אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "מודה אני"

פון המכלול
קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
(רעדאגירונג, אין טייל לויט'ן ארטיקל אין לשוה"ק)
(נאך רעדאגירונגען באזירט אויף המכלול בלשו"ק)
שורה 1: שורה 1:
{{חלונית
[[רבי שניאור זלמן פון לאדי]][[רבי שניאור זלמן פון לאדי]]{{חלונית
| ניקוד = כן
| ניקוד = כן
| רוחב = auto
| רוחב = auto
שורה 11: שורה 11:
די תפילה שטאמט פון ספר סדר היום פון דער [[צפת]]'ער [[מקובל]] [[רבי משה בן מכיר]]{{הערה|שם=סדר היום|{{ויקיטקסט|סדר היום א}}}}, און ווערט געברענגט אין די פוסקים{{הערה|[[מגן אברהם]] סוף סימן ד' און [[אליה זוטא]] סק"ב}}.
די תפילה שטאמט פון ספר סדר היום פון דער [[צפת]]'ער [[מקובל]] [[רבי משה בן מכיר]]{{הערה|שם=סדר היום|{{ויקיטקסט|סדר היום א}}}}, און ווערט געברענגט אין די פוסקים{{הערה|[[מגן אברהם]] סוף סימן ד' און [[אליה זוטא]] סק"ב}}.


די תפילה איז באזירט אויף די ווערטער פון חז"ל אויפ'ן פסוק אין [[איכה]]: {{ציטוטון|חֲדָשִׁים לַבְּקָרִים רַבָּה אֱמוּנָתֶךָ}}{{הערה|{{תנ"ך|איכה|ג|כג}}}}. חז"ל זאגן אז ווען א מענטש שלאפט געבט ער איבער זיין נשמה אינעם אויבערשטנ'ס האנט און אינדערפרי קערט דאס דער אויבערשטער צוריק, ווען זי איז פריש און אויסגערוט. דער שלאף איז אלזא ווי [[טויט]]{{הערה|{{בבלי|ברכות|נז|ב}}}}, און יעדן צופרי איז דער מענטש ווי ניי באשאפן. מיט דעם קומט צום אויסדרוק דעם אויבערשטנ'ס מידה פון באגלייבטקייט, אז ער געבט צוריק די פקדון{{הערה|{{זוהר|חדש|כג|ב|פרשה=בראשית}}; [[מדרש שוחר טוב]] [[ש:Midrash_Tehillim/25|תהלים כה]]; זעט [[מחזור ויטרי]] [[ש:Machzor_Vitry,_Order_of_Maariv.101|סדר ערבית, קא]]}} דער מדרש טייטשט אויך אריין אין פסוק, אז דאס צוריקגעבן די נשמה יעדן אינדערפרי איז א ראיה צום באגלייבטקייט ביי [[תחיית המתים]]{{הערה|{{עלהתורה תנ"ך|מדרש רבה|איכה|ג|כג}} ({{מדרש רבה|איכה|ג|ח|אן=-}})}} אלס דאנק אויף דעם חסד פון צוריקגעבן די נשמה איז נתקן געווארן צו זאגן מודה אני ווען א מענטש ערוועקט זיך{{הערה|{{קיצור שולחן ערוך|א}}, און נאך}}
די תפילה איז באזירט אויף די ווערטער פון חז"ל אויפ'ן פסוק אין [[איכה]]: {{ציטוטון|חֲדָשִׁים לַבְּקָרִים רַבָּה אֱמוּנָתֶךָ}}{{הערה|{{תנ"ך|איכה|ג|כג}}}}. חז"ל זאגן אז ווען א מענטש שלאפט געבט ער איבער זיין נשמה אינעם אויבערשטנ'ס האנט און אינדערפרי קערט דאס דער אויבערשטער צוריק, ווען זי איז פריש און אויסגערוט. דער שלאף איז אלזא ווי [[טויט]]{{הערה|{{בבלי|ברכות|נז|ב}}}}, און יעדן צופרי איז דער מענטש ווי ניי באשאפן. מיט דעם קומט צום אויסדרוק דעם אויבערשטנ'ס מידה פון באגלייבטקייט, אז ער געבט צוריק די פקדון{{הערה|{{זוהר|חדש|כג|ב|פרשה=בראשית}}; [[מדרש שוחר טוב]] [[ש:Midrash_Tehillim/25|תהלים כה]]; זעט [[מחזור ויטרי]] [[ש:Machzor_Vitry,_Order_of_Maariv.101|סדר ערבית, קא]]}}. דער מדרש טייטשט אויך אריין אין פסוק, אז דאס צוריקגעבן די נשמה יעדן אינדערפרי איז א ראיה צום באגלייבטקייט ביי [[תחיית המתים]]{{הערה|{{עלהתורה תנ"ך|מדרש רבה|איכה|ג|כג}} ({{מדרש רבה|איכה|ג|ח|אן=-}})}}. אלס דאנק אויף דעם חסד פון צוריקגעבן די נשמה איז איינגעפירט געווארן צו זאגן מודה אני ווען א מענטש ערוועקט זיך{{הערה|{{קיצור שולחן ערוך|א}}, און נאך}}


