אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:עיברעהעם לינקאלן"

ק
החלפת טקסט – "״" ב־"""
ק (1 רעוויזיע אימפארטירט: אימפארטירט פון די יידישע וויקיפעדיע, זע ביישטייערער ליסטע)
ק (החלפת טקסט – "״" ב־""")
שורה 19: שורה 19:
}}
}}
| תפקיד2 = {{תפקיד מנהיג
| תפקיד2 = {{תפקיד מנהיג
|שם התפקיד=מיטגליד פון [[פ״ש הויז פון דעפוטאטן]] פארן זיבעטן דיסטריקט פון [[אילינוי]]
|שם התפקיד=מיטגליד פון [[פ"ש הויז פון דעפוטאטן]] פארן זיבעטן דיסטריקט פון [[אילינוי]]
|למניין=
|למניין=
|התחלת כהונה=[[4 מערץ]] [[1847]]
|התחלת כהונה=[[4 מערץ]] [[1847]]
שורה 56: שורה 56:
ווען ער איז געווען אלט 21 האט ער געארבעט אויף א פלאכשיפל וואס האט געטראגן פראכט.
ווען ער איז געווען אלט 21 האט ער געארבעט אויף א פלאכשיפל וואס האט געטראגן פראכט.


אין 1842 האט ער געהייראט מערי טאד. זיי האבן געהאט פיר קינדער, אבער דריי זענען געשטארבן יונגערהייט.<ref name="teamofrivals">{{cite book|last=Goodwin|first=Doris Kearns|title=Team of Rivals|location=New York, NY|publisher=Simon & Schuster, Inc.|year=2005}}</ref> מען פלעג רופן לינקאלן ״אייב לינקאלן״ אדער ״אנעסט אייב״ (''Honest Abe, ערלעכער אייב'') נאך א מעשה ווען ער האט האט נאכגעלאפן א קונד עטלעכע קילאמעטער צו געבן אים רעשט.  
אין 1842 האט ער געהייראט מערי טאד. זיי האבן געהאט פיר קינדער, אבער דריי זענען געשטארבן יונגערהייט.<ref name="teamofrivals">{{cite book|last=Goodwin|first=Doris Kearns|title=Team of Rivals|location=New York, NY|publisher=Simon & Schuster, Inc.|year=2005}}</ref> מען פלעג רופן לינקאלן "אייב לינקאלן" אדער "אנעסט אייב" (''Honest Abe, ערלעכער אייב'') נאך א מעשה ווען ער האט האט נאכגעלאפן א קונד עטלעכע קילאמעטער צו געבן אים רעשט.  


== אנהייב פאליטישע קאריערע ==
== אנהייב פאליטישע קאריערע ==
שורה 73: שורה 73:
=== דער בירגערקריג ===
=== דער בירגערקריג ===
[[טעקע:Abraham_Lincoln_O-55,_1861-crop.jpg|קליין|312x312פיקס|דאס ערשטע פאטאגראפיע־בילד פונעם נייעם פרעזידענט]]
[[טעקע:Abraham_Lincoln_O-55,_1861-crop.jpg|קליין|312x312פיקס|דאס ערשטע פאטאגראפיע־בילד פונעם נייעם פרעזידענט]]
נאכדעם וואס לינקאלן איז געוויילט געווארן אין 1860, האבן זיבן שטאטן (דרום קאראליינע, מיסיסיפי, אלאבאמא, פלארידע, דזשארדזיע, טעקסאס און לואיזיאנע) פארמירט די [[קאנפעדערירטע שטאטן פון אמעריקע]], און האבן זיך באזונדערט פון די פאראייניגטע שטאן (די פאראייניקונג). די פאראייניקונג האט געהאט א פעסטונג, פֿארט סאמטער, וואס האט זיך געפונען אין [[טשארלסטאן]], [[דרום קאראליינע]]; די קאנפעדעראציע האט געוואלט איבערנעמען די פעסטונג אבער די פאראייניקונג האט נישט מסכים געווען. האבן די קאנפעדערירטע אטאקירט די פעסטונג, און אזוי האט אנגעהויבן דער [[אמעריקאנער בירגערקריג]] . דערנאך האבן נאך פיר שטאטן (ארקענסא, ווירדזשיניע, טענעסי און צפון קאראליינע) מיטגעטיילט מיט דער קאנפעדעראציע, עלף אינגאנצן.  דורכאויס זיין תקופה אלס פרעזידענט האט לינקאלן געדארפט ווידערבויען די פאראייניקונג מיט מיליטערישער מאכט און פיל בלