אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:סאוויעטן פארבאנד"
ק (קאארדינאט) |
(החלפות (1–1), רעפערענצן אפטיילונג) |
||
| שורה 2: | שורה 2: | ||
דער '''פאַרבאַנד פון סאָוועטישע סאָציאַליסטישע רעפּובליקן ''' ([[רוסיש]]: Союз Советских Социалистических Республик, ''סאָיוז סאָוועטסקיך סאָציאַליסטיטשעסקיך רעספּובליק''), אינקורצן '''פסס"ר''' (רוסיש: СССР, ''סססר''), באַוואוסט אויך ווי דער '''סאָוועטן־פארבאנד''' אָדער '''ראַטן־פאַרבאַנד''' (רוסיש: Советский Союз, ''סאָוועטסקי סאָיוז'') איז געווען אַ [[סאציאל|סאָציאַל]]יסטישע גרופע פון פופצן לענדער אין צפון־מזרח [[אייראפע]] און צפון־צענטראל־[[אזיע]]. ער האט עקזיסטירט פון [[י"א טבת]] [[ה'תרפ"ג]] ביז [[ט' טבת]] [[ה'תשנ"ב]] ([[1922]] צו [[1991]]). די גרעסטע מלוכה אין דער מלוכות־גרופע איז געווען [[רוסלאנד]]. די [[הויפטשטאט]] פונעם סאוועטן פארבאנד איז געווען [[מאסקווע]]. | דער '''פאַרבאַנד פון סאָוועטישע סאָציאַליסטישע רעפּובליקן ''' ([[רוסיש]]: Союз Советских Социалистических Республик, ''סאָיוז סאָוועטסקיך סאָציאַליסטיטשעסקיך רעספּובליק''), אינקורצן '''פסס"ר''' (רוסיש: СССР, ''סססר''), באַוואוסט אויך ווי דער '''סאָוועטן־פארבאנד''' אָדער '''ראַטן־פאַרבאַנד''' (רוסיש: Советский Союз, ''סאָוועטסקי סאָיוז'') איז געווען אַ [[סאציאל|סאָציאַל]]יסטישע גרופע פון פופצן לענדער אין צפון־מזרח [[אייראפע]] און צפון־צענטראל־[[אזיע]]. ער האט עקזיסטירט פון [[י"א טבת]] [[ה'תרפ"ג]] ביז [[ט' טבת]] [[ה'תשנ"ב]] ([[1922]] צו [[1991]]). די גרעסטע מלוכה אין דער מלוכות־גרופע איז געווען [[רוסלאנד]]. די [[הויפטשטאט]] פונעם סאוועטן פארבאנד איז געווען [[מאסקווע]]. | ||
די רעגירונגס־ארדענונג אינעם סאוועטן־פאַרבאַנד איז געווען [[קאמוניזם]]. פון איר פירער: [[וולאדימיר לענין]], ער האט איינגעפירט קאמוניזם אין רוסלאנד, געשטארבן 1924. נאכדעם ווען ער איז געשטארבן, איז געווען א געראנגל, ווער עס וועט זיין די נייע געוועלטיקער, פונעם סאוועטן פארבאנד, | די רעגירונגס־ארדענונג אינעם סאוועטן־פאַרבאַנד איז געווען [[קאמוניזם]]. פון איר פירער: [[וולאדימיר לענין]], ער האט איינגעפירט קאמוניזם אין רוסלאנד, געשטארבן 1924. נאכדעם ווען ער איז געשטארבן, איז געווען א געראנגל, ווער עס וועט זיין די נייע געוועלטיקער, פונעם סאוועטן פארבאנד, | ||
אין דער ענדע איז [[יאזעף סטאלין]] געווארן אין 1929 ביזן יאר 1953 ווען ער איז געשטארבן. | אין דער ענדע איז [[יאזעף סטאלין]] געווארן אין 1929 ביזן יאר 1953 ווען ער איז געשטארבן. | ||
כרוסטשאוו איז דעמאלסט געווארן די פירער פון ראטן פארבאנד, און איר געפירט ביז 1964. | כרוסטשאוו איז דעמאלסט געווארן די פירער פון ראטן פארבאנד, און איר געפירט ביז 1964. | ||
ברעזשנעוו פון 1964 ביז 1982. | ברעזשנעוו פון 1964 ביז 1982. | ||
| שורה 23: | שורה 23: | ||
== צעפאלונג == | == צעפאלונג == | ||
[[טעקע:Boris Yeltsin 22 August | [[טעקע:Boris Yeltsin 22 August 1991–1.jpg|קליין|[[באריס יעלצין]] אין אויגוסט 1991.]] | ||
דער סאוועטן פארבאנד איז צעפאלן אין לויף פון דריי יאר ( | דער סאוועטן פארבאנד איז צעפאלן אין לויף פון דריי יאר (1988–1991), ביי וועלכן דער סאוועטן פארבונד איז געווארן צעטיילט אין 15 לענדער ([[ארמעניע]], [[אזערביידזשאן]], [[בעלארוס]], [[עסטלאנד]], [[גרוזיע]], [[קאזאכסטאן]], [[קירגיזסטאן]], [[לעטלאנד]], [[ליטע]], [[מאלדאווע]], [[רוסלאנד]], [[טאדזשיקיסטאן]], [[טורקמעניסטאן]], [[אוקראינע]] און [[אוזבעקיסטאן]]), און 7 נישט אנערקענטע שטאטן (ארצאך, גאגאוזיע, טאטארסטאן, [[טשעטשניע]], [[טראנסניסטריע]], און נאכטשיוואן).<ref>טשארלעס קינג, ''דער רוח פון פרייהייט: א היסטאריע פון דעם קאווקאז''</ref><ref>https://books.google.com/books?id=4lgBAwAAQBAJ&pg=PA138</ref><ref>http://www.rbcdaily.ru/politics/562949990857614</ref><ref>https://pracownik.kul.pl/files/121903/public/kosienkowski_the_gagauz_republic_an_autonomism-driven_de_facto_state.pdf</ref> די צעלאזונג פונעם סאוועטן פארבאנד האט געענדיגט פערעסטרויקא און דער [[קאלטער קריג]].<ref>https://direct.mit.edu/jcws/article-abstract/24/1/188/109003/The-Dissolution-of-the-Soviet-UnionA-Case-Study-of</ref><ref>https://europe.unc.edu/iron-curtain/history/the-fall-of-the-soviet-union/</ref> | ||
