35,369
רעדאגירונגען
ק
טשעקטי און אנדערע רייניגונג, typos fixed: ײַ ← יי, יידן ← אידן, דיעה' ← דעה' (2)
ק (החלפת טקסט – " ייד " ב־" איד ") |
ק (טשעקטי און אנדערע רייניגונג, typos fixed: ײַ ← יי, יידן ← אידן, דיעה' ← דעה' (2)) |
||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
''' | '''שקלאַפעריי''' איז אן [[עקאנאמיק|עקאנאמישע סיסטעם]] וואו א מענטש, דער שקלאַף, ווערט דער [[אייגענטום]] פון א צווייטן מענטש, און מוז ארבעטן פאר זיין האר אן געהאלט. דער שקלאף איז נישט בעל־הבית אויף זיין צייט נאר מוז טון וואס זיין האר הייסט אים. אפטמאל האט ער איבערהויפט נישט קיין רעכט. | ||
דער פערטער פאראגראף פון דער [[אלוועלטלעכע דעקלאראציע פון מענטשרעכט|אלוועלטלעכער דעקלאראציע פון מענטשרעכט]] אסרט שקלאפעריי און האנדלען מיט שקלאפן. היינט האבן אלע לענדער געזעצן קעגן שקלאפעריי, אבער דאך זענען מענטשן געהאלטן ווי שקלאפן אין א טייל [[דריטע וועלט]] לענדער. | דער פערטער פאראגראף פון דער [[אלוועלטלעכע דעקלאראציע פון מענטשרעכט|אלוועלטלעכער דעקלאראציע פון מענטשרעכט]] אסרט שקלאפעריי און האנדלען מיט שקלאפן. היינט האבן אלע לענדער געזעצן קעגן שקלאפעריי, אבער דאך זענען מענטשן געהאלטן ווי שקלאפן אין א טייל [[דריטע וועלט]] לענדער. | ||
| שורה 23: | שורה 23: | ||
די תורה הייסט מגייר זיין לשם עבדות אן עבד, ד"ה ער מוז אים מלען און דער עבד ווערט באפליכטעט אין אלע מצוות וואס א פרוי דארף האלטן. | די תורה הייסט מגייר זיין לשם עבדות אן עבד, ד"ה ער מוז אים מלען און דער עבד ווערט באפליכטעט אין אלע מצוות וואס א פרוי דארף האלטן. | ||
כדי אויס לייזן דעם קנעכט דארף זיין האר שרייבן אים א שטר. אויב מ'האט נישט געשריבן קיין שטר, נאר דער האַר (אדון) האט זיך [[ייאוש|מתייאש]] געווען, ווערט נפקע נאר דער קניין ממון פון דעם קנעכט, אבער נישט דער קניין איסור, און דער יורה | כדי אויס לייזן דעם קנעכט דארף זיין האר שרייבן אים א שטר. אויב מ'האט נישט געשריבן קיין שטר, נאר דער האַר (אדון) האט זיך [[ייאוש|מתייאש]] געווען, ווערט נפקע נאר דער קניין ממון פון דעם קנעכט, אבער נישט דער קניין איסור, און דער יורה דעה'דיקער דין פון דער עבד בלייבט, אבער ער איז נישט מחויב צו ארבעטן פארן אדון. | ||
די גמרא{{הערה|מסכת גיטין}} זאגט אויף אים "אותו העבד אין לו תקנה". לויט דער שיטה פון [[רש"י]], דאס מיינט אז ער איז א "מקצת עבד", און וועגן דעם טאר ער נישט חתונה האבן נישט מיט א שפחה און נישט מיט א "בת חורין" א יידענע. דער אדון קען שרייבן א שטר אים צו ארויס לאזן, אבער די קינדער ירשנען נישט, ווייל דער איסור איז צו א שוואכע זאך צו ירשענען, ס'איז א קנין וואס האט נישט קיין אחיזה פאר זיך, און וועגן דעם קענען די קינדער נישט ארויסלאזן דער קנעכט דורך א שטר. | די גמרא{{הערה|מסכת גיטין}} זאגט אויף אים "אותו העבד אין לו תקנה". לויט דער שיטה פון [[רש"י]], דאס מיינט אז ער איז א "מקצת עבד", און וועגן דעם טאר ער נישט חתונה האבן נישט מיט א שפחה און נישט מיט א "בת חורין" א יידענע. דער אדון קען שרייבן א שטר אים צו ארויס לאזן, אבער די קינדער ירשנען נישט, ווייל דער איסור איז צו א שוואכע זאך צו ירשענען, ס'איז א קנין וואס האט נישט קיין אחיזה פאר זיך, און וועגן דעם קענען די קינדער נישט ארויסלאזן דער קנעכט דורך א שטר. | ||
לויט [[תוספות]] שיטה, איז ער א נארמאלער עבד און דיני יורה | לויט [[תוספות]] שיטה, איז ער א נארמאלער עבד און דיני יורה דעה, און מעג חתונה האבן מיט א שפחה. | ||
=== אין מצרים === | === אין מצרים === | ||
די תורה ברענגט אז ווען די | די תורה ברענגט אז ווען די אידן זענען געווען אין מצרים, האבן די מצריים געהאלטן זיי ווי שקלאפן צו בויען שטעט און סקלאדן. | ||
==זעט אויך== | ==זעט אויך== | ||
| שורה 42: | שורה 42: | ||
[[קאַטעגאָריע:עקאנאמיק]] | [[קאַטעגאָריע:עקאנאמיק]] | ||
[[קאַטעגאָריע:סאציאלאגיע]] | [[קאַטעגאָריע:סאציאלאגיע]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:אומבאקוקט]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||