אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:הכוזרי"

24 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 2 יאָר
ק
טשעקטי און אנדערע רייניגונג, typos fixed: ײַ ← יי (15)
ק (החלפת טקסט – "צײַט" ב־"צייט")
ק (טשעקטי און אנדערע רייניגונג, typos fixed: ײַ ← יי (15))
שורה 1: שורה 1:
ספר '''הכוזרי''' (פולער נאָמען: '''דאָס בוך פון איבערצײַגונג און ראיה צו פאַרטיידיקן דעם געשענדעטן גלויבן'''; אויף [[אראביש|אַראַביש]]: ''كتاب الحجة والدليل في نصرة الدين الذليل כִּתָּאבּ אלחַגׇ'ה ואלדׇּלִיל פִי נַצְר אלדִּין אלדַ'לִיל'' –) איז אַ [[פילאזאפיע|פילאָזאָפישער]] [[ספר]] פון ר' [[יהודה הלוי]]. ר' יהודה האָט אָריגינעל געשריבן דעם ספר אויף [[אראביש|אַראַביש]] און ר' [[יהודה אבן תיבון]] האָט עם איבערגעזעצט אויף [[לשון קודש]]. דער ספר איז אויסגעשטעלט ווי אַ געשפּרעך צווישן דעם [[כאזארן|כאַזאַרישן]] קעניג מיט אַ אידישן חכם איבער די יסודות פון אידישקײַט.
ספר '''הכוזרי''' (פולער נאָמען: '''דאָס בוך פון איבערצייגונג און ראיה צו פאַרטיידיקן דעם געשענדעטן גלויבן'''; אויף [[אראביש|אַראַביש]]: ''كتاب الحجة والدليل في نصرة الدين الذليل כִּתָּאבּ אלחַגׇ'ה ואלדׇּלִיל פִי נַצְר אלדִּין אלדַ'לִיל'' –) איז אַ [[פילאזאפיע|פילאָזאָפישער]] [[ספר]] פון ר' [[יהודה הלוי]]. ר' יהודה האָט אָריגינעל געשריבן דעם ספר אויף [[אראביש|אַראַביש]] און ר' [[יהודה אבן תיבון]] האָט עם איבערגעזעצט אויף [[לשון קודש]]. דער ספר איז אויסגעשטעלט ווי אַ געשפּרעך צווישן דעם [[כאזארן|כאַזאַרישן]] קעניג מיט אַ אידישן חכם איבער די יסודות פון אידישקייט.


== דאָס שרײַבן פונעם ספר ==
== דאָס שרײַבן פונעם ספר ==
אין אַ בריוו וואָס איז געפונען געוואָרן אין דער [[קאהירע גניזה|קאַהירער גניזה]], דערציילט דער מחבר זײַנעם אַ חבר, אַז ער האָט געשריבן דעם ספר נאָך אַנטהאַלטן שאלות פון אַ [[קראי|קראישער]] פילאָזאָף וואָס האָט געוואוינט אין [[שפאניע|שפּאניע]]. אין יענעם בריוו באַצייכנט ר' יהודה דעם ספר אַלס אַ "דבר פעוט" – אַ קלייניקײַט, פון דעם האָבן פאָרשער געדרונגען אַז דער ערשטער נוסח פון דעם ספר איז געווען פיל קירצער פאַר זײַן ענדגילטיקן נוסח. טייל האַלטן אויך אַז דעם פינפטן "מאמר" אין ספר איז צוגעגעבן געוואָרן שפּעטער צוליב ר' יהודה'ס אומצופרידנקײַט פון דעם ספר'ס צורה.
אין אַ בריוו וואָס איז געפונען געוואָרן אין דער [[קאהירע גניזה|קאַהירער גניזה]], דערציילט דער מחבר זיינעם אַ חבר, אַז ער האָט געשריבן דעם ספר נאָך אַנטהאַלטן שאלות פון אַ [[קראי|קראישער]] פילאָזאָף וואָס האָט געוואוינט אין [[שפאניע|שפּאניע]]. אין יענעם בריוו באַצייכנט ר' יהודה דעם ספר אַלס אַ "דבר פעוט" – אַ קלייניקייט, פון דעם האָבן פאָרשער געדרונגען אַז דער ערשטער נוסח פון דעם ספר איז געווען פיל קירצער פאַר זיין ענדגילטיקן נוסח. טייל האַלטן אויך אַז דעם פינפטן "מאמר" אין ספר איז צוגעגעבן געוואָרן שפּעטער צוליב ר' יהודה'ס אומצופרידנקייט פון דעם ספר'ס צורה.


