בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,387
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "pע" ב־"פע"
ק (החלפת טקסט – "pו" ב־"פו") |
ק (החלפת טקסט – "pע" ב־"פע") |
||
| שורה 11: | שורה 11: | ||
| חתימה = | | חתימה = | ||
}} | }} | ||
[[רב|הרב]] '''עדין שטיינזאלץ''' '''(אבן ישראל'''; ג' אב תרצ"ז – [[י"ז אב]] [[ה'תש"ף|תש"פ]]) איז געווען דער מחבר פון ספרים פון אידישע געדאַנק און ביאורים, ספּעציעל אויף [[תלמוד|גמרא]] און [[חסידות]]. ער איז באקאנט בעיקר צוליב זײַן פירוש אויף דער גמרא און זײַן ברייטע קענטעניסן אין pאַרשידענע | [[רב|הרב]] '''עדין שטיינזאלץ''' '''(אבן ישראל'''; ג' אב תרצ"ז – [[י"ז אב]] [[ה'תש"ף|תש"פ]]) איז געווען דער מחבר פון ספרים פון אידישע געדאַנק און ביאורים, ספּעציעל אויף [[תלמוד|גמרא]] און [[חסידות]]. ער איז באקאנט בעיקר צוליב זײַן פירוש אויף דער גמרא און זײַן ברייטע קענטעניסן אין pאַרשידענע פעלדער פון וויסן. ער האט געדינט אלס פרעזידענט פון דער 'מקור חיים' און שפע מקור חיים ישיבות, ווי אויך פרעזידענט פון דער תקוע ישיבה. ער האט געהערט צו [[ליובאַוויטש|חב"ד חסידות]]. | ||
== ביאגראפיע == | == ביאגראפיע == | ||
| שורה 18: | שורה 18: | ||
אין זיינע בחורישע יארן איז ער געווארן א [[בעל תשובה]], מיט דער הילף פון רבי שמואל אלעזר היילפּרין, און שפּעטער געלערנט אין דער ישיבה [[תומכי תמימים]] פון [[ליובאַוויטש]] אין [[לוד]]. צוליב מעדיצינישע סיבות האָט ער נישט געדינט אין צה"ל. נאך זיין שטודיום אין דער ישיבה האט ער שטודירט [[מאטעמאטיק]] און [[פיזיק]] אין אוניברסיטה העברית אין ירושלים, און אין דער זעלבער צייט שטודירט תורה שטודיעס אין [[ישיבה]]. צווישן זיינע רביס זענען הרבנים דוב בער אליעזראָוו, שלמה חיים קאסעלמאן און נחום שמריהו שעשענקאָין. | אין זיינע בחורישע יארן איז ער געווארן א [[בעל תשובה]], מיט דער הילף פון רבי שמואל אלעזר היילפּרין, און שפּעטער געלערנט אין דער ישיבה [[תומכי תמימים]] פון [[ליובאַוויטש]] אין [[לוד]]. צוליב מעדיצינישע סיבות האָט ער נישט געדינט אין צה"ל. נאך זיין שטודיום אין דער ישיבה האט ער שטודירט [[מאטעמאטיק]] און [[פיזיק]] אין אוניברסיטה העברית אין ירושלים, און אין דער זעלבער צייט שטודירט תורה שטודיעס אין [[ישיבה]]. צווישן זיינע רביס זענען הרבנים דוב בער אליעזראָוו, שלמה חיים קאסעלמאן און נחום שמריהו שעשענקאָין. | ||
