אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:פארטוגאל"

5 בייטן אראפגענומען ,  פֿאַר 3 יאָר
ק
החלפת טקסט – "׳" ב־"'"
ק (החלפת טקסט – "״" ב־""")
ק (החלפת טקסט – "׳" ב־"'")
שורה 39: שורה 39:
|accessdate={{ר}}18טן אפריל 2014}}}}{{הערה|{{cite web|url=http://empires.findthedata.org/q/33/2518/What-was-the-Portuguese-Empire  
|accessdate={{ר}}18טן אפריל 2014}}}}{{הערה|{{cite web|url=http://empires.findthedata.org/q/33/2518/What-was-the-Portuguese-Empire  
|title=וואס איז געווען די פארטוגעזישע אימפעריע? |publisher=Empires.findthedata.org  
|title=וואס איז געווען די פארטוגעזישע אימפעריע? |publisher=Empires.findthedata.org  
|accessdate= {{ר}}18טן אפריל 2014}}}} און איז אזוי געווארן איינע פון דער וועלט׳ס הויפט עקאנאמישע, פאליטישע און מיליטערישע קראפטן.
|accessdate= {{ר}}18טן אפריל 2014}}}} און איז אזוי געווארן איינע פון דער וועלט'ס הויפט עקאנאמישע, פאליטישע און מיליטערישע קראפטן.


אין 1755 האט אן ערדציטערניש פארניכטעט ליסבאן. ביי די נאפאלעאנישע מלחמות איז פארטוגאל געווארן אקופירט, אין 1822 האט [[בראזיל]] פראקלאמירט זיין אומאפהענגיקייט פון פארטוגאל און פון 1828 ביז 1828 האט געפירט די פארטוגעזישע ברידער־קריג. נאכאלץ איז פארטוגאל געבליבן שטארק אפגעשוואכט און מער נישט געווען קיין וועלט מאכט.
אין 1755 האט אן ערדציטערניש פארניכטעט ליסבאן. ביי די נאפאלעאנישע מלחמות איז פארטוגאל געווארן אקופירט, אין 1822 האט [[בראזיל]] פראקלאמירט זיין אומאפהענגיקייט פון פארטוגאל און פון 1828 ביז 1828 האט געפירט די פארטוגעזישע ברידער־קריג. נאכאלץ איז פארטוגאל געבליבן שטארק אפגעשוואכט און מער נישט געווען קיין וועלט מאכט.
שורה 81: שורה 81:
אין 1986 איז פארטוגאל געװארן א מיטגליד אינעם [[אייראפעישער פארבאנד|אייראפעישן פארבאנד]], און אין 1999 האט ער אויפגענונעמן דעם [[איירא]] (€) אנשטאט דעם פארטוגעזישן עסקודא. די [[צענטראלבאנק]] פון פארטוגאל איז באנקא דע פארטוגאל, וואס געהערט צו דער אייראפע־סיסטעם פון צענטראלבענק.  
אין 1986 איז פארטוגאל געװארן א מיטגליד אינעם [[אייראפעישער פארבאנד|אייראפעישן פארבאנד]], און אין 1999 האט ער אויפגענונעמן דעם [[איירא]] (€) אנשטאט דעם פארטוגעזישן עסקודא. די [[צענטראלבאנק]] פון פארטוגאל איז באנקא דע פארטוגאל, וואס געהערט צו דער אייראפע־סיסטעם פון צענטראלבענק.  


פארטוגאל איז דער וועלט׳ס פירנדיקער פראדוצירער פון [[פראפן]]. אויך פראדוצירט ער [[קופער]], [[צין]], [[טונגסטן]] און [[אוראניום]].
פארטוגאל איז דער וועלט'ס פירנדיקער פראדוצירער פון [[פראפן]]. אויך פראדוצירט ער [[קופער]], [[צין]], [[טונגסטן]] און [[אוראניום]].


