אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "ברוקלין בריק שיסעריי אטאקע"

ברוקלין בריק שיסעריי אטאקע (זעט מקור)

רעוויזיע פון 09:23, 25 אפריל 2025

2,404 בייטן צוגעלייגט , פֿאַר 7 חדשים

קיין רעדאגירונג באמערקונג

בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן

46,374

רעדאגירונגען

@@ שורה 2: / שורה 2: @@
 {{Coord|40.707|-73.999|display=title}}
 [[טעקע:Ari Halberstam Memorial Ramp (14655699733).jpg|קליין|אריינגאנג צום [[ברוקלין בריק]], וואס טראגט דעם נאמען 'ארי האלבערשטאם מעמאריעל רעמפ']]
-די '''ברוקלין בריק שיסעריי אטאקע''' איז געווען אן אנטיסעמיטישע טעראר אטאקע וואס איז פארגעקומען אום [[י"ח אדר]] [[ה'תשנ"ד]] - דעם [[1טן מערץ]], [[1994]], אויף דער [[ברוקלין בריק]], אין ניו יארק סיטי. א לעבאנעזיש-געבוירענער [[טעראריזם|טעראריסט]] און קאר-סערוויס דרייווער, ראשיד באַז, האט געשאסן אויף א [[ווען (פארמיטל)|ווען]] וואס האט געפירט 15 [[ליובאוויטש (חסידות)|ליבאוויטשער]] ישיבה בחורים. אין די טעראר אטאקע איז איין בחור, '''ארי האלבערשטאם''' הי"ד, אומגעקומען און דריי אנדערע זענען פארוואונדעט געווארן. דער טעראריסט איז פאראורטיילט געווארן צו 141 יאר טורמע.
+די '''ברוקלין בריק שיסעריי אטאקע''' איז געווען אן אנטיסעמיטישע טעראר אטאקע וואס איז פארגעקומען אום [[י"ח אדר]] [[ה'תשנ"ד]] - דעם [[1טן מערץ]], [[1994]], אויף דער [[ברוקלין בריק]], אין ניו יארק סיטי. א לעבאנעזיש-געבוירענער [[טעראריזם|טעראריסט]] און קאר-סערוויס דרייווער, ראשיד באַז, האט געשאסן אויף א [[ווען (פארמיטל)|ווען]] וואס האט געפירט 15 [[ליובאוויטש (חסידות)|ליבאוויטשער]] ישיבה בחורים. אין די טעראר אטאקע איז איין בחור, '''ארי (אהרן יוסף) האלבערשטאם''' הי"ד, אומגעקומען און דריי אנדערע זענען פארוואונדעט געווארן. דער טעראריסט איז פאראורטיילט געווארן צו 141 יאר טורמע.
 ==אינצידענט==
 [[טעקע:Brooklyn Bridge Manhattan.jpg|קליין|דער [[ברוקלין בריק]], וואו דער שיסעריי איז פארגעקומען]]
 אום י"ח אדר תשנ"ד פארמיטאג, זענען א גרופע פון 15 ליובאוויטשער ישיבה בחורים געפארן אין א ווען אויפן ברוקלין בריק אויף דעם וועג פון [[מאנהעטן]] קיין [[קראון הייטס]]. זיי האבן באגלייט דעם אמבולאנס פון ליובאוויטשער רבי'ן, [[רבי מנחם מענדל שניאורסאהן|רבי מנחם מענדל שניאורסאן]], נאכדעם וואס דער רבי איז דורכגעגאנגען א קאטאראקט אפעראציע אין דעם מאנהעטן אויער, אויג און האלדז שפיטאל.
-צוליב זיכערהייט סיבות און די אנגעצויגענע לאגע נאך די 1991 [[קראון הייטס ראיאטן]] און א רומאר אז עס איז געווען א פריערדיגע פארזוך צו אטאקירן דעם רבי'ן, איז די רוט פון רבי'נס אמבולאנס געהאלטן געווארן געהיים, און די חסידים זענען אנגעוויזן געווארן צו נעמען א אנדערע רוט{{הערה|{{לינק|שרייבער=C.S. Teitelbaum|קעפל=A Bridge Too Far|זייטל=Mishpacha Magazine|דאטום=אפריל 5, 2020|אדרעס=https://mishpacha.com/a-bridge-too-far/}}}}.
