אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "תקופת רב אדא"

די תקופה ווערט צום ערשט דערמאנט דורך די ראשונים בשם רב אדא'ס ברייתא וואס איז היינט פארלוירן, און מ'טרעפט עס די פריהסטע אין אן אראבישע חיבור פון יאר ד'תקפ"ד.  

==מקור און אידענטעטעט==

עס זענען געווען כאטש צוויי אמוראים וואס האבן געהייסן רב אדא בר אהבה{{הערה|{{בבלי|תענית|כ|ב|מפרש=תוספות|ד"ה=אמר ליה}}}}. אין ספר יוחסין{{הערה|רבי אברהם זכות, '''ספר יוחסין''', ווארשא, תרל"ו, זייט 79}} און צמח דוד{{הערה|רבי דוד גאנז, '''צמח דוד''', ווארשא, תרי"ט, זייט 58}} ווערט אנגענומען אן אז תקופת רב אדא איז פון די ערשטע רב אדא בר אהבה, א תלמיד חבר פון רב און שמואל וואס האט געלעבט ארום שנת ד' אלפים. ווידער רבי משה חיים רימיני שרייבט אז ער איז דער צווייטער, א תלמיד פון רבא וואב האט געלעבט ארום שנת ד'ק', גאר נאנט צו די צייט ווען הלל החמישי האט מייסד געווען די חשבון פון דער לוח, ווייל דאן (אין יאר 489 אדער 506{{הערה|יעקב לעווינגער, '''על השמינית''', תל אביב, תשמ"ו, זייט 162}}) האט זיך די אסטראנאמישע תקופה געטראפן מיט תקופת רב אדא{{{{הערה|רבי משה חיים רימיני, '''מחר חדש''', פירינצי, תקנ"ד, דף ד}}.

די חשבון פון תקופת רב אדא איז אז א יאר איז לאנג 365 טעג, 5 שעה, 997 חלקים און 48 רגעים, און יעדער פון די פיר תקופות איז לאנג 91 טעג, 7 שעה, 519 חלקים און 31 רגעים{{הערה|{{רמב"ם|קידוש החודש|י|א}}}}. א חלק איז 1/1080 פון א שעה, באקאנט פון די חשבון פון די מולדות; א רגע איז 1/76 חלק, און איז נישט באקאנט אדער געניצט ערגעץ אנדערש. לויט דעם שיטה איז די ערשטע מולד געווען 9 שעה און 642 חלקים נאך די תקופה{{הערה|{{רמב"ם|קידוש החודש|י|ג}}}}.

19 יאר לויט תקופת רב אדא קומען אויס גענוי 235 חודשים פון מולד צו מולד, וואס זענען 29 טעג 12 שעה און 793 חלקים. לויט טייל ראשונים{{הערה| ספר העיבור לרבי אברהם בן חייא הנשיא מאמר שלישי שער חמישי בשם רבינו חסאן הדיין, און רבינו יצחק בן ברוך אלבאליה; '''יסוד עולם''' לרבינו יצחק הישראלי מאמר ד פרק ב}}, איז די 19 יעריגע מחזור פון עיבור יארן איז געבויט אויף דעם פאקט. 19 מאל 12 איז 228, בלייבן איבער זיבן חודשים, וואס זענען די אדר-ב'ען פון די 7 עיבור יארן. די 'יום התקופה' פון תקופת ניסן טוט דיקטירן אויך די סדר פון די עיבור יארן: אויב פאלט עס אויס מער ווי 16 טעג מעת לעת נאך א מולד, מוז יענער זיין די מולד פון חודש אדר. לויט זיי איז דאס פשט פון רב הונא בר אבין'ס כלל אין מסכת ראש השנה: {{ציטוטון|כד חזית דמשכה תקופת טבת עד שיתסר בניסן עברה לההיא שתא ולא תיחוש לה, דכתיב שמור את חדש האביב, אביב של תקופה שיהא בחודש ניסן|{{בבלי|ראש השנה|כא|א}}}}.  

