רוי:קירגיזסטאן

רעפובליק פון קירגיזיע Кыргыз Республикасы
פאָן הערב
נאַציאָנאַלע זינגליד: Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик Гимни מלוכהזינגליר פון די רעפובליק פון קירגיזיע
קאָנטינענט	אזיע
אָפיציעלע שפּראַך	קירגיזיש
הויפּטשטאָט	בישקעק
רעגירונג	פּאַרלאמענטארישע רעפּובליק
פרעזידענט פּרעמיער מיניסטער	אלמאזבעק אטאמבאיעוו זשאַנטארא סאטיבאלדיעוו
גרינדונג דאַטום	1991
פלאַך מאָס וועלט גראַדונג פלאַך פּראָצענט וואַסער	קוואַדראַט ק"מ [[ליסטע פון לענדער לויט שטח|]]
באַפעלקערונג - צאָל - וועלט גראַדונג - ענגקייט	5,496,737 2012 מענטשן פאַר אַ ק"מ
פּראָדוקט ווערדע
וואַלוטע	קירגיז ווי
צייט זאָנע
אינטערנעט דאָמען	kg.
טעלעפאָן קאָד	996+

קירגיזסטאַן ( קירגיזיש: Кыргызстан) איז אַ לאנד איינגעשלאסן לאַנד אין צענטראַל־אַזיע. קירגיזסטאַן גרענעצט די מענטשנס רעפובליק פון כינע אין מזרח, קאזאכסטאן צו צפון, אוזבעקיסטאן און טאדזשיקיסטאן אין דרום־מערב. ביז 1991, איז קירגיזסטאן געווען א טייל פון דעם סאוועטן פארבאנד. דעם 31סטן אויגוסט 1991, האט דאס לאנד באקומען זעלבטשטענדיקײַט. זײַן הױפּטשטאָט איז בישקעק. 5.1 מיליאָן פּערזאָנען ווױנען אין קירגיזסטאַן.

עטימאלאגיע

דאס ווארט "קירגיז" שטאמט פון דעם טערקישן ווארט פון "פערציג". פערציג הייסט די פערציג שבטים פון מאנאס, וואס איז געווען א גבור וואס האט פאראייניקט פערציג שבטים צו קריגען קעגן די אוּיִגארס.

דער 40-שטארל זון אויפן פאן פון קירגיזסטאן איז א דערמאנען פון די זעלבע פערציג שבטים פון מאנאס.

היסטאָריע

די היסטאריע פון קירגיזסטאן און אירע פאלק פאנגט אן מער פון 2000 יאר צוריק. כאטש אז דער לאנד געפינט זיך אין א בארגישער פלאץ, מכל מקום עס איז געווען זייר אימפארטאנט אלס חלק פונעם זיידן גאס. קירגיזסטאן האט געהאט צאל פארשידענע פירערס ביזן קומען פון רוסישער אימפעריע אין 19טן יארהונדערט.

דער שטח פון קירגיזסטאן איז אַנעקסירט געווארן דורך דער רוסלענדישער אימפעריע אין 1855-1876 ווי טייל פון די קאָנקוועסט פון כאַן קאָקנד. אונטער דעם ראַטן פֿאַרבאַנד איז זי געווארן אַ סאָוועטישע רעפּובליק אין 1937 מיטן נאָמען "קירגיזער סאָוועטישע סאָציאַליסטישע רעפובליק", ווי גוט ווי אנדערע נעמען זענען "קירגיז ס.ס.ר." און "קירגיזיע". עס האט באקומען זיין זעלבטשטענדיקייַט פון דעם סאוועטן פארבאנד אין 1991.

געאָגראַפֿיע

טאָפּאָגראַפישע מאַפּע פון קירגיזיע

קירגיזיע איז אַ לאנד איינגעשלאסן לאַנד אין צענטראַלער אזיע, מערב פון דעם מענטשנס רעפובליק פון כינע. ווייניקער ווי א זיבעטל די גרייס פון מאנגאליי, מיט 199,951 קוואַדראַט קילאָמעטער, איז קירגיזיע איינער פון די קלענערע צענטראַלע אזיע שטאַטן. די נאציאנאלע טעריטאָריע באציט זיך 900 קילאָמעטער פון מזרח צו מערב און 410 קילאָמעטער פון צפון צו דרום. קירגיזיע גרענעצט אויף מזרח און דרום מזרח מיט כינע, אויף די צפון מיט קאזאכסטאַן, אויף מערב מיט אוזבעקיסטאַן און אויף דרום מיט טאדזשיקיסטאן. די געמארקן מיט אוזבעקיסטאַן און טאַדדזשיקיסטאַן אין די פערגהאַנאַ וואַלי זענען גאַנץ שווער. איינער קאַנסאַקוואַנס פון די סטאַליניסט טייל פון סענטראַל אזיע אין פינף רעפּובליקס איז אַז פילע עטניק קירגיז טאָן ניט לעבן אין קירגיזיע. דרייַ ענקלאַוועס, ליגאַלי טייל פון דער טעריטאָריע פון קירגיזיע אָבער געגראפיש אראפגענומען דורך עטלעכע קילאָמעטער, האָבן שוין געגרינדעט, צוויי אין אוזבעקיסטאַן און איינער אין טאַדזשיקיסטאַן.

קירגיזיעס דורכשניטלעכע הייך איז 2750 מעטער, פון 7439 מעטער בייַ פּיק דזשענגיש טשאָקוסו צו 394 מעטער אין די פערגאַנאַ טאל לעבן אָש. כּמעט 90% פון דעם לאַנד ליגט מער ווי 1500 מעטער העכער פונעם ים שטאַפּל.

דעמאָגראַפיע

קירגיזיע ס באַפעלקערונג ווערט געשאצט בייַ 5,200,000 אין 2007. פון יענע, זענען 34.4% אונטער דעם עלטער פון 15 און 6.2% איבער 65. דאס לאַנד איז דאָרפיש: בלויז ארום איין דריטל פון דער באַפעלקערונג וואוינען אין שטאָטישע געביטן. די דורכשניטלעכע באַפעלקערונג געדיכטקייַט איז 25 מענטשן פּער ק"מ². דעם לאַנד'ס גרעסטע עטנישכע גרופּע זענען די קירגיז, וואס באשטיין 69% פון דער באַפעלקערונג (2007 שאַצן). אנדערע עטנישע גרופּעס אַרייַננעמען רוסישע (9.0%) קאנצענטרירט אין צפון, און אוזבעקן (14.5%) וואס וואוינען אין דרום. קליין אָבער באמערקט מינאריטעטן אַרייַננעמען דונגאַנס (1.9%), אויגהור (1.1%), טאַדזשיק (1.1%), קאַזאַכן (0.7%), און אוקרייניש (0.5%) און אנדערע קלענערער עטנישע מינאריטעטן (1.7%). קירגיזיע האט איבער 80 בולט עטנישע גרופּעס אין דער מדינה.