די אינהאלט פונעם תפילה איז ענליך צו די ברכה [[אלקי נשמה]] וואס חז"ל האבן מתקן געווען צו זאגן ווען א מענטש ערוועקט זיך פון שלאף{{הערה|{{בבלי|ברכות|ס|ב}}}}. וויבאלד היינט זאגט מען אלקי נשמה שפעטער, צוזאמען מיט די אנדערע [[ברכות השחר]], איז געווארן אנגענומען צו זאגן מודה אני אלס ערזאץ{הערה|[[רבי מנחם מנדל שניאורסון]], [https://www.lahak.org/templates/lahak/article_cdo/aid/4315184/jewish/-.htm קונטרס ענינה של תורת החסידות], סעיף י'.}}. אין [[תלמוד ירושלמי]] שטייט אן ענליכן נוסח: "מודה אני לפניך ה' אלקי ואלקי אבותי שהוצאתני מאפילה לאורה"{{הערה|{{ירושלמי|ברכות|ד|א|כט|ב|ללא=שם}}}}, אבער די תפילה אין ירושלמי איז א חלק פון דריי תפילות וועלכע ווערן געזאגט אין דריי צייטן פון טאג.
די אינהאלט פונעם תפילה איז ענליך צו די ברכה [[אלקי נשמה]] וואס חז"ל האבן מתקן געווען צו זאגן ווען א מענטש ערוועקט זיך פון שלאף{{הערה|{{בבלי|ברכות|ס|ב}}}}. וויבאלד היינט זאגט מען אלקי נשמה שפעטער, צוזאמען מיט די אנדערע [[ברכות השחר]], איז געווארן אנגענומען צו זאגן מודה אני אלס ערזאץ{הערה|[[רבי מנחם מנדל שניאורסון]], [https://www.lahak.org/templates/lahak/article_cdo/aid/4315184/jewish/-.htm קונטרס ענינה של תורת החסידות], סעיף י'.}}. אין [[תלמוד ירושלמי]] שטייט אן ענליכן נוסח: "מודה אני לפניך ה' אלקי ואלקי אבותי שהוצאתני מאפילה לאורה"{{הערה|{{ירושלמי|ברכות|ד|א|כט|ב|ללא=שם}}}}, אבער די תפילה אין ירושלמי איז א חלק פון דריי תפילות וועלכע ווערן געזאגט אין דריי צייטן פון טאג.
שורה 17: שורה 17:
טראץ איר לעצטיגקייט איז מודה אני פון די באקאנטסטע תפילות, אנגענומען אין רוב תפוצות ישראל, און ווערט געלערנט מיט קינדער פון א יונגע יארגאנג.
טראץ איר לעצטיגקייט איז מודה אני פון די באקאנטסטע תפילות, אנגענומען אין רוב תפוצות ישראל, און ווערט געלערנט מיט קינדער פון א יונגע יארגאנג.