ער איז געווען א לערער פון מאטעמאטיק אין [[נתיבות]]. אין דער עלטער פון 24, איז ער געווארן באשטימט מנהל פון אַ רעגיאָנאַלע שטאַט-רעליגיעז הויך שולע אין בֵּית הַגַדִי. דערנאָך האָט ער געלערנט [[תלמוד|גמרא]] אין [[קיבוץ|קיבוצים]]. אין אַ זיצונג מיט דער פאָרזיצער פון כנסת קדיש לוז און [[פרעמיער מיניסטער פון ישראל|פרעמיער מיניסטער]] [[לוי אשכול]], האָבן די צוויי אים געבעטן צו | ער איז געווען א לערער פון מאטעמאטיק אין [[נתיבות]]. אין דער עלטער פון 24, איז ער געווארן באשטימט מנהל פון אַ רעגיאָנאַלע שטאַט-רעליגיעז הויך שולע אין בֵּית הַגַדִי. דערנאָך האָט ער געלערנט [[תלמוד|גמרא]] אין [[קיבוץ|קיבוצים]]. אין אַ זיצונג מיט דער פאָרזיצער פון כנסת קדיש לוז און [[פרעמיער מיניסטער פון ישראל|פרעמיער מיניסטער]] [[לוי אשכול]], האָבן די צוויי אים געבעטן צו עפענען דער איניציאטיוו פון דער ערקלערטער גמרא. | ||
אין תשכ"ה האָט ער חתונה געהאַט מיט חיה שרה, די טאָכטער פון חיים הילל אַזימאָוו, א [[ליובאַוויטש]]ער חסיד, אַ צווייטער קוזינע פון דעם שרייבער [[אייזיק אזימאוו]]. דאָס פּאָר האָט געהאט א טאכטער און צוויי זין, מנחם יעקב צבי און הרב אברהם משה חיים הלל. זײַנע זין פירן דאס ארויסגעבן זיינע ספרים. אין דער פאַרגאַנגענהייט, האָט זיין לעצטער זון געדינט ווי אַ משפיע אין ישיבה "אחי תמימים" אין [[כפר חב"ד]]. | אין תשכ"ה האָט ער חתונה געהאַט מיט חיה שרה, די טאָכטער פון חיים הילל אַזימאָוו, א [[ליובאַוויטש]]ער חסיד, אַ צווייטער קוזינע פון דעם שרייבער [[אייזיק אזימאוו]]. דאָס פּאָר האָט געהאט א טאכטער און צוויי זין, מנחם יעקב צבי און הרב אברהם משה חיים הלל. זײַנע זין פירן דאס ארויסגעבן זיינע ספרים. אין דער פאַרגאַנגענהייט, האָט זיין לעצטער זון געדינט ווי אַ משפיע אין ישיבה "אחי תמימים" אין [[כפר חב"ד]]. | ||
| שורה 106: | שורה 106: | ||
== קריטיק == | == קריטיק == | ||
אין [[1989|1989 האָבן]] פּראָמינענטע אולטרא-ארטאדאקסישע רבנים, דער עיקר [[ליטוואקעס|ליטווינער]], ארויסגעגעבן א רוף פארבאטן א שטודיע פון ספר אבן ישראל'ס ספרים (דעמאלטס סטינסאלטז, איידער ער האָט געטוישט זיין לעצטע נאמען). [26] הרב [[אלעזר מנחם מן שך|אלעזר מנחם מאַן שך האָט]] געשריבן אז ביים לערנען די דערקלערטע גמרא פון הרב שטיינזאלץ "האר יעדער אָנצינדן פון קדושה און אמונה" און דאָס וועט ברענגען צום פארגיפטקייט פון דער גמרא. ער האָט ווייטער אַטאַקירט זיינע אַנדערע מאמרים, טענהנדיק אַז "עס זיינען פאַראַן ווערטער פון אפיקורסות און אפיקורסות און חוצפה פון דער תורה" און אז הרב שטיינזלץ "האָט אַרויסגערופן צו רעדן מיט שרעקלעכער ביטול וועגן די הייליקע אבות, [[תנאים]] און [[אמוראים]], וואָס האָבן נישט קיין השגה וועגן זייער ריי און דערגרייכונג" און "זיינע ספרים דארפן געניסן, און מען דאַרף ניט לערנען. און צו קוקן אויף זיי און