רוי:חומש

(אַרויסגערעדט: כוּמעש) מיט נאָמען חומש (פון וואָרט "חוֹמֶש“, א פינפטל) רופן מיר אָן די 5 ספרים פון דער תּוֹרה: בּרֵאשׁית, שׁמוֹת, ויִקרָא, בּמדבּר, דבָֿרים, וועלכע זענען געשריבן געוואָרן דורך משה רבנו.

אין די ספרי הנביאים און כּתובים געפינען מיר דעם אויסדרוק "תּוֹרה משה“ און "ספר משה“ (יהושע ח’ און דברי הימים ב’ כ"ה); אין דער גמרא מסכת מגילה ט"ו און אַנדערע ערטער ווערן זיי אָנגערופן "חמשה חומשי תורה“; אין גיטין ס’ הייסן זיי "חומשים“. עס ווערט געמאַכט אַן אונטערשייד אין דעם נאָמען: אויב זיי זענען געשריבן אויף פאַרמעט אַלץ ספר תורה הייסן זיי תורה, און אויב איינפאַך, נישט לויט די דינים פון שרייבן אַ ספר תורה, הייסן זיי חומשים. אין גטין ס’ קלערט די גמרא "מהו לקרות בחומשים בבית הכנסת“ (צי מען טעג לייענען אין שול פון חומשים אַרויס); אין ירושלמי מגילה פרק ג’ געפינען מיר דייטלעך די צוויי ווערטער צוזאַמען "תורה וחומשים“; וועגן יעדן חומש געבן מיר ביים זוכוואָרט פון זיין נאָמען ("בראשית“, "שמות“ און אַזוי ווייטער); וועגן די מיינונגען פון די ביבל–קריטיקער געבן מיר אין תנ"ך-קריטיק, וואוּ מיר געבן אויך די מיינונגען פון די געלערנטע, וועלכע טרעטן אַרויס קעגן דער תנ"ך–קריטיק. אין דער גמרא ווערט אויך דער תהלים איינגעטיילט אין "חומשים“ (קידושין ל"ג "שני חומשין שניתי לו בספר תהלים“).

זעט אויך

• תנ"ך

לינקס

• אויף די פרשה פון פראפ' נחמה ליבוביץ ז"ל
• הערן די טראפן (EN)

דער בלאט קומט פון יידיש-וויקיפעדיע.
אריגינעלער בלאט • ערלויבעניש cc-by-sa 3.0.

דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!