דרעפט:פיניע בער גאלדענשטיין

פון המכלול
ווערסיע פון 04:14, 7 סעפטעמבער 2025 דורך תנא קמא (שמועס | ביישטייערונגען) (בס"ד)
(חילוק) → עלטערע ווערסיע | איצטיגע ווערסיע (חילוק) | נייערע ווערסיע ← (חילוק)
קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש

פּינחס-דוב גאָלדענשטיין, מערסטנס באַקאַנט אלס פּיניע-בער, איז געבוירן געוואָרן אין 1848 און איז נפטר געוואָרן אין 1930. ער איז געווען אַ טראַדיציאָנעלער איד, וואָס איז געוואָרן אַ יתום אין אַ זייער יונגן עלטער. זיין לעבן איז געווען פול מיט אָרעמקייט, ליידן און געראַנגל, אָבער ער איז געבליבן אַ מענטש מיט טיפן אמונה אין השגחה פרטית.

פּיניע-בער איז געווען אַ מייסטער-דערציילער, פאָלקיש, הומאָריסטיש, קלוג און זעלבסטזיכער. ער איז געווען אַ שאַרפער אָבזערוואַטאָר פון זיין סביבה, סיי אידישער סיי גויאישער. נאָך דעם ווי ער האָט געקעמפט צו שטיצן זיין משפּחה, האָט ער באַשלאָסן צו ווערן אַ שוחט, אַ פּראָפעסיע וואָס ער האָט געהאַלטן פאַר 43 יאָר. ער איז אויך געווען אַ חזן.

פּיניע-בער איז געווען אַ ליובאַוויטשער חסיד זיין גאַנץ לעבן. ער האָט אָנגעהויבן שרייבן זיינע אידישע זכרונות אינעם פריען 1900ער יאָרן, מיט דער כוונה צו שטאַרקן די אמונה פון זיינע קינדער און אייניקלעך אין השם און השגחה פרטית, וועלכע האָבן זיך אפשר ווייטער אָפּגערוקט פון טראַדיציאָנעלן אידישקייט אין אַמעריקע און אַנדערשוואו. ער האָט געפילט אַז ער קען באַווייזן גאָט'ס עקזיסטענץ דורך די פאַלן פון השגחה פּרטית אין זיין לעבן.

כאָטש פּיניע-בער איז געווען אַ מייסטער-דערציילער, איז ער נישט געווען קיין פּראָפעסיאָנעלער שרייבער. זיין אָריגינעלער אידישער שרייב-סטיל איז געווען "אומפּאָלירט", אָבער לעבעדיג און דעטאלירט. ער האָט גערעדט דעם דרום-מזרחדיגן (אוקראינישן) אידישן דיאַלעקט, ספּעציפיש אַ סוב-דיאַלעקט פון באַסאַראַביע.

אין 1913, האָט פּיניע-בער מקיים געווען זיין חלום צו אימיגרירן קיין ארץ-ישׂראל, וואו ער האָט זיך באַזעצט אין פּתח-תּקווה און דאָרט געשריבן זיין אויטאָביאָגראַפיע. ער איז דאָרטן נפטר געוואָרן אין 1930. אין זיינע שפּעטערע יאָרן, האָט ער אויך פאַרענדיגט אַ ספר תּורה.