בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,368
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
(←אינהאלט: פארברייטערט) |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 2: | שורה 2: | ||
{{חלונית | {{חלונית | ||
| כותרת = יום שבת קודש הוא | | כותרת = יום שבת קודש הוא | ||
| תוכן = | | תוכן = '''י'''וֹם שַׁבָּת קוֹדֶשׁ הוּא | ||
אַשְׁרֵי הָאִישׁ שׁוֹמְרֵהוּ | אַשְׁרֵי הָאִישׁ שׁוֹמְרֵהוּ | ||
וְעַל הַיַּיִן זָכְרֵהוּ | וְעַל הַיַּיִן זָכְרֵהוּ; | ||
וְאַל יָשִׂים אֶל לִבּוֹ | וְאַל יָשִׂים אֶל לִבּוֹ | ||
הַכִּיס רֵק וְאֵין בּוֹ | הַכִּיס רֵק וְאֵין בּוֹ | ||
| שורה 12: | שורה 11: | ||
'''הַ'''בָּשָׂר יַיִן וְדָגִים | '''הַ'''בָּשָׂר יַיִן וְדָגִים | ||
וְאַל יֶחֱסַר בְּתַעֲנוּגִים | וְאַל יֶחֱסַר בְּתַעֲנוּגִים | ||
וְאִם שְׁלָשׁ אֵלֶּה לְפָנָיו צָגִים | וְאִם שְׁלָשׁ אֵלֶּה לְפָנָיו צָגִים; | ||
זֶה יִהְיֶה שְׂכָרוֹ | זֶה יִהְיֶה שְׂכָרוֹ | ||
אֲשֶׁר חָפֵץ בִּיקָרוֹ | אֲשֶׁר חָפֵץ בִּיקָרוֹ | ||
:יוֹסֵף חָצָה, דָג וּמָצָא, מַרְגָּלִית בִּבְשָׂרוֹ | :יוֹסֵף חָצָה, דָג וּמָצָא, מַרְגָּלִית בִּבְשָׂרוֹ | ||
'''וְ'''אִם שֻׁלְחָן כַּדָת עָרוּךְ | '''וְ'''אִם שֻׁלְחָן כַּדָת עָרוּךְ | ||
וּמַלְאָךְ אֵ-ל יַעֲנֶה בָּרוּךְ | וּמַלְאָךְ אֵ-ל יַעֲנֶה בָּרוּךְ | ||
זֶה יִהְיֶה זְמַן אָרוּךְ | זֶה יִהְיֶה זְמַן אָרוּךְ; | ||
וְאוֹיְבָיו יִהְיוּ כְדוֹמֶן | וְאוֹיְבָיו יִהְיוּ כְדוֹמֶן | ||
וּמַלְאָךְ רַע יַעֲנֶה אָמֵן | וּמַלְאָךְ רַע יַעֲנֶה אָמֵן | ||
:בְּעַל כָּרְחוֹ, יְסַפֵּר שְׁבָחוֹ, שְׁמוֹ יַעֲלֶה כְּטוֹב שָׁמֶן | :בְּעַל כָּרְחוֹ, יְסַפֵּר שְׁבָחוֹ, שְׁמוֹ יַעֲלֶה כְּטוֹב שָׁמֶן | ||
'''נָ'''שִׁים נֵרוֹת תַּדְלִיקֶנָּה | '''נָ'''שִׁים נֵרוֹת תַּדְלִיקֶנָּה | ||
וְחֹק נִדּוֹת תַּחֲזִיקֶנָּה | וְחֹק נִדּוֹת תַּחֲזִיקֶנָּה | ||
וְהַחַלּוֹת תַּסִּיקֶנָּה | וְהַחַלּוֹת תַּסִּיקֶנָּה; | ||
יָגֵן בַּעֲדָן זְכוּתָן | יָגֵן בַּעֲדָן זְכוּתָן | ||
יוֹם בֹּא עֵת לֵדָתָן | יוֹם בֹּא עֵת לֵדָתָן | ||
:וְאִם לֹא עָבְרוּ, וְנִזְהָרוּ, אֲזַי קְרוֹבָה לֵדָתָן: | :וְאִם לֹא עָבְרוּ, וְנִזְהָרוּ, אֲזַי קְרוֹבָה לֵדָתָן: | ||
'''תְ'''נוּ שֶׁבַח וְשִׁירָה | '''תְ'''נוּ שֶׁבַח וְשִׁירָה | ||
לָאֵל אֲשֶׁר שַׁבָּת בָּרָא | לָאֵל אֲשֶׁר שַׁבָּת בָּרָא | ||
וְלָנוּ בוֹ נָתַן תּוֹרָה | וְלָנוּ בוֹ נָתַן תּוֹרָה; | ||
קָרָא לְמשֶׁה מַתָּנָה | קָרָא לְמשֶׁה מַתָּנָה | ||
בְּבֵית גְּנָזַי הִיא טְמוּנָה | בְּבֵית גְּנָזַי הִיא טְמוּנָה | ||