+צוליב זיכערהייט סיבות און די אנגעצויגענע לאגע נאך די 1991 [[קראון הייטס ראיאטן]] און א רומאר אז עס איז געווען א פריערדיגע פארזוך צו אטאקירן דעם רבי'ן, איז די רוט פון רבי'נס אמבולאנס געהאלטן געווארן געהיים{{הערה|{{לינק|שרייבער=C.S. Teitelbaum|קעפל=A Bridge Too Far|זייטל=Mishpacha Magazine|דאטום=אפריל 5, 2020|אדרעס=https://mishpacha.com/a-bridge-too-far/}}}}. די חסידים זענען אנגעוויזן געווארן נישט נאכצופארן דעם רבין'ס אויטא און נעמען א אנדערע רוט, אבער האבן נישט געפאלגט און א גרופע בחורים זענען נאכגעפארן דעם רבי'ן אין עטליכע אויטאמאבילן{{הערה|[https://www.ivelt.com/forum/viewtopic.php?p=5212247#p5212247 עדות פון א ליובאוויטשער] אויף אייוועלט.}}.
 ראשיד באַז האט נאכגעפאלגט דעם רבי'נס אויטא ביז צום ברוקלין בעטערי טונעל, אבער די פּאליציי האט פארשפארט דעם טונעל נאכדעם וואס דער רבי'נס אויטא איז דורכגעפארן. דערפאר האט באז אומגעקערט זיין אויטא און ארויפגעפארן אויפן ברוקלין בריק ראמפּ. ווען ער האט באמערקט די ישיבה בחורים ווי זיי זענען ארויפגעפארן אויפן בריק, בערך 10:24 פארמיטאג{{הערה|[https://clinton.presidentiallibraries.us/items/show/119006 Ari Halberstam murder - Collection Finding Aid · Clinton Digital Library]}}, האט ער געעפנט הייס-פייער מיט א סוב-מאשין [[ביקס]], און באשאסן דעם ווען מיט צענדליגער קוילן, אויסשיסנדיג די פענסטער און פאראורזאכט א בלוט-באד{{הערה|שם=LUBA|{{לינק|שרייבער=Baila Olidort|קעפל=Who Was Ari Halberstam? 20 Years Since Terror Strikes On the Brooklyn Bridge|זייטל=Chabad Lubavitch World Headquarters|דאטום=מערץ 2, 2014|אדרעס=https://www.lubavitch.com/who-was-ari-halberstam-20-years-since-terror-strikes-on-the-brooklyn-bridge/}}}}.
@@ שורה 24: / שורה 24: @@
 ארי הלברשטאם איז באערדיגט געווארן אין דעם מאנטיפיארע בית עולם אין קווינס, נאנט צו דער ווייב פון ליובאוויטשער רבי'ן.
-דער דעמאלטיגער פרעזידענט [[ביל קלינטאן]] האט פּערזענליך אנגערופן די האלבערשטאם משפחה איבערצוגעבן זיינע טרייסט-וואונטשן.
+דער דעמאלטיגער פרעזידענט [[ביל קלינטאן]] האט געשיקט א בריוו די האלבערשטאם משפחה איבערצוגעבן זיינע טרייסט-וואונטשן, געבנדיג זיין "צוזאג צו באהאנדלען דעם האס און קרימינאליטעט וואס האט געפירט צו דיין זון'ס טויט"{{הערה|שם=JTA|{{לינק|שרייבער=Uriel Heilman|קעפל=Devorah Halberstam’s path from bereaved mother to counterterrorism authority|זייטל=Jewish Telegraphic Agency|דאטום=פעברואר 27, 2014|אדרעס=https://www.jta.org/2014/02/27/united-states/devorah-halberstams-path-from-bereaved-mother-to-counterterrorism-authority}}}}.
 א וואונדערליכע פּאסירונג ווערט דערציילט איבער ארי, וואו ער האט געשריגן שמע ישראל עטליכע יאר פריער{{הערה|{{לינק|קעפל=When Ari Halberstam Screamed “Shema Yisroel”|זייטל=COLlive News|דאטום=מאי 13, 2020|אדרעס=https://collive.com/when-ari-halberstam-screamed-shema-yisroel/}}}}.
@@ שורה 34: / שורה 34: @@
 דער מערדער איז אידענטיפיצירט געווארן אלס ראשיד באַז, אן 28-יעריגער אימיגראנט פון [[לבנון]] וואס האט געוואוינט אין ברוקלין און געארבעט אלס קאר-סערוויס דרייווער.
