בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,362
רעדאגירונגען
ק (1 רעוויזיע אימפארטירט: אימפארטירט פון די יידישע וויקיפעדיע, זע ביישטייערער ליסטע) |
ק (החלפת טקסט – "״" ב־""") |
||
| שורה 55: | שורה 55: | ||
== געאגראפיע == | == געאגראפיע == | ||
[[טעקע:Bosphorus Bridge.jpg|קליין|דער באספֿארוס בריק פֿארבינדט אייראפע מיט אזיע|טעקסט=|250x250פיקס]] | [[טעקע:Bosphorus Bridge.jpg|קליין|דער באספֿארוס בריק פֿארבינדט אייראפע מיט אזיע|טעקסט=|250x250פיקס]] | ||
סטאמבול ליגט אויף די ברעגן פון דע [[באספארוס]] [[דורכגאס]], א פאס פון וואסער וואס צעטיילט [[אייראפע]] און [[אזיע]], וואס איז לאנג עטעלכע 30 [[קילאמעטער]]. די שטאט איז געבויט פון ביידע זייטן פונעם דורכגאס און צעשפרייט זיך לענגאויס דעם [[ים פון מארמארא]]. דריי בריקן פארבונדן דעם אזיאטישן טייל פון דער שטאט מיט דעם אייראפעאישן טייל אריבער דעם באספארוס. די ערשטע ווערט גערופן די " [[באספארוס בריק]] " אדער די "ערשטע באספארוס בריק"; די צווייטע בריק, אויך גערופן "[[גשר פתיה סולטאן מהמט|פאטי סולטאן מעהמעט בריק]]" אדער די "צווייטע באספארוס בריק", ליגט פינף ק"מ צפון פון דער ערשטער. די דריטע און די נייסטע בריק איז געווידמעט געווארן אין דעם היינטיקן יארצענדלינג 10 | סטאמבול ליגט אויף די ברעגן פון דע [[באספארוס]] [[דורכגאס]], א פאס פון וואסער וואס צעטיילט [[אייראפע]] און [[אזיע]], וואס איז לאנג עטעלכע 30 [[קילאמעטער]]. די שטאט איז געבויט פון ביידע זייטן פונעם דורכגאס און צעשפרייט זיך לענגאויס דעם [[ים פון מארמארא]]. דריי בריקן פארבונדן דעם אזיאטישן טייל פון דער שטאט מיט דעם אייראפעאישן טייל אריבער דעם באספארוס. די ערשטע ווערט גערופן די " [[באספארוס בריק]] " אדער די "ערשטע באספארוס בריק"; די צווייטע בריק, אויך גערופן "[[גשר פתיה סולטאן מהמט|פאטי סולטאן מעהמעט בריק]]" אדער די "צווייטע באספארוס בריק", ליגט פינף ק"מ צפון פון דער ערשטער. די דריטע און די נייסטע בריק איז געווידמעט געווארן אין דעם היינטיקן יארצענדלינג 10 ק"מ צפון פון דער צווייטער בריק. | ||
די מערבדיקע, אייראפעאישע, זייט פון דער שטאט איז געבויט פון די צוויי זייטן פון דעם [[גאלדענער הארן|גאלדענעם הארן]], א ים־האלדז וואס דרינגט אריין פונעם באספארוס טיף אין דעם אייראפעאישן שטח. דריי בריקן גייען אריבער דעם גאלדענעם הארן: דער [[גאלאטא בריק]] (Galata Köprüsü) נאנט צום ארט ווי ער טרעפט דעם באספארוס, [[אטאטורק בריק]] (Atatürk Köprüsü) אומגעפער 750 מעטער ווייטער און [[האליטש בריק|האליטש]] (Haliç Köprüsü) וואס טרעגט דעם אינעוועניגסטן גיך־שאסיי פון דער שטאט (Çevre yolu - D100/O-1). פון דרום גרענעצט די שטאט דעם ים פון מארמארא, און פון צפון דערגרייכן די פארשטעט ביז צום [[שווארצער ים|שווארצן ים]]. | די מערבדיקע, אייראפעאישע, זייט פון דער שטאט איז געבויט פון די צוויי זייטן פון דעם [[גאלדענער הארן|גאלדענעם הארן]], א ים־האלדז וואס דרינגט אריין פונעם באספארוס טיף אין דעם אייראפעאישן שטח. דריי בריקן גייען אריבער דעם גאלדענעם הארן: דער [[גאלאטא בריק]] (Galata Köprüsü) נאנט צום ארט ווי ער טרעפט דעם באספארוס, [[אטאטורק בריק]] (Atatürk Köprüsü) אומגעפער 750 מעטער ווייטער און [[האליטש בריק|האליטש]] (Haliç Köprüsü) וואס טרעגט דעם אינעוועניגסטן גיך־שאסיי פון דער שטאט (Çevre yolu - D100/O-1). פון דרום גרענעצט די שטאט דעם ים פון מארמארא, און פון צפון דערגרייכן די פארשטעט ביז צום [[שווארצער ים|שווארצן ים]]. | ||
| שורה 62: | שורה 62: | ||
== טראנספארט == | == טראנספארט == | ||
סטאמבול׳ס הויפט אויטאסטראדן זענען O-3, O-2, O-1 און O-4. דער O-1 איז דער אינערן רינג-שאסיי און גייט איבער דער (ערשטער) באספארוס בריק. דער O-2 איז דער שטאט׳ס דרויסנדיגן רינג-שאסיי און גייט אריבער דער סולטאן מעהמעט (צווייטער באספארוס) בריק, דערנאך ציט ער זיך מערב קיין [[עדירנע]]. דער O-4 ציט זיך ווייטער מזרח קיין [[אנקארא]]. אין 2011, האבן די ערשטע און צווייטע בריקן אויף דעם באספארוס געטראגן עטלעכע {{nowrap|400,000 פֿארמיטלען}} יעדן טאג.<ref>{{harvnb|Efe|Cürebal|2011|p=720}}</ref> אחוץ די בריקן איבערן באספארוס איז אויך פאראן דער 14.6 | סטאמבול׳ס הויפט אויטאסטראדן זענען O-3, O-2, O-1 און O-4. דער O-1 איז דער אינערן רינג-שאסיי און גייט איבער דער (ערשטער) באספארוס בריק. דער O-2 איז דער שטאט׳ס דרויסנדיגן רינג-שאסיי און גייט אריבער דער סולטאן מעהמעט (צווייטער באספארוס) בריק, דערנאך ציט ער זיך מערב קיין [[עדירנע]]. דער O-4 ציט זיך ווייטער מזרח קיין [[אנקארא]]. אין 2011, האבן די ערשטע און צווייטע בריקן אויף דעם באספארוס געטראגן עטלעכע {{nowrap|400,000 פֿארמיטלען}} יעדן טאג.<ref>{{harvnb|Efe|Cürebal|2011|p=720}}</ref> אחוץ די בריקן איבערן באספארוס איז אויך פאראן דער 14.6 ק"מ לאנג אייראזיע טונעל (געענפט דעם 20סטן דעצעמבער 2016) אונטערן באספארוס צו פארן צווישן די אזיע און אייראפע זייטן פון טערקיי.<ref>{{cite web|url=http://aa.com.tr/en/economy/istanbuls-13bn-eurasia-tunnel-prepares-to-open/709440|title=Istanbul's $1.3BN Eurasia Tunnel prepares to open|publisher=[[Anadolu Agency]]|date={{ר}}19טן דעצעמבער 2016}}</ref> | ||
סטאמבול׳ס לאקאלע פובליקע טראנספארטאציע סיסטעם שליסט איין א נעצווערק פון [[טראמוויי|טראמווייען]], באנען, מעטרא, בוסן און [[פראם|פראמען]]. פארגעלט אריבער אלע טיילן פון דער טראנספארט סיסטעם איז אינטעגריט ניצן דעם סטאמבולקארט, איינגעפירט אין 2009.<ref>{{cite web|url=http://www.hurriyetdailynews.com/default.aspx?pageid=438&n=new-card-alternative-to-akbil-raises-questions-2010-07-16|last=Songün|first=Sevim|work=Hürriyet Daily News|title=Istanbul Commuters Skeptical of Transit Change|date={{ר}} 16טן יולי 2010|accessdate=5טן יולי 2012}}</ref> די ערשטע טראמווייען אין סטאמבול זענען געפירט דורך פערד, אין 1872, דערנאך האט מען געפירט די טראמען מיט עלעקטריע, ביז אין די 1960ער יארן האבן מען אויפגעהערט די טראמווייען.<ref name="iett-history">{{cite web|url=http://www.iett.gov.tr/en/metin.php?no=8|publisher=Istanbul Electricity, Tramway and Tunnel General Management|title=Chronological History of IETT|accessdate=1טן אפריל 2012|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120616194425/http://www.igd.com.tr/Upload/file_4d9f1f3815b2d.pdf|archivedate=16טן יוני 2012}}</ref> אין די 1990ער יארן האט מען איינגעפירט א נייע טראמוויי סיסטעם וואס טראגט {{nowrap|265,000 פאסאזשירן}} יעדן טאג.<ref name="iett-history" /><ref>{{cite web|url=http://www.istanbul-ulasim.com.tr/rayl%C4%B1-sistemler/t1-kabata%C5%9F-%E2%80%93-ba%C4%9Fc%C4%B1lar.aspx|publisher=İstanbul Ulaşım A.