:לְךָ יָאֲתָה, וְקַח אוֹתָהּ, תְּנָהּ לַעֲדַת מִי מָנָה | :לְךָ יָאֲתָה, וְקַח אוֹתָהּ, תְּנָהּ לַעֲדַת מִי מָנָה | ||
'''נֶ'''פֶשׁ כִּי נֶאֱנָחָה | '''נֶ'''פֶשׁ כִּי נֶאֱנָחָה | ||
בָּא שַׁבָּת בָּא מְנוּחָה | בָּא שַׁבָּת בָּא מְנוּחָה | ||
גִּיל וְשָׂשׂוֹן וְשִׂמְחָה | גִּיל וְשָׂשׂוֹן וְשִׂמְחָה; | ||
בֵּרְכוֹ וְקִדְּשׁוֹ בְּמָן | בֵּרְכוֹ וְקִדְּשׁוֹ בְּמָן | ||
מִלְּרֶדֶת לְעַם לֹא אַלְמָן | מִלְּרֶדֶת לְעַם לֹא אַלְמָן | ||
:וְהַשַּׁבָּת, נֶפֶשׁ מְשִׁיבַת, בְּפִיסַת בָּר אֲשֶׁר טָמָן | :וְהַשַּׁבָּת, נֶפֶשׁ מְשִׁיבַת, בְּפִיסַת בָּר אֲשֶׁר טָמָן; | ||
'''חֻ'''קּוֹתֶיהָ בְּמָרָה | '''חֻ'''קּוֹתֶיהָ בְּמָרָה | ||
נִצְטַוּוּ בְּאַזְהָרָה | נִצְטַוּוּ בְּאַזְהָרָה | ||
כַּהֲרָרִים בִּשְׂעָרָה | כַּהֲרָרִים בִּשְׂעָרָה; | ||
תְּלוּיִם הִלְכוֹתֶיהָ | תְּלוּיִם הִלְכוֹתֶיהָ | ||
שׁוֹמְרֵי מִצְוֹתֶיהָ | שׁוֹמְרֵי מִצְוֹתֶיהָ | ||
:יִנְחָלוּ, לְיוֹם שֶׁכֻּלּוֹ, שַׁבָּת בְּצִבְאוֹתֶיהָ | :יִנְחָלוּ, לְיוֹם שֶׁכֻּלּוֹ, שַׁבָּת בְּצִבְאוֹתֶיהָ | ||
'''זֶּ'''ה הָאוֹת אֲשֶׁר שָׂם אֵל | '''זֶּ'''ה הָאוֹת אֲשֶׁר שָׂם אֵל | ||
בֵּינוֹ וּבֵין בְּנֵי יִשְׂרָאֵל | בֵּינוֹ וּבֵין בְּנֵי יִשְׂרָאֵל | ||
וּבַשְּׁבִיעִי אֲשֶׁר הוֹאֵל | וּבַשְּׁבִיעִי אֲשֶׁר הוֹאֵל; | ||
סַמְבַּטְיוֹן הַנָּהָר | סַמְבַּטְיוֹן הַנָּהָר | ||
שֶׁבְּכָל יוֹם רָץ וְנִמְהָר | שֶׁבְּכָל יוֹם רָץ וְנִמְהָר | ||
:יוֹכִיחַ, בּוֹ מָנוֹחַ, תָּשִׁיב לְמִין אֲשֶׁר שׁוֹאֵל{{הערה|פארהאן וואס זענען גורס אנדערש, כדי עס זאל שטימען מיט די גראם פון די אנדערע בתים.}} | :יוֹכִיחַ, בּוֹ מָנוֹחַ, תָּשִׁיב לְמִין אֲשֶׁר שׁוֹאֵל{{הערה|פארהאן וואס זענען גורס אנדערש, כדי עס זאל שטימען מיט די גראם פון די אנדערע בתים.}} | ||
'''ק'''וֹלֵי קוֹלוֹת יֶחְדָּלוּן | '''ק'''וֹלֵי קוֹלוֹת יֶחְדָּלוּן | ||
בְּעֵת שִׁירַי יִגְדָּלוּן | בְּעֵת שִׁירַי יִגְדָּלוּן | ||
כִּי כַטַּל הֵם יִזָּלוּן | כִּי כַטַּל הֵם יִזָּלוּן; | ||
וְאַל יַסִּיגוּ גְבוּלִי | וְאַל יַסִּיגוּ גְבוּלִי | ||
בְּאוֹרַח שִׁיר נָפַל חֶבְלִי | בְּאוֹרַח שִׁיר נָפַל חֶבְלִי | ||
:הִתְקוֹשְׁשׁוּ, וְאַל תְּשַׁמְּשׁוּ, בְּנֵזֶר שִׁיר שָׁפְרָה לִי | :הִתְקוֹשְׁשׁוּ, וְאַל תְּשַׁמְּשׁוּ, בְּנֵזֶר שִׁיר שָׁפְרָה לִי | ||
| ניקוד = כן | | ניקוד = כן | ||
| רוחב = auto | | רוחב = auto | ||
|שורות = יא | |||
}} | }} | ||
