בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,374
רעדאגירונגען
רעדאגירונג
אין תקציר עריכה |
(רעדאגירונג) |
||
| שורה 14: | שורה 14: | ||
==נאמען== | ==נאמען== | ||
דער חיבור איז אריגינעל גערופן געווארן "תשב"ץ" | דער חיבור איז אריגינעל גערופן געווארן "תשב"ץ", וואס איז [[ראשי תיבות]] פון "'''ת'''שובת '''ש'''משון '''ב'''ן '''צ'''דוק"{{הערה|[[רבי משה מטראני]], שו"ת '''המבי"ט''', חלק א', סימן ר"צ, על פי "כתיבה גסה אשכנזית" שבסוף העתק ספר התשב"ץ קטן.}}. דער נאמען "תשב"ץ" ערשיינט שוין אין די סימני הספר{{הערה|ראו סי' צ' וסי' של"ח.}}, און לויט עטליכע [[כתב יד (העתק)|מאנוסקריפטן]] פונעם חיבור - איז די נאמען "תשב"ץ" געגעבן געווארן דורך דער מהר"ם זעלבסט{{הערה|שם=אנגל10|{{אוצר החכמה|שלמה אנגל|"בשער הספר"|169547|בתוך '''תשב"ץ קטן''', מהדורת [[מכון ירושלים]], ירושלים תשע"א, עמ' 10||עמוד=7}}.}}. דער נאמען "תשב"ץ קטן" איז געאייגנט עס צו אפטיילן פונעם שו"ת תשב"ץ וואס איז געשריבן דורך [[רבי שמעון בן צמח דוראן]]. | ||
דער נאמען "תשב"ץ קטן" איז געאייגנט עס צו אפטיילן פונעם שו"ת תשב"ץ וואס איז געשריבן דורך [[רבי שמעון בן צמח דוראן]]. | |||
== מחבר == | == מחבר == | ||
דער מחבר איז געווען א תלמיד מובהק פון דער מהר"ם מרוטנבורג, אבער דער אידענטיפיקאציע פון זיין נאמען איז נישט קלאר. פארהאן וואס האבן געשריבן אז זיין נאמען איז "שמשון"{{הערה|[[רבי משה מטראני]], שו"ת '''המבי"ט''', חלק א', סימן ר"צ, על פי "כתיבה גסה אשכנזית" שבסוף העתק ספר התשב"ץ קטן; [[החיד"א]], '''[[שם הגדולים]]''', אות ש', סעיף קפ"ז, בשם העתק כתב יד של התשב"ץ ובשם [[רבי אברהם זכות]] בספרו [[ספר יוחסין השלם]].}}, פארהאן וואס שרייבן אז זיין נאמען איז "שמואל"{{הערה|זעט: שער מהדורת הספר [[תשב"ץ קטן]], קרמונה שט"ז; [[רבי משה מאט]], '''[[מטה משה (ספר)|מטה משה]]''', סימן ר"ע; [[רבי דוד קונפורטי]], '''קורא הדורות''', דף כ"ד.}}, און אנדערע שרייבן אז זיין נאמען איז "שמעון"{{הערה|הוספות ה[[רמ"א]] ל[[ספר יוחסין השלם]], בסוף הספר.}}. דאס אפשטימען זיין נאמען אלס "שמשון" איז די מערסט פארשפרייט צווישן ציטאטן פון די [[פוסק]]ים, און אזוי איז מכריע דער [[חיד"א]]{{הערה|החיד"א, '''[[שם הגדולים]]''', אות ש', סעיף קפ"ז.}}. אין [[תשב"ץ קטן]] איז פארהאן א תשובה פון דער [[מהר"ם מרוטנבורג]] דערין ערשיינט א מענטש מיט'ן נאמען | דער מחבר איז געווען א תלמיד מובהק פון דער מהר"ם מרוטנבורג, אבער דער אידענטיפיקאציע פון זיין נאמען איז נישט קלאר. פארהאן וואס האבן געשריבן אז זיין נאמען איז "שמשון"{{הערה|[[רבי משה מטראני]], שו"ת '''המבי"ט''', חלק א', סימן ר"צ, על פי "כתיבה גסה אשכנזית" שבסוף העתק ספר התשב"ץ קטן; [[החיד"א]], '''[[שם הגדולים]]''', אות ש', סעיף קפ"ז, בשם העתק כתב יד של התשב"ץ ובשם [[רבי אברהם זכות]] בספרו [[ספר יוחסין השלם]].