אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דרעפט:נרצה"

1,713 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 7 חדשים
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה
אין תקציר עריכה
שורה 4: שורה 4:
| תמונה2 = National Library of Israel, Rothschild Haggadah, high resolution 486165 099.tif
| תמונה2 = National Library of Israel, Rothschild Haggadah, high resolution 486165 099.tif
| סיומת = די לעצטע צוויי זייטן פונעם ראטשילד הגדה. די ענדע פון אדיר במלוכה, לשנה הבאה, און די בורא פרי הגפן אויפ'ן פערטן כוס. "נו טרינק אויס".
| סיומת = די לעצטע צוויי זייטן פונעם ראטשילד הגדה. די ענדע פון אדיר במלוכה, לשנה הבאה, און די בורא פרי הגפן אויפ'ן פערטן כוס. "נו טרינק אויס".
}}'''נרצה''' איז דער לעצטער טייל פון דער פסח סדר, וואס קומט נאך הלל און דעם פערטן כוס וויין. דער טייל באשטייט פון א סך לידער און תפילות, און ענדיגט זיך מיט דער האפענונג אויף א יאר אין דעם געבויטן ירושלים.
}}'''נרצה''' ("באוויליגט") איז דער סימן פון דער לעצטער טייל פון דער [[סדר נאכט|סדר]] פון פסח. עס קומט נאך הלל און דעם פערטן כוס וויין. דער טייל באשטייט פון פילע פיוטים און תפילות, און ענדיגט זיך מיט דער האפענונג אויף א יאר אין דעם געבויטן ירושלים.


==באדייט פונעם ווארט==
==באדייט פונעם ווארט==
דער ווארט "נרצה" ווערט אפט איבערגעזעצט ווי "אָנגענומען" אדער "באוויליגט". דאָס וואָרט נרצה קומט פון דער וואָרצל ר.צ.ה (רצה), וואָס אין תנ"ך העברעאיש האָט געמיינט "צו זיין צופרידן מיט", "צו זיין גינסטיג צו". עס האט אויך געמיינט "צו ליב האבן" אָדער "צו בארואיגן". דאס אבסטראקטע נאמען רצון האט אין תנ"ך העברעאיש באדייט "גוטוויל", "טובה". אין לשון חז"ל האט רצה מער געמיינט "צו וועלן", און רצון "ווילן"{{הערה|[https://www.balashon.com/2020/04/nirtzah.html Balashon - Hebrew Language Detective: nirtzah]}}. די פאָרעם נרצה איז א פּאסיווע פארעם און קען באדייטן "וועט ווערן אנגענומען" אדער "איז אנגענומען געווארן".
דער ווארט "נרצה" ווערט אפט איבערגעזעצט ווי "אָנגענומען" אדער "באוויליגט". דאס ווארט נרצה שטאמט פון דער ווארצל רצה, וואָס אין תנ"ך מיינט "צו זיין צופרידן מיט", "צו זיין גינסטיג צו". עס האט אויך געמיינט "צו ליב האבן" אדער "צו בארואיגן". דאס אבסטראקטע נאמען רצון האט אין תנ"ך העברעאיש באדייט "גוטוויל", "טובה". אין לשון חז"ל האט רצה מער געמיינט "צו וועלן", און רצון "ווילן". די פאָרעם נרצה איז א פּאסיווע פארעם און קען באדייטן "וועט ווערן אנגענומען" אדער "איז אנגענומען געווארן"{{הערה|שם=בלשן|[https://www.balashon.com/2020/04/nirtzah.html Balashon - Hebrew Language Detective: nirtzah]}}. די פארם "נרצה" ווערט גענוצט אין תנ"ך צו באשרייבן א קרבן וואס וועט "אנגענומען ווערן" ({{תנ"ך|ויקרא|א|ד}}) און די אנגענומענע זינד פון ירושלים ({{תנ"ך|ישעיה|מ|ב}}).
 
אין א צאל עלטערע הגדות הייבט זיך די נרצה טייל אָן מיט'ן פסוק ({{תנ"ך|קהלת|ט|ז}}) "כי כבר רצה האלהים את מעשיך", וואס טייטשט "ווארום ג-ט האט שוין באוויליגט דיינע מעשׂים"{{הערה|[https://books.google.co.il/books?id=I4pDAAAAcAAJ&pg=PA114#v=onepage&q&f=false Haggada, ou cérémoniel des deux premieres soirées de paque: a l'usage des ... - David-Paul Drach, Metz, 1818, p. 114]; [https://books.google.co.il/books?id=qNlRAAAAcAAJ&pg=PT10#v=onepage&q&f=false סדר ההגדה לליל שמורים: מפורש במאמר אפיקומין למורינו ורבינו הגאון הגדול הרשב"ץ], רעדלהיים תקפ"ב, דף לח; [https://books.google.co.il/books?id=s9lRAAAAcAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false סדר ההגדה לליל שמורים: מדויק היטיב ומסודר יפה - וואלף היידנהיים], רעדלהיים תקפ"ה, דף מז; {{היברובוקס|2=הגדה של פסח|3=4969|page=71|מקום הוצאה=פראנקפורט|שנת הוצאה=תרנ"ח|עמ=69}}; זעט {{ספריא|[[רבי חיים יוסף דוד אזולאי]]|שמחת הרגל על הגדה של פסח , סימני הסדר|Simchat_HaRegel_on_Pesach_Haggadah%2C_The_Simanim.22|ד"ה ולדעת הרבנים}}}}.


דער נרצה טייל ווערט פאַרשטאַנען ווי אַן אויסדרוק פון האפענונג אז גאָט האט אנגענומען אונזער סדר דינסט. לויט רבי נחמן מברסלב, כאטש מיר האבן פארענדיגט דעם סדר, בלייבן מיר מיט א געפיל פון וועלן מער, און אז גאָט וויל אונזער הארץ. די לידער פון נרצה זענען א פייערליכע וואונטש פאר א ווייטערדיגער פארבינדונג מיט השי"ת{{הערה|שם=לאוו}}. אזוי ווי דאס אידישע פאלק נאך דעם יציאת מצרים האט געזונגען, אזוי ענדיגט זיך אונזער פסח סדר אויך מיט געזאנג{{הערה|דוד באַשעווקין, “Just One: The Hoffman Family Haggadah” (published by NCSY)}}.
דער נרצה טייל ווערט פאַרשטאַנען ווי אַן אויסדרוק פון האפענונג אז גאָט האט אנגענומען אונזער סדר דינסט. לויט רבי נחמן מברסלב, כאטש מיר האבן פארענדיגט דעם סדר, בלייבן מיר מיט א געפיל פון וועלן מער, און אז גאָט וויל אונזער הארץ. די לידער פון נרצה זענען א פייערליכע וואונטש פאר א ווייטערדיגער פארבינדונג מיט השי"ת{{הערה|שם=לאוו}}. אזוי ווי דאס אידישע פאלק נאך דעם יציאת מצרים האט געזונגען, אזוי ענדיגט זיך אונזער פסח סדר אויך מיט געזאנג{{הערה|דוד באַשעווקין, “Just One: The Hoffman Family Haggadah” (published by NCSY)}}.