'''יוֹם שַׁבָּת קֹדֶשׁ הוּא''' איז א [[פיוט]] וואס ווערט געזינגען אין אשכנזישע קהילות צווישן די [[זמירות שבת|זמירות]] פון פרייטאג צונאכטס סעודה, דער נאמען פונעם מחבר איז "יהונתן". | '''יוֹם שַׁבָּת קֹדֶשׁ הוּא''' איז א [[פיוט]] וואס ווערט געזינגען אין אשכנזישע קהילות צווישן די [[זמירות שבת|זמירות]] פון פרייטאג צונאכטס סעודה, דער נאמען פונעם מחבר איז "יהונתן". | ||
| שורה 96: | שורה 81: | ||
#דער צווייטער סטראף באשרייבט די אידעאלע שבת סעודה מיט די "דאזיגע דריי": פלייש, וויין און פיש, און אז מען זאל נישט פעלן אין תענוגים. עס דערמאנט די געשיכטע פון [[יוסף מוקיר שבת]]{{הערה|{{בבלי|שבת|קיט|א}}}} אלס א ביישפיל פון דעם שכר פון מכבד זיין שבת. | #דער צווייטער סטראף באשרייבט די אידעאלע שבת סעודה מיט די "דאזיגע דריי": פלייש, וויין און פיש, און אז מען זאל נישט פעלן אין תענוגים. עס דערמאנט די געשיכטע פון [[יוסף מוקיר שבת]]{{הערה|{{בבלי|שבת|קיט|א}}}} אלס א ביישפיל פון דעם שכר פון מכבד זיין שבת. | ||
#דער דריטער סטראף איז געבויט אויף א [[ברייתא]] אין [[מסכת שבת]], "רבי יוסי בר יהודה זאגט, צוויי מלאכים באגלייטן א מענטש ערב שבת פון בית הכנסת צו זיין שטוב, איינער א גוטער און איינס א שלעכטער, און ווען מען קומט אין שטוב, און מען געפינט די ליכט ברענט, דער טיש אנגעגרייט, און די בעט אויסגעשפרייט, זאגט דער גוטע מלאך 'יהי רצון אז אויף דעם קומענדיגן שבת זאל זיין אזוי' און דער שלעכטער מלאך ענטפערט אמן געצווינגענערהייט"{{הערה|{{בבלי|שבת|קיט|ב}}.}}. | #דער דריטער סטראף איז געבויט אויף א [[ברייתא]] אין [[מסכת שבת]], "רבי יוסי בר יהודה זאגט, צוויי מלאכים באגלייטן א מענטש ערב שבת פון בית הכנסת צו זיין שטוב, איינער א גוטער און איינס א שלעכטער, און ווען מען קומט אין שטוב, און מען געפינט די ליכט ברענט, דער טיש אנגעגרייט, און די בעט אויסגעשפרייט, זאגט דער גוטע מלאך 'יהי רצון אז אויף דעם קומענדיגן שבת זאל זיין אזוי' און דער שלעכטער מלאך ענטפערט אמן געצווינגענערהייט"{{הערה|{{בבלי|שבת|קיט|ב}}.}}. | ||
#דער פערטער סטראף איז געבויט אויף די משנה{{הערה|{{בבלי|שבת|לא|ב}}.}} אז "אויף דריי זאכן שטארבן פרויען בשעת א געבורט, ווייל זיי זענען נישט געווארנט אין נדה, חלה און אין צינדן ליכט". דער אריגינעלער נוסח איז געווען "ואם עברו ולא נזהרו אזי קרובה מיתתן"{{הערה|תיקוני שבת}}, | #דער פערטער סטראף איז געבויט אויף די משנה{{הערה|{{בבלי|שבת|לא|ב}}.}} אז "אויף דריי זאכן שטארבן פרויען בשעת א געבורט, ווייל זיי זענען נישט געווארנט אין נדה, חלה און אין צינדן ליכט". דער אריגינעלער נוסח איז געווען "ואם עברו ולא נזהרו אזי קרובה מיתתן"{{הערה|תיקוני שבת}}, עס איז געטוישט געווארן אויף "ואם לא עברו ונזהרו, אזי קרובה לידתן" כדי עס זאל גיין פאזעטיוו, הגם די ווערטער זענען נישט אזוי פינקטליך, און דער גראם פון "לידתן" שטייט שוין נאכאמאל. | ||
