בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,364
רעדאגירונגען
אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רבי אלעזר בן ערך"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
אריינגעפילט מימרות
(צוגעלייגט ←פטירה) |
(אריינגעפילט מימרות) |
||
| שורה 13: | שורה 13: | ||
'''רַבִּי אֶלְעָזָר בֶּן עֲרָךְ''' איז געווען אן ארץ ישראל'דיגער [[תנא]], פון די פינף גרעסטע תלמידים פון [[רבן יוחנן בן זכאי]], צוזאמען מיט [[רבי אליעזר בן הורקנוס]], [[רבי יהושע בן חנניה]], רבי יוסי הכהן און רבי שמעון בן נתנאל{{הערה|שם=אבותבח|{{משנה|אבות|ב|ח}}}}. | '''רַבִּי אֶלְעָזָר בֶּן עֲרָךְ''' איז געווען אן ארץ ישראל'דיגער [[תנא]], פון די פינף גרעסטע תלמידים פון [[רבן יוחנן בן זכאי]], צוזאמען מיט [[רבי אליעזר בן הורקנוס]], [[רבי יהושע בן חנניה]], רבי יוסי הכהן און רבי שמעון בן נתנאל{{הערה|שם=אבותבח|{{משנה|אבות|ב|ח}}}}. | ||
לויט [[אבא שאול]] איז רבי אלעזר בן ערך געווען דער גרעסטער פון די תלמידים פון רבן יוחנן בן זכאי, און זיין רבי האט אויף אים געזאגט: "אם יהיו כל חכמי ישראל בכף מאזנים, ורבי אליעזר בן הורקנוס אף עמהם, ורבי אלעזר בן ערך בכף שניה – מכריע את כולם"{{הערה|שם=אבותבח}}. רבי יוחנן האט אויך אויסגערעכנט זיין שבח אז ער איז א "מעיין המתגבר" (לבו רחב ומוסיף פלפול וסברות מדעתו {{הערה|רע"ב}}){{הערה|שם=אבותבח}} און אין [[אבות דרבי נתן]]{{הערה|{{מסכת קטנה|אבות דרבי נתן|יד|ב}}}}: "נחל שוטף ומעין המתגבר שמימיו מתגברין ויוצאין לחוץ, לקיים מה שנאמר{{הערה|{{תנ"ך|משלי|ה|טז}}}} יָפוּצוּ מַעְיְנֹתֶיךָ חוּצָה בָּרְחֹבוֹת פַּלְגֵי מָיִם". | לויט [[אבא שאול]] איז רבי אלעזר בן ערך געווען דער גרעסטער פון די תלמידים פון רבן יוחנן בן זכאי, און זיין רבי האט אויף אים געזאגט: "אם יהיו כל חכמי ישראל בכף מאזנים, ורבי אליעזר בן הורקנוס אף עמהם, ורבי אלעזר בן ערך בכף שניה – מכריע את כולם"{{הערה|שם=אבותבח}}. רבי יוחנן האט אויך אויסגערעכנט זיין שבח אז ער איז א "מעיין המתגבר" (לבו רחב ומוסיף פלפול וסברות מדעתו{{הערה|רע"ב}}){{הערה|שם=אבותבח}} און אין [[אבות דרבי נתן]]{{הערה|{{מסכת קטנה|אבות דרבי נתן|יד|ב}}}}: "נחל שוטף ומעין המתגבר שמימיו מתגברין ויוצאין לחוץ, לקיים מה שנאמר{{הערה|{{תנ"ך|משלי|ה|טז}}}} יָפוּצוּ מַעְיְנֹתֶיךָ חוּצָה בָּרְחֹבוֹת פַּלְגֵי מָיִם". | ||
ווען רבי יוחנן בן זכאי האט געזאגט פאר זיינע תלמידים "צאו וראו איזוהי דרך ישרה שידבק בה האדם", האט רבי אלעזר געזאגט: "לב טוב"; און איזוהי דרך רעה שיתרחק ממנה האדם – "לב רע". די איבריגע תלמידים האבן געזאגט אנדערע מדות. האט רבן יוחנן געזאגט פאר זיינע תלמידים: רואה אני את דברי אלעזר בן ערך מדבריכם, שבכלל דבריו דבריכם{{הערה|{{משנה|אבות|ב|ט}}}}. | ווען רבי יוחנן בן זכאי האט געזאגט פאר זיינע תלמידים "צאו וראו איזוהי דרך ישרה שידבק בה האדם", האט רבי אלעזר געזאגט: "לב טוב"; און איזוהי דרך רעה שיתרחק ממנה האדם – "לב רע". די איבריגע תלמידים האבן געזאגט אנדערע מדות. האט רבן יוחנן געזאגט פאר זיינע תלמידים: רואה אני את דברי אלעזר בן ערך מדבריכם, שבכלל דבריו דבריכם{{הערה|{{משנה|אבות|ב|ט}}}}. | ||
