אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "באַניצער:יצחק/ויכוח הרמב"ן"

קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה
אין תקציר עריכה
שורה 8: שורה 8:


==הינטערגרונד==
==הינטערגרונד==
צו יענער צייט פלעגט דער אידישער משומד פּאולוס קריסטיאנוס ארומפארן איבער די אידישע שטעט אין דרום־פראנקרייך כדי צו כאפן נפשות פאר דער קאטוילישער קירך, און געפּרעדיגט צו אויפווייזן די ריכטיקײט פון די קריסטליכע דאָגמעס מיט ראַיות גענומען פון תנ"ך און אפילו פון תלמוד. ער האט אבער מיט די אלע דרשות נישט געהאט קיין ערפאלג. דאן האט דער דאמיניקאנער גייסטליכער רעימאָנד דע פּעניאַפאָרטע באשלאסן צו אראנזשירן אן עפנטליכן וויכוח צווישן אידן און קריסטן אין דער געעגנווארט פון קעניג יאקאב פון אראגאן. עס האט געהייסן אז פון דעם קריסטליכן צד וועט רעדן דער משומד פאולוס קריסטיאנוס, און פון דעם אידישן צד – דער רמב"ן. פאולוס קריסטיאנוס האט גערעכנט אז אויב דער רמב"ן וועט אויפ'ן וויכוח דורכפאלן וועט ער מוזן אננעמען דאס קריסטנטום – און ווען די אידן וועלן זען אז אפילו דער רמב"ן האט אנערקענט די קריסטליכע אמונה אלס די ריכטיגע דאן וועלן אויך אלע אידן זיך אפּשמד'ן.
צו יענער צייט פלעגט דער אידישער משומד פּאולוס קריסטיאנוס ארומפארן איבער די אידישע שטעט אין דרום־פראנקרייך כדי צו כאפן נפשות פאר דער קאטוילישער קירך, און געפּרעדיגט צו אויפווייזן די ריכטיקײט פון די קריסטליכע דאָגמעס מיט ראיות גענומען פון תנ"ך און אפילו פון תלמוד. ער האט אבער מיט די אלע דרשות נישט געהאט קיין ערפאלג. דאן האט דער דאמיניקאנער גייסטליכער רעימאָנד דע פּעניאַפאָרטע באשלאסן צו אראנזשירן אן עפנטליכן וויכוח צווישן אידן און קריסטן אין דער געגנווארט פון קעניג יאקאב פון אראגאן. עס האט געהייסן אז פון דעם קריסטליכן צד וועט רעדן דער משומד פאולוס קריסטיאנוס, און פון דעם אידישן צד – דער רמב"ן. פאולוס קריסטיאנוס האט גערעכנט אז אויב דער רמב"ן וועט אויפ'ן וויכוח דורכפאלן וועט ער מוזן אננעמען דאס קריסטנטום – און ווען די אידן וועלן זען אז אפילו דער רמב"ן האט אנערקענט די קריסטליכע אמונה אלס די ריכטיגע דאן וועלן אויך אלע אידן זיך אפּשמד'ן.


ער האט זיך פארלאזט אויף די איינגעהאלטנקייט וואס זיינע קעגנער וועלן מוזן ארויסווייזן אויס מורא פונעם צארן פון די קריסטליכע אדללייט, און האט פארזיכערט דעם קעניג אז ער קען אויפווייזן די ווארהייט פון קריסטנטום פון די גמרא און אנדערע חז"ל שריפטן. דער רמב"ן האט איינגעשטימט צו אנטיילנעמען און ער איז געגעבן געווארן פרייהייט צו רעדן ווי ער באגערט.
ער האט זיך פארלאזט אויף די איינגעהאלטנקייט וואס זיינע קעגנער וועלן מוזן ארויסווייזן אויס מורא פונעם צארן פון די קריסטליכע אדללייט, און האט פארזיכערט דעם קעניג אז ער קען אויפווייזן די ווארהייט פון קריסטנטום פון די גמרא און אנדערע חז"ל שריפטן. דער רמב"ן האט איינגעשטימט צו אנטיילנעמען און ער איז געגעבן געווארן פרייהייט צו רעדן ווי ער באגערט.
שורה 63: שורה 63:


אין שפעטערדיגע ויכוחים ווי [[וויכוח טאראטאסע]], איז ציטירט געווארן טענות פון דעם וויכוח.
אין שפעטערדיגע ויכוחים ווי [[וויכוח טאראטאסע]], איז ציטירט געווארן טענות פון דעם וויכוח.
==ביבליאגראפיע==
*{{דעת|2=daat/mahshevt/haramban-2.htm|3=ויכוח הרמב"ן}}
*{{היברובוקס|ראובן מרגלית|וכוח הרמב"ן|22088|page=17|מקום הוצאה=לעמבערג|שנת הוצאה=תרפ"ט|עמ=16-18|סופיקס=יא}}
* {{צ-בוך|מחבר=[[שמעון דובנאוו]]|נאמען=די וועלט-געשיכטע פון יידישן פאלק|מקום הוצאה=ווילנע|שנת הוצאה=תרצ"ח|עמ=83-90|כרך=5|קישור=https://www.yiddishbookcenter.org/collections/yiddish-books/spb-nybc206960/dubnow-simon-velt-geshikhte-fun-yidishn-folk-fun-di-eltste-tsaytn-biz-tsu-der-vol-5?book-page=85&book-mode=1up}}


== דרויסנדיגע לינקס ==
== דרויסנדיגע לינקס ==
*{{דעת|2=daat/mahshevt/haramban-2.htm|3=ויכוח הרמב"ן}}
*{{היברובוקס|2=ויכוח הרמב"ן|3=22088|page=28|סופיקס=יא}}
*{{תורת אמת|2=דרשת הרמב"ן|3=02545|סופיקס=יא}}
*{{תורת אמת|2=דרשת הרמב"ן|3=02545|סופיקס=יא}}
*{{אידיש24|שמואל פוקס|97897|וויכוח הרמב"ן}}
*{{אידיש24|שמואל פוקס|97897|וויכוח הרמב"ן}}