מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "זעלבשטענדיג" ב־"זעלבסטשטענדיג"
ק (החלפת טקסט – "פאראייניק" ב־"פאראייניג") |
ק (החלפת טקסט – "זעלבשטענדיג" ב־"זעלבסטשטענדיג") |
||
| שורה 301: | שורה 301: | ||
=== דייטשע אידן אין דער מאדערנער וועלט === | === דייטשע אידן אין דער מאדערנער וועלט === | ||
די סטאטוס פון די אידישע באפעלקערונג האט זיך עטוואס פארבעסערט אינעם 17'טן יאר-הונדערט ווען די וועלט האט זיך אנגעהויבן מאדערניזירן אין אירע ערטשע שטאפלן. טויזנטער קליינע דערפער וועלכע זענען געפירט געווארן דורך לאקאלע הערשער זענען צוזאמענגעשמאלצן געווארן צו גרעסערע שטעט און זייערע קעניגן און הערשער האבן איינגעזען אז עס איז געווען א נארישקייט צו פייניגן די אידן וועלכע וואלטן געקענט אסאך אויפטאן פאר די דייטשע עקאנאמיע. אזעלכע הערשאפטן ווי פרייסן, האמבורג, בראדנבורג, פאמירעניע (די אלע שטעט זענען געווען | די סטאטוס פון די אידישע באפעלקערונג האט זיך עטוואס פארבעסערט אינעם 17'טן יאר-הונדערט ווען די וועלט האט זיך אנגעהויבן מאדערניזירן אין אירע ערטשע שטאפלן. טויזנטער קליינע דערפער וועלכע זענען געפירט געווארן דורך לאקאלע הערשער זענען צוזאמענגעשמאלצן געווארן צו גרעסערע שטעט און זייערע קעניגן און הערשער האבן איינגעזען אז עס איז געווען א נארישקייט צו פייניגן די אידן וועלכע וואלטן געקענט אסאך אויפטאן פאר די דייטשע עקאנאמיע. אזעלכע הערשאפטן ווי פרייסן, האמבורג, בראדנבורג, פאמירעניע (די אלע שטעט זענען געווען זעלבסטשטענדיגע קעניגרייכן בעפאר דאס לאנד דייטשלאנד האט זיך אפיציעל געגרינדעט) האבן אנגענומען אידן אין זייערע טעריטאריעס אבער האבן זיי גוט אויסגענוצט דורך ארויפלייגן באזונדערע געזעצן פון וועלכע רוב האבן געמוזט אדמיניסטרירט ווערן דורך די קהלות. די הערשאפט פון די ראשי קהלה האט צוביסלעך אויסגעוועפט מיט יעדע טריט נענטער צו דייטשלאנד'ס גרינדונג. אין 1750 האט דער דעמאלטדיגער פרייסישע קייסער, [[פרעדעריק דער צווייטער]], איבערגעקוקט די אידישע טשארטער (אין די רעגירונג'ס טשארטערס האבן זיך שטענדיג געפינען א באזונדערע טשארטער בנוגע די אידן און זייערע רעכט) און זיי ערלויבט מער רעכט און פארמינערט די הערשאפט פון די קהלות. | ||
די מאדערניזירונג האט טאקע געהאלפן די אידישע געמיינדעס און מען האט לייכטער אפגעאטעמט אבער ברוחניות האבן די קהלות אנגעהויבן ליידן פון די משכילים און זייערע נאכפאלגער וועלכע האבן פארכאפט די תמימות'דיגע אידן און צובראכן משפחות און קהלות. צענדליגער משיח'סטן האבן ארומגעפירט די אידן ווי משה מענדלעסאן (ימ"ש) און זיינע נאכפאלגער. די דייטשע אידן האבן צום ערטשן מאל באקומען כמעט פולע בירגערשאפט נאכדעם וואס פרייסן איז איינגענומען געווארן דורך פראנקרייך און דער קייסער נאפאליען האט איבערגעארבעט אלע טשארטערס, אריינגערעכנט די אידישע. מען האט אבער נישט גענאסן פון די נייע רעכט ביז 50 יאר שפעטער צוליב די נאכאנאנדיגע מלחמות צווישן פראנקרייך און פרייסן. אין 1812 איז פרייסן געווארן די ערשטע דייטשע שטאט וואס האט אפיציעל געגעבן 100 פראצענטיגע בירגערשאפט פאר אלע אידן אין איר טעריטאריע. מיט יעדע טריט ווייטער צו מאדערניזירונג האבן די אידישע קהלות אנגעהויבן ליידן פון פרישע רוחינות'דיגע פראבלעמען און דאסמאל איז עס געווען די גרינדונג פון די רעפארם גרופעס. זייער אסאך אידן האבן איבערגעלאזט די ערליכע אידישע וועג און זיך אנגעהאנגן צו די רעפארם גרופעס. פארשטייט זיך אז מען האט די רעפארמער ארויסגעווארפן פון די שולן און זיי האבן געגרינדעט רעפארם טעמפלן און די קהלות זענען גענצליך צוטיילט געווארן. נאך די רעפארם איז געקומען די קאנסערוואטיוו גרופעס וועלכע האט געהאט א שוואכערע אבער ענליכע עפעקט אויף די אידישע געמיינדעס. | די מאדערניזירונג האט טאקע געהאלפן די אידישע געמיינדעס און מען האט לייכטער אפגעאטעמט אבער ברוחניות האבן די קהלות אנגעהויבן ליידן פון די משכילים און זייערע נאכפאלגער וועלכע האבן פארכאפט די תמימות'דיגע אידן און צובראכן משפחות און קהלות. צענדליגער משיח'סטן האבן ארומגעפירט די אידן ווי משה מענדלעסאן (ימ"ש) און זיינע נאכפאלגער. די דייטשע אידן האבן צום ערטשן מאל באקומען כמעט פולע בירגערשאפט נאכדעם וואס פרייסן איז איינגענומען געווארן דורך פראנקרייך און דער קייסער נאפאליען האט איבערגעארבעט אלע טשארטערס, אריינגערעכנט די אידישע. מען האט אבער נישט גענאסן פון די נייע רעכט ביז 50 יאר שפעטער צוליב די נאכאנאנדיגע מלחמות צווישן פראנקרייך און פרייסן. אין 1812 איז פרייסן געווארן די ערשטע דייטשע שטאט וואס האט אפיציעל געגעבן 100 פראצענטיגע בירגערשאפט פאר אלע אידן אין איר טעריטאריע. מיט יעדע טריט ווייטער צו מאדערניזירונג האבן די אידישע קהלות אנגעהויבן ליידן פון פרישע רוחינות'דיגע פראבלעמען און דאסמאל איז עס געווען די גרינדונג פון די רעפארם גרופעס. זייער אסאך אידן האבן איבערגעלאזט די ערליכע אידישע וועג און זיך אנגעהאנגן צו די רעפארם גרופעס. פארשטייט זיך אז מען האט די רעפארמער ארויסגעווארפן פון די שולן און זיי האבן געגרינדעט רעפארם טעמפלן און די קהלות זענען גענצליך צוטיילט געווארן. נאך די רעפארם איז געקומען די קאנסערוואטיוו גרופעס וועלכע האט געהאט א שוואכערע אבער ענליכע עפעקט אויף די אידישע געמיינדעס. | ||