רבי אלעזר פלעגט ראטן עצות, און זיי פלעגן מקויים ווערן. ער האט געזאגט אז כאטש ער איז נישט קיין נביא, אבער וויבאלד ס'איז לשם שמים ווערט עס מקויים{{הערה|מדרש שוחר טוב א אויף תהלים א, ג}} | רבי אלעזר פלעגט ראטן עצות, און זיי פלעגן מקויים ווערן. ער האט געזאגט אז כאטש ער איז נישט קיין נביא, אבער וויבאלד ס'איז לשם שמים ווערט עס מקויים{{הערה|מדרש שוחר טוב א אויף תהלים א, ג}}. | ||
== תורת הנסתר== | == תורת הנסתר== | ||
| שורה 27: | שורה 27: | ||
אין [[פרקי אבות]]{{הערה|{{משנה|אבות|ב|יד}}}} איז פארהאן א מימרא פון אים: "הוי שקוד ללמוד תורה. ודע מה שתשיב לאפיקורס. ודע לפני מי אתה עמל. ונאמן הוא בעל מלאכתך שישלם לך שכר פעולתך". | אין [[פרקי אבות]]{{הערה|{{משנה|אבות|ב|יד}}}} איז פארהאן א מימרא פון אים: "הוי שקוד ללמוד תורה. ודע מה שתשיב לאפיקורס. ודע לפני מי אתה עמל. ונאמן הוא בעל מלאכתך שישלם לך שכר פעולתך". | ||
אויסער דער מאמר אין אבות, ווערט רבי אלעזר בן ערך נישט דערמאנט אין די משנה, און גאר ווייניג ווערט פון אים געברענגט אין [[ברייתא|ברייתות]]. דער איינציגסטער מימרא געברענגט פון אים אין בבלי איז: "כתוב{{הערה|{{תנ"ך|ויקרא|טו|יא}}}}: "וְכֹל | אויסער דער מאמר אין אבות, ווערט רבי אלעזר בן ערך נישט דערמאנט אין די משנה, און גאר ווייניג ווערט פון אים געברענגט אין [[ברייתא|ברייתות]]. דער איינציגסטער מימרא געברענגט פון אים אין בבלי איז: "כתוב{{הערה|{{תנ"ך|ויקרא|טו|יא}}}}: "וְכֹל אֲשֶׁר יִגַּע בּוֹ הַזָּב וְיָדָיו לֹא שָׁטַף בַּמָּיִם… וְטָמֵא וכו'" – אמר רבי אלעזר בן ערך: מכאן סמכו חכמים ל[[נטילת ידים]] [פאר'ן עסן ברויט] מן התורה"{{הערה|{{בבלי|חולין|קו|א}}}}. נאך הלכות ווערן געברענגט פון אים אין [[תלמוד ירושלמי|ירושלמי]]{{הערה|{{ירושלמי|חלה|ג|א}}; {{ירושלמי|יבמות|ב|א}}}}. | ||
פון זיינע ווערטער אין אגדה: רבי אלעזר בן ערך אומר: כשירד הקב"ה על הר סיני... | פון זיינע ווערטער אין אגדה: רבי אלעזר בן ערך אומר: כשירד הקב"ה על הר סיני ליתן התורה לישראל ירדו עמו ששים רבוא של מלאכים כנגד ששים רבוא של גבורי ישראל, ובידם זיינות ועטרות. ועטרו את כל ישראל כתר שם המפורש. וכל אותן הימים עד שלא באו לאותו מעשה (מעשה העגל) היו טובים לפני הקב"ה כמלאכי השרת, ולא משל בהם מלאך המוות ולא היו יוצאים לנקביהם כבני אדם. וכיון שעשו מעשה העגל כעס הקב"ה עליהם ואמר: סבור הייתי שתהיו לפני כמלאכי השרת, שנאמר{{הערה|{{תנ"ך|תהלים|פב|ו}}}}: "אֲנִי אָמַרְתִּי אֱלֹהִים אַתֶּם וּבְנֵי עֶלְיוֹן כֻּלְּכֶם" – עכשיו: "אָכֵן כְּאָדָם תְּמוּתוּן וּכְאַחַד הַשָּׂרִים תִּפֹּלוּ"{{הערה|פרקי דרבי אליעזר פרק מז}}. | ||
דער ???מאדנע פאקט??? אז רבי אלעזר בן ערך ווערט כמעט נישט דערמאנט אין משנה און גמרא, בשעת זיינע חבירים רבי אליעזר און רבי יהושע ווערן דערמאנט הונדערטע מאל, איז שוין אויפגעברענגט געווארן דורך חז"ל: "ומפני מה לא נתגדל שמו בחכמה"?{{אבות דרבי נתן נוסחכ ב פרק כט}}. און חז"ל דערציילן פארוואס דאס האט פאסירט צו דעם גרויסן חכם: | דער ???מאדנע פאקט??? אז רבי אלעזר בן ערך ווערט כמעט נישט דערמאנט אין משנה און גמרא, בשעת זיינע חבירים רבי אליעזר און רבי יהושע ווערן דערמאנט הונדערטע מאל, איז שוין אויפגעברענגט געווארן דורך חז"ל: "ומפני מה לא נתגדל שמו בחכמה"?{{אבות דרבי נתן נוסחכ ב פרק כט}}. און חז"ל דערציילן פארוואס דאס האט פאסירט צו דעם גרויסן חכם: | ||