-דער טעראריסט איז אנגעקלאגט געווארן פאר איין מארד און 14 פארזוכן צו מארד. ער איז פאראורטיילט געווארן צו 141 יאר אין טורמע{{הערה|{{NYT|George James|Bridge Gunman Gets 141-Year Term|1995/01/19/nyregion/bridge-gunman-gets-141-year-term.html|יאנואר 19, 1995}}|כיוון=שמאל}} און איז געשטארבן אין טורמע אין 2022{{הערה|שם=ADL|[https://www.adl.org/resources/press-release/adl-offers-50000-reward-information-leading-arrest-and-conviction-those ADL Offers $50,000 Reward for Information Leading to Arrest and Conviction of Those Responsible for Murder of Ari Halberstam] – ADL]}}.
+דער טעראריסט איז אנגעקלאגט געווארן פאר איין מארד און 14 פארזוכן צו מארד. ער איז פאראורטיילט געווארן צו 141 יאר אין טורמע. ביי דער פּראצעס האט ער זיך נישט אנטשולדיגט און האט נישט גערעדט{{הערה|{{NYT|George James|Bridge Gunman Gets 141-Year Term|1995/01/19/nyregion/bridge-gunman-gets-141-year-term.html|יאנואר 19, 1995}}|כיוון=שמאל}} און איז געשטארבן אין טורמע אין 2022{{הערה|שם=ADL|[https://www.adl.org/resources/press-release/adl-offers-50000-reward-information-leading-arrest-and-conviction-those ADL Offers $50,000 Reward for Information Leading to Arrest and Conviction of Those Responsible for Murder of Ari Halberstam] – ADL]}}.
-לויט באז'ס שפּעטערע הודאות, האט ער בכוונה געצילט אויף די אידישע בחורים צוליב זייער רעליגיע און אלס א רעאקציע אויף דער שחיטה וואס [[ברוך גאלדשטיין]] האט דורכגעפירט עטליכע טעג פריער אין [[מערת המכפלה]]. טראץ זיין אדוואקאט'ס טענה אז די שיסעריי האט זיך אנגעהויבן פון א טראפיק געפעכט, האט באז שפּעטער מודה געווען אז ער האט פאראויסגעפלאנט די אטאקע און נאכגעפאלגט דעם ווען פון ליובאוויטשן רבי'ן, וועם ער האט געוואלט אומברענגען אלס נקמה.
+לויט באז'ס שפּעטערע הודאות, האט ער בכוונה געצילט אויף די אידישע בחורים צוליב זייער רעליגיע און אלס א רעאקציע אויף דער שחיטה וואס [[ברוך גאלדשטיין]] האט דורכגעפירט עטליכע טעג פריער אין [[מערת המכפלה]]. טראץ זיין אדוואקאט'ס טענה אז די שיסעריי האט זיך אנגעהויבן פון א טראפיק געפעכט, האט באז אין 2007 ענדליך מודה געווען אז ער האט פאראויסגעפּלאנט די אטאקע און געצילט אידן{{הערה|{{לינק|שרייבער=Larry Celona|קעפל=Killer: Jews my target|זייטל=New York Post|דאטום=מערץ 26, 2012|אדרעס=https://nypost.com/2012/03/26/killer-jews-my-target/}}}}. לויט פארשידענע קוועלער האט ער נאכגעפאלגט דעם ווען פון ליובאוויטשן רבי'ן, וועם ער האט געוואלט אומברענגען אלס נקמה פאר די מערת המכפילה שחיטה{{הערה|[https://col.org.il/news/2497 `בשם הבן`], י"ז כסלו ה׳תשס״ד, col.org.il.}}.
 צוויי אנדערע מענער וואס זענען ארעסטירט געווארן פארן העלפן באַז אויסמיידן פּאליציי נאך דער שיסעריי האבן זיך מודה געווען אין שטערן די פּראקוראר אין דעם קעיס; איינער איז באשטראפט געווארן מיט א קנס פון 1,000 דאלאר, און איטליכער האט באקומען א פינף־יאריגע סוספּענדירטע טורמע־שטראף.
 ==נאכפאלגן==
-טראץ דעם אורטייל, האט ארי הלברשטאם'ס מוטער, דבורה הלברשטאם, געפירט א פארצויגענע קאמף צו פארזיכערן אז דער אינצידענט זאל אפיציעל קלאסיפיצירט ווערן אלס א טעראר אטאקע און צו אויספארשן מעגליכע מיטבאטייליגטע{{הערה|{{NYT|Shaila K. Dewan|U.S. Decides '94 Attack On Hasidim Was Lone Act|2000/12/06/nyregion/us-decides-94-attack-on-hasidim-was-lone-act.html|דעצעמבער 6, 2000}}|כיוון=שמאל}}. אין 1999 האבן די יו. עס. דעפארטמענט אוו דזשאסטיס און די עף. בי. איי. אנגענומען צו עפענען אן אויספארשונג איבער באז, אבער די אויספארשונג האט נישט געברענגט קיין נייע לידס וואס זענען פארבונדן מיט טעראריסטישע ארגאניזאציעס.
+טראץ דעם אורטייל, האט ארי הלברשטאם'ס מוטער, דבורה הלברשטאם, געפירט א פארצויגענע קאמף צו פארזיכערן אז דער אינצידענט זאל אפיציעל קלאסיפיצירט ווערן אלס א טעראר אטאקע און צו אויספארשן מעגליכע מיטבאטייליגטע. אין 1999 האבן די יו. עס. דעפארטמענט אוו דזשאסטיס און די עף. בי. איי. אנגענומען צו עפענען אן אויספארשונג איבער באז, אבער די אויספארשונג האט נישט געברענגט קיין נייע לידס וואס זענען פארבונדן מיט טעראריסטישע ארגאניזאציעס. ערשט אין 2000 האט א פ.ש. אטוירני אנגערוםן די אטאקע "די קריימס פון א טעראריסט"{{הערה|{{NYT|Shaila K. Dewan|U.S. Decides '94 Attack On Hasidim Was Lone Act|2000/12/06/nyregion/us-decides-94-attack-on-hasidim-was-lone-act.html|דעצעמבער 6, 2000}}|כיוון=שמאל}}.
 אין 2005, נאך איבער זעקס יאר פון דרוק דורך די מוטער און אנדערע, האט דער פ"ש [[יוסטיץ דעפארטמענט]] און די [[FBI]] אפיציעל רעקלאסיפיצירט דעם שיסעריי אלס אַן אקט פון טעראריזם{{הערה|[https://archives.fbi.gov/archives/about-us/partnerships_and_outreach/community_outreach/dcla/2009/newyork 2009 Director’s Community Leadership Awards New York	Devorah Halberstam], FBI — New York City, NY}}.
 א דאנק אירע אנשטרענגונגען זענען אויך דורכגעפירט געווארן די ערשטע געזעצן קעגן טעראריזם אין ניו יארק סטעיט{{הערה|{{לינק|שרייבער=By LEON KRAIEM|קעפל=NYC marks 30 years since deadly attack on Brooklyn Bridge|זייטל=The Jerusalem Post|דאטום=מערץ 1, 2024|אדרעס=https://www.jpost.com/diaspora/antisemitism/article-789769}}}}.
+עס זענען אויך געווען פארבינדונגען צווישן מענטשן פון פאלעסטינער אפשטאם, וואס זענען ארעסטירט געווארן אין 2013 פאר ציגארעטן שמוגלינג, און דער ברוקלין בריק שיסעריי. ניו יארקער אויטאריטעטן האבן געזאגט אז עטליכע פון די פארדעכטיגטע האבן פארבינדונגען מיט כאמאס און אנדערע איסלאמיסטישע מיליטאנטישע גרופעס{{הערה|{{לינק|שרייבער=Mark Hosenball|קעפל=New York says breaks cigarette-smuggling ring linked to militants|זייטל=Reuters|דאטום=מאי 16, 2013|אדרעס=https://www.reuters.com/article/world/uk/new-york-says-breaks-cigarette-smuggling-ring-linked-to-militants-idUSBRE94F1C4/}}}}.
 דבורה הלברשטאם האלט ווייטער אן איר קאמף פאר יושר און פאר דער אמת'ער געשיכטע זאל ווערן דערציילט. זי גלויבט אז די פולע געשיכטע איז נאך נישט דערציילט געווארן און פרעגט ווייטער פראגעס וועגן מעגליכע קאַנספּיראַציעס און ווער עס איז געווען באשיצט דורך די אפיציעלע ווערסיע פון די געשעענישן{{הערה|[https://forward.com/news/629361/devorah-halberstam-ari-brooklyn-bridge-shooting/ The untold story of an antisemitic murder on the Brooklyn Bridge, יולי 2, 2024 – The Forward]}}.
