ראצפערט (חסידות)

ראצפערט איז א צאנזער חסידות, געגרינדעט געווארן אין שטאט ראצפערט, אונגארן, דורך רבי שלום אליעזר האלבערשטאם, דער זעקסטער זון פון רבי חיים האלבערשטאם, דער צאנזער רב.

בילד פון ראצפערטער רב, רבי שלום אליעזר'ל, אויפן דעקל פונעם ביאגראפיע ביכל "רבינו הקדוש מראצפערט", בני ברק, תשס"ז

גרינדער

דער גרינדער פונעם ראצפערטער הויף איז געווען רבי שלום אליעזר האלבערשטאם (גערופן: "רבי שלום אליעזר'ל", אדער: "דער ראצפערטער רב"; ניסן תרכ"ב – סיון תש"ד), זון פונעם צאנזער רב און פון רעכיל דבורה, טאכטער פון רבי יחיאל צבי הירש אונגער פון טארנא. רבי שלום אליעזר'ל האט חתונה געהאט אום ד' אלול תרל"ו מיט שרה מרים, טאכטער פון זיין שוואגער רבי מרדכי דוב טווערסקי פון הארנאסטייפל. נאך דער חתונה איז ער געבליבן וואוינען אין הארנאסטייפל פאר צען יאר, און נישט פארמאגנדיג קיין רוסישע בירגערשאפט, האט אים די ארטיגע רעגירונג פארטריבן פון לאנד. אין יאר תרמ"ו איז ער צוריקגעפארן קיין גאליציע, וואו ער האט געוואוינט פאר א קורצע וויילע אין שינאווא און דערנאך זיך באזעצט אין טארנא.

די שטאט ראצפערט (בילד: תשס"ח)

אין ראצפערט ("אויפאהערטאו", אין אונגאריש), אונגארן, איז פריער געווען א חסידישער הויף, געפירט דורך רבי נפתלי הירצקא הלוי זילבערמאן ("רבי הירצקא'לע ראצפערטער"; נפטר געווארן ט' תשרי תרנ"ח), א תלמיד פונעם צאנזער רב. נאך זיין פטירה, אום ערב יום כיפור תרנ"ח, האט רבי שלום אליעזר'ל, אויף דער איינלאדענונג פון פילע אונגארישער צאנזער חסידים, זיך אריבערגעצויגן קיין אונגארן. צוערשט האט ער זיך באזעצט אין טעגלאש, א שטעטל נעבן ראצפערט, פאר א קורצע וויילע, און אום ענדע זומער פון תרנ"ח, האט ער זיך ענדגילטיג אריבערגעצויגן קיין ראצפערט - די שטאט אויף וועמענ'ס נאמען זיין חסידישער הויף איז באקאנט.

אין ראצפערט, האט ער צוערשט געפירט אין א קליינעם בית המדרש, ביז די חסידים האבן אים געבויט נעבן זיין הויז א גרויסע שול, צו וואו טויזנטער אידן פלעגן קומען אויף שבתים און ימים טובים, איבערהויפט אויפן יום טוב שבועות. שפעטער האבן די חסידים אויך געבויט דארט אין הויף א גרויסע סוכה, אזוי אויך א גרויסן שאטער צו קענען אקאמאדירן די פילע געסט אויף די ימים נוראים און שמחת תורה.

רבי שלום אליעזר'ל איז אוועק אויף קידוש השם אין אוישוויץ-בירקענאו, בערך אום ט"ז סיון תש"ד.

נאכן קריג

רבי יואל בעער

רבי שלום אליעזר'ס צווייטער זון, רבי משולם זושא יצחק הלברשטאם (תרנ"ד - כ"ג אייר תש"ד), וועלכער האט געוואוינט נעבן זיין פאטער אין שטאט ראצפערט, איז אויך גע'הרג'עט געווארן אין אושוויץ ביים צווייטן וועלט קריג. זיין דריטע טאכטער, רייצא, האט נאכן קריג חתונה געהאט אין ניו יארק מיט רבי יואל בעער, וועלכער האט פאר א תקופה פון צוויי יאר געדינט אלס רב פון "שומרי הדת" אין ברוקלין. רבי יואל בעער האט אויפגעשטעלט אין וויליאמסבורג דעם בית-המדרש קהל עדת שלום אויפן נאמען פון זיין עלטער-שווער רבי שלום אליעזר'ל, און נאך עטליכע יאר האט ער אריבערגעפירט דעם בית-המדרש צו בעדפארד הייטס, ברוקלין. אין יאר תשי"ח האט ער זיך געצויגן קיין סאן פאולא, בראזיל, וואו ער האט ווידער אויפגעשטעלט א בית המדרש און קהילה אויפן נאמען ראצפערט. אין סאן פאולא איז ער געווען באקאנט אלס גרויסער בעל חסד, ער האט אנגעפירט דעם הכנסת אורחים אין שטאט און אסאך געטון אין קירוב.

