אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:מעדיצין"

47 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 2 יאָר
ק
ק (בוט העברות האט באוועגט בלאט מעדיצין צו רוי:מעדיצין אן לאזן א ווייטערפירונג: סינון)
צייכן: באקוקט
שורה 23: שורה 23:
מעדיצין אין [[אוראלט רוים]] איז, אזוי ווי אנדערע געביטן פון וויסנשאפט, באאיינפלוסט געווארן פון גריכנלאנד. דער גריך [[אסקלעפיאדעס]] ([[ערשטער יארהונדערט פאר דער ציווילער רעכענונג]]) האט אונטערשיידט צווישן אקוטע און כראנישע קראנקייטן, האט געניצט מאסאזש און האט דערקענט גייסטיקע קרענק. דער גריך [[גאלען]] (200-129), דער גרעסטער געלערנטער פון מעדיצין אין דער רוימישער אימפעריע, איז געווען דער ערשטער אויסצופירן פיזיאלאגישע אויספרואוון, האט פעסטגעשטעלט אז [[בלוט]] פליסט אין די [[אדער]]ן (נישט [[לופט]] אזוי די פריערדיגע האבן געהאלטן) אבער אן צו פארשטיין די בלוט צירקולאציע און האט געפארשט די [[צענטראלע נערוון סיסטעם]] (דורך עקספערימענטן מיט לעבעדיקע [[מאלפע]]ס און אנדערע [[זויגער]]ס). זיינע פילע וויסנשאפטלעכע שאפונגען זענען געווען די מעדיצינישע ליטעראטור אינעם [[מיטל אלטער]]. אבער צוליב עטליכע גרייזיקע פארשטאנדן אינעם איז די אנטוויקלונג פון מעדיצין געווארן צוריקגעהאלטן פאר א לענגערער תקופה.
מעדיצין אין [[אוראלט רוים]] איז, אזוי ווי אנדערע געביטן פון וויסנשאפט, באאיינפלוסט געווארן פון גריכנלאנד. דער גריך [[אסקלעפיאדעס]] ([[ערשטער יארהונדערט פאר דער ציווילער רעכענונג]]) האט אונטערשיידט צווישן אקוטע און כראנישע קראנקייטן, האט געניצט מאסאזש און האט דערקענט גייסטיקע קרענק. דער גריך [[גאלען]] (200-129), דער גרעסטער געלערנטער פון מעדיצין אין דער רוימישער אימפעריע, איז געווען דער ערשטער אויסצופירן פיזיאלאגישע אויספרואוון, האט פעסטגעשטעלט אז [[בלוט]] פליסט אין די [[אדער]]ן (נישט [[לופט]] אזוי די פריערדיגע האבן געהאלטן) אבער אן צו פארשטיין די בלוט צירקולאציע און האט געפארשט די [[צענטראלע נערוון סיסטעם]] (דורך עקספערימענטן מיט לעבעדיקע [[מאלפע]]ס און אנדערע [[זויגער]]ס). זיינע פילע וויסנשאפטלעכע שאפונגען זענען געווען די מעדיצינישע ליטעראטור אינעם [[מיטל אלטער]]. אבער צוליב עטליכע גרייזיקע פארשטאנדן אינעם איז די אנטוויקלונג פון מעדיצין געווארן צוריקגעהאלטן פאר א לענגערער תקופה.


אין די לענדער פונעם [[כאליפאט]] האבן יידישע און מוסולמענישע דאקטוירים אנטוויקלט מעדיצין. מען האט איבערגעזעצט די שריפטן פון גאלען און היפאקראטוס אויף אראביש און העברעיש, און אויך האבן זיי פארפאסט נייע ביכער וועגן מעדיצין. אין [[קארדאבע]] און [[טולוז]] האט מען אויפגעשטעלט שולעס פאר מעדיצין. [[אל-ראזי]] פון [[באגדאד]] (923-865) האט געשריבן וויאזוי צו געבן א דיאגנאזע צווישן [[פאקן]] און [[מאזלען]].  [[איבן סינא]] (1037-980) האט פארפאסט דעם "קאַנאן" וואס האט געברענגט צוזאמען גאר די מעדיצינישע וויסן פון יענער צייט, און דאס איז געווארן דאס חשובסע בוך אין דער [[מיטל אלטער]].
אין די לענדער פונעם [[כאליפאט]] האבן יידישע און מוסולמענישע דאקטוירים אנטוויקלט מעדיצין. מען האט איבערגעזעצט די שריפטן פון גאלען און היפאקראטוס אויף אראביש און לשה"ק, און אויך האבן זיי פארפאסט נייע ביכער וועגן מעדיצין. אין [[קארדאבע]] און [[טולוז]] האט מען אויפגעשטעלט שולעס פאר מעדיצין. [[אל-ראזי]] פון [[באגדאד]] (923-865) האט געשריבן וויאזוי צו געבן א דיאגנאזע צווישן [[פאקן]] און [[מאזלען]].  [[איבן סינא]] (1037-980) האט פארפאסט דעם "קאַנאן" וואס האט געברענגט צוזאמען גאר די מעדיצינישע וויסן פון יענער צייט, און דאס איז געווארן דאס חשובסע בוך אין דער [[מיטל אלטער]].


דער 19טער יארהונדערט האט געברענגט א שטארקע אנטוויקלונג אין מעדיצין. מען איז געוואויר געווארן אז עטליכע קראנקייטן און אינפעקציעס קומען פון גאר קליינע באשעפענישן - די [[באקטעריע]]. אין 1862 האט [[לואי פאסטער]] געשאפן אימוניזירונגען קעגן  [[הידראפאביע]], [[אנטראקס]] און [[כאלערע]], און האט רעקאמענדירט אז מ'זאל אנווארעמען מילך צו היטן קעגן באקטעריע, וואס מ'רופט [[פאסטעריזאציע]].  
דער 19טער יארהונדערט האט געברענגט א שטארקע אנטוויקלונג אין מעדיצין. מען איז געוואויר געווארן אז עטליכע קראנקייטן און אינפעקציעס קומען פון גאר קליינע באשעפענישן - די [[באקטעריע]]. אין 1862 האט [[לואי פאסטער]] געשאפן אימוניזירונגען קעגן  [[הידראפאביע]], [[אנטראקס]] און [[כאלערע]], און האט רעקאמענדירט אז מ'זאל אנווארעמען מילך צו היטן קעגן באקטעריע, וואס מ'רופט [[פאסטעריזאציע]].  
שורה 37: שורה 37:


[[קאטעגאריע:מעדיצין|*]]
[[קאטעגאריע:מעדיצין|*]]
[[קאטעגאריע:אומבאקוקט]]
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]]
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]]  
[[קאַטעגאָריע:עלעמענטארע ארטיקלען צו פארברייטערן]]
{{קרד/ויקי/יידיש}}
{{קרד/ויקי/יידיש}}