ברענגען זיי אין דעם בית-מדרש און מורא האבן פאר דעם ווארט פון גאט, וועט ער פארהיטן זיין נשמה פון אפהיטן זיי אין זיין הויז. פּראָמינענטע רבנים, אַרײַנגערעכנט הרב [[יוסף שלום אלישיב|יוסף שלום אליאשיוו]] און הרב [[אהרן לייב שטיינמאן|אהרן לייב שטיינמאַן, האָבן]] זיך צוגעצויגן צום לייענען פון הרב שך. [27] הרב [[שמואל וואזנער|שמואל הלוי וואַזנער האָט]] פארעפנטלעכט מיט זיין געריכט א [[שמואל וואזנער|הלכהדיקן פּסק,]] לויט וועלכן "א פולשטענדיגער פאַרבאָט צו לייענען און פאַרשפּרייטן ביכער פון הרב שטיינזאלץ", מיט די סיבה אז אין זיין ספר "גמרא פאר אלעמען" און אין זיינע קאָמענטאַרן אויף דער גמרא זענען פאראן "לשונות פון ביטול" אין חכמי גמרא. הרב [[נסים קארעליץ|ניסים קאַרליץ האָט אויך]] פאַרעפנטלעכט אַן אורטייל מיט זיין געריכט, וואָס פארבאטן ביכער פון הרב שטיינזלץ. דערpאַר, האָט דער | אין [[1989|1989 האָבן]] פּראָמינענטע אולטרא-ארטאדאקסישע רבנים, דער עיקר [[ליטוואקעס|ליטווינער]], ארויסגעגעבן א רוף פארבאטן א שטודיע פון ספר אבן ישראל'ס ספרים (דעמאלטס סטינסאלטז, איידער ער האָט געטוישט זיין לעצטע נאמען). [26] הרב [[אלעזר מנחם מן שך|אלעזר מנחם מאַן שך האָט]] געשריבן אז ביים לערנען די דערקלערטע גמרא פון הרב שטיינזאלץ "האר יעדער אָנצינדן פון קדושה און אמונה" און דאָס וועט ברענגען צום פארגיפטקייט פון דער גמרא. ער האָט ווייטער אַטאַקירט זיינע אַנדערע מאמרים, טענהנדיק אַז "עס זיינען פאַראַן ווערטער פון אפיקורסות און אפיקורסות און חוצפה פון דער תורה" און אז הרב שטיינזלץ "האָט אַרויסגערופן צו רעדן מיט שרעקלעכער ביטול וועגן די הייליקע אבות, [[תנאים]] און [[אמוראים]], וואָס האָבן נישט קיין השגה וועגן זייער ריי און דערגרייכונג" און "זיינע ספרים דארפן געניסן, און מען דאַרף ניט לערנען. און צו קוקן אויף זיי און ברענגען זיי אין דעם בית-מדרש און מורא האבן פאר דעם ווארט פון גאט, וועט ער פארהיטן זיין נשמה פון אפהיטן זיי אין זיין הויז. פּראָמינענטע רבנים, אַרײַנגערעכנט הרב [[יוסף שלום אלישיב|יוסף שלום אליאשיוו]] און הרב [[אהרן לייב שטיינמאן|אהרן לייב שטיינמאַן, האָבן]] זיך צוגעצויגן צום לייענען פון הרב שך. [27] הרב [[שמואל וואזנער|שמואל הלוי וואַזנער האָט]] פארעפנטלעכט מיט זיין געריכט א [[שמואל וואזנער|הלכהדיקן פּסק,]] לויט וועלכן "א פולשטענדיגער פאַרבאָט צו לייענען און פאַרשפּרייטן ביכער פון הרב שטיינזאלץ", מיט די סיבה אז אין זיין ספר "גמרא פאר אלעמען" און אין זיינע קאָמענטאַרן אויף דער גמרא זענען פאראן "לשונות פון ביטול" אין חכמי גמרא. הרב [[נסים קארעליץ|ניסים קאַרליץ האָט אויך]] פאַרעפנטלעכט אַן אורטייל מיט זיין געריכט, וואָס פארבאטן ביכער פון הרב שטיינזלץ. דערpאַר, האָט דער רעפעראַט פון גמרא Steinsaltz געמאָנט פון פילע אין דער אולטראַ-אָרטאָדאָקסישער קהילה, בpרט אין דער ליטווישער טײַך. | ||