Ş. (סטאמבול טראנספארט קארפאראציע)|title=T1 Bağcılar–Kabataş Tramvay Hattı|language=טערקיש|trans-title=T1 Bağcılar–Kabataş Tram Line|accessdate=20סטן אויגוסט 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20140418201109/http://www.istanbul-ulasim.com.tr/rayl%C4%B1-sistemler/t1-kabata%C5%9F-%E2%80%93-ba%C4%9Fc%C4%B1lar.aspx|archive-date=18טן אפריל 2014|dead-url=yes}}</ref> אין 1875 האט געעפנט דער | סטאמבול׳ס לאקאלע פובליקע טראנספארטאציע סיסטעם שליסט איין א נעצווערק פון [[טראמוויי|טראמווייען]], באנען, מעטרא, בוסן און [[פראם|פראמען]]. פארגעלט אריבער אלע טיילן פון דער טראנספארט סיסטעם איז אינטעגריט ניצן דעם סטאמבולקארט, איינגעפירט אין 2009.<ref>{{cite web|url=http://www.hurriyetdailynews.com/default.aspx?pageid=438&n=new-card-alternative-to-akbil-raises-questions-2010-07-16|last=Songün|first=Sevim|work=Hürriyet Daily News|title=Istanbul Commuters Skeptical of Transit Change|date={{ר}} 16טן יולי 2010|accessdate=5טן יולי 2012}}</ref> די ערשטע טראמווייען אין סטאמבול זענען געפירט דורך פערד, אין 1872, דערנאך האט מען געפירט די טראמען מיט עלעקטריע, ביז אין די 1960ער יארן האבן מען אויפגעהערט די טראמווייען.<ref name="iett-history">{{cite web|url=http://www.iett.gov.tr/en/metin.php?no=8|publisher=Istanbul Electricity, Tramway and Tunnel General Management|title=Chronological History of IETT|accessdate=1טן אפריל 2012|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120616194425/http://www.igd.com.tr/Upload/file_4d9f1f3815b2d.pdf|archivedate=16טן יוני 2012}}</ref> אין די 1990ער יארן האט מען איינגעפירט א נייע טראמוויי סיסטעם וואס טראגט {{nowrap|265,000 פאסאזשירן}} יעדן טאג.<ref name="iett-history" /><ref>{{cite web|url=http://www.istanbul-ulasim.com.tr/rayl%C4%B1-sistemler/t1-kabata%C5%9F-%E2%80%93-ba%C4%9Fc%C4%B1lar.aspx|publisher=İstanbul Ulaşım A.Ş. (סטאמבול טראנספארט קארפאראציע)|title=T1 Bağcılar–Kabataş Tramvay Hattı|language=טערקיש|trans-title=T1 Bağcılar–Kabataş Tram Line|accessdate=20סטן אויגוסט 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20140418201109/http://www.istanbul-ulasim.com.tr/rayl%C4%B1-sistemler/t1-kabata%C5%9F-%E2%80%93-ba%C4%9Fc%C4%B1lar.aspx|archive-date=18טן אפריל 2014|dead-url=yes}}</ref> אין 1875 האט געעפנט דער "טונעל", די צווייט־עלצטע אונטערערדישע באנליניע אין דער וועלט (נאך לאנדאנ׳ס [[מעטראפאליטאנע אייזנבאן]]).<ref name="iett-history" /> | ||
[[טעקע:M2_at_Levent_station.JPG|קליין|[[לעווענט]] סטאנציע פונעם סטאמבול מעטרא|טעקסט=]]דער [[סטאמבול מעטרא]] האט פינעף ליניעס אויף דער אייראפעאישער זייט און איין ליניע אויף דער אזיאטישער זייט, און מען האלט אינמיטן בויען נאך דריי ליניעס.<ref>{{cite web|url=http://www.istanbul-ulasim.com.tr/rayl%C4%B1-sistemler.aspx|publisher=İstanbul Ulaşım A.Ş. (סטאמבול טראנספארט קארפאראציע)|title=Raylı Sistemler|language=טערקיש|trans-title=Rail Systems|accessdate=20סטן אויגוסט 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20140409202426/http://www.istanbul-ulasim.com.tr/rayl%C4%B1-sistemler.aspx|archive-date=9טן אפריל 2014|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.istanbul-ulasim.com.tr/yolcu-hizmetleri/a%C4%9F-haritalar%C4%B1.aspx|publisher=İstanbul Ulaşım A.