==די תפילה==
== נוסח ==
דער נוסח התפילה איז: {{ציטוטון|מודה אני לפניך, מלך חי וקיים, שהחזרת בי נשמתי בחמלה. רבה אמונתך.|איך דאנק פאר דיר, לעבעדיגער און עקזיסטירנדער קעניג, אז דו האסט אין מיר צוריקגעקערט מיין נשמה מיט רחמנות. גרויס איז דיין באגלייבטקייט}}. אין [[סידור רבי קאפל]] ווערט געברענגט אן אנדערע נוסח געבויט אויף די [[עשר ספירות]]: "מודה אני לפניך מלך חי וקיים אדיר ונאור המפואר בגבורה וגדולה ולו הבינה והחכמה הכתר והכבוד אשר ברוב חסדו ואמתו החזיר בי נשמתי אשר פקדתי בידו"{{הערה|{{היברובוקס|רבי יעקב קאפל ליפשיץ|סדור קול יעקב|6755|עמוד=13}}}}. דער חיד"א שרייבט א נוסח: ״מלך רחום״ אנשטאט "מלך חי וקיים"{{הערה|[[ש:Kesher_Gudal/1|קשר גודל א, א]]}}. למעשה איז אנגענומען און געדרוקט אין די סידורים דער נוסח פון סדר היום{{הערה|{{היברובוקס|רבי ישראל חיים פרידמאן|לקוטי מהרי"ח - חלק א|33006|עמוד=27}}}}.
דער נוסח התפילה וואס איז פארשפרייט אין אלע סידורים איז דער זעלבער ווי עס ערשיינט אין סדר היום{{הערה|{{היברובוקס|רבי ישראל חיים פרידמאן|לקוטי מהרי"ח - חלק א|33006|עמוד=27}}}}: {{ציטוטון|מודה אני לפניך, מלך חי וקיים, שהחזרת בי נשמתי בחמלה. רבה אמונתך.|איך דאנק פאר דיר, לעבעדיגער און עקזיסטירנדער קעניג, אז דו האסט אין מיר צוריקגעקערט מיין נשמה מיט רחמנות. גרויס איז דיין באגלייבטקייט}}. דער [[חיד"א]] ברענגט דעם נוסח ״מלך רחום״ אנשטאט "מלך חי וקיים"{{הערה|[[ש:Kesher_Gudal/1|קשר גודל א, א]]}}. א ברייטערע נוסח געבויט אויף די [[עשר ספירות]] פון אונטן ארויף ווערט געברענגט אין [[סידור רבי קאפל]]: "מודה אני לפניך מלך חי וקיים אדיר ונאור המפואר בגבורה וגדולה ולו הבינה והחכמה הכתר והכבוד אשר ברוב חסדו ואמתו החזיר בי נשמתי אשר פקדתי בידו"{{הערה|{{היברובוקס|רבי יעקב קאפל ליפשיץ|סדור קול יעקב|6755|עמוד=13}}}}..


מען זאגט דאס גלייך ביים זיך ערוועקן, כדי זיך צו דערמאנען וועגן דעם אויבערשטן וואס שטייט איבער זיך און מען זאל אויפשטיין געשווינד{{הערה|שם=הרב|שולחן ערוך הרב, אורח חיים [https://chabadlibrary.org/books/adhaz/sh/sh1/1/1/6.htm מהדורה תניינא א, א]; סידור התניא}}. א מענטש זאל זיין געווארנט נישט צו רעדן סיי וואס אנדערש איידער ער זאגט מודה אני{{הערה|הנהגות טובות מרבי שמואל שמעלקא מניקלשבורג, אות א'}}. מען מעג זאגן די תפילה נאך איידער'ן זיך וואשן [[נעגל וואסער]], אפילו די הענט זענען נישט ריין, וויבאלד עס האט נישט דעם באשעפער'ס נאמען אדער כינוי{{הערה|שם=סדר היום}}. אנדערע זאגן אז אויב איז מען נישט געשלאפן מיט הענטשיך זאל מען עס נישט זאגן נאר טראכטן{{הערה|שם=יעבץ}}.
[[גראמאטיק|גראמאטיש]] דארף א פרוי זאגן "מודָה אני" מיט א [[קמץ]],{{הערה|הליכות שלמה פרק ב', דבר הלכה ס"ק ה}}. טייל זאגן אז וויבאלד עס איז בלויז לויב ווערטער, אן קיין שם ומלכות, קען א פרוי זאגן ווי זי איז געוואוינט{{הערה|שאלות ותשובות שבט הלוי, חלק י' סימן ח'}}.


