רוי:אב הרחמים

אב הרחמים
אָב הָרַחֲמִים שׁוֹכֵן מְרוֹמִים. בְּרַחֲמָיו הָעֲצוּמִים הוּא יִפְקֹד בְּרַחֲמִים הַחֲסִידִים וְהַיְשָׁרִים וְהַתְּמִימִים. קְהִלּוֹת הַקֹּדֶשׁ שֶׁמָּסְרוּ נַפְשָׁם עַל קְדֻשַּׁת הַשֵּׁם. הַנֶּאֱהָבִים וְהַנְּעִימִים בְּחַיֵּיהֶם וּבְמוֹתָם לא נִפְרָדוּ. מִנְּשָׁרִים קַלּוּ וּמֵאֲרָיוֹת גָּבֵרוּ לַעֲשׂוֹת רְצוֹן קוֹנָם וְחֵפֶץ צוּרָם. יִזְכְּרֵם אֱלֹקֵינוּ לְטוֹבָה עִם שְׁאָר צַדִּיקֵי עוֹלָם. וְיִנְקֹם לְעֵינֵינוּ נִקְמַת דַּם עֲבָדָיו הַשָּׁפוּךְ. כַּכָּתוּב בְּתוֹרַת מֹשֶׁה אִישׁ הָאֱלֹקִים. הַרְנִינוּ גוֹיִם עַמּוֹ כִּי דַם עֲבָדָיו יִקֹּם וְנָקָם יָשִׁיב לְצָרָיו וְכִפֶּר אַדְמָתוֹ עַמּוֹ: וְעַל יְדֵי עֲבָדֶיךָ הַנְּבִיאִים כָּתוּב לֵאמֹר. וְנִקֵּיתִי דָּמָם לֹא נִקֵּיתִי וַ-ה' שֹׁכֵן בְּצִיּוֹן: וּבְכִתְבֵי הַקֹּדֶשׁ נֶאֱמַר לָמָּה יֹאמְרוּ הַגּוֹיִם אַיֵּה אֱלֹקֵיהֶם, יִוָּדַע בַּגּוֹיִם לְעֵינֵינוּ נִקְמַת דַּם עֲבָדֶיךָ הַשָּׁפוּךְ: וְאוֹמֵר, כִּי דוֹרֵשׁ דָּמִים אוֹתָם זָכָר לא שָׁכַח צַעֲקַת עֲנָוִים: וְאוֹמֵר, יָדִין בַּגּוֹיִם מָלֵא גְוִיּוֹת מָחַץ רֹאשׁ עַל אֶרֶץ רַבָּה. מִנַּחַל בַּדֶּרֶךְ יִשְׁתֶּה עַל כֵּן יָרִים רֹאשׁ:

אב הרחמים (אידיש: "דער פאָטער פון דערבארעמונג") איז א תפילה וואס ווערט געזאָגט אום שבת נאך קריאת התורה אין די אשכנז'ישע קהילות. צו דער תפילה איז פאראן א ספּעציעלע מעלאָדיע.

די תפילה דערמאנט די נשמות פון די אידן וואָס זענען אומגעברענגט געוואָרן אויף קידוש השם, און בעט אז השי"ת זאל זיך נוקם זיין פאר זייער פארגאסן בלוט.

היסטאריע

דער קאפיטל איז אומפארענדיגט. ביטע ביישטייערט צו המכלול און פארענדיגט דאס. מער איבער הינטערגרונט.

ווען די תפילה איז פארפאסט געוואָרן, און ווער איר מחבר איז, איז נישט באקאנט. דאָס ערשטע מאָל געפינט מען די תפילה אין א מחזור אין כתב יד פון יאָר 1270. מען גלויבט, אז זי איז פארפאסט געוואָרן אין דייטשלאנד נאָך די שחיטות פון יאָר תתנ"ו (1096) אין די צייטן פון די קרייצציגלער.

צייטן ווען עס ווערט געזאגט

דער קאפיטל איז אומפארענדיגט. ביטע ביישטייערט צו המכלול און פארענדיגט דאס. שבתים ווען עס ווערט נישט געזאגט.

אב הרחמים ווערט אויך געזאָגט אין די ימים טובים ווען מען איז מזכיר נשמות.

צו ליינען מער

• אפרים מאיר מעט, "קונטרס אש תמיד" מקור והלכות תפילת אב הרחמים ופירושים ודיוקים בה, אין: תולדות האש, עמ' תרמ"ז-תרס"ג.
• אפרים קרנפוגל, ‏"על נוסחה ומקורה של תפילת אב הרחמים", אין: ישורון, חלק כז עמ' תתע"א-תתע"ח, ירושלים תשע"ב, אויף Academia.edu

דרויסנדע לינקס

• אב הרחמים, אין "אנציקלופדיה יהודית" אויף "דעת"
• די הורוויץ ברידער זינגען אב הרחמים אין אוישוויץ אויף יוטיוב

רעפערענצן

דער ארטיקל נעמט אריין טעקסט פון דער ייִדישער פאָלקס־ענציקלאָפּעדיע (פּיעטרושקא), וואָס איז היינט אינעם רשות־הרבים. רעכטן פאר טוישונגען בלייבן רעזערווירט.

דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!