סימן כח}}. געברענגט אין {{שולחן ערוך|אורח חיים|רמב|מפרש=מגן אברהם}}</ref>. ער האט געפירט די אסיפה אין [[דרעזניץ]] אין יאר תי"ט אין וועלכע ער איז געשטאנען לטובת די ארעמע און קעגן די ראשי קהילה און די רייכע. ער האט אויך געארבעט אויף [[התרת עגונות]] נאך די [[גזירות ת"ח ות"ט]]. | ||
זונטאג בא, [[ב' שבט]] תכ"א, איז ער נסתלק געווארן אין ניקלשבורג און דארט באערדיגט געווארן. | זונטאג בא, [[ב' שבט]] תכ"א, איז ער נסתלק געווארן אין ניקלשבורג און דארט באערדיגט געווארן. | ||
== תשובות == | |||
רבי מנחם מענדל איז געווען א גרויסער משיב און מ'פלעגט צו אים שיקן שאלות פון איבעראל. פון זיינע תשובות האט ער ארויסגעגעבן דעם ספר "צמח צדק". ער האט זיך געשריבן מיט'ן [[תוספות יום טוב]]{{הערה|סימן י"ד, מ"ב, ס"ח}}, מיט [[רבי אפרים הכהן]] בעל שער פרים{{הערה|סימן קט"ו}} און אנדערע גאונים. זיין זון רבי אריה לייב האט געדרוקט דעם ספר (אין אמסטערדאם?). | |||
== פאמיליע == | |||
זיין תלמיד [[רבי גרשון אשכנזי]] בעל עבודת הגרשוני האט געהייראט רבי מנחם מענדל'ס טאכטער נאך וואס זיין ערשטן ווייב איז אוועק{{הערה|צמח צדק, סימן קי"ז}}. | |||
ווען רבי גרשון איז אוועק איז נאך זיין זון רבי אריה ליב געווען אינגאון נאכנישט געהאט הוראה. אין תל"ה האט ער ממלא מקום געווען זיין טאטן אין ניקלשבורג. | |||
== ביבליאגראפיע == | == ביבליאגראפיע == | ||
* {{אוצר הספרים היהודי|שו"ת צמח צדק (קרוכמל)|סופיקס=יא}} | * {{אוצר הספרים היהודי|שו"ת צמח צדק (קרוכמל)|סופיקס=יא}} | ||
* {{אוצר החכמה|2=צמח צדק|3=166236|4=תשס"ח, "תולדות רבינו" - עמ' 19-37|סופיקס=יא}} | * {{אוצר החכמה|2=צמח צדק|3=166236|4=תשס"ח, "תולדות רבינו" - עמ' 19-37|סופיקס=יא}} | ||
* {{היברובוקס|אליעזר ליזר לאנדסהוטה|עמודי העבודה|29119|ברלין תרי"ז|עמוד=195}} | |||
* {{חכמי ישראל|83|רבי מנחם מנדל קרוכמל מניקלשפורג (בעל שו"ת „צמח צדק”)}} | * {{חכמי ישראל|83|רבי מנחם מנדל קרוכמל מניקלשפורג (בעל שו"ת „צמח צדק”)}} | ||
* {{דף שער בספרייה הלאומית|987007311627105171|מנחם מנדל בן אברהם (1600-1661), מניקולסבורג}} | * {{דף שער בספרייה הלאומית|987007311627105171|מנחם מנדל בן אברהם (1600-1661), מניקולסבורג}} | ||
* https://tablet.otzar.org/#/book/16825/p/17/t/7055417671234/fs/0/start/0/end/0/c (פעלט יעדע צווייטע זייט) | |||
* https://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=36762&st=&pgnum=288 | |||
== רעפערענצן == | == רעפערענצן == | ||
רעדאגירונגען