== רעפערענצן == | == רעפערענצן == | ||
{{רעפליסטע}} | {{רעפליסטע}} | ||
== רעפערענצן == | |||
{{רעפערענצן}} | |||
{{שטומף|געאגראפיע}} | {{שטומף|געאגראפיע}} | ||
[[קאַטעגאָריע:ראטנפארבאנד|*]] | [[קאַטעגאָריע:ראטנפארבאנד|*]] | ||
[[קאַטעגאָריע:היסטארישע לענדער]] | [[קאַטעגאָריע:היסטארישע לענדער]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | ||
[[קאַטעגאָריע:וויכטיגע ארטיקלען]] | [[קאַטעגאָריע:וויכטיגע ארטיקלען]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[he:ברית המועצות]] | [[he:ברית המועצות]] | ||
רעוויזיע פון 16:14, 13 דעצעמבער 2023
דער פאַרבאַנד פון סאָוועטישע סאָציאַליסטישע רעפּובליקן (רוסיש: Союз Советских Социалистических Республик, סאָיוז סאָוועטסקיך סאָציאַליסטיטשעסקיך רעספּובליק), אינקורצן פסס"ר (רוסיש: СССР, סססר), באַוואוסט אויך ווי דער סאָוועטן־פארבאנד אָדער ראַטן־פאַרבאַנד (רוסיש: Советский Союз, סאָוועטסקי סאָיוז) איז געווען אַ סאָציאַליסטישע גרופע פון פופצן לענדער אין צפון־מזרח אייראפע און צפון־צענטראל־אזיע. ער האט עקזיסטירט פון י"א טבת ה'תרפ"ג ביז ט' טבת ה'תשנ"ב (1922 צו 1991). די גרעסטע מלוכה אין דער מלוכות־גרופע איז געווען רוסלאנד. די הויפטשטאט פונעם סאוועטן פארבאנד איז געווען מאסקווע.
די רעגירונגס־ארדענונג אינעם סאוועטן־פאַרבאַנד איז געווען קאמוניזם. פון איר פירער: וולאדימיר לענין, ער האט איינגעפירט קאמוניזם אין רוסלאנד, געשטארבן 1924. נאכדעם ווען ער איז געשטארבן, איז געווען א געראנגל, ווער עס וועט זיין די נייע געוועלטיקער, פונעם סאוועטן פארבאנד,
אין דער ענדע איז יאזעף סטאלין געווארן אין 1929 ביזן יאר 1953 ווען ער איז געשטארבן.
כרוסטשאוו איז דעמאלסט געווארן די פירער פון ראטן פארבאנד, און איר געפירט ביז 1964.
ברעזשנעוו פון 1964 ביז 1982.
אנדראפאוו פון 82' ביז 84'.
טשערניענקא פאר איין יאר ביז 85'.
און דער לעצטער, גארבאַטשאוו פון 1985 ביז יאר 1991, ווען די אייזערנע פארהאנג איז צאמגעפאלן.
לענדער
אינעם פארבאנד זענען געווען, נאך פערצן לענדער אויסער רוסלאנד.
לעטלאנד, ליטע, עסטלאנד, ווייסרוסלאנד, אוקראינע, מאלדאוויע, גרוזיע, ארמעניע, אזערביידזשאן, קאזאכסטאן, אוזבעקיסטאן, טורקמעניסטאן, קירגיזסטאן, טאדזשיקיסטאן.
צעפאלונג
דער סאוועטן פארבאנד איז צעפאלן אין לויף פון דריי יאר (1988–1991), ביי וועלכן דער סאוועטן פארבונד איז געווארן צעטיילט אין 15 לענדער (ארמעניע, אזערביידזשאן, בעלארוס, עסטלאנד, גרוזיע, קאזאכסטאן, קירגיזסטאן, לעטלאנד, ליטע, מאלדאווע, רוסלאנד, טאדזשיקיסטאן, טורקמעניסטאן, אוקראינע און אוזבעקיסטאן), און 7 נישט אנערקענטע שטאטן (ארצאך, גאגאוזיע, טאטארסטאן, טשעטשניע, טראנסניסטריע, און נאכטשיוואן).[1][2][3][4] די צעלאזונג פונעם סאוועטן פארבאנד האט געענדיגט פערעסטרויקא און דער קאלטער קריג.[5][6]
רעפערענצן
- ↑ טשארלעס קינג, דער רוח פון פרייהייט: א היסטאריע פון דעם קאווקאז
- ↑ https://books.google.com/books?id=4lgBAwAAQBAJ&pg=PA138
- ↑ http://www.rbcdaily.ru/politics/562949990857614
- ↑ https://pracownik.kul.pl/files/121903/public/kosienkowski_the_gagauz_republic_an_autonomism-driven_de_facto_state.pdf
- ↑ https://direct.mit.edu/jcws/article-abstract/24/1/188/109003/The-Dissolution-of-the-Soviet-UnionA-Case-Study-of
- ↑ https://europe.unc.edu/iron-curtain/history/the-fall-of-the-soviet-union/
רעפערענצן
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!