רוי:אייזן
אײַזן איז א כעמישער עלעמענט מיטן סימבאל Fe (לאטייניש: Ferrum) און אטאמישן נומער 26. עס איז אן איבערגאנג מעטאל. אייַזן איז די מערסטער באניצטער מעטאַל (95% פון גאר דעם מעטאַל געשאפן אין דער וועלט).
דער אקסידאציעצושטאנד (ענגליש: "oxidation state", דײַטש: "Oxidationszustand") פון אייזן קען זיין פארשידן. דאס הייסט אז אן אייזן אטאם קען פארלירן אדער באקומען פארשידענע צאלן פון עלעקטראנען. אין אייזן(II)-סולפאט (ענגליש: "iron(II)-sulphate"/"iron(II)-sulfate", דײַטש: "Eisen(II)-sulfat" אפט אלס "FeSO4" געשריבן) צום ביישפיל איז דער אקסידאציעצושטאנד +2 וואס גיט דעם פרעפאראט א גרינע פארב. דאס הייסט אז דאס אייזן אטאם האט פארלארן צוויי עלעקטראנען, וואס זענען דעלאקאליזירט (ענגליש: "delocalized"/"delocalised", דײַטש: "delokalisiert") ארום דעם סולפאט אניאן (אפט אלס "-SO42" געשריבן). אבער אין אייזן(III)-ניטראט (ענגליש: "iron(III)-nitrate", דײַטש: "Eisen(III)-nitrat" אפט אלס "3(Fe(NO3" געשריבן) איז דער אקסידאציעצושטאנד +3 וואס גיט דעם פרעפאראט א רויטע פארב. דאס הייסט אז דאס אייזן אטאם האט פארלארן דריי עלעקטראנען, וואס זענען דעלאקאליזירט ארום די דריי ניטראט אניאנען (אפט אלס "-NO3" געשריבן).
דערנערונג
אייזן איז א וויכטיקער קאמפאנענט פון דערנערונג פארן קערפער. ווען איינער האט צו ווייניק אייזן טוט עס ברענגען צו אנעמיע (אייזן־דעפיציט) - אן אראפפאל אין דער קוואנטיטעט פון העמאגלאבין אין די רויטע בלוטצעלן, ווי אויך אן אראפפאל אין דער צאל פון רויטע בלוטצעלן. דאס ברענגט צו צו אן אראפפאל אין דער קוואנטיטעט פון זויערשטאף וואס דערגרייכט די געוועבן אינעם קערפער אזוי אז די געוועבן ארבעטן נישט ווי זיי דארפן. צופיל אייזן אינעם קערפער איז אויך א געפאר פארן געזונט.
דורכשניטלעך, די טעגלעכע קוואנטיטעט רעקאמענדירט פאר א געוואקסענעם מאנצביל איז 8.7 מיליגראם און פאר א פרוי אין דעם עלטער פון רעפראדוקציע 14.8 מיליגראם. פרויען אין דעם עלטער פון רעפראדוקציע דארפן א גרעסערע קוואנטיטעט פון אייזן ווי מענער, ווייל זיי פארלירן בלוט דורך מענסטרואציע.
זעט אויך
| פעריאדישע טאבעלע | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| H | He | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | |||||||||||||||||||||||||
| Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | |||||||||||||||||||||||||
| Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn | |||||||||||
| Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og | |||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!