אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:פעריאדישע טאבעלע"

ק
טשעקטי און אנדערע רייניגונג, typos fixed: ײַ ← יי (3), , ← ,
ק (החלפת טקסט – "געוויינטלעך" ב־"געווענליך")
ק (טשעקטי און אנדערע רייניגונג, typos fixed: ײַ ← יי (3), , ← ,)
שורה 1: שורה 1:
[[טעקע:Mendeleev Photographische Gesellschaft 3.jpg|175px|קליין|[[דמיטרי מענדלעעוו]] {{נישט וויקלען|[[1834]]-[[1907]]}}]]
[[טעקע:Mendeleev Photographische Gesellschaft 3.jpg|175px|קליין|[[דמיטרי מענדלעעוו]] {{נישט וויקלען|[[1834]]-[[1907]]}}]]
די '''פעריאדישע טאבעלע פון די כעמישע עלעמענטן''' איז א [[טאבעלע|טאבעלירטע]] מעטאדע צו ווײַזן די [[כעמישער עלעמענט|כעמישע עלעמענטן]]. זי איז ערפינדן פונעם [[רוסלאנד|רוסישן]] [[כעמיקער]] [[דמיטרי מענדלעעוו]] אום 1869. מענדלעעוו האט געהאט אינזינען אז די טאבעלע וועט ווײַזן אז דער סדר פון די עלעמענטן האט א גאנג וואס חזרט זיך איבער ("פעריאדיש"). במשך די יארן האט מען פארברייטערט דעם אויסלייג פון דער טאבעלע, ווען מען האט אנטפלעקט נייע עלעמענטן.<ref>[http://www.iupac.org/didac/Didac%20Eng/Didac01/Content/S01.htm IUPAC ארטיקל וועגן פעריאדישער טאבעלע]</ref>
די '''פעריאדישע טאבעלע פון די כעמישע עלעמענטן''' איז א [[טאבעלע|טאבעלירטע]] מעטאדע צו ווייזן די [[כעמישער עלעמענט|כעמישע עלעמענטן]]. זי איז ערפינדן פונעם [[רוסלאנד|רוסישן]] [[כעמיקער]] [[דמיטרי מענדלעעוו]] אום 1869. מענדלעעוו האט געהאט אינזינען אז די טאבעלע וועט ווייזן אז דער סדר פון די עלעמענטן האט א גאנג וואס חזרט זיך איבער ("פעריאדיש"). במשך די יארן האט מען פארברייטערט דעם אויסלייג פון דער טאבעלע, ווען מען האט אנטפלעקט נייע עלעמענטן.<ref>[http://www.iupac.org/didac/Didac%20Eng/Didac01/Content/S01.htm IUPAC ארטיקל וועגן פעריאדישער טאבעלע]</ref>


די טאבעלע ווערט ברייט אנגעווענדט אין [[כעמיע]], [[פיזיק]], [[ביאלאגיע]] און [[אינזשעניריע]], ספעציעל [[כעמישע אינזשעניריע]]. די סטאנדארטע טאבעלע אנטהאלט 118 עלעמענטן (דעצעמבער, 2015).
די טאבעלע ווערט ברייט אנגעווענדט אין [[כעמיע]], [[פיזיק]], [[ביאלאגיע]] און [[אינזשעניריע]], ספעציעל [[כעמישע אינזשעניריע]]. די סטאנדארטע טאבעלע אנטהאלט 118 עלעמענטן (דעצעמבער, 2015).
שורה 15: שורה 15:
{| cellspacing="2" cellpadding="2" style="margin:0 auto; direction:rtl; text-align:center;"
{| cellspacing="2" cellpadding="2" style="margin:0 auto; direction:rtl; text-align:center;"
|-
|-
|'''די פארבן פון די אטאם נומערן ווײַזן דעם צושטאנד ביי נארמאלע טעמפעראטור (0º) און דריק:'''
|'''די פארבן פון די אטאם נומערן ווייזן דעם צושטאנד ביי נארמאלע טעמפעראטור (0º) און דריק:'''
|}
|}
{| cellspacing="2" cellpadding="2" style="margin:0 auto; direction:rtl; text-align:right;"
{| cellspacing="2" cellpadding="2" style="margin:0 auto; direction:rtl; text-align:right;"
שורה 57: שורה 57:


===עלעמענטן מיט אומבאוואוסטע כעמישע אייגנשאפטן===
===עלעמענטן מיט אומבאוואוסטע כעמישע אייגנשאפטן===
כאטש מען האט אנטפלעקט אלע עלעמענטן ביז אגאנעסאן, פון די עלעמענטן העכער [[האסיום]] (עלעמענט 108), האבן נאר [[קאפערניקום]] (עלעמענט 112) און [[פלעראוויום]] (עלעמענט 114) באוואוסטע כעמישע אייגנשאפטן. די אנדערע עלעמענטן זענען מעגלעך אנדערש ווי מען וואלט פארויסגעזאגט דרוך עקסטראפאלאציע, צוליב רעלאטיוויסטישע עפעקטן; צום ביישפיל, ס'איז פאראויסגעזאגט אז פלעראוויום האט אפשר אייגנשאפטן פון די איידעלע גאזן , כאטש דערווייל ליגט ער אין דער [[קוילנשטאף גרופע]].<ref>{{cite book|title=The Chemistry of Superheavy Elements|last=Schändel|first=M|year=2003|publisher=Kluwer Academic Publishers|location=Dordrecht|isbn=1-4020-1250-0|page=277}}</ref> לעצטיקע עקספערימענטן אבער לייגן פאר אז פעראוויום איז ענלעך צו בליי, אזוי מען וואלט טאקע געמיינט לויט זיין פלאץ אין דער פעריאדישער טאבעלע.<ref>Scerri 2011, pp. 142–143</ref>
כאטש מען האט אנטפלעקט אלע עלעמענטן ביז אגאנעסאן, פון די עלעמענטן העכער [[האסיום]] (עלעמענט 108), האבן נאר [[קאפערניקום]] (עלעמענט 112) און [[פלעראוויום]] (עלעמענט 114) באוואוסטע כעמישע אייגנשאפטן. די אנדערע עלעמענטן זענען מעגלעך אנדערש ווי מען וואלט פארויסגעזאגט דרוך עקסטראפאלאציע, צוליב רעלאטיוויסטישע עפעקטן; צום ביישפיל, ס'איז פאראויסגעזאגט אז פלעראוויום האט אפשר אייגנשאפטן פון די איידעלע גאזן, כאטש דערווייל ליגט ער אין דער [[קוילנשטאף גרופע]].<ref>{{cite book|title=The Chemistry of Superheavy Elements|last=Schändel|first=M|year=2003|publisher=Kluwer Academic Publishers|location=Dordrecht|isbn=1-4020-1250-0|page=277}}</ref> לעצטיקע עקספערימענטן אבער לייגן פאר אז פעראוויום איז ענלעך צו בליי, אזוי מען וואלט טאקע געמיינט לויט זיין פלאץ אין דער פעריאדישער טאבעלע.<ref>Scerri 2011, pp. 142–143</ref>


== רעפערענצן ==
== רעפערענצן ==
שורה 68: שורה 68:


[[קאַטעגאָריע:כעמיע]]
[[קאַטעגאָריע:כעמיע]]
[[קאטעגאריע:אומבאקוקט]]
[[קאַטעגאָריע:אומבאקוקט]]
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]]  
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]]  
{{קרד/ויקי/יידיש}}
{{קרד/ויקי/יידיש}}
35,369

רעדאגירונגען