אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רבי מרדכי דוד אונגער (דאמבראווא)"

רבי מרדכי דוד אונגער (דאמבראווא) (זעט מקור)

רעוויזיע פון 06:39, 30 יאנואר 2023

1,779 בייטן צוגעלייגט , פֿאַר 1 יאָר

קיין רעדאגירונג באמערקונג

בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן

41,956

רעדאגירונגען

@@ שורה 1: / שורה 1: @@
-רבי מרדכי אונגער זצ"ל (– ז' שבט תר"ג) איז געווען א תלמיד פון [[רבי יעקב יצחק פון לובלין|רבי'ן פון לובלין]] און רב אין [[דאמבראווא]]. פון אים איז ארויסגעקומען דער [[דאמבראווא (הויף)|דאָמבראָווער הויף]].
+[[טעקע:Dabrowa (1526659766).jpg|קליין|דאס בית המדרש אין דאָמבראָווע נאך דער קריג]]
+[[טעקע:Odnowiona Synagoga w Dąbrowie Tarnowskiej - widok ogólny.JPG|קליין|דאס בית המדרש ווי עס זעט אויס היינט נאכ'ן איבערבויען]]
+רבי '''מרדכי דוד אונגער''' זצ"ל (– ז' שבט תר"ג) איז געווען א תלמיד פון [[רבי יעקב יצחק פון לובלין|רבי'ן פון לובלין]] און רב אין [[דאמבראווא]]. פון אים איז ארויסגעקומען דער [[דאמבראווא (הויף)|דאָמבראָווער הויף]].
 == ביאגראפיע ==
@@ שורה 10: / שורה 12: @@
 נאך די חתונה האט ער געלערנט פלייסיג ווערנדיג בארימט אלס גאון, ווי מ'זעט אין תשובות ספרים בימיו און וויאזוי מ'באציט זיך צו אים.{{הערה|אין שו"ת פון סוף ספר 'שובע שמחות' אויף קידושין, זענען געדרוקט עטליכע תשובות צווישן רבי מאטעלע און זיין ידיד רבי מענדיל פון סטריזוב, תלמיד פון רבי מענדעלע רימאנובער.}} נאכ'ן הסתלקות פונעם גאון רבי יעקב ארנשטיין, דער לעמבערגער רב, בעל 'ישועות יעקב', האבן די טובי העיר לבוב געוואלט אויפנעמען רבי מרדכי דוד אלס רב אין לעמבערג, נאר למעשה האט זיך עס נישט אויסגעארבעט.{{הערה|קונטרס מדרכ"י דוד עמ' ד, מפי רבי אהרן טייטלבוים ז"ל מטשענסקאָוויץ נכד הרה"ק מדאמבראווא}}
-אלס יונגערמאן איז רבי מרדכי דוד געפארן בקביעות צום רבי'ן פון לובלין, און איז געווען דער בעל תוקע ביי אים, און דער לובלינער איז געווען בעל מקריא.{{הערה|וואוידיסלאבער רב. ער האט צוגעלייגט אז אן אייניקל פון רבי מאָטעלע דאמבראווער האט נאך געהאט ביי זיך דעם שופר מיט וועלכן רבי מרדכי דוד האט געבלאזן אין לובלין.}}
+אלס יונגערמאן איז רבי מרדכי דוד געפארן בקביעות צום רבי'ן פון לובלין, און איז געווען דער בעל תוקע ביי אים, און דער לובלינער איז געווען בעל מקריא.{{הערה|וואוידיסלאבער רב. ער האט צוגעלייגט אז אן אייניקל פון רבי מאָטעלע דאמבראווער האט נאך געהאט ביי זיך דעם שופר מיט וועלכן רבי מרדכי דוד האט געבלאזן אין לובלין.}} אין לובלין איז ער געווארן בידידות מיט רבי אשר ישעי' פון ראָפּשיץ{{הערה|איבער זיין ידידות מיט רבי אשר'ל ראפשיצער קען מען אנזען פון [https://tablet.otzar.org/#/book/51762/p/31/t/9078412341234/fs/0/start/0/end/0/c צוויי בריוו געדרוקט אין 'אור ישע']}} און מיטן בעל ארי' דבי עילאי, און ער האט שפעטער געהאט א חזקה צו פארן יעדעס יאר צו רבי אשר'ל קיין ראפשיץ און אויך קיין ווישניצא צום ארי' דבי עילאי געווענליך בין כסא לעשור, און דער ארי' דבי עילאי פלעגט אין צוריק באזוכן אינמיטן יאר.
 וועלנדיג נהנה זיין פון יגיע כפו, האט ער אנגעהויבן האנדלען מיט וויין, ווי זיינע עלטערן, און דער משפחה נאמען "אונגער" האט זיך גענומען צוליב זיינע שטענדיגע נסיעות קיין אונגארן צו באענגען פון דארט גוטע וויין. אבער כאטש ער האט געהאט הצלחה אין מסחר און געוואלט אנהאלטן דעם וועג, האט ער געטוישט זיים מיינונג, נאך וואס זיין רבי דער לובלינער האט אים געזאגט אז פון הימל וויל מען ער זאל פירן אידן. בערך אין תקע"ה האט ער אנגעהויבן פראווען חסידים אין דער מתנגד'ישע שטאט דאָמבראָווא, און שנעל געווארן מפורסם אלס איש קדוש און חסידים ואנשי מעשה האבן אנגעהויבן שטראמען צו אים. ער האט משפיע געווען קדושה וטהרה, מקרב געווען אידישע הערצער צום אויבערשטן, און גע'פועל'ט פאר אידן ישועות און רפואות.
+אין דאָמבראָווא האט רבי מרדכי דוד געגרינדעט אן אייגן חסידיש ביהמ"ד פאר חסידים וואס זאלן זיך פירן על פי הוראתו, און ער האט אליין אנגעפירט מיטן בויען דאס בית מדרש. ער האט דארט איינגעפירט צו דאווענען נוסח ספרד, און ער האט געהאט רדיפות דערוועגן, ווי די מתנגדים האבן אריינגעווארפן גרויסע באלקענעס אין שטוב אים צו שטערן, אבער פונדעסטוועגן האט ער נישט אפגעלאזט דאס חסידיש ביהמ"ד.
 ז' שבט תר"ג איז רבי מאטעלע דאמבראווער נסתלק געווארן. בחייו האט ער זיך געפירט אז ווען ער איז ארויס אויפ'ן בית החיים אין שטאט, האט ער זיך אפגעשטעלט אויף א געוויסן ארט און זיך דארט געזוימט. האבן די מקורבים פארשטאנען אז ער וויל ליגן אויף יענעם ארט נאך זיין פטירה, און זיי האבן אים טאקע דארט געלייגט למנוחה.