מען זאל זיך נישט אויפזעצן גלייך, נאר ווארטן{{הערה|לחם חמודות פ"ט דברכות אות סט; עטרת זקנים סי' א ס"ק ב; מגן אברהם ס"ק ג}} ביז מען ענדיגט זאגן מודה אני ליגנדיג אדער זיצנדיג{{הערה|שם=הרב}}{{הערה|מאנכע שטעלן צו אן אנגעבליכע פאסירונג ביי א קאנפערענץ פון [[ניוראלאגיע|ניוראלאגן]] אין די פאראייניגטע שטאטן ווי א דאקטאר, Linda McMaron פון גרויס בריטאניע, האט געזאגט אז מען זאל ליגן 12 סעקונדן איידער מען שטעלט זיך אויף, און א צווייטער האט אויפגעברענגט אז מודה אני האט 12 ווערטער. זעט: {{קישור כללי|כתובת=https://www.huffpost.com/entry/12-seconds-to-a-better-you-beyond-thanksgiving_b_2171966|כותרת=12 Seconds To A Better You: Beyond Thanksgiving|אתר=HuffPost|תאריך=2012-11-26|שפה=en|תאריך_וידוא=2023-4-18}}.}}, ווייל אויב שטעלט מען זיך אויף גלייך איז מען נענטער צום טויט ווי צום לעבן{{הערה|{{בבלי|שבת|קכט|ב}} און {{בבלי|גיטין|ע|ללא=שם}}: "ה' דברים קרובין למיתה יותר מן החיים ... ישן ועמד".}}. אנדערע לאזן יא אויפשטיין גלייך, ווייל "שומר מצוה לא ידע דבר רע"{{הערה|{{תנ"ך|קהלת|ח|ה}}}}, אויב שטייט מען אויף לעבודת הבורא{{הערה|{{היברובוקס|רבי אפרים העקשער|אדני פז|633|אלטונא תק"ג|עמוד=9}}. זעט {{היברובוקס|רבי חיים חזקיהו מדיני|שדי חמד - חלק ט|14151|דברי חכמים, סימן פ"ב|עמוד=69}} וואס פרעגט אים אפ.}}.
[[רבי אליעזר זוסיא פארטוגאל|רבי אליעזר זוסיא]] פון [[סקולען (חסידות)|סקולען]] שרייבט אין א בריוו{{מקור}} אז ווען מען זאגט "מודה אני" זאל מען זעהן צו לייגן דעם דריק אויפ'ן נו"ן, און נישט אויפ'ן אל"ף.
 
צווישן די ווערטער בחמלה און רבה דארף מען זיך אפשטעלן{{הערה|שם=יעבץ}}, אבער רבה אמונתך זאל מען זאגן אויפאמאל, וויבאלד רבה גייט אויף אראפ, ווי אין פסוק "חדשים לבקרים - רבה אמונתך"{{הערה|[[רבי אפרים זלמן מרגליות]], {{אוצר הספרים היהודי|יד אפרים/אורח חיים/ד|יד אפרים, אורח חיים, ד'}}; [[רבי חיים מרדכי מרגליות]], [[ש:Sha'arei_Teshuvah_on_Shulchan_Arukh,_Orach_Chayim/1|שערי תשובה, א, ה]]}}.
 
== זאגן באלד ביים ערוועקן ==
די פוסקים שרייבן אז מען מעג זאגן די תפילה נאך איידער'ן זיך וואשן [[נעגל וואסער]], אפילו די הענט זענען נישט ריין, וויבאלד עס האט נישט דעם באשעפער'ס נאמען אדער כינוי{{הערה|שם=סדר היום}}. ס'דא וואס האלטן אבער אז  זאל מען עס נישט זאגן מיט'ן מויל פאר'ן וואשן, נאר טראכטן, חוץ אויב מען איז געשלאפן מיט הענטשיך וואס דאן זענען די הענט ריין{{הערה|שם=יעבץ}}.


ווען א פרוי זאגט די תפילה, קומט [[גראמאטיק|גראמאטיש]] אז זי זאל עס זאגן מיט א [[קמץ]], "מודָה אני"{{הערה|הליכות שלמה פרק ב', דבר הלכה ס"ק ה}}. טייל זאגן אז וויבאלד עס איז בלויז לויב ווערטער, אן קיין שם ומלכות, קען א פרוי זאגן ווי זי איז געוואוינט{{הערה|שאלות ותשובות שבט הלוי, חלק י' סימן ח'}}.
[[רבי שניאור זלמן פון לאדי]] שרייבט אז מען זאגט די תפילה גלייך ביים זיך ערוועקן, כדי צו דערמאנען דעם מענטש וועגן דעם [[שויתי  ה' לנגדי תמיד|אויבערשטן וואס שטייט איבער אים]] און מען זאל אויפשטיין [[זריזות|געשווינד]]{{הערה|שם=הרב|שולחן ערוך הרב, אורח חיים [https://chabadlibrary.org/books/adhaz/sh/sh1/1/1/6.htm מהדורה תניינא א, א]; סידור התניא}}.


