אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "פרשת תצוה"

69 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 2 יאָר
ק
(רעדאגירונג)
ק (←‏פרשה אינהאלט: אויסשטעל)
שורה 20: שורה 20:


==פרשה אינהאלט==
==פרשה אינהאלט==
די פרשה הייבט זיך אן מיטן אייבערשטנ'ס ווערטער צו משה: "ואתה תצוה את בני ישראל" (אין [[אידיש]]: דו זאלסט באפעלן די אידן), אן צו באצייכענען צו וועמען די ווערטער זענען געוואנדן - משה; גלייכצייטיג איז דאס די איינציגסטע פרשה צווישן די [[חומש]]ים, [[שמות]], [[ויקרא]] און [[במדבר]], וואו ס'ווערט אינגאנצן נישט דערמאנט משה רבינו'ס נאמען. דאס איז פארבינדן מיט דעם וואס אין דער קומענדיגער פרשה, [[פרשת כי תשא|כי תשא]], נאכן [[חטא העגל]], האט משה געזאגט פארן אייבערשטן: "וְעַתָּה אִם תִּשָּׂא חַטָּאתָם, וְאִם אַיִן - מְחֵנִי נָא מִסִּפְרְךָ אֲשֶׁר כָּתָבְתָּ" (טאמער פארגעבסטו די אידן אויפן חטא העגל, איז גוט, און טאמער נישט, מעק אויס מיין נאמען פון דער תורה) - דערפאר איז זיין נאמען אויסגעמעקט פון דער פרשה{{הערה|[[זוהר]], [[פרשת פנחס]], [[S:זהר_חלק_ג_רמו_א|דף רמ"ו, עמוד א']]}}; און טראצדעם וואס ער האט דאס געזאגט מיט א "[[תנאי הלכה|תנאי]]", ד.ה. נאר טאמער דער אייבערשטער איז נישט מוחל דעם חטא העגל, לויטעט אבער דער כלל אז א "קללת חכם", אפילו מיט א תנאי, ווערט אויסגעפירט{{הערה|זוהר חדש אויף [[שיר השירים]], [[S:זהר_חדש_עד_ב|דף ע"ד, עמוד ב']]}}. אויך איז דאס פארבינדן מיט דעם וואס די פרשה געפאלט אין דער וואך פון [[ז' אדר]], די יארצייט פון משה רבינו{{הערה|{{היברובוקס|[[רבי מנחם נחום טשערנאבילער]]|מאור עינים|24871||עמוד=133|ללא}}: {{ציטוטון|כי הנה חל סדר תצוה בשבוע שחל בה ז' אדר, הוא בחינת הסתלקות משה, ולכן לא נזכר שמו בסדר פרשה זו, כי נסתלק משה}}.{{ש}}{{היברובוקס||קהלת יצחק|34762||עמוד=87|ללא}}, אינעם נאמען פונעם [[גר"א]]: {{ציטוטון|עשה נא אזנך כאפרכסת ושמע נא דבר נכבד ונעלה אשר שמעתי בשם אדמו"ר רשכבה"ג אור ישראל וקדושו הגר"א מווילנא זללה"ה, והוא משום דז' אדר נופל תמיד בפרשה תצוה [רק לפעמים רחוקות שפרשה תצוה נופל אחר ז' אדר], והשם יתברך ויתעלה שמו, הצופה ומביט עד סוף כל הדורות, ידע מראש כי בז' אדר יסתלק משה רבינו ע"ה, לזאת לא זכר שמו בפרשה הזאת לרמז על זה}}}}
אנהייב פרשה ווערט משה באפוילן פונעם באשעפער צו נעמען אויל פארן [[הדלקת הנרות במקדש|אנצינדן די מנורה]] יעדע נאכט.
אנהייב פרשה ווערט משה באפוילן פונעם באשעפער צו נעמען אויל פארן [[הדלקת הנרות במקדש|אנצינדן די מנורה]] יעדע נאכט.


שורה 27: שורה 25:


די צווייטע האלב פרשה ענטהאלט דעם באפעל צו ברענגען ספעציעלע [[קרבן|קרבנות]] אין די [[שבעת ימי המילואים]] לכבוד'ן באנייען דעם משכן. אויך זענען פארהאן אין דער פרשה די באפעלן צו ברענגען דעם [[קרבן תמיד]] און צו בויען דעם [[מזבח הזהב]] צו מקטיר צו זיין דערויף די [[קטורת]]. אינעם לעצטן פסוק פון דער פרשה ווערט דערמאנט אז איינמאל אין יאר מעג מען נוצן דעם מזבח הזהב אויף אן אנדער צוועק, וואס דאס איז א רמז אויף [[יום כיפור]]{{הערה|טראץ וואס מען נוצט דעם מזבח הזהב אויך פארן [[פר כהן המשיח]] און [[פר העלם דבר של ציבור]], האט די תורה דאס נישט געהאלטן פאר נויטיג דא צו דערמאנען, וויבאלד זיי קומען נישט קביעות'דיג. [[אבן עזרא]] אויף {{תנ"ך|שמות|ל|י}}}}.
די צווייטע האלב פרשה ענטהאלט דעם באפעל צו ברענגען ספעציעלע [[קרבן|קרבנות]] אין די [[שבעת ימי המילואים]] לכבוד'ן באנייען דעם משכן. אויך זענען פארהאן אין דער פרשה די באפעלן צו ברענגען דעם [[קרבן תמיד]] און צו בויען דעם [[מזבח הזהב]] צו מקטיר צו זיין דערויף די [[קטורת]]. אינעם לעצטן פסוק פון דער פרשה ווערט דערמאנט אז איינמאל אין יאר מעג מען נוצן דעם מזבח הזהב אויף אן אנדער צוועק, וואס דאס איז א רמז אויף [[יום כיפור]]{{הערה|טראץ וואס מען נוצט דעם מזבח הזהב אויך פארן [[פר כהן המשיח]] און [[פר העלם דבר של ציבור]], האט די תורה דאס נישט געהאלטן פאר נויטיג דא צו דערמאנען, וויבאלד זיי קומען נישט קביעות'דיג. [[אבן עזרא]] אויף {{תנ"ך|שמות|ל|י}}}}.
===אפוועזנהייט פון משה רבינו'ס נאמען===
די פרשה הייבט זיך אן מיטן אייבערשטנ'ס ווערטער צו משה: "ואתה תצוה את בני ישראל" (אין [[אידיש]]: דו זאלסט באפעלן די אידן), אן צו באצייכענען צו וועמען די ווערטער זענען געוואנדן - משה; גלייכצייטיג איז דאס די איינציגסטע פרשה צווישן די [[חומש]]ים, [[שמות]], [[ויקרא]] און [[במדבר]], וואו ס'ווערט אינגאנצן נישט דערמאנט משה רבינו'ס נאמען. דאס איז פארבינדן מיט דעם וואס אין דער קומענדיגער פרשה, [[פרשת כי תשא|כי תשא]], נאכן [[חטא העגל]], האט משה געזאגט פארן אייבערשטן: "וְעַתָּה אִם תִּשָּׂא חַטָּאתָם, וְאִם אַיִן - מְחֵנִי נָא מִסִּפְרְךָ אֲשֶׁר כָּתָבְתָּ" (טאמער פארגעבסטו די אידן אויפן חטא העגל, איז גוט, און טאמער נישט, מעק אויס מיין נאמען פון דער תורה) - דערפאר איז זיין נאמען אויסגעמעקט פון דער פרשה{{הערה|[[זוהר]], [[פרשת פנחס]], [[S:זהר_חלק_ג_רמו_א|דף רמ"ו, עמוד א']]}}; און טראצדעם וואס ער האט דאס געזאגט מיט א "[[תנאי הלכה|תנאי]]", ד.ה. נאר טאמער דער אייבערשטער איז נישט מוחל דעם חטא העגל, לויטעט אבער דער כלל אז א "קללת חכם", אפילו מיט א תנאי, ווערט אויסגעפירט{{הערה|זוהר חדש אויף [[שיר השירים]], [[S:זהר_חדש_עד_ב|דף ע"ד, עמוד ב']]}}.
אויך איז דאס פארבינדן מיט דעם וואס די פרשה געפאלט אין דער וואך פון [[ז' אדר]], די יארצייט פון משה רבינו{{הערה|{{היברובוקס|[[רבי מנחם נחום טשערנאבילער]]|מאור עינים|24871||עמוד=133|ללא}}: {{ציטוטון|כי הנה חל סדר תצוה בשבוע שחל בה ז' אדר, הוא בחינת הסתלקות משה, ולכן לא נזכר שמו בסדר פרשה זו, כי נסתלק משה}}.{{ש}}{{היברובוקס||קהלת יצחק|34762||עמוד=87|ללא}}, אינעם נאמען פונעם [[גר"א]]: {{ציטוטון|עשה נא אזנך כאפרכסת ושמע נא דבר נכבד ונעלה אשר שמעתי בשם אדמו"ר רשכבה"ג אור ישראל וקדושו הגר"א מווילנא זללה"ה, והוא משום דז' אדר נופל תמיד בפרשה תצוה [רק לפעמים רחוקות שפרשה תצוה נופל אחר ז' אדר], והשם יתברך ויתעלה שמו, הצופה ומביט עד סוף כל הדורות, ידע מראש כי בז' אדר יסתלק משה רבינו ע"ה, לזאת לא זכר שמו בפרשה הזאת לרמז על זה}}}}.


==מצוות אין דער פרשה==
==מצוות אין דער פרשה==