בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,365
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 20: | שורה 20: | ||
די שלאכט, וואס האט פאסירט בשעת דער אשורישער אינוואזיע אויף [[ארם]] צווישן 854 און 846 פצ"ר, איז באקאנט דערפאר וואס זי האט געהאט מער זעלנער ווי יעדע פריערדיגע שלאכט, און דערפאר וואס דאס איז געווען דער ערשטער מאל וואס געוויסע פעלקער ווערן דערמאנט אין היסטאריע, ווי למשל די [[אראבער]]. | די שלאכט, וואס האט פאסירט בשעת דער אשורישער אינוואזיע אויף [[ארם]] צווישן 854 און 846 פצ"ר, איז באקאנט דערפאר וואס זי האט געהאט מער זעלנער ווי יעדע פריערדיגע שלאכט, און דערפאר וואס דאס איז געווען דער ערשטער מאל וואס געוויסע פעלקער ווערן דערמאנט אין היסטאריע, ווי למשל די [[אראבער]]. | ||
די שלאכט איז פאראייביגט געווארן אויף די מאנאליט | די שלאכט איז פאראייביגט געווארן אויף די מאנאליט וואס איז געפונען געווארן נעבן קורך ארום 20 מייל דרום פון דיאַרבאַקיר אין טערקיי און אויף דער שווארצער [[אבעליסק|אָבעליסק]] (היינט זענען ביידע אין [[בריטישער מוזעאום|בריטישן מוזעאום]]{{הערה|{{לינק|אדרעס=https://www.britishmuseum.org/collection/object/W_1848-1104-1|קעפל=obelisk|זייטל=British Museum}}}}). לויט דער ווערסיע פון דער אשורישער אפונים ליסטע, קומט אויס אז די שלאכט האט פאסירט אין 854 פצ"ר<ref>Shea, William H. "[https://www.jstor.org/stable/1359806 A Note on the Date of the Battle of Qarqar]." ''Journal of Cuneiform Studies'', vol. 29, no. 4, 1977, pp. 240–242.</ref>. | ||
==די שטאט קארקאר== | ==די שטאט קארקאר== | ||
דאס שטאט קארקאר, וואו די שלאכט האט זיך אפגעשפילט, ווערט אין אלגעמיין אידענטיפיצירט מיט'ן היינטיגן ארכעאלאגישן גראבונג-ארט תל קארקור, אויפ'ן אָראָנטעס טייך, צפון פון {{קישור שפה|העברעאיש|חמה (עיר)|חמת}}, אין צפון-מערב [[סיריע]]. דער נאמען קארקאר באדייט "פלאכע (טאָל-ערד) פארמאציע" (פארגלייכט {{תנ"ך|שופטים|ח|י}}; אכדיש "קאַקאַרו"; פארגלייכט אויך "קרקע"){{הערה|{{יודאיקה|Michael Avi-Yonah and Pinhas Artzi|Karkar|לינק=https://www.encyclopedia.com/religion/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/karkar}}}}. | דאס שטאט קארקאר, וואו די שלאכט האט זיך אפגעשפילט, ווערט אין אלגעמיין אידענטיפיצירט מיט'ן היינטיגן ארכעאלאגישן גראבונג-ארט תל קארקור, אויפ'ן אָראָנטעס טייך, צפון פון {{קישור שפה|העברעאיש|חמה (עיר)|חמת}}, אין צפון-מערב [[סיריע]]. דער נאמען קארקאר באדייט "פלאכע (טאָל-ערד) פארמאציע" (פארגלייכט {{תנ"ך|שופטים|ח|י}}; אכדיש "קאַקאַרו"; פארגלייכט אויך "קרקע"){{הערה|{{יודאיקה|Michael Avi-Yonah and Pinhas Artzi|Karkar|לינק=https://www.encyclopedia.com/religion/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/karkar}}}}. | ||
זינט 1993, איז דער פּלאַץ געווען אונטער אנגייענדע אויסגראבונגען אונטערגעשטיצט דורך די "אמעריקאנער שולעס פון אָריענטאַלישער פארשונג", וועלכע האבן אנטדעקט סטרוקטורן וואס באלאנגען צו דער תקופה פון דער שלאכט. צווישן 2014 און סעפּטעמבער 2017, האט דער פּלאץ געליטן באדייטנדע פארניכטונג דורך די טערקיסטאן איסלאמישע פּארטיי, אַן [[אל-קאידא]] צווייג{{הערה|{{לינק|קעפל=Qarqar|זייטל=English Wikipedia|אדרעס=https://en.wikipedia.org/wiki/Qarqar}}.}}. | זינט 1993, איז דער פּלאַץ געווען אונטער אנגייענדע אויסגראבונגען אונטערגעשטיצט דורך די "אמעריקאנער שולעס פון אָריענטאַלישער פארשונג", וועלכע האבן אנטדעקט סטרוקטורן וואס באלאנגען צו דער תקופה פון דער שלאכט. צווישן 2014 און סעפּטעמבער 2017, האט דער פּלאץ געליטן באדייטנדע פארניכטונג דורך די טערקיסטאן איסלאמישע פּארטיי, אַן [[אל-קאידא]] צווייג{{הערה|{{לינק|קעפל=Qarqar|זייטל=English Wikipedia|אדרעס=https://en.wikipedia.org/wiki/Qarqar}}.}}. | ||