}}, פארהאן וואס שרייבן אז זיין נאמען איז "שמואל"{{הערה|זעט: שער מהדורת הספר [[תשב"ץ קטן]], קרמונה שט"ז; [[רבי משה מאט]], '''[[מטה משה (ספר)|מטה משה]]''', סימן ר"ע; [[רבי דוד קונפורטי]], '''קורא הדורות''', דף כ"ד.}}, און אנדערע שרייבן אז זיין נאמען איז "שמעון"{{הערה|הוספות ה[[רמ"א]] ל[[ספר יוחסין השלם]], בסוף הספר.}}. דאס אפשטימען זיין נאמען אלס "שמשון" איז די מערסט פארשפרייט צווישן ציטאטן פון די [[פוסק]]ים, און אזוי איז מכריע דער [[חיד"א]]{{הערה|החיד"א, '''[[שם הגדולים]]''', אות ש', סעיף קפ"ז.}}. אין [[תשב"ץ קטן]] איז פארהאן א תשובה פון דער [[מהר"ם מרוטנבורג]] דערין ערשיינט א מענטש מיט'ן נאמען "חברנו הרב שמשון"{{הערה|[[ש:Tashbetz_Katan/400|'''תשב"ץ קטן''', סי' ת']]}}, און עס זענען דא וואס אידענטיפיצירן אים אלס רבי שמשון בן צדוק, תלמיד פונעם מהר"ם און מחבר פונעם ספר{{הערה|{{אוצר החכמה|שלמה אנגל|"בשער הספר"|169547|בתוך '''תשב"ץ קטן''', מהדורת [[מכון ירושלים]], ירושלים תשע"א, עמ' 10||עמוד=7}}.}}. | ||
רבי שמשון האט אויך פארפאסט, צוזאמען מיט אן אנדערן תלמיד פונעם מהר"ם רבי מאיר הכהן מרוטנבורג, די [[הגהות מיינוניות]] אויף [[משנה תורה]] פונעם [[רמב"ם]], א חיבור אין וועלכע ס'ווערן אפגעראכטן די שיטות פון די חכמי אשכנז און בעלי התוספות אויף די | רבי שמשון האט אויך פארפאסט, צוזאמען מיט אן אנדערן תלמיד פונעם מהר"ם רבי מאיר הכהן מרוטנבורג, די [[הגהות מיינוניות]] אויף [[משנה תורה]] פונעם [[רמב"ם]], א חיבור אין וועלכע ס'ווערן אפגעראכטן די שיטות פון די חכמי אשכנז און בעלי התוספות אויף די נושאים הנדונים. רבי שמשון איז נפטר געווארן אין [[ה'ע"ב]]{{הערה|{{היברובוקס|[[אברהם זכות]]|ספר יוחסין|11550||עמוד=264}}}}. | ||
==הינטערגרונט== | ==הינטערגרונט== | ||
| שורה 38: | שורה 36: | ||
==פארשפרייטנוג== | ==פארשפרייטנוג== | ||
דער | דער רעלאטיווער קליינקייט פונעם מחובר האט פארגרינגערט דאס קאפּירן עס, און האט גורם געווען זיין שטארקע פארשפּרייטונג אין [[יהדות אשכנז]] און [[יהדות אירופה]] בכלל. ארום 120 קאפּיעס אין [[כתב יד (העתק)|כתב יד]] עקזיסטירן נאך היינט. | ||
דער חיבור ווערט דערמאנט ביי [[רבי מרדכי בן הלל]] (דער "מרדכי"), פון [[מהר"ם מרוטנבורג]]'ס תלמידים{{הערה|ראו: רבי מרדכי בן הלל, '''מרדכי''', ברכות, סי' קצ"ב וקצ"ה; שם, שבת, סי' תע"ג; שם, חולין, סי' תשמ"ו ותשמ"ז. וראו שם, חולין, סי' תשמ"ה, שאף הגהות רבי פרץ מקורביל על התשב"ץ קטן מוזכרים במרדכי.