#דער פינפטער סטראף באזירט זיך אויף די גמרא{{הערה|{{בבלי|ביצה|טז|א}}}}, אז דער אויבערשטער האט געזאגט פאר משה: "איך האב א גוטע מתנה אין מיין קאמער, און איר נאמען איז שבת, און איך וויל דאס געבן פאר די אידן". עס דערמאנט אויך אז די תורה איז געגעבן געווארן אין שבת, ווי עס שטייט אין מסכת שבת{{הערה|{{בבלי|שבת|פו|ב|אן=מסכת}}}}. | #דער פינפטער סטראף באזירט זיך אויף די גמרא{{הערה|{{בבלי|ביצה|טז|א}}}}, אז דער אויבערשטער האט געזאגט פאר משה: "איך האב א גוטע מתנה אין מיין קאמער, און איר נאמען איז שבת, און איך וויל דאס געבן פאר די אידן". עס דערמאנט אויך אז די תורה איז געגעבן געווארן אין שבת, ווי עס שטייט אין מסכת שבת{{הערה|{{בבלי|שבת|פו|ב|אן=מסכת}}}}. | ||
#דער זעקסטער סטראף איז באזירט אויפן פסוק{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ב|ג}}}} "וַיְבָרֶךְ אֱלֹקִים אֶת יוֹם הַשְּׁבִיעִי וַיְקַדֵּשׁ אֹתוֹ" אויף וואס דער מדרש{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|יא}}; אויך געברענגט אין {{תנ"ך|שמות|כ|י|מפרש=רש"י}}.}} זאגט "ברכו במן, וקדשו במן" – אז די מן איז נישט אראפגעקומען שבת, און פרייטאג איז געקומען דאפלט. | #דער זעקסטער סטראף איז באזירט אויפן פסוק{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ב|ג}}}} "וַיְבָרֶךְ אֱלֹקִים אֶת יוֹם הַשְּׁבִיעִי וַיְקַדֵּשׁ אֹתוֹ" אויף וואס דער מדרש{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|יא}}; אויך געברענגט אין {{תנ"ך|שמות|כ|י|מפרש=רש"י}}.}} זאגט "ברכו במן, וקדשו במן" – אז די מן איז נישט אראפגעקומען שבת, און פרייטאג איז געקומען דאפלט. | ||
| שורה 111: | שורה 96: | ||
געוויסע מפרשים לערנען אנדערע פשטים אז ס'זאל אריינפאסן מיטן גאנצן פיוט. אז עס גייט ארויף אויף ביאת המשיח, ווען די קולות פון די גוים וועלן פארשטומט ווערן, און די אידן וועלן זינגען שירה. אדער אז עס גייט ארויף אויפ'ן סמבטיון וואס לאזט נאך פון זיינע קולות אום שבת אין די צייט וואס מען זינגט שירה{{הערה|סידור בית יעקב; לחם רב}}. | געוויסע מפרשים לערנען אנדערע פשטים אז ס'זאל אריינפאסן מיטן גאנצן פיוט. אז עס גייט ארויף אויף ביאת המשיח, ווען די קולות פון די גוים וועלן פארשטומט ווערן, און די אידן וועלן זינגען שירה. אדער אז עס גייט ארויף אויפ'ן סמבטיון וואס לאזט נאך פון זיינע קולות אום שבת אין די צייט וואס מען זינגט שירה{{הערה|סידור בית יעקב; לחם רב}}. | ||
