בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,362
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה |
|||
| שורה 27: | שורה 27: | ||
אין ווינטער תקל"ב, ווען ס'האט זיך אנגעהויבן די [[התנגדות צו חסידות]], האבן די פרנסים און צוויי כיתות בית-דין מיטן ווילנער שטאט-רב ארויסגעגעבן א פסק צו פארברענען "ספרי דתיהם" פון די "חשודים" פאר קבלת שבת ביים אריינגאנג פון שול נעבן דעם קונע, און אז דער "מסית ומדיח" רבי איסר, "וואס איז פריער געווען גערימט און געלויבט ביי אידן", דער הויפט פירער פונעם "קארלינער (–חסידישער) מנין" אין ווילנע און תלמיד פון [[רבי מענדעלע וויטעבסקער]], מוז שבת אינדערפרי זיך מתוודה זיין אויף די בימה אין גרויסן שול, און דערנאך זאל ער ווערן געלייגט אין חרם. ביזן אויספירן דעם פסק האט מען ר' איסרן אריינגעזעצט אין תפיסה אין ווילנער שלאס. ווען דער גאון האט זיך דערוויסט פונעם פסק (ער איז דעמאלט געווען אין ווילנער פארשטאט אַנטאָקאָליע), האט ער אויסגעדרוקט שטארקע אומצופרידנהייט אויף דעם גרינגען שטראף, "וואלט איך נאר געהאט כח וואלט איך געטון ווי אליהו הנביא האט געטון מיט די נביאים פון [[בעל (אפגאט)|בעל]]". דער גאון האט געפאדערט מען זאל שטעלן איסר אין קונע אבער די פרנסים האבן דערצו נישט מסכים געווען און אנשטאט האבן זיי פאר קבלת שבת דעם פאר'משפט'ן געשלאגן אין קהל-שטיבל מיט א קאנטשיק, און דערנאך האבן זיי פארברענט די חסידישע כתבים ביי דער קונע. פרייטאג-צו-נאכט איז ר' איסר געווען פארשפארט אין קהל-שטיבל, און אויף מארגן, שבת, בעת תפילת שחרית, איז ער מיט זיינע חברים אויף אויף דער בימה אין און אויסגעהערט דעם נוסח פון [[חרם]], וואס איז אויסגערופן געווארן אויף די חסידים{{הערה|[[שמעון דובנאוו]], '''[https://www.yiddishbookcenter.org/collections/yiddish-books/spb-nybc206951/dubnow-simon-geshikhte-fun-hasidizm-oyfn-yesod-fun-originele-mekoyrim-gedrukte-vol-1?book-page=209&book-mode=1up געשיכטע פון חסידיזם]''' ווילנע תר"צ, זייט 188-9, לויט ספר "זמיר עריצים וחרבות צורים"}}. | אין ווינטער תקל"ב, ווען ס'האט זיך אנגעהויבן די [[התנגדות צו חסידות]], האבן די פרנסים און צוויי כיתות בית-דין מיטן ווילנער שטאט-רב ארויסגעגעבן א פסק צו פארברענען "ספרי דתיהם" פון די "חשודים" פאר קבלת שבת ביים אריינגאנג פון שול נעבן דעם קונע, און אז דער "מסית ומדיח" רבי איסר, "וואס איז פריער געווען גערימט און געלויבט ביי אידן", דער הויפט פירער פונעם "קארלינער (–חסידישער) מנין" אין ווילנע און תלמיד פון [[רבי מענדעלע וויטעבסקער]], מוז שבת אינדערפרי זיך מתוודה זיין אויף די בימה אין גרויסן שול, און דערנאך זאל ער ווערן געלייגט אין חרם. ביזן אויספירן דעם פסק האט מען ר' איסרן אריינגעזעצט אין תפיסה אין ווילנער שלאס. ווען דער גאון האט זיך דערוויסט פונעם פסק (ער איז דעמאלט געווען אין ווילנער פארשטאט אַנטאָקאָליע), האט ער אויסגעדרוקט שטארקע אומצופרידנהייט אויף דעם גרינגען שטראף, "וואלט איך נאר געהאט כח וואלט איך געטון ווי אליהו הנביא האט געטון מיט די נביאים פון [[בעל (אפגאט)|בעל]]". דער גאון האט געפאדערט מען זאל שטעלן איסר אין קונע אבער די פרנסים האבן דערצו נישט מסכים געווען און אנשטאט האבן זיי פאר קבלת שבת דעם פאר'משפט'ן געשלאגן אין קהל-שטיבל מיט א קאנטשיק, און דערנאך האבן זיי פארברענט די חסידישע כתבים ביי דער קונע. פרייטאג-צו-נאכט איז ר' איסר געווען פארשפארט אין קהל-שטיבל, און אויף מארגן, שבת, בעת תפילת שחרית, איז ער מיט זיינע חברים אויף אויף דער בימה אין און אויסגעהערט דעם נוסח פון [[חרם]], וואס איז אויסגערופן געווארן אויף די חסידים{{הערה|[[שמעון דובנאוו]], '''[https://www.yiddishbookcenter.org/collections/yiddish-books/spb-nybc206951/dubnow-simon-geshikhte-fun-hasidizm-oyfn-yesod-fun-originele-mekoyrim-gedrukte-vol-1?book-page=209&book-mode=1up געשיכטע פון חסידיזם]''' ווילנע תר"צ, זייט 188-9, לויט ספר "זמיר עריצים וחרבות צורים"}}. | ||
אין יאר 1782 האבן די זקנים פון [[מינסק]]ער קהל, ווערנדיג באשולדיגט פון עטליכע אידישע האנטארבעטער אין אונטערדריקן דעם המון און מיט פארנוצן די פאלקס-געלט, באשטראפט די פירער פון די אומצופרידענע איבערדרייער מיטן זיי אריינלייגן אין די קונע{{הערה|שם=אנצ}}. | אין יאר תקמ"ב (1782) האבן די זקנים פון [[מינסק]]ער קהל, ווערנדיג באשולדיגט פון עטליכע אידישע האנטארבעטער אין אונטערדריקן דעם המון און מיט פארנוצן די פאלקס-געלט, באשטראפט די פירער פון די אומצופרידענע איבערדרייער מיטן זיי אריינלייגן אין די קונע{{הערה|שם=אנצ}}. | ||
ס'האט אפילו געטראפן אז א ספר וואס מען האט פאר'משפּט אויף פארברענען, איז פריער אויפגעהאנגען געווארן אויף אזא | ס'האט אפילו געטראפן אז א ספר וואס מען האט פאר'משפּט אויף פארברענען, איז פריער אויפגעהאנגען געווארן אויף אזא קונע, ווי למשל, [[ווייזל]]'ס בוך: "דברי שלום ואמת"{{הערה|שם=דאוויד|דוד דאווידאוויטש, '''שולן אין פוילן''', בוענאס אייראס, תשכ"א, ז' 333–334; 359}}. | ||
==רעפערענצן== | ==רעפערענצן== | ||