35,369
רעדאגירונגען
ק
טשעקטי און אנדערע רייניגונג, typos fixed: ײַ ← יי (2), ײ ← יי (2)
ק (החלפת טקסט – "איינציקסטע" ב־"איינציגסטע") |
ק (טשעקטי און אנדערע רייניגונג, typos fixed: ײַ ← יי (2), ײ ← יי (2)) |
||
| שורה 5: | שורה 5: | ||
די ווייטקייט צווישן דער ערד מיט דער לבנה איז 380.000 [[מעטער|קילאָמעטער]]. די לבנה מאַכט די קרייז אין 27.32 [[טאָג|טעג]]. דער געוויינליכער [[חודש]] איז לענגער בערך צוויי טעג, ווייל ביידע, די ערד און די לבנה, גייען ארום די [[זון]]. די דורכשניטליכע ריכטיגע מאנאַט-צייט איז 29 טעג, 12 [[שטונדע|שטונדן]] און 44 מינוט, מיט 3.33 [[סעקונדע]]ס. | די ווייטקייט צווישן דער ערד מיט דער לבנה איז 380.000 [[מעטער|קילאָמעטער]]. די לבנה מאַכט די קרייז אין 27.32 [[טאָג|טעג]]. דער געוויינליכער [[חודש]] איז לענגער בערך צוויי טעג, ווייל ביידע, די ערד און די לבנה, גייען ארום די [[זון]]. די דורכשניטליכע ריכטיגע מאנאַט-צייט איז 29 טעג, 12 [[שטונדע|שטונדן]] און 44 מינוט, מיט 3.33 [[סעקונדע]]ס. | ||
פון דער ערד זעט מען שטענדיג די זעלבע | פון דער ערד זעט מען שטענדיג די זעלבע זייט פון דער לבנה. | ||
מען קען זען די לבנה פון דער ערד ביינאכט, אויך אפטמאל ביי טאג ווען דער זעבאר טייל פון דער לבנה איז גענוג גרויס. אזוי ווי די לבנה איז נאנט צו דער ערד קען מען זי זען גרינג אן א [[טעלעסקאפ]] אדער א [[בינאקל]], און מען קען אפילו דערקענען קראטערן אויף דער לבנה. | מען קען זען די לבנה פון דער ערד ביינאכט, אויך אפטמאל ביי טאג ווען דער זעבאר טייל פון דער לבנה איז גענוג גרויס. אזוי ווי די לבנה איז נאנט צו דער ערד קען מען זי זען גרינג אן א [[טעלעסקאפ]] אדער א [[בינאקל]], און מען קען אפילו דערקענען קראטערן אויף דער לבנה. | ||
| שורה 13: | שורה 13: | ||
עס האט ניין פאָרמעל נאמען אנדערעס אלס "די לבנה", "דער מונד"; אָדער "לונאַ" אין לאַטייניש. | עס האט ניין פאָרמעל נאמען אנדערעס אלס "די לבנה", "דער מונד"; אָדער "לונאַ" אין לאַטייניש. | ||
די דורכשניטלישע | די דורכשניטלישע ווייטקייט צווישן די לבנה און די ערד איז 384,403 קילאָמעטער (238.857 מייל). דער דורכמעסער פון די לבנה איז 3.477 קילאָמעטער. | ||
[[טעקע:Mond Phasen Combined.jpg|קליין|300פיקס|די פאַזעס פון דער לבנה. די זון שיינט אריין פון דער רעכטע זייט.]] | [[טעקע:Mond Phasen Combined.jpg|קליין|300פיקס|די פאַזעס פון דער לבנה. די זון שיינט אריין פון דער רעכטע זייט.]] | ||
| שורה 21: | שורה 21: | ||
== אויספארשן די לבנה == | == אויספארשן די לבנה == | ||