[[רבי אליעזר זוסיא פארטוגאל|רבי אליעזר זוסיא]] פון [[סקולען (חסידות)|סקולען]] שרייבט אין א בריוו{{מקור}} אז ווען מען זאגט "מודה אני" זאל מען זעהן צו לייגן דעם דריק אויפ'ן נו"ן, און נישט אויפ'ן אל"ף.
עס זענען דא וואס זעען א תועלת אין זאגן די תפילה נאך זיצנדיג אדער ליגנדיג, כדי צו זיך זוימען אביסל און נישט אויפשטיין באלד נאכ'ן זיך ערוועקן{{הערה|שם=הרב}}, א זאך וואס לויט די גמרא{{הערה|{{בבלי|שבת|קכט|ב}} און {{בבלי|גיטין|ע|א|ללא=שם}}: "ה' דברים קרובין למיתה יותר מן החיים ... ישן ועמד".}} שאפט א סכנה{{הערה|[[לחם חמודות]] [[שית:Divrey_Chamudot_on_Berakhot.850|פ"ט דברכות אות סט]]; [[עטרת זקנים]] סי' א ס"ק ב; [[מגן אברהם]] ס"ק ג}}{{הערה|מאנכע שטעלן צו אן אנגעבליכע פאסירונג ביי א קאנפערענץ פון [[ניוראלאגיע|ניוראלאגן]] אין די פאראייניגטע שטאטן ווי א דאקטאר, Linda McMaron פון גרויס בריטאניע, האט געזאגט אז מען זאל ליגן 12 סעקונדן איידער מען שטעלט זיך אויף, און א צווייטער האט אויפגעברענגט אז מודה אני האט 12 ווערטער. זעט: {{קישור כללי|כתובת=https://www.huffpost.com/entry/12-seconds-to-a-better-you-beyond-thanksgiving_b_2171966|כותרת=12 Seconds To A Better You: Beyond Thanksgiving|אתר=HuffPost|תאריך=2012-11-26|שפה=en|תאריך_וידוא=2023-4-18}}.}} אבער ביים אויפשטיין פאר עבודת ה', זענען דא וואס האלטן אז ס'איז נישט דא קיין סכנה, ווייל "שומר מצוה לא ידע דבר רע{{הערה|{{תנ"ך|קהלת|ח|ה}}}}"{{הערה|{{היברובוקס|רבי אפרים העקשער|אדני פז|633|אלטונא תק"ג|עמוד=9}}. זעט {{היברובוקס|רבי חיים חזקיהו מדיני|שדי חמד - חלק ט|14151|דברי חכמים, סימן פ"ב|עמוד=69}} וואס פרעגט אים אפ.}}.


מען דארף מפסיק זיין צווישן די ווערטער בחמלה און רבה{{הערה|שם=יעבץ}}, אבער צווישן רבה און אמונתך זאל מען נישט, וויבאלד רבה גייט אויף אראפ, ווי אין פסוק "חדשים לבקרים - רבה אמונתך"{{הערה|[[רבי אפרים זלמן מרגליות]], {{אוצר הספרים היהודי|יד אפרים/אורח חיים/ד|יד אפרים, אורח חיים, ד'}}; [[רבי חיים מרדכי מרגליות]], [[ש:Sha'arei_Teshuvah_on_Shulchan_Arukh,_Orach_Chayim/1|שערי תשובה, א, ה]]}}.
ס'זענען דא וואס זענען מקפיד נישט צו רעדן פאר מען זאגט מודה אני{{הערה|הנהגות טובות מרבי שמואל שמעלקא מניקלשבורג, אות א'}}.  


== הוספות ==
== הוספות ==

רעוויזיע פון 08:49, 13 יולי 2023

רבי שניאור זלמן פון לאדירבי שניאור זלמן פון לאדי

מוֹדֶה אֲנִי

מוֹדֶה אֲנִי לְפָנֶיךָ מֶלֶךְ חַי וְקַיָּם.
שֶׁהֶחֱזַרְתָּ בִּי נִשְׁמָתִי בְּחֶמְלָה. רַבָּה אֱמוּנָתֶךָ:​

ווערטער פון די תפילה אויף א וואנט אין תל אביב

מודה אני איז א קורצע תפילה וואס ווערט זאגט אינדערפרי באלד נאכ'ן זיך ערוועקן פון שלאף, און איז א דאנק צום אויבערשטן פאר'ן צוריקגעבן די נשמה. כאטש עס איז פון א רעלאטיוו שפעטערער מקור, איז מודה אני אנגענומען ביי מערסטנס אידישע געמיינדעס און איז אויך באקאנט פאר גאר אינגע קינדער.