== אינהאַלט ==
== אינהאַלט ==
שורה 10: שורה 10:


==== הקדמה ====
==== הקדמה ====
נאָך אַ קורצן איבערבליק פון די געשעענישן וואָס האָבן געשטופּט דעם קעניג אויסצופאָרשן דעם ריכטיקן גלויבן, און זײַנע שמועסן מיט אַ [[פילאָזאָפיע|פילאָזאָף]], און [[קריסטנטום|קריסטליכע]] און [[מוסולמענער|מוסולמענישע]] גײַסטיליכער איבער זייערע גלויבנס, ווענדעט דער קעניג צו צו אַ אידישן חכם. אַנשטאָט רעדן מיטן קעניג וועגן די באַווײַזונגען אַז ס'איז דאָ אַ באַשעפער וואָס האָט באַשאַפן די וועלט און פירט אָן מיט איר, האָט דער חכם געזאָגט אַז ער דינט דעם גאָט וואָס האָט באַוויזן מופתים און אַרויסגענומען זײַן פאָלק ישראל פון מצרים. דער חכם האָט דאָס פאַרענטפערט מיט דעם אַז דורך אָנהייבן מיט שכלדיקע באַווײַזונגען איז שווער צו דערגיין דעם אמת, ווי מען זעט אַז די פילאָזאָפן שפּאַרן זיך איבער די זאַכן; דאַקעגן דורך אַ קלאָרן ווירקליכן באַווײַז אין פאָרעם פון אַ הימלשער התגלות קען ניט זײַן קיין צווייפל. אַזוי איז אויך בנוגע עטישקײַט, וואָס די פילאָזאָפן זענען ניט אַלע אײַנשטימיק איבער דער שאלה וואָס באַשטייט גוט, דאַַקעגן די אַנטפּלעקטע רעליגיע קען אָנזאָגן דעם מענטשן וואָס איז גוט און וואָס איז שלעכטס.
נאָך אַ קורצן איבערבליק פון די געשעענישן וואָס האָבן געשטופּט דעם קעניג אויסצופאָרשן דעם ריכטיקן גלויבן, און זיינע שמועסן מיט אַ [[פילאָזאָפיע|פילאָזאָף]], און [[קריסטנטום|קריסטליכע]] און [[מוסולמענער|מוסולמענישע]] גייסטיליכער איבער זייערע גלויבנס, ווענדעט דער קעניג צו צו אַ אידישן חכם. אַנשטאָט רעדן מיטן קעניג וועגן די באַווייזונגען אַז ס'איז דאָ אַ באַשעפער וואָס האָט באַשאַפן די וועלט און פירט אָן מיט איר, האָט דער חכם געזאָגט אַז ער דינט דעם גאָט וואָס האָט באַוויזן מופתים און אַרויסגענומען זיין פאָלק ישראל פון מצרים. דער חכם האָט דאָס פאַרענטפערט מיט דעם אַז דורך אָנהייבן מיט שכלדיקע באַווייזונגען איז שווער צו דערגיין דעם אמת, ווי מען זעט אַז די פילאָזאָפן שפּאַרן זיך איבער די זאַכן; דאַקעגן דורך אַ קלאָרן ווירקליכן באַווייז אין פאָרעם פון אַ הימלשער התגלות קען ניט זיין קיין צווייפל. אַזוי איז אויך בנוגע עטישקייט, וואָס די פילאָזאָפן זענען ניט אַלע איינשטימיג איבער דער שאלה וואָס באַשטייט גוט, דאַַקעגן די אַנטפּלעקטע רעליגיע קען אָנזאָגן דעם מענטשן וואָס איז גוט און וואָס איז שלעכטס.


== סטיל ==
== סטיל ==
שורה 32: שורה 32:
[https://he.wikisource.org/wiki/%D7%A1%D7%A4%D7%A8_%D7%94%D7%9B%D7%95%D7%96%D7%A8%D7%99 '''הכוזרי''' אין ויקיטקסט]
[https://he.wikisource.org/wiki/%D7%A1%D7%A4%D7%A8_%D7%94%D7%9B%D7%95%D7%96%D7%A8%D7%99 '''הכוזרי''' אין ויקיטקסט]


[[קאטעגאריע:חקירה ספרים]]
[[קאַטעגאָריע:חקירה ספרים]]
[[קאטעגאריע:טעאלאגיע]]
[[קאַטעגאָריע:טעאלאגיע]]
[[קאטעגאריע:פילאזאפיע]]
[[קאַטעגאָריע:פילאזאפיע]]


[[קאטעגאריע:ביכער]]
[[קאַטעגאָריע:ביכער]]
[[קאטעגאריע:אומבאקוקט]]
[[קאַטעגאָריע:אומבאקוקט]]
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]]  
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]]  
{{קרד/ויקי/יידיש}}
{{קרד/ויקי/יידיש}}
35,369

רעדאגירונגען