אזוי ווי די לבנה איז גאנץ נאנט צו דער ערד איז זי אויך דער איינציקע [[הימלישער קערפער]] צו וועמען מען האט געשיקט מענטשן. אין 1959 האט דער [[ראטנפארבאנד]] געשיקט דריי סאטעליטן צו פארשן די לבנה: [[לונא 1]], [[לונא 2]] און [[לונא 3]]. דאַס ערשטע מענטשליך געמאכטע אָביעקט צו לאנדן אויף דער לבנה איז געווען "לונאַ 2". דאס ערשטע בילד (פאָטאָגראפיע) פון דער זונסט אַנזיכטבארער וויַיטער זייט פון דער לבנה איז געמאכט געווארן פון "לונאַ 3" דאס זעלבע יאר. דער אמעריקאנישער [[אפאלא פראגראם]] איז דער איינציגסטער פראגראם וואס האט געשיקט מענטשן צו לאנדן אויף דער לבנה. די ערשטע | אזוי ווי די לבנה איז גאנץ נאנט צו דער ערד איז זי אויך דער איינציקע [[הימלישער קערפער]] צו וועמען מען האט געשיקט מענטשן. אין 1959 האט דער [[ראטנפארבאנד]] געשיקט דריי סאטעליטן צו פארשן די לבנה: [[לונא 1]], [[לונא 2]] און [[לונא 3]]. דאַס ערשטע מענטשליך געמאכטע אָביעקט צו לאנדן אויף דער לבנה איז געווען "לונאַ 2". דאס ערשטע בילד (פאָטאָגראפיע) פון דער זונסט אַנזיכטבארער וויַיטער זייט פון דער לבנה איז געמאכט געווארן פון "לונאַ 3" דאס זעלבע יאר. דער אמעריקאנישער [[אפאלא פראגראם]] איז דער איינציגסטער פראגראם וואס האט געשיקט מענטשן צו לאנדן אויף דער לבנה. די ערשטע לייט אויף דער לבנה זענען געווען די [[אסטראנויט|אַסטראָנויט]]ן פון "[[אַפאָלאָ 11]]" אין 1969. צווישן די יארן 1969 ביז 1972 האט דער אפאלא פראגראם אויסגעפירט לאנדן אויף דער לבנה זעקס מאל. | ||
אבער מאנכע ווילן לייקענען די גאנצע ארויפפליען צו די לבנה אלץ הוילע פראפעגאנדע פון דער [[פאראייניגטע שטאטן|אמעריקאנישער]] [[רעגירונג]] אין קאנקארענץ מיטן דעמאלטסדיגען גרויסמאכט [[רוסלאנד]], און אז עס איז קיינמאל נישט פארגעקומען אין ווירקליכקייט. | אבער מאנכע ווילן לייקענען די גאנצע ארויפפליען צו די לבנה אלץ הוילע פראפעגאנדע פון דער [[פאראייניגטע שטאטן|אמעריקאנישער]] [[רעגירונג]] אין קאנקארענץ מיטן דעמאלטסדיגען גרויסמאכט [[רוסלאנד]], און אז עס איז קיינמאל נישט פארגעקומען אין ווירקליכקייט. | ||
| שורה 38: | שורה 38: | ||
|- | |- | ||
! align="right" | אטמאספערישער דריק | ! align="right" | אטמאספערישער דריק | ||
| 3×10<sup> | | 3×10<sup>−13</sup> [[פאסקאל (מאס־איינס)|kPa]] | ||
|- | |- | ||
| [[העליום]] | | [[העליום]] | ||
| שורה 82: | שורה 82: | ||
== די לבנה אין דער יידישער קולטור == | == די לבנה אין דער יידישער קולטור == | ||
אין דער יידישער מסורה איז די לבנה א וויכטיגער סימבאָל. עס זענען דאס ענדע און דער תחילה פאָן דעם מונטאטען: דער "[[ראש חודש]]". אין דעם אידישן לוח רעכענט מען די חדשים לויט די לבנה. א געווענליך יאר האט צוועלף [[חדש]]ים, און אן [[עיבור יאר|עיבור־יאָר]] האט | אין דער יידישער מסורה איז די לבנה א וויכטיגער סימבאָל. עס זענען דאס ענדע און דער תחילה פאָן דעם מונטאטען: דער "[[ראש חודש]]". אין דעם אידישן לוח רעכענט מען די חדשים לויט די לבנה. א געווענליך יאר האט צוועלף [[חדש]]ים, און אן [[עיבור יאר|עיבור־יאָר]] האט דרייצן. | ||
עס איז זייער שיין מיט אירע פארשידענע פארעמעס און קאלירן. | עס איז זייער שיין מיט אירע פארשידענע פארעמעס און קאלירן. | ||
| שורה 98: | שורה 98: | ||
[[קאַטעגאָריע:לבנה|*]] | [[קאַטעגאָריע:לבנה|*]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||