אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:האיטי"

האיטי איז א [[יחיד-במינו]] פאר א פאר [[סיבות]](?). ווען עס איז געווארן זעלבשטענדיק אין [[1804]], איז עס געווען דאס איינציגע זעלבשטענדיקע לאנד אין [[לאטיין-אמעריקע]] און דעם קאַראַאיבישן ים, דאס איינציגע לאנד אין דער וועלט צו ווערן אויפגעשטעלט דורך א שקלאפן־רעוואלט, און די צווייטע [[רעפובליק]] אין די אמעריקעס.

אלס אריינגאנג צו די אמעריקעס, איז דער אינדזל היספאניאלא געווארן א מקום-מקלט פאר [[פיראט]]ן אין די פריאיקע יארן פון [[קאלאניאליזם]]. פראנצויזישע פיראטן זענען זיך באזעצט אין דער מערב'דיגער העלפט פון אינדזל, און האבן שפעטער געפלאנצט [[טאבאק]] דארט מיט הצלחה. די הצלחה האט פאראינטערעסירט אנדערע פראנצויזישע משפחות צו קומען, און ביים סוף האבן זיי געמאכט א נייעם פראנצויזישן יישוב. שפעטער, ווען די אייראפאישע לענדער האבן באשלאסן צו וועמען גייט וועלכע לאנד אין די אמעריקעס, האבן [[פראנקרייך]] און [[שפאניע]] געטיילט דעם אינדזל צווישן זיך. די מערב-זייט פון אינדזל איז אפיציעל געווארן פראנצויזיש.

סט דאמינג איז געווען געוואוסט אלס איינער פון די שלעכטסטע קאלאניעס פאר שקלאפן. א דריטל פון די שקלאפן זענען געשטארבן אין די ערשטע פאר יארן פון זיין דארט, א סאך פון קרענקען. אבער משאין-כן פאר מענטשן געבוירן געווארן פון אן אפריקאנישער מוטער און א פראנצויזישן פאטער. די האלב-אפריקאנישע מענטשן האבן געהאט מער רעכטן און אפט זענען געלאזט געווארן פריי. די פארמישטער זענען אויך געווארן זיירער אייגענער סארט אין דער געזעלשאפט. זיי האבן געקענט גיין קיין [[פאריז]] שטודירן און אנטיילנעמען אין מיליטער. זיי האבן אפט געארבעט אלס האנט-ווערקערס אדער סוחרים, און האבן אנגעהויבן צו פארמאגן קרקע. צאל האט אפילו פארמאגט אייגענע שקלאפן.

[[קאַטעגאָריע:לענדער אין אמעריקע]]

{{קרד/ויקי/יידיש}}