דרעפט:אוצר הגדולים אלופי יעקב
אוצר הגדולים אלופי יעקב איז א מאנומענטאלע ניין-באנדיגע ווערק אויף דער געשיכטע פון די גרויסע אידישע פּערזענליכקייטן פון דער תקופה פון די ערשטע גאונים ביז נאך דער פארענדיגונג פון שולחן ערוך און זיינע הגהות. עס איז געשריבן געווארן דורך רבי נפתלי יעקב הכהן קאהן (תרמ"ה–1971).
ביאגראפיע פון מחבר
רבי נפתלי יעקב הכהן קאהן איז געבוירן געווארן י"ט תשרי תרמ"ה (1884) אין טעטש, אוקראינע[1] אדער נאנאש, אונגארן.
ער איז געווען דער זון פון משה "מאָריץ" און פּערל "פּעפּי" כהן. ער איז געווען אן אייניקל פון באַרימטע רבנים ווי דער רמ"א, דער מהרש"א, און דער ש"ך. ער איז געווען א תלמיד פון רבי משה גרינוואלד, דער בעל "ערוגת הבושם".
ביי אכצן יאר האט ער באקומען סמיכה לרבנות ולדיינות פון זיינע רביים און אויך פון רבי משולם ראטה, דער מחבר פון "קול מבשר". אין דעם זעלבן יאר האט ער חתונה געהאט מיט שרה טויבא, די טאכטער פון הרב חיים דב ווערצבערגער.
נאָך זיין חתונה איז ער באַשטימט געוואָרן אַ דיין און מורה הוראה אין דער שטאט קירליבאבא (Cârlibaba) אין בוקאווינא.
אין תש"א (1941) איז ער דעפּארטירט געווארן קיין טראנסניסטריע, וואו ער האט זיך געפונען אין א געטא דריי יאר.
נאָך דער צווייטער וועלט־מלחמה איז ער אַריבער קיין מיהאיפּאלווא אין אונגארן, און די איבערגעבליבענע פון דער קהילה האָבן אים אויסגעקליבן ווי זייער רב. אין מיהאיפאלווא האט ער געגרינדעט א בית דין צו מתיר זיין עגונות וואָס האבן איבערגעלעבט די חורבן־לאגערן.
אין תש"ח האט ער עולה געווען קיין ארץ ישראל און זיך באַזעצט אין חיפה, וואו ער האט געדינט אלס רב אין זיין בית מדרש.
ער איז געווען א גרויסער גאון אין אלע טיילן פון דער תורה און האט אויך געשריבן דעם ספר "סבר נפתלי" עה"ת וש"ס.
ער איז נפטר געווארן אין ט"ו כסלו תשל"ב (1971) אין חיפה, ישראל, אין עלטער פון 87 יאר. ער איז באערדיגט געווארן אין בית החיים שומרי שבת אין בני ברק.
כאראקטער
לויט א הספד פון רבי אליעזר האגער, סערעט וויזשניצער רבי, איז ר' נפתלי יעקב געווען באקאנט מיט זיין גרויסקייט אין תורה און אין גייסטיגע עניינים, און אין דער זעלבער צייט האט ער אויך פארשטאנען וואס טוט זיך אין דער וועלט. ער האט גוט געקענט די נאטור פון מענטשן אין דער נידעריגער וועלט און ווי אזוי צו פירן פּשוטע מענטשן. דערביי האט דער סערעטער רבי דערציילט אַן אנעקדאט ווי רבי נפתלי יעקב האט געוויזן זיין עניוות און זארג פאר אנדערע. ער האָט זיך באמיט צו טרייסטן משפחות נאך דעם טראגישן געשעעניש אין מעלות. ער האט געהאלטן אז עס פעלן היינט צוטאגס אזעלכע פירער וואס קענען געבן חיזוק און הדרכה ווי אזוי זיך צו פירן אין אלע טאג־טעגליכע עניינים[2].
ספר אוצר הגדולים אלופי יעקב
דער ספר איז אַן אויספירליכע זאמלונג פון ביאגראפיעס פון טויזנטער פון די גרעסטע רבנים און חכמים פון די גאונים ביז די תקופה נאך דעם שולחן ערוך (פון ד'ש"נ ביז ה'ש"נ).
דער ספר באשטייט פון ניין חלקים, 2,714 זייטן. דער ערשטער טייל הייבט אָן מיט "ספר פתח האוצר", וואס איז א מין הקדמה צום גאנצן ספר און האט א באזונדער שער-בלאט, די הקדמה ערקלערט טערמינען וואס ווערן גענוצט אין די באשרייבונגען פון די לעבנס פון אידישע געלערנטע, מיט ביישפּילן ווי דער ספרדישער מנהג צו אויסלאזן דאס ווארט "בן" (זון פון) און די באַדייטונג פון "אדוני".
דער ספר אנטהאלט אויך אינפארמאַציע וועגן ווייניגער באקאנטע פערזאנען, באזירט אויף כתבי־יד און אנדערע מקורים. די חלקים זיבן ביז ניין זענען ארויסגעגעבן געווארן אין חיפה. דער ספר איז ארויסגעגעבן געווארן צווישן די יארן תשכ"ז און תש"ל (בערך 1966-1970).
דרויסנדיגע לינקס
- אוצר הגדולים - חלק א
- אוצר הגדולים - חלק ב
- אוצר הגדולים - חלק ג
- אוצר הגדולים - חלק ד
- אוצר הגדולים - חלק ה
- אוצר הגדולים - חלק ו
- אוצר הגדולים - חלק ז
- אוצר הגדולים - חלק ח
- אוצר הגדולים - חלק ט
- הכהן, נפתלי יעקב (1884-1971), אויפ'ן וועבזייטל פון דער מדינת ישראל נאציאנאלער ביבליאטעק
- רבי נפתלי יעקב הכהן קאהן (1884 - 1971) - גענעאלאגיע, Geni
- אוצרות סבר נפתלי - דרשו
- ↑ GENI.
- ↑ מילי דהספדא שנאמרו ע"י כ"ק מרן אדמו"ר בעל החכמת אליעזר זי"ע מסערט ויז'ניץ בסעודת הילולא של רבינו שנערכה בביהכנ"ס חליסה בחיפה - ט"ו כסלו תשל"ו, עלון אוצרות סבר נפתלי 40, וישלח תשפ"ב.