דערנאָך האָט דער ישׂראלדיקער אינסטיטוט pאַר תלמודישע אויסגאַבעס, וואָס האָט אַרויסגעגעבן די ביכער פון הרב שטיינזלץ, ארויסגעגעבן א דערקלערונגס-מעלדונג, וואָס דערקלערט אז אין דריי ביכער קעגן וועלכע די רבנים (גמרא פאר אלעם, פיגורן פון תנ"ך און פרויען אין תנ"ך) האבן "שלטו בהם ידי סופרים זרים ונשתרבבו בהם דברים שאין רוח חכמים נוחה מהם ואסור לפרסמם, וכל הדברים הם רחוקים ממהלך מחשבות מרן שליט"א (=הרב שטיינזלץ)" מאָל שפּעטער, רבי סטעינסאַלטז זיך ארויס אַ דערקלערונג אין וואָס ער "בעקבות תוכחת הגאונים הבאַדאַטז פון די ארטאדאקסן קהל שליט איך דאַנקען זיי pאַר שטייענדיק אַרויף pאַר דער אמת איז אַז פילע פון די טינגז אין עטלעכע ביכער ארויס אין מיין נאָמען זענען געשריבן ניט-רעליגיעז. און איך מעלדן אין דעם, אז איך וועל פאררעכטן אלעס וואס איז פאסיק אין דעם סד לויט די אינסטרוקציעס פון די גרויסע מענטשן פון דער דליטא שליטא. און איך בעטן נאָך אַלע אַז די ביכער זענען אין זייער פאַרמעגן צו צוריקקומען זיי צו מיר און איך וועט צוריקקומען זיי אין צוריקקומען, און אין די דערווייל זיי וועלן נישט נוצן זיי בייַ אַלע . "בעקבות תוכחת הגאונים ה [28] [דרושה הבהרה] | דערנאָך האָט דער ישׂראלדיקער אינסטיטוט pאַר תלמודישע אויסגאַבעס, וואָס האָט אַרויסגעגעבן די ביכער פון הרב שטיינזלץ, ארויסגעגעבן א דערקלערונגס-מעלדונג, וואָס דערקלערט אז אין דריי ביכער קעגן וועלכע די רבנים (גמרא פאר אלעם, פיגורן פון תנ"ך און פרויען אין תנ"ך) האבן "שלטו בהם ידי סופרים זרים ונשתרבבו בהם דברים שאין רוח חכמים נוחה מהם ואסור לפרסמם, וכל הדברים הם רחוקים ממהלך מחשבות מרן שליט"א (=הרב שטיינזלץ)" מאָל שפּעטער, רבי סטעינסאַלטז זיך ארויס אַ דערקלערונג אין וואָס ער "בעקבות תוכחת הגאונים הבאַדאַטז פון די ארטאדאקסן קהל שליט איך דאַנקען זיי pאַר שטייענדיק אַרויף pאַר דער אמת איז אַז פילע פון די טינגז אין עטלעכע ביכער ארויס אין מיין נאָמען זענען געשריבן ניט-רעליגיעז. און איך מעלדן אין דעם, אז איך וועל פאררעכטן אלעס וואס איז פאסיק אין דעם סד לויט די אינסטרוקציעס פון די גרויסע מענטשן פון דער דליטא שליטא. און איך בעטן נאָך אַלע אַז די ביכער זענען אין זייער פאַרמעגן צו צוריקקומען זיי צו מיר און איך וועט צוריקקומען זיי אין צוריקקומען, און אין די דערווייל זיי וועלן נישט נוצן זיי בייַ אַלע . "בעקבות תוכחת הגאונים ה [28] [דרושה הבהרה] | ||