==הינטערגרונט און סטראַטעגישער קאנטעקסט== | |||
אין די פריע 9טן יארהונדערט פצ"ר, איז דאס אשורישער אימפעריע, אונטער שלמנאסר דער דריטער, געווען אין א פאזע פון אגרעסיווע טעריטאריאלע אויסברייטערונג, צילנדיג צו פארפעסטיגן קאנטראל איבער האנדל רוטעס און אונטערדריקן געגנטן רייך מיט רעסורסן. שלמנאסר דער דריטער, וועלכער איז געקומען צו דער מאכט אין 859 פצ"ר, האט איניציאירט א גרויסע מיליטערישע שטופּ צו מערב, צילנדיג דעם היינטצייטיגן סיריע, לבנון און ארץ ישראל. די אויסברייטערנדיגע פּאליטיק האט געפירט צו קאנפליקט מיט די שטאַטן פון דער לעוואַנט, וועלכע האבן געזוכט זיך צו קעגנשטעלן אשורישער הערשאפט{{הערה|שם=ארכע|{{לינק|אדרעס=https://www.thearchaeologist.org/blog/the-battle-of-qarqar-in-853-bc-the-first-grand-alliance-in-history|קעפל=The Battle of Qarqar in 853 BC: The First Grand Alliance in History|זייטל=The Archaeologist|דאטום=May 18, 2024}}}}. | |||
קארקאר'ס סטראטעגישע וויכטיגקייט שטאמט פון איר ארט אויפן אראנטעס טייך, דינענדיג ווי א קריטישע צענטער וואס קאנטראלירט דעם צוטריט צום מיטלענדישן ים בארטן. די שלאכט איז פארגיכערט געווארן דורך אַשור'ס באוועגונג צו זיכערן די וויכטיגע געגנט, וועלכע האט געברענגט צו דער פארמירונג פון אַן אומפארגלייכליכער אליאנץ צווישן די לאקאלע קעניגרייכן{{הערה|שם=ארכע}}. | |||
==שילדערונג פון דער שלאכט אויפ'ן קורך מאנאליט== | ==שילדערונג פון דער שלאכט אויפ'ן קורך מאנאליט== | ||
| שורה 53: | שורה 58: | ||
*ר. קיטעל, אין: חיים שויס (רעד.), '''[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015051590993&seq=202 די גרויסע אידישע געשיכטע: פון די עלטסטע צײטען ביז אויף הײנט]''' 2, ניו יארק, 1919, זז' 198–206. | *ר. קיטעל, אין: חיים שויס (רעד.), '''[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015051590993&seq=202 די גרויסע אידישע געשיכטע: פון די עלטסטע צײטען ביז אויף הײנט]''' 2, ניו יארק, 1919, זז' 198–206. | ||
*בנציון דינאבורג, '''אידישע געשיכטע: היסטארישע כרעסטאמאטיע''', 1919, זז' 99–100. | *בנציון דינאבורג, '''אידישע געשיכטע: היסטארישע כרעסטאמאטיע''', 1919, זז' 99–100. | ||
*א. מלמט | *{{צ-זשורנאל|א. מלמט|מלחמות ישראל ואשור|היסטוריה צבאית של ארץ ישראל בימי המקרא|עמ=246 א"וו|סדרה=י. ליוור|שנת הוצאה=תשכ"ה|קישור=https://www.daat.ac.il/daat/vl/Historya_Tzvait/Historya_Tzvait43.pdf#page=6}}. | ||
<div class="mw-content-ltr"> | <div class="mw-content-ltr"> | ||
*Yigael Yadin, “[http://www.jstor.org/stable/27924728 Solomon’s City Wall and Gate at Gezer].” ''Israel Exploration Journal'', vol. 8, no. 2, 1958, pp. 80–86. JSTOR, . Accessed 12 June 2025. | *Yigael Yadin, “[http://www.jstor.org/stable/27924728 Solomon’s City Wall and Gate at Gezer].” ''Israel Exploration Journal'', vol. 8, no. 2, 1958, pp. 80–86. JSTOR, . Accessed 12 June 2025. | ||