מקור און באדייט

די תפילה שטאמט פון ספר סדר היום פון דער צפת'ער מקובל רבי משה בן מכיר[1], און ווערט געברענגט אין די פוסקים[2].

די תפילה איז באזירט אויף די ווערטער פון חז"ל אויפ'ן פסוק אין איכה: ”חֲדָשִׁים לַבְּקָרִים רַבָּה אֱמוּנָתֶךָ”[3]. חז"ל זאגן אז ווען א מענטש שלאפט געבט ער איבער זיין נשמה אינעם אויבערשטנ'ס האנט און אינדערפרי קערט דאס דער אויבערשטער צוריק, ווען זי איז פריש און אויסגערוט. דער שלאף איז אלזא ווי טויט[4], און יעדן צופרי איז דער מענטש ווי ניי באשאפן. מיט דעם קומט צום אויסדרוק דעם אויבערשטנ'ס מידה פון באגלייבטקייט, אז ער געבט צוריק די פקדון[5]. דער מדרש טייטשט אויך אריין אין פסוק, אז דאס צוריקגעבן די נשמה יעדן אינדערפרי איז א ראיה צום באגלייבטקייט ביי תחיית המתים[6]. אלס דאנק אויף דעם חסד פון צוריקגעבן די נשמה איז איינגעפירט געווארן צו זאגן מודה אני ווען א מענטש ערוועקט זיך[7]

די אינהאלט פונעם תפילה איז ענליך צו די ברכה אלקי נשמה וואס חז"ל האבן מתקן געווען צו זאגן ווען א מענטש ערוועקט זיך פון שלאף[8]. וויבאלד היינט זאגט מען אלקי נשמה שפעטער, צוזאמען מיט די אנדערע ברכות השחר, איז געווארן אנגענומען צו זאגן מודה אני אלס ערזאץ{הערה|רבי מנחם מנדל שניאורסון, קונטרס ענינה של תורת החסידות, סעיף י'.}}. אין תלמוד ירושלמי שטייט אן ענליכן נוסח: "מודה אני לפניך ה' אלקי ואלקי אבותי שהוצאתני מאפילה לאורה"[9], אבער די תפילה אין ירושלמי איז א חלק פון דריי תפילות וועלכע ווערן געזאגט אין דריי צייטן פון טאג.

טראץ איר לעצטיגקייט איז מודה אני פון די באקאנטסטע תפילות, אנגענומען אין רוב תפוצות ישראל, און ווערט געלערנט מיט קינדער פון א יונגע יארגאנג.

נוסח

דער נוסח התפילה וואס איז פארשפרייט אין אלע סידורים איז דער זעלבער ווי עס ערשיינט אין סדר היום[10]: ”מודה אני לפניך, מלך חי וקיים, שהחזרת בי נשמתי בחמלה. רבה אמונתך.” (איך דאנק פאר דיר, לעבעדיגער און עקזיסטירנדער קעניג, אז דו האסט אין מיר צוריקגעקערט מיין נשמה מיט רחמנות. גרויס איז דיין באגלייבטקייט). דער חיד"א ברענגט דעם נוסח ״מלך רחום״ אנשטאט "מלך חי וקיים"[11]. א ברייטערע נוסח געבויט אויף די עשר ספירות פון אונטן ארויף ווערט געברענגט אין סידור רבי קאפל: "מודה אני לפניך מלך חי וקיים אדיר ונאור המפואר בגבורה וגדולה ולו הבינה והחכמה הכתר והכבוד אשר ברוב חסדו ואמתו החזיר בי נשמתי אשר פקדתי בידו"[12]..

גראמאטיש דארף א פרוי זאגן "מודָה אני" מיט א קמץ,[13]. טייל זאגן אז וויבאלד עס איז בלויז לויב ווערטער, אן קיין שם ומלכות, קען א פרוי זאגן ווי זי איז געוואוינט[14].

רבי אליעזר זוסיא פון סקולען שרייבט אין א בריוו[מקור פארלאנגט] אז ווען מען זאגט "מודה אני" זאל מען זעהן צו לייגן דעם דריק אויפ'ן נו"ן, און נישט אויפ'ן אל"ף.