איין פארשער לערנט אפ די מדרשים וואס דער פּייטן קלויבט אַרײנצונעמען אין זײן זמר, אז דער פּייטן האט געוואלט ארויסברענגען דערמיט די העכער טבע'דיגע כוחות וואס דער שבת פארמאגט, און דינט אלס קעגן כוח צו די אפיקורסים וואס גלייבן בלויז אין די גשמיות'דיגע טבע. לויט דעם פירט דער סטראף אויס מיט א תפילה צום אייבערשטן, אז די אידישע גלויבן, וועלכע איז איידל ווי טוי, זאל איבערקומען די קולות פון אלע קעגנער וועלכע זוכן דאס צו פארניכטן{{הערה|חברוני, הפיוט והתפילה.}}. | איין פארשער לערנט אפ די מדרשים וואס דער פּייטן קלויבט אַרײנצונעמען אין זײן זמר, אז דער פּייטן האט געוואלט ארויסברענגען דערמיט די העכער טבע'דיגע כוחות וואס דער שבת פארמאגט, און דינט אלס קעגן כוח צו די אפיקורסים וואס גלייבן בלויז אין די גשמיות'דיגע טבע. לויט דעם פירט דער סטראף אויס מיט א תפילה צום אייבערשטן, אז די אידישע גלויבן, וועלכע איז איידל ווי טוי, זאל איבערקומען די קולות פון אלע קעגנער וועלכע זוכן דאס צו פארניכטן{{הערה|עידו חברוני, [https://www.nli.org.il/he/discover/music/jewish-music/piyut/articles/in-depth-look/piyut/yom-shabat-kodesh-hu יום שבת קודש הוא - עיון בפיוט] אויף הפיוט והתפילה וועבזייטל.}}. | ||
{{חלונית | {{חלונית | ||
| כותרת = איבערזעצונג אין אידיש | | כותרת = איבערזעצונג אין אידיש | ||
| מקור= [[מענדעלע מוכר ספרים]], '''זמירות ישראל''' (זשיטאמיר 1875){{הערה|אלע ווערק, אכטער באנד, זז' 29–33.}}: | | מקור= [[מענדעלע מוכר ספרים]], '''זמירות ישראל''' (זשיטאמיר 1875){{הערה|אלע ווערק, אכטער באנד, זז' 29–33.}}: | ||
| תוכן = | | תוכן = דער טאג פוּן שבּת הײליג איז ער, | ||
װאױל דעם װאס היט איהם װי עס געהער. | װאױל דעם װאס היט איהם װי עס געהער. | ||
אוּן דערמאהנט איהם אין קידוּש אױף װײן, | אוּן דערמאהנט איהם אין קידוּש אױף װײן, | ||
| שורה 187: | שורה 172: | ||
אין דעם שטײגער פוּן זינען מײן שיר. | אין דעם שטײגער פוּן זינען מײן שיר. | ||
האלט זיך אײן, קײן רעש, קײן פּיפּס מעהר, | האלט זיך אײן, קײן רעש, קײן פּיפּס מעהר, | ||
נעהמט נישט די קרױן פוּן שיר, װאס מיר געהר. | נעהמט נישט די קרױן פוּן שיר, װאס מיר געהר. | ||
|שורות = יא | |||
}} | }} | ||
| שורה 200: | שורה 186: | ||
== דרויסנדיגע לינקס== | == דרויסנדיגע לינקס== | ||
*{{דעת|2=daat/shabat/zmirot/lel-12.htm|3=יום שַׁבָּת קודֶשׁ הוּא}} | *{{דעת|2=daat/shabat/zmirot/lel-12.htm|3=יום שַׁבָּת קודֶשׁ הוּא}} | ||
* {{הפיוט והתפילה|499}} | * {{הפיוט והתפילה|499}} | ||