אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:בערלין"

רוי:בערלין (זעט מקור)

רעוויזיע פון 08:13, 25 נאוועמבער 2022

4 בייטן אראפגענומען , פֿאַר 3 יאָר

ק

החלפת טקסט – "פֿ" ב־"פ"

בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן

46,359

רעדאגירונגען

@@ שורה 13: / שורה 13: @@
 |באפעלקערונג יאר= 2010
 }}
-'''בערלין''' ({{שפראך-de|Berlin}}) איז די הױפּטשטאָט פֿון [[דײַטשלאַנד]].  מיט א [[באפעלקערונג]] פון 3,574,830 (סוף 2016), איז ער די גרעסטע שטאט אין דייטשלאנד און די צווייטע [[גרעסטע שטעט אינעם אייראפעישן פארבאנד|מערסטע באפעלקערסטע שטאט]] אין דעם [[אייראפעישן פארבאנד]]. ער געפינט זיך אין צפון־מזרח פון דייטשלאנד. אין בערלין פליסן די טייכן [[שפרעע]]  און [[כאפעל]].
+'''בערלין''' ({{שפראך-de|Berlin}}) איז די הױפּטשטאָט פון [[דײַטשלאַנד]].  מיט א [[באפעלקערונג]] פון 3,574,830 (סוף 2016), איז ער די גרעסטע שטאט אין דייטשלאנד און די צווייטע [[גרעסטע שטעט אינעם אייראפעישן פארבאנד|מערסטע באפעלקערסטע שטאט]] אין דעם [[אייראפעישן פארבאנד]]. ער געפינט זיך אין צפון־מזרח פון דייטשלאנד. אין בערלין פליסן די טייכן [[שפרעע]]  און [[כאפעל]].
 בערלין ווערט דערמאנט צום ערשטן מאל אינעם 13טן יארהונדערט. ער איז געווען די הויפטשטאט פון [[פרייסן]] (1701–1918), די  [[דייטשע אימפעריע]] (1871–1918), די [[וויימאר רעפובליק]] (1919–1933) און דאס [[דריטע רייך]] (1933–1945).<ref>{{cite web|url=http://www.fordham.edu/halsall/mod/germanunification.html|title=Documents of German Unification, 1848–1871
@@ שורה 88: / שורה 88: @@
 ==יידן אין בערלין==
-יידן ווערן דערמאנט אין דער שטאט בערלין צומערשטן מאל אין [[1295]]. זיי האבן געוואוינט אין דער בערלינער [[יידנגאס]]. אין [[1348]], אין דער צייט פונעם [[שווארצער טויט|שווארצן טויט]] זענען פארגעקומען פאגראמען, און די יידן וואס זענען איבערגעבליבן האט מען פארטריבן. די געמיינדע איז באנייט געווארן אין [[1354]]. אין יאר [[1446]] האט מען פארטריבן די יידן פון גאנץ בראנדנבורג, אבער נאך א יאר האט מען זיי געלאזט צוריקקומען. אין [[1510]] איז פארגעקומען אין דער שטאט א [[בלוט-בילבול]]: מען האט געהרג'עט פופציק יידן און די אנדערע האט מען פארטריבן. אין [[1539]]  האט מען אנולירט דעם באפֿעל, און דער פרינץ [[יאאכים דער צווייטער פון בראנדנבורג]] האט באשטימט דעם [[הויף-ייד]] לעאפאלד פון [[פראג]] צו פארוואלטן די מינצעריי. ווען דער איז געשטארבן האט מען באשולדיגט לעאפאלד אז ער האט אים פאר'סמ'ט און מען האט אים הינגעריכטעט. אין [[1573]] האט מען באנייט דעם פארטרייבנונגס באפעל, דאס מאל "אויף אייביג".
+יידן ווערן דערמאנט אין דער שטאט בערלין צומערשטן מאל אין [[1295]]. זיי האבן געוואוינט אין דער בערלינער [[יידנגאס]]. אין [[1348]], אין דער צייט פונעם [[שווארצער טויט|שווארצן טויט]] זענען פארגעקומען פאגראמען, און די יידן וואס זענען איבערגעבליבן האט מען פארטריבן. די געמיינדע איז באנייט געווארן אין [[1354]]. אין יאר [[1446]] האט מען פארטריבן די יידן פון גאנץ בראנדנבורג, אבער נאך א יאר האט מען זיי געלאזט צוריקקומען. אין [[1510]] איז פארגעקומען אין דער שטאט א [[בלוט-בילבול]]: מען האט געהרג'עט פופציק יידן און די אנדערע האט מען פארטריבן. אין [[1539]]  האט מען אנולירט דעם באפעל, און דער פרינץ [[יאאכים דער צווייטער פון בראנדנבורג]] האט באשטימט דעם [[הויף-ייד]] לעאפאלד פון [[פראג]] צו פארוואלטן די מינצעריי. ווען דער איז געשטארבן האט מען באשולדיגט לעאפאלד אז ער האט אים פאר'סמ'ט און מען האט אים הינגעריכטעט. אין [[1573]] האט מען באנייט דעם פארטרייבנונגס באפעל, דאס מאל "אויף אייביג".
 אום [[21סטן  מיי]] [[1671]] האט [[פרידריך ווילהעלם דער ערשטער]], דער עלעקטאר־פרינץ פון בראנדנבורג, דערלויבט 50 פארמעגלעכע יידישע משפחות, וואס האבן געוואנדערט נאך דער פארטרייבונג פון [[ווין]] א יאר פריער, זיך צו באזעצן אין דער שטאט. אין [[1672]] האט מען געהייליגט דעם [[אלטער בערלינער בית החיים|אלטן בערלינער בית החיים]], און אין [[1714]] האט מען געווידמעט א קבועדיקע שול אין היידערייטער געסל. מען האט געלייגט אויף דער געמיינדע שווערע שטייערן און פילע באגרעניצונגען. אין 1700 האט די יידישע געמיינדער געציילט בערך 1,000 מענטשן. ווערנט דעם יארהונדערט זענען עטלעכע פון די פירער פון דער געמיינדע געווארן רייך און נאנט צו דער הערשאפט, פארויס פון זיי [[דניאל איציג]].