צווישן די ווערטער בחמלה און רבה דארף מען זיך אפשטעלן[15], אבער רבה אמונתך זאל מען זאגן אויפאמאל, וויבאלד רבה גייט אויף אראפ, ווי אין פסוק "חדשים לבקרים - רבה אמונתך"[16].

זאגן באלד ביים ערוועקן

די פוסקים שרייבן אז מען מעג זאגן די תפילה נאך איידער'ן זיך וואשן נעגל וואסער, אפילו די הענט זענען נישט ריין, וויבאלד עס האט נישט דעם באשעפער'ס נאמען אדער כינוי[1]. ס'דא וואס האלטן אבער אז זאל מען עס נישט זאגן מיט'ן מויל פאר'ן וואשן, נאר טראכטן, חוץ אויב מען איז געשלאפן מיט הענטשיך וואס דאן זענען די הענט ריין[15].

רבי שניאור זלמן פון לאדי שרייבט אז מען זאגט די תפילה גלייך ביים זיך ערוועקן, כדי צו דערמאנען דעם מענטש וועגן דעם אויבערשטן וואס שטייט איבער אים און מען זאל אויפשטיין געשווינד[17].

עס זענען דא וואס זעען א תועלת אין זאגן די תפילה נאך זיצנדיג אדער ליגנדיג, כדי צו זיך זוימען אביסל און נישט אויפשטיין באלד נאכ'ן זיך ערוועקן[17], א זאך וואס לויט די גמרא[18] שאפט א סכנה[19][20] אבער ביים אויפשטיין פאר עבודת ה', זענען דא וואס האלטן אז ס'איז נישט דא קיין סכנה, ווייל "שומר מצוה לא ידע דבר רע[21]"[22].

ס'זענען דא וואס זענען מקפיד נישט צו רעדן פאר מען זאגט מודה אני[23].

הוספות

טייל פירן אויס די תפילה מיט'ן ווארט "סלה", און געוויסע לייגן נאך צו אז מען זאל זיך וואשן די הענט בעפאר מען זאגט ארויס סלה וויבאלד עס איז גימטריה ווי די שמות הקודש הוי"ה און א-ד-נ-י צוזאמען. עס איז נישט קלאר דער מקור, ווי אויך וועלכע באדייט דאס ווארט פארמאגט אין צוזאמענהאנג מיט די תפילה[24].

אין סידור היעב"ץ שטייט, אז פאר מודה אני זאל מען זאגן "ברוך שנתן תורה לעמו ישראל בקדושתו"[15]; דאס גייט לכאורה אין איינקלאנג מיט דעם וואס דער של"ה שרייבט אז תיכף ווען א מענטש שטייט אויף זאל ער טראכטן אין גדלות הבורא און מתן תורה, און מיט דעם נוסח איז מען מקיים ביידע. אויך ברענגט ער פון זוהר חדש[25] אז מען זאל זאגן נאך מודה אני "יהי רצון מלפניך ה' אלקי ואלוקי אבותי, שיהא לבי נכון ומסור בידי, שלא אשכחך ולא אכעוס, ולא אכעיסך"[26], און מען זאל געווארנט זיין דאס צו זאגן מיט ריינע הענט.

רבי אליעזר צבי סאפרין שרייבט מען זאל זאגן פאר מודה אני און נעגל וואסער "ברוך הוא וברוך שמו חי וקיים לעד ולעולמי עולמים"[27].

רבי אלימלך פון ליזענסק שרייבט אין צעטיל קטן, נאך וואס ער ברענגט די מודה אני, אז א מענטש זאל זאגן אפילו אויף זשארגאן, מיט א פרייליך הארץ, "געלויבט איז גאט וואס ער האט מיר געגעבן די מצוה פון די ציצית וואס איך בין ארום גערינגלט מיט זיי, און די מצוה פון זיך וואשן נעגל וואסער אינדערפרי צו אראפנעמען דעם שלעכטן רוח און די שווערע קליפה פון מיינע צוויי הענט"[28].