אנדערע ראשונים לערנען אבער פשט אין די גמרא אנדערש{{הערה|[[רש"י]], [[תוספות]], [[יד רמ"ה]] אויף סנהדרין דף יג עמוד א און נאך. זע מער ביי משה הסגל, '''מגיד הרקיע''', קרית ספר, תשס"ב, זייט 96-110 און ביי יעקב לעווינגער, '''על השמינית''', תל אביב, תשמ"ו, זייט 24}}. אזוי אויך זענען דא פילע ראשונים וואס האלטן אז די ספר פון די עיבורים איז נישט געבינדן דווקא מיט תקופת רב אדא אדער מיט די יום תקופה בכלל{{הערה|רבינו חננאל מסכת ראש השנה דף כא עמוד א; מאירי סנהדרין דף י עמוד א ד"ה עיבור שנה; תוספות הרא"ש מסכת סנהדרין דף יג עמוד ב}}. עס ווערט אנגעוויזן דורך מטאטמטיקער אז אפילו לויט תקופת שמואל וואלט די 19 יעריגע מחזור נאכאלץ געווען די בעסטע אפציע; און אננעמענדיג אז אנהייב מחזור געפאלן די תקופה אין מולד אויס צוזאמען, וואלט תקופת שמואל אויך געקענט דיקטירן די סדר פון די עיבור יארן{{הערה| יעקב לעווינגער, '''על השמינית''', תל אביב, תשמ"ו, זייט 135}}. אנדערע ווילן זאגן אז רב אדא האט נישט אנטוויקלט אן אייגענע שיטה, נאר סך הכל צוטיילט 235 חודשים אויף 76 גלייכע טיילן, פאר די 4 תקופות אין די 19 יאר פון די מחזור{{הערה|רבי משה חיים רימיני, '''מחר חדש''', פירינצי, תקנ"ד, דף ד; יעקב לעווינגער, '''על השמינית''', תל אביב, תשמ"ו, זייט 28}}.

==די פונקטליכקייט פון דער חשבון==

רבי אברהם בן חייא הנשיא און רבי יצחק בן ברוך אלבאליה וועמען ער ברענגט אראפ האבן ביידע געהאלטן אז תקופת רב אדא איז די אמת'ע תקופה אין מציאות{{הערה|שם=ראבחה}}, און אזוי שרייבט אויך רבי יצחק הישראלי אין יסוד עולם. פון די אנדערע זייט, געבט די רמב"ם אין די חשבונות ראיה אן אנדערע חשבון, אביסל קורצער ווי תקופת רב אדא; און אזוי טוען אויך די אבן עזרא, רלב"ג און א צאל אחרונים, וואס מיינט אז זיי האבן געהאלטן אז אויך תקופת רב אדא איז נישט פונקטליך{{הערה|יעקב חיימאוויטש, "אורך שנת החמה", מרדכי גנוט (רעדאקטאר), '''ברכת החמה בתקופתה''', בני ברק, תשס"ט, זייט 671}}. די רמב"ם'ס שיטה איז לכאורה שווער, ווייל ער שרייבט אז די סנהדרין פלעגן ניצן דעם תקופה. די חזון איש{{הערה|רבי אברהם ישעיה קרליץ, '''חזון איש''', חלק אורח חיים, מועד, בני ברק, תשל"ד, סימן קלח אות ד}} זאגט אז אדער האט דער חשבון אלעמאל געשטימט לגבי דאס וואס איז א נפקא מינה לגבי קידוש החודש און דערפאר האט די סנהדרין עס געניצט{{ביאור|ער לייגט צו אז די רמב"ם מיינט צו בלויז אויסצושליסן תקופת שמואל, אבער תקופת רב אדא איז לאו דווקא געווען דאס וואס די סנהדרין האט געניצט}}.

די ראשונים ברענגן א חשבון וויאזוי אויסצורעכענען די צייט פון א תקופה{{הערה|ספר העיבור לרבי אברהם בן חייא הנשיא מאמר שלישי שער שלישי; {{רמב"ם||קידוש החודש|ט|ד}}; ספר העיבור להאבן עזרא, ליק, תרל"ד,  דך ב עמוד ב}}. די חשבון געבט די צייט אפשניט ווילאנג נאך די רעלעוונאטע מולד די תקופה וועט חל זיין. זיי ניצן טעג, שעות, חלקים (1080 פער שעה) און רגעים (76 פער חלק).