}}, | דער חיבור ווערט דערמאנט ביי [[רבי מרדכי בן הלל]] (דער "מרדכי"), פון [[מהר"ם מרוטנבורג]]'ס תלמידים{{הערה|ראו: רבי מרדכי בן הלל, '''מרדכי''', ברכות, סי' קצ"ב וקצ"ה; שם, שבת, סי' תע"ג; שם, חולין, סי' תשמ"ו ותשמ"ז. וראו שם, חולין, סי' תשמ"ה, שאף הגהות רבי פרץ מקורביל על התשב"ץ קטן מוזכרים במרדכי.}}, און לויט פארגלייכן ציטאטן זעט אויס אז דאס האט זיך געפונען אויך ביי אנדערע תלמידים פון [[מהר"ם מרוטנבורג]]{{הערה|שם=אנגל10}}. זיין פארשפרייטונג האט זיך אנגעהויבן באלד נאך זיין פארפאסונג, און עס ווערט אסאך דערמאנט אין די ווערטער פון גדולים פונעם דור נאך זיין פארפאסונג, ווי אין ספר [[כלבו (ספר)|כלבו]] און [[רבי אהרון הכהן מלוניל|אורחות חיים (מר"א מלוניל)]] וואס ציטירן אסאך פון עס. אויך ביי [[רבי יעקב בן אשר]], אין זיין ספר [[ארבעה טורים]], ווערט עס דערמאנט עטליכע מאל{{הערה|זעט לדוגמא: {{טור|אורח חיים|קפ}}, {{טור|אורח חיים|רג|ללא=שם}} און {{טור|אורח חיים|רפ|ללא=שם}}.}}. | ||
==אויסגאבן== | ==אויסגאבן== | ||
דער ספר תשב"ץ קטן איז געווארן קאפירט אין כתב יד פילע מאל, צווישן זיי כתב יד | דער ספר תשב"ץ קטן איז געווארן קאפירט אין כתב יד פילע מאל, צווישן זיי כתב יד ווארשע 7/258, כתב יד קעימברידזש 1/800, כתב יד פריס 2/643, און נאך{{הערה|לרשימת כתבי יד נוספים ראו: {{אוצר החכמה|שלמה אנגל|"בשער הספר"|169547|בתוך '''תשב"ץ קטן''', מהדורת [[מכון ירושלים]], ירושלים תשע"א, עמ' 13–14||עמוד=10}}. בסך הכול מצויים כ-120 כתבי יד.}}. | ||
אויך איז עס געדרוקט געווארן אסאך מאל און אין פארשידענע אויסגאבן: | אויך איז עס געדרוקט געווארן אסאך מאל און אין פארשידענע אויסגאבן: | ||
* {{היברובוקס||מהדורת קרימונה שט"ז|44509}} (1556) - דער ערשטער דרוק אויסגאבע פונעם חיבור, געדרוקט געווארן ארום 250 יאר נאכ'ן געשריבן ווערן, אינעם ויצינצו קונטי דרוק. פון די מהדורה און ווייטער האט דער ספר אנטהאלטן 590 סימנים. | * {{היברובוקס||מהדורת קרימונה שט"ז|44509}} (1556) - דער ערשטער דרוק אויסגאבע פונעם חיבור, געדרוקט געווארן ארום 250 יאר נאכ'ן געשריבן ווערן, אינעם ויצינצו קונטי דרוק. פון די מהדורה און ווייטער האט דער ספר אנטהאלטן 590 סימנים. | ||
| שורה 63: | שורה 61: | ||
==ביבליאגראפיע== | ==ביבליאגראפיע== | ||
* {{אוצר החכמה|שלמה אנגל|"בשער הספר"|169547|בתוך '''תשב"ץ קטן''', מהדורת [[מכון ירושלים]], ירושלים תשע"א, עמ' 9–15 | * {{אוצר החכמה|שלמה אנגל|"בשער הספר"|169547|בתוך '''תשב"ץ קטן''', מהדורת [[מכון ירושלים]], ירושלים תשע"א, עמ' 9–15|עמוד=6|סופיקס=יא}} | ||
* [[אפרים אלימלך אורבך]], '''בעלי התוספות''', כרך א | * [[אפרים אלימלך אורבך]], '''בעלי התוספות''', כרך א | ||
* [[מרדכי מרגליות]], ערך "ר' מאיר (מהר"ם) מרוטנבורג", בתוך '''אנציקלופדיה לגדולי ישראל''' | * [[מרדכי מרגליות]], ערך "ר' מאיר (מהר"ם) מרוטנבורג", בתוך '''אנציקלופדיה לגדולי ישראל''' | ||