רבי יואל איז נפטר געווארן כ"ט אדר תשנ"ג און פון זיינע שריפטן זענען אין יאר תשע"ו ערשינען צוויי בענדער "שיורי מנחת עני" מיט חידושי תורה און סיפורי צדיקים. נאך זיין פטירה, האט זיין עלטסטער איידעם, רבי מנחם אליעזר זאב ראזנבוים, דער קרעטשניפער רבי אין רחובות, מכתיר געווען זיין בן יחיד, רבי משולם זושא בעער, אלס ראצפערטער רבי, און זיין יונגסטן איידעם, רבי יצחק דוד הורוויץ, אלס רב פון קהילת ראצפערט סאן-פאולא.

זיינע אנדערע איידעמער זענען: רבי יחיאל אשר זעליג פאנעט, קארלסבורגער רבי אין מאנטריאל; רבי אליעזר ליבער שנעעבאלג, דער רב פון עדזשווער, לאנדאן; רבי יצחק אייזיק ראזנבוים, קליוולאנדער רבי אין וויליאמסבורג; רבי חיים יהודה בעק, טשערקאסער רבי אין מאנסי; און רבי חיים אלעזר ווייס, חמעלניקער רבי אין מאנסי.

ראצפערטער קהילות

דער ראצפערטער רבי, רבי משולם זושא בעער, האט אין כסלו תשפ"ב זיך אריבערגעצויגן קיין עירמאנט, ניו יארק, וואו ער האט געעפנט א בית המדרש ראצפערט.

דער ראצפערטער רב, רבי יצחק דוד הורוויץ, האט דורכאויס די יארן געעפנט קהילות און מוסדות^{[אויסקלארונג פארלאנגט]} מיטן נאמען ראצפערט, אין וויליאמסבורג, בני ברק, בית שמש און אלעד. זיין איידעם, רבי מאיר האגער, איז רב פון דער קהילה אין בית שמש; און זיין אנדערער איידעם, רבי חיים מערץ, דינט אלס רב פון דער קהילה אין וויליאמסבורג.

תפארת שמואל קהל ראצפערט

אנהייב יאר תשכ"ג, האט זיך געגרינדעט אין וויליאמסבורג א קהילה מיטן נאמען תפארת שמואל קהל ראצפערט, געצילט צוזאמצוברענגען ראצפערטער איינוואוינער און חסידים פון רבי שלום אליעזר'ל. אלס רב פון דער קהילה איז אויפגענומען געווארן רבי אשר אנשיל קרויז, אליין א ראצפערטער געבוירענער, וועלכער איז אויפגעוואקסן אונטער דער השפעה פון רבי שלום אליעזר'ל. רבי אשר אנשיל איז געווען א זון פון רבי שמואל דוד קרויז (שפעטער, דער אודוואריער רב), וועלכער האט געבויט פאר רבי שלום אליעזר'ל דעם גרויסן בית-המדרש אין ראצפערט.

בית המדרש מהרש"א דראצפערט

אין יאר תשע"ט האט זיך אין בארא פארק געגרינדעט א קהילה און בית המדרש מיטן נאמען מהרש"א דראצפערט, וואו עס האט געדינט אלס רב, רבי חיים צבי טייטלבוים, זון פון רבי מנחם מענדל טייטלבוים, אן אפשטאמיגער פון רבי שלום אליעזר'ל; עטליכע יאר דערויף, אום ניסן תשפ"ב, ווען קהל יטב לב בנשיאות זיין זיידן, רבי אהרן טייטלבוים, האט געעפנט א בית המדרש אין בארא-פארק מיט דעם נאמען, איז רבי חיים צבי אריבער אנפירן דעם בית המדרש.

אין שטאט קרית יואל, ניו יארק, האבן די ווילעדזש פירער א נאמען געגעבן א גאס "ראצפערט" (אין ענגליש: Ratzfert Way), אין אנדענק פון רבי שלום אליעזר'ל.

דרויסנדע לינקס

• 
  פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:אוצר החכמה
  פאראמעטער [ עמוד ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע צבי ברינער, רבינו הקדוש מראצפערט, מכון זכרון משה, בני ברק, תשס"ז
• רבי יצחק דוד הורוביץ, אויף JDN‏ (העברעאיש)