בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,363
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 2: | שורה 2: | ||
{{דרעפט}} | {{דרעפט}} | ||
[[טעקע:GolanHights-UNDOF.jpg|קליין|'''גולן הויכן''']] | [[טעקע:GolanHights-UNDOF.jpg|קליין|'''גולן הויכן''']] | ||
די '''גולן הויכן''' (העברעאיש: '''רמת הגולן'''; ענגליש: Golan Heights) איז א בערגיגער געגנט מיט | די '''גולן הויכן''' (העברעאיש: '''רמת הגולן'''; ענגליש: Golan Heights) איז א בערגיגער געגנט מיט אן אויסבליק אויף דעם אויבערשטן טאל פונעם [[ירדן טייך]] אויף מערב. דער געגנט איז געווען א טייל פון עקסטרעם דרום-מערב [[סיריע]] ביז תשכ"ז (1967), ווען עס איז געקומען אונטער [[מדינת ישראל]] מיליטערישע אקופאציע, און אין דעצעמבער 1981 האט מדינת ישראל איינזייטיג אנעקסירט דעם טייל פונעם גולן וואס זי האט פארהאלטן. דער נאמען פון דער געגנט איז פונעם עיר מקלט אין תנ"ך 'גולן ב[[בשן]]' ({{תנך|דברים|ד|מג}}; {{תנך|יהושע|כ|ח}}). | ||
היינט וואוינען אין גולן אומגעפער 27,000 אידן אין 33 יישובים, 24,000 דרוזן, און 2,000 אלאוויטן. | |||
==געאגראפיע== | ==געאגראפיע== | ||
געאגראפיש גרעניצט זיך דער גולן מיטן ירדן טייך און דעם [[ים כנרת]] אויף מערב, [[הר חרמון]] (אראביש: Jabal Al-Shaykh) אויף צפון, דעם | געאגראפיש גרעניצט זיך דער גולן מיטן ירדן טייך און דעם [[ים כנרת]] אויף מערב, [[הר חרמון]] (אראביש: Jabal Al-Shaykh) אויף צפון, דעם סעזאָנאלן וואַדי אַל-רוקאַד (א צפון-דרום צווייג פונעם יאַרמוק טייך) אויף מזרח, און די [[יארמוק טייך|יאַרמוק טייך]] אויף דרום. אנדערש זענען די גרעניצן אלס פאליטישן איינהייט; מדינת ישראל איז דער הערשער פון כמעט דער גאנצער גולן אויסער א שמאָלן פּאַס אויף מזרח וועלכע פאלגט נאך דער מדינת ישראל-סירישער וואפן-שטילשטאנד-ליניע פון יוני 10, 1967, וועלכע איז שפעטער מאדיפיצירט געווארן דורך דער אפמאך פון צעשיידונג פון כוחות פון מאי 31, 1974. | ||
דער גולן פארשפרייט זיך בערך 44 מייל (71 קילאמעטער) פון צפון צו דרום און ארום 27 מייל (43 קילאמעטער) פון מזרח צו מערב ביי זיין ברייטסטע פונקט. עס האט עטוואס די פארם פון א שיף און פארמאגט א שטח פון 444 קוואדראט מייל (1,150 קוואדראט קילאמעטער). די בעסערע [[לאנדווירטשאפט]]ליכן ערד ליגט אין איר דרום טייל; די שטיינערדיגע פויגלען פון הר חרמון אין צפון, מיט פלעקן פון וואלדלאנד און בוש, זענען א געגנט פאר פיה-האָדעוון. דער מדינת ישראל טייל פונעם גולן הייבט זיך צו 7,297 פוס (2,224 מעטער) ביי זיין עקסטרעם צפון-מזרח פונקט אויף די שיפּוע פון הר חרמון. | דער גולן פארשפרייט זיך בערך 44 מייל (71 קילאמעטער) פון צפון צו דרום און ארום 27 מייל (43 קילאמעטער) פון מזרח צו מערב ביי זיין ברייטסטע פונקט. עס האט עטוואס די פארם פון א שיף און פארמאגט א שטח פון 444 קוואדראט מייל (1,150 קוואדראט קילאמעטער). די בעסערע [[לאנדווירטשאפט]]ליכן ערד ליגט אין איר דרום טייל; די שטיינערדיגע פויגלען פון הר חרמון אין צפון, מיט פלעקן פון וואלדלאנד און בוש, זענען א געגנט פאר פיה-האָדעוון. דער מדינת ישראל טייל פונעם גולן הייבט זיך צו 7,297 פוס (2,224 מעטער) ביי זיין עקסטרעם צפון-מזרח פונקט אויף די שיפּוע פון הר חרמון. | ||
| שורה 11: | שורה 13: | ||
==היסטאריע== | ==היסטאריע== | ||
[[טעקע:Israeli tanks advancing on the Golan Heights. June 1967. D327-098.jpg|קליין|'''זעקס-טאגיגע מלחמה אין די גולן הייטס'''{{ש}}מדינת ישראל טאנקען רוקן זיך פאראויס אויפן גולן־הויכן בשעת דער זעקס־טאגיגער מלחמה צווישן אראבישע און מדינת ישראל'דיגע קרעפטן, יוני 10, 1967.]] | [[טעקע:Israeli tanks advancing on the Golan Heights. June 1967. D327-098.jpg|קליין|'''זעקס-טאגיגע מלחמה אין די גולן הייטס'''{{ש}}מדינת ישראל טאנקען רוקן זיך פאראויס אויפן גולן־הויכן בשעת דער זעקס־טאגיגער מלחמה צווישן אראבישע און מדינת ישראל'דיגע קרעפטן, יוני 10, 1967.]] | ||
די געגנט'ס היסטאריע גייט צוריק ביז בריאת העולם, ווערנדיג גערופן [[בשן]]. עס איז געווארן געהערשט דורך פילע אימפעריעס, אריינגערעכנט אשור, בבל, פרס, יון, רוים און די מוסלמענער (זעט [[בשן]]). | |||
אין 1894 האָט דער פראנצויזיש-אידישער באנקיר [[עדמאנד דזשעימס דע ראטשילד|באראן עדמאָנד דע ראָטשילד]] געקויפט א גרויסע שטח פאר אידישער באזעצונג אינעם גולן; ווערנדיג נאכגעפאלגט דורך אנדערע גרופּעס אין די [[פאראייניגטע שטאטן]], קאנאדע און אייראפּע. די אידישע קאלאניזאציע איז אויסגעפרואווט געווארן, אבער איז געווארן פרוסטרירט פון די פיינטשאפט פון דער אראבישער באפעלקערונג און פון די אטאמאנישע ערד געזעצן, וועלכע האבן כמעט פארבאטן באזעצן דורך נישט-געבוירענע. | אין 1894 האָט דער פראנצויזיש-אידישער באנקיר [[עדמאנד דזשעימס דע ראטשילד|באראן עדמאָנד דע ראָטשילד]] געקויפט א גרויסע שטח פאר אידישער באזעצונג אינעם גולן; ווערנדיג נאכגעפאלגט דורך אנדערע גרופּעס אין די [[פאראייניגטע שטאטן]], קאנאדע און אייראפּע. די אידישע קאלאניזאציע איז אויסגעפרואווט געווארן, אבער איז געווארן פרוסטרירט פון די פיינטשאפט פון דער אראבישער באפעלקערונג און פון די אטאמאנישע ערד געזעצן, וועלכע האבן כמעט פארבאטן באזעצן דורך נישט-געבוירענע. | ||