פארטוגאל האט א שטארקע טראדיציע אינעם פישעריי סעקטאר און איז פון די לענדער מיטן גרעסטן פארניץ פון פיש פאר א מענטש.
פארטוגאל האט א שטארקע טראדיציע אינעם פישעריי סעקטאר און איז פון די לענדער מיטן גרעסטן פארניץ פון פיש פאר א מענטש.
שורה 98: שורה 98:
== דעמאגראפיע ==
== דעמאגראפיע ==
לויטן צענזוס פון 2011 האט פארטוגאל געהאט א באפעלקערונג פון 10,562,178 (פון זיי 48% זכרים און 52% נקיבות). נאכדעם וואס פארטוגאל האט פארטריבן די מורן און די [[יידן]] איז דאס לאנד געבליבן מיט איין רעליגיע ([[קאטאליציזם]]) און איין שפראך ([[פארטוגעזיש]]).
לויטן צענזוס פון 2011 האט פארטוגאל געהאט א באפעלקערונג פון 10,562,178 (פון זיי 48% זכרים און 52% נקיבות). נאכדעם וואס פארטוגאל האט פארטריבן די מורן און די [[יידן]] איז דאס לאנד געבליבן מיט איין רעליגיע ([[קאטאליציזם]]) און איין שפראך ([[פארטוגעזיש]]).
טראצדעם זענען געבליבן טייל יידן אין פארטוגאל על תנאי פון זיך שמד׳ן און עטלעכע האבן ווייטער געהיטן יידישקייט אויף א געהיימען אופן, למשל די [[יידן פון בעלמאנטע]], וואס פירן זיך היינט אפנטלעך יידיש.
טראצדעם זענען געבליבן טייל יידן אין פארטוגאל על תנאי פון זיך שמד'ן און עטלעכע האבן ווייטער געהיטן יידישקייט אויף א געהיימען אופן, למשל די [[יידן פון בעלמאנטע]], וואס פירן זיך היינט אפנטלעך יידיש.
די פארטוגעזער זענען אן איבערישע עטנישע גרופע.  
די פארטוגעזער זענען אן איבערישע עטנישע גרופע.  


=== יידן אין פארטוגאל===
=== יידן אין פארטוגאל===
די ערשטע ידיעות וועגן יידן אין פארטוגאל זענען פונעם 12טן יארהונטדערט ווען שוין דעמאלסט האבן די שטעט [[ליסבאן]], [[בעזשא]] און [[סאנטארע]] געהאט יידישע פערטלן. אין 1492, בשעת דעם [[גירוש שפאניע|גירוש פון די יידן פון שפאניע]], האט מען דערלויבט 150,000 יידן פון שפאניע זיך צו באזעצן אין פארטוגאל נאכן צאלן א היבשן אפצאל צו דער רעגירונג. אין 1521 האט אנגעהויבן פועל׳ן אין פארטוגאל די פארטוגעזישע אינקוויזיציע. אפיציעל זענען נישט געבליבן נאכהער קיין יידן אין פארטוגאל, אבער א סך האבן געלעבט ווי אנוסים און האבן געהיטן יידישקייט געהיימלעך. א סך פון די האנוסים אין פארטוגאל האבן עמיגרירט קיין [[מאראקא]], [[סאלאניקי]], [[אמסטערדאם]], [[בראזיל]] און אין דער [[אטאמאנישע אימפעריע|אטאמאנישער אימפעריע]], וואו זיי האבן געלעבט אפנטלעך ווי יידן.
די ערשטע ידיעות וועגן יידן אין פארטוגאל זענען פונעם 12טן יארהונטדערט ווען שוין דעמאלסט האבן די שטעט [[ליסבאן]], [[בעזשא]] און [[סאנטארע]] געהאט יידישע פערטלן. אין 1492, בשעת דעם [[גירוש שפאניע|גירוש פון די יידן פון שפאניע]], האט מען דערלויבט 150,000 יידן פון שפאניע זיך צו באזעצן אין פארטוגאל נאכן צאלן א היבשן אפצאל צו דער רעגירונג. אין 1521 האט אנגעהויבן פועל'ן אין פארטוגאל די פארטוגעזישע אינקוויזיציע. אפיציעל זענען נישט געבליבן נאכהער קיין יידן אין פארטוגאל, אבער א סך האבן געלעבט ווי אנוסים און האבן געהיטן יידישקייט געהיימלעך. א סך פון די האנוסים אין פארטוגאל האבן עמיגרירט קיין [[מאראקא]], [[סאלאניקי]], [[אמסטערדאם]], [[בראזיל]] און אין דער [[אטאמאנישע אימפעריע|אטאמאנישער אימפעריע]], וואו זיי האבן געלעבט אפנטלעך ווי יידן.


צוויישן די פארטוגעזישע אנוסים ווערן גערעכנט דער מאטעמאטיקער [[פעדרא נונעז]] און דער דאקטער [[גארסיע ד׳ארטע]].
צוויישן די פארטוגעזישע אנוסים ווערן גערעכנט דער מאטעמאטיקער [[פעדרא נונעז]] און דער דאקטער [[גארסיע ד'ארטע]].


אין ערשטן יארצענדלינג פונעם 21סטן יארהונדערט זענען געווען אין פארטוגאל 750 יידן, מערסטנס אין ליסבאן.
אין ערשטן יארצענדלינג פונעם 21סטן יארהונדערט זענען געווען אין פארטוגאל 750 יידן, מערסטנס אין ליסבאן.