רוי:שער יוסף

שער יוסף איז א ספר פון דעם גרויסן גאון באקאנט אלס דער חיד"א. עס איז זיין ערשטער ספר וואס ער האט געדרוקט.

דער ספר איז אויף מסכת הוריות, דער חיד"א האט דאס מחבר געווען ווען ער איז אלט געווען אינגאנצען זיבעצין יאר, ווי די חכמי ירושלים שרייבן אין זייער הסכמה "מבן עשרים שנה ספק קרוב הור"ה גבר חוב"ר חברים". אבער געדרוקט האט עס דער חיד"א אסאך שפעטער ערשטע ווער ער איז געקווען אין איטאליא. אין א בריוו (אגרות החיד"א ספר ו' ע' קכ"ז) שרייבט ער אז ער האט עס געדרוקט כדי מקיים זיין דעם ציויי וואס זיין פאטער האט איהם באפוילן צו דרוקן זיינע חידושים.

דער ספר איז געשריבן לויטן גאנג און מהלך פונעם חיד"א, מיט זעלטענער בקיאות און חריפות, וואס אפילו גרויסע גאונים פון זיעבעציג אכציג יאר באוואונדערין, מסכת הוריות האט אינגאנצען ניינצען בלאט ?, און דער חיד"א האט געשריבן דערויף א גאנצען חיבור, עס רעדט פון אלע סארט הלכות און פילפולים וואס האט א שייכות צו דער מסכת, און אויך ווי די זאכן פון דער מסכת ווערן גערעדט אין אנדערע ספרים ווי ירושלמי תוספתא און מדרשים. צום סוף האט ער צוגעדרוקט עטליכע שאלות ותשובות.

אויך ברענגט ער אסאך כתבי ידות פון חידושי הראשונים וואס דער חיד"א איז געווען דערויף דער גרויסע עקספערט.

דער ספר האט הסכמות פון אלע גרויסע לייט, אנגעהויבן פון זיינע רביים, ר' יונה נבון, זיין טאטע ר' יצחק זרחיה אזולאי, אסאך חכמים פון ירושלים און אפילו פון ר' מלאכי הכהן דער מחבר פונעם וואונדערליכן ספר יד מלאכי. און נאך.

דעם ספר האט דער חיד"א געדרוקט אין יאר ה'תקי"ז אין שטאט ליוורנא, דער חיד"א האט געטראגן אהין דעם ספר ווען ער איז דער ערשטער מאל ארויס געפארן קיין חוץ לארץ. אייגענטליך האט ער געמוזט צוריק פארן קיין ארץ ישראל דורך איזמיר, טערקיי, אבער עס האט זיך נישט געמאכט קיין געלעגנהייט, האט ער אפגעמאכט צו דרוקן דארט דער ספר (מכתבי חיד"א לחבירו ר' שבתי אלחנן סי' ו'), ער שרייבט "איך האט אפגעמאכט ביי מיר צו דריקן דעם ספר מקיים זיין וואס מען טאטע האט גוזר געווען אויף מיר צו דריקן מיינו חידושים".

ער איז גלייך דערנאך צוריק געקומען קיין ארץ ישראל, און האט געשטעלט זיינע ידידים פון די משפחה פון ר' מיכאל פירירא די ליאון פון די גרויסע עשירים פון ליווארנא פון די שטארקע אנהענעגער פון חיד"א, זיי זאלן פארשפרייטן די ספרים, און איינקעסרירן געלד וויפיל עס איז ווערד. דער חיד"א דערמאנט אז צו תלמידים חכמים און רבנים האט ער געשיקט דעם ספר אומזינסט אהנע געלד.

אין די שפעטערדיגע ספרים פון חיד"א איז דא אסאך הוספות און ביאורים אויף די רייד פון זיין ערשטער ספר שער יוסף. דער ספר איז צוכאפט געווארן זייער שנעל, דער חיד"א אליין שרייבט אז עס איז שוין א יקר המציאות.

דער בלאט קומט פון יידיש-וויקיפעדיע.
אריגינעלער בלאט • ערלויבעניש cc-by-sa 3.0.

דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!