צו ליינען מער

דרויסנדע לינקס

רעפערענצן

  1. 1.0 1.1 סדר היום א
  2. מגן אברהם סוף סימן ד' און אליה זוטא סק"ב
  3. איכה ג, כג
  4. ברכות נז, ב
  5. זוהר חדש, פרשת בראשית, דף כ"ג, עמוד ב'; מדרש שוחר טוב תהלים כה; זעט מחזור ויטרי סדר ערבית, קא
  6. מדרש רבה, איכה ג, כג (
    פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:מדרש רבה

    פאראמעטער [ אן ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע
    לוא־פעלער: (ביים רופן מוסטער:מדרש רבה) נמצא פרמטר לא בשימוש "אן=".איכה רבה, פרשה ג', פסקה ח')
  7. קיצור שולחן ערוך, סימן א, און נאך
  8. ברכות ס, ב

  9. פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:ירושלמי

    פאראמעטער [ ללא ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע
    לוא־פעלער: (ביים רופן מוסטער:ירושלמי) נמצא פרמטר לא בשימוש "ללא=".תלמוד ירושלמי, מסכת ברכות, פרק ד', הלכה א' (דפוס וילנא: דף כ"ט, עמוד ב')

  10. פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:היברובוקס

    פאראמעטער [ עמוד ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע
    רבי ישראל חיים פרידמאן, לקוטי מהרי"ח - חלק א
  11. קשר גודל א, א

  12. פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:היברובוקס

    פאראמעטער [ עמוד ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע
    רבי יעקב קאפל ליפשיץ, סדור קול יעקב
  13. הליכות שלמה פרק ב', דבר הלכה ס"ק ה
  14. שאלות ותשובות שבט הלוי, חלק י' סימן ח'
  15. 15.0 15.1 15.2
    פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:היברובוקס

    פאראמעטער [ עמוד ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע
    רבי יעקב עמדין, סידור בית יעקב, הנהגת הבוקר סק"א
  16. רבי אפרים זלמן מרגליות, יד אפרים, אורח חיים, ד'; רבי חיים מרדכי מרגליות, שערי תשובה, א, ה
  17. 17.0 17.1 שולחן ערוך הרב, אורח חיים מהדורה תניינא א, א; סידור התניא
  18. שבת קכט, ב און
    פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:בבלי

    פאראמעטער [ ללא ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע
    לוא־פעלער: (ביים רופן מוסטער:בבלי) נמצא פרמטר לא בשימוש "ללא=".גיטין ע, א: "ה' דברים קרובין למיתה יותר מן החיים ... ישן ועמד".
  19. לחם חמודות פ"ט דברכות אות סט; עטרת זקנים סי' א ס"ק ב; מגן אברהם ס"ק ג
  20. מאנכע שטעלן צו אן אנגעבליכע פאסירונג ביי א קאנפערענץ פון ניוראלאגן אין די פאראייניגטע שטאטן ווי א דאקטאר, Linda McMaron פון גרויס בריטאניע, האט געזאגט אז מען זאל ליגן 12 סעקונדן איידער מען שטעלט זיך אויף, און א צווייטער האט אויפגעברענגט אז מודה אני האט 12 ווערטער. זעט: 12 Seconds To A Better You: Beyond Thanksgiving, אויף HuffPost, ‏2012-11-26 (ענגליש).
  21. קהלת ח, ה

  22. פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:היברובוקס

    פאראמעטער [ עמוד ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע
    רבי אפרים העקשער, אדני פז, אלטונא תק"ג. זעט
    פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:היברובוקס

    פאראמעטער [ עמוד ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע
    רבי חיים חזקיהו מדיני, שדי חמד - חלק ט, דברי חכמים, סימן פ"ב וואס פרעגט אים אפ.
  23. הנהגות טובות מרבי שמואל שמעלקא מניקלשבורג, אות א'
  24. זעט:
    פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:היברובוקס

    פאראמעטער [ עמוד ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע
    קובץ אור ישראל (מאנסי) - סז, עמוד שע"ט;
    פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:היברובוקס

    פאראמעטער [ עמוד ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע
    אברהם יעקב קאפל לויפער, מכתב למשמרת ח, תשס"ז; קובץ בית ועד חכמים ד', עמוד ת"ד; א שמועס אויף פארום אוצר החכמה
  25. פרשת נח לז ע"א
  26. דער חיד"א ברענגט דאס אויך אין קשר גודל א, א

  27. פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:היברובוקס

    פאראמעטער [ עמוד ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע
    אור עינים - חלק ב, הקדמת המחבר, כלל ב, לעמבערג תרמ"ו
  28. צעטיל קטן אות ט'