@@ שורה 51: / שורה 53: @@
 א דאנק איר ארבעט, זענען די אויטאריטעטן געווארן מער אויפמערקזאם און סענסיטיוו צו דער פאקט פון דער אידישער געמיינדע'ס שוואכקייט, און האבן צושטייערט געלט פאר נישט-פראפיט ארגאניזאציעס צו פארשטארקן זיכערהייט. צוזאמען מיט דעם דעמאלטדיגן גאווערנאר דזשארדזש פאטאקי און אנדערע אמטירער, איז דבורה האלבערשטאם געווען אינסטרומענטאל אין איינפירן דעם אנטי-טעראריזם אקט פון 2001, דער ערשטער פון איר סארט אין ניו יארק סטעיט{{הערה|{{לינק|שרייבער=Devorah Halberstam|קעפל=New York’s terrorism statute should be Ari’s Law: Devorah Halberstam’s long pursuit for justice for her murdered son achieved its goal|זייטל=New York Daily News|דאטום=מאי 16, 2023|אדרעס=https://www.nydailynews.com/2023/05/16/new-yorks-terrorism-statute-should-be-aris-law-devorah-halberstams-long-pursuit-for-justice-for-her-murdered-son-achieved-its-goal/}}}}. אין 2009 האט זי באקומען די FBI's ניו יארק דיוויזיע'ס דירעקטאר'ס קאמיוניטי לידערשיפט אווארד<ref name="DCAC">{{cite web |title=Devorah Halberstam Honored at Director's Community Leadership Award Ceremony at FBI New York |url=https://archives.fbi.gov/archives/newyork/press-releases/2009/devorah-halberstam-honored-at-director2019s-community-leadership-award-ceremony-at-fbi-new-york |publisher=FBI }}, December 10, 2009</ref>.
-דבורה האלבערשטאם איז געווארן אן אויטאריטעט אויף טעראריזם ענינים און האט נאענטע פארבינדונגען מיט פאליציי באאמטע. זי העלפט רעגלמעסיג טרענירן זיכערהייטס באאמטע אויף טעראריזם-פארבינדענע ענינים, געבנדיג סעמינארן פאר פאליציי און עף-בי-איי אגענטן, פליענדיג צו ארמיי באזעס צו לעקטשערן סאלדאטן, און טרעפנדיג זיך מיט זיכערהייט אפיציעלן פון אויסלאנד{{הערה|{{לינק|שרייבער=Uriel Heilman|קעפל=Devorah Halberstam’s path from bereaved mother to counterterrorism authority|זייטל=Jewish Telegraphic Agency|דאטום=פעברואר 27, 2014|אדרעס=https://www.jta.org/2014/02/27/united-states/devorah-halberstams-path-from-bereaved-mother-to-counterterrorism-authority}}}}.
+דבורה האלבערשטאם איז געווארן אן אויטאריטעט אויף טעראריזם ענינים און האט נאענטע פארבינדונגען מיט פאליציי באאמטע. זי העלפט רעגלמעסיג טרענירן זיכערהייטס באאמטע אויף טעראריזם-פארבינדענע ענינים, געבנדיג סעמינארן פאר פאליציי און עף-בי-איי אגענטן, פליענדיג צו ארמיי באזעס צו לעקטשערן סאלדאטן, און טרעפנדיג זיך מיט זיכערהייט אפיציעלן פון אויסלאנד{{הערה|שם=JTA}}.
 ==געדענקמאלן==
-דער נאמען פון דער רעמפ ארויף צום [[ברוקלין בריק]] איז געטוישט געווארן אין עהרע פון ארי, צו "ארי האלבערשטאם מעמאוריאל רעמפ.
+דער נאמען פון דער רעמפ ארויף צום [[ברוקלין בריק]] איז געטוישט געווארן אין עהרע פון ארי, צו "ארי האלבערשטאם מעמאוריאל רעמפּ".
 אין 1999 איז אין [[קראון הייטס]] געעפנט געווארן דער 'אידישער קינדער-מוזעאום' אויף זיין נאמען און אנדענק{{הערה|[https://www.nyc.gov/html/om/html/99b/pr349-99.html Press Release Archives #349-99- MAYOR GIULIANI DELIVERS REMARKS AT GROUNDBREAKING CEREMONY FOR JEWISH CHILDREN'S MUSEUM]}}, און זיין מאמע, דבורה האלבערשטאם, דינט אלס קא-גרינדער און דירעקטאר פון אויסערליכע אפּהאנדלונגען.
@@ שורה 71: / שורה 73: @@
 *[https://youtube.com/watch?v=xqF4Sqhar9k בראָדקאַסט פון די אסאסיאַטעד פרעסע טעלעוויזיע]
 *[https://col.org.il/news/116657 רעפּאָרטער פון מדינת ישראל'ס ערוץ 1 וועגן דער אטאקע פון ברוקלין בריק אין 1994]
+* Uriel Heilman, [https://www.meforum.org/middle-east-quarterly/murder-on-the-brooklyn-bridge Murder on the Brooklyn Bridge], Middle East Quarterly, Summer 2001, Volume 8: Number 3
+*[https://chabadpedia.co.il/index.php/ארי_הלברשטם ארי הלברשטם], חב"דפדיה
 ==רעפערענצן==