| שורה 36: | שורה 36: | ||
אין מדרש רבה{{הערה|{{מדרש רבה|קהלת|ז|טו}}}} ווערט דערציילט, אז ער האט געמיינט אז זיינע חברים וועלן קומען צו אים (וויבאלד ער איז געווען דער גרעסטער צווישן זיי), און ווען ער האט געזען אז זיי קומען נישט האט ער געוואלט גיין צו זיי, און זיין ווייב האט אים נישט געלאזט. זי האט אים געזאגט: "מי צריך למי?" און ער האט איר צוגעהערט, און איז זיך דארט געזעצן ביז ער האט פארגעסן זיין לערנען. ווען זיינע חברים האבן זיך אמאל נזדמן געווען ביי אים און אים געפרעגט א דבר הלכה האט ער נישט געוויסט צו ענטפערן. אין בבלי ווערט נאך דערציילט{{הערה|{{בבלי|שבת|קמז|ב}}; זעט אויך {{ילקוט שמעוני|קהלת|תתקעג}}}}, אז ווען ער איז געקומען ליינען אין די תורה "הַחֹדֶש הזה לכם"{{הערה|{{תנ"ך|שמות|יב|ב}}}}, האט ער געליינט אנשטאט דעם "החרש היה לבם". די חכמים האבן געבעטן רחמים אויף אים און זיין לערנען האט זיך אים צוריקגעקערט. | אין מדרש רבה{{הערה|{{מדרש רבה|קהלת|ז|טו}}}} ווערט דערציילט, אז ער האט געמיינט אז זיינע חברים וועלן קומען צו אים (וויבאלד ער איז געווען דער גרעסטער צווישן זיי), און ווען ער האט געזען אז זיי קומען נישט האט ער געוואלט גיין צו זיי, און זיין ווייב האט אים נישט געלאזט. זי האט אים געזאגט: "מי צריך למי?" און ער האט איר צוגעהערט, און איז זיך דארט געזעצן ביז ער האט פארגעסן זיין לערנען. ווען זיינע חברים האבן זיך אמאל נזדמן געווען ביי אים און אים געפרעגט א דבר הלכה האט ער נישט געוויסט צו ענטפערן. אין בבלי ווערט נאך דערציילט{{הערה|{{בבלי|שבת|קמז|ב}}; זעט אויך {{ילקוט שמעוני|קהלת|תתקעג}}}}, אז ווען ער איז געקומען ליינען אין די תורה "הַחֹדֶש הזה לכם"{{הערה|{{תנ"ך|שמות|יב|ב}}}}, האט ער געליינט אנשטאט דעם "החרש היה לבם". די חכמים האבן געבעטן רחמים אויף אים און זיין לערנען האט זיך אים צוריקגעקערט. | ||
דער גמרא ברענגט אויף דעם די משנה אין אבות{{הערה|{{משנה|אבות|ד|יד}}}}: [[רבי נהוראי]] אומר, "הוי גולה למקום תורה , ואל תאמר שהיא תבוא אחריך, שחבירך יקיימוה בידך. ואל בינתך אל תישען". דער גמרא ברענגט אז אז "רבי נהוראי" איז רבי אלעזר בן ערך, און פארוואס ווערט ער אנגערופן רבי נהוראי? ווייל ער לייכט אויף די אויגן פון חכמים אין הלכה. לויט דעם, האט רבי נהוראי געזאגט די ווערטער קעגן זיך אויף די מעשה וואס האט פאסירט צו אים, אז ער האט געווארט אז זיינע חברים זאלן קומען צו אים און ער האט צוגעהערט זיין פרוי און נישט געגאנגען צו זיי{{הערה|זעט הקדמת הרד"ל צו פרקי דרבי אליעזר, קונטרס "שם האחד אליעזר"}}. | דער גמרא ברענגט אויף דעם די משנה אין אבות{{הערה|{{משנה|אבות|ד|יד}}}}: [[רבי נהוראי]] אומר, "הוי גולה למקום תורה, ואל תאמר שהיא תבוא אחריך, שחבירך יקיימוה בידך. ואל בינתך אל תישען". דער גמרא ברענגט אז אז "רבי נהוראי" איז רבי אלעזר בן ערך, און פארוואס ווערט ער אנגערופן רבי נהוראי? ווייל ער לייכט אויף די אויגן פון חכמים אין הלכה. לויט דעם, האט רבי נהוראי געזאגט די ווערטער קעגן זיך אויף די מעשה וואס האט פאסירט צו אים, אז ער האט געווארט אז זיינע חברים זאלן קומען צו אים און ער האט צוגעהערט זיין פרוי און נישט געגאנגען צו זיי{{הערה|זעט הקדמת הרד"ל צו פרקי דרבי אליעזר, קונטרס "שם האחד אליעזר"}}. | ||
== פטירה == | == פטירה == | ||