Ş. (סטאמבול טראנספארט קארפאראציע)|title=Ağ Haritaları|language=טערקיש|trans-title=נעצווערק-מאפעס|accessdate=20סטן אויגוסט 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120815003309/http://www.istanbul-ulasim.com.tr/yolcu-hizmetleri/a%C4%9F-haritalar%C4%B1.aspx|archive-date=15טן אויגוסט 2012|url-status=dead}}</ref> די צוויי זייטן פון דעם סטאמבול-מעטרא זענען פארבונדן אונטערן באספארוס דורך דעם מארמאריי טונעל, אנגעהויבן אין 2013 ווי די ערשטע באן פארבינדונג צווישן טראקע און אנאטאליע.<ref>{{cite web|url=http://www.oxfordbusinessgroup.com/economic_updates/turkey-connecting-continents|publisher=Oxford Business Group|title=Turkey: Connecting Continents|work=Economic Updates|date=7טן מערץ 2012|accessdate=3טן אפריל 2012}}</ref> ביז דעמאלסט האבן נאר בוסן באזארגט טראנספארטאציע צווישן די צוויי העלפט פון דער שטאט, מיט {{nowrap|2.2 מיליאן}} פאסאזשירן רייזעס יעדן טאג.<ref>{{cite web|url=http://www.iett.gov.tr/en/metin.php?no=38|publisher=Istanbul Electricity, Tramway and Tunnel General Management|title=Public Transportation in Istanbul|accessdate=3טן אפריל 2012|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130104133258/http://www.iett.gov.tr/en/metin.php?no=38|archivedate=4טן יאנואר 2013}}</ref> | [[טעקע:M2_at_Levent_station.JPG|קליין|[[לעווענט]] סטאנציע פונעם סטאמבול מעטרא|טעקסט=]]דער [[סטאמבול מעטרא]] האט פינעף ליניעס אויף דער אייראפעאישער זייט און איין ליניע אויף דער אזיאטישער זייט, און מען האלט אינמיטן בויען נאך דריי ליניעס.<ref>{{cite web|url=http://www.istanbul-ulasim.com.tr/rayl%C4%B1-sistemler.aspx|publisher=İstanbul Ulaşım A.Ş. (סטאמבול טראנספארט קארפאראציע)|title=Raylı Sistemler|language=טערקיש|trans-title=Rail Systems|accessdate=20סטן אויגוסט 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20140409202426/http://www.istanbul-ulasim.com.tr/rayl%C4%B1-sistemler.aspx|archive-date=9טן אפריל 2014|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.istanbul-ulasim.com.tr/yolcu-hizmetleri/a%C4%9F-haritalar%C4%B1.aspx|publisher=İstanbul Ulaşım A.Ş. (סטאמבול טראנספארט קארפאראציע)|title=Ağ Haritaları|language=טערקיש|trans-title=נעצווערק-מאפעס|accessdate=20סטן אויגוסט 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120815003309/http://www.istanbul-ulasim.com.tr/yolcu-hizmetleri/a%C4%9F-haritalar%C4%B1.aspx|archive-date=15טן אויגוסט 2012|url-status=dead}}</ref> די צוויי זייטן פון דעם סטאמבול-מעטרא זענען פארבונדן אונטערן באספארוס דורך דעם מארמאריי טונעל, אנגעהויבן אין 2013 ווי די ערשטע באן פארבינדונג צווישן טראקע און אנאטאליע.<ref>{{cite web|url=http://www.oxfordbusinessgroup.com/economic_updates/turkey-connecting-continents|publisher=Oxford Business Group|title=Turkey: Connecting Continents|work=Economic Updates|date=7טן מערץ 2012|accessdate=3טן אפריל 2012}}</ref> ביז דעמאלסט האבן נאר בוסן באזארגט טראנספארטאציע צווישן די צוויי העלפט פון דער שטאט, מיט {{nowrap|2.2 מיליאן}} פאסאזשירן רייזעס יעדן טאג.<ref>{{cite web|url=http://www.iett.gov.tr/en/metin.php?no=38|publisher=Istanbul Electricity, Tramway and Tunnel General Management|title=Public Transportation in Istanbul|accessdate=3טן אפריל 2012|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130104133258/http://www.iett.gov.tr/en/metin.php?no=38|archivedate=4טן יאנואר 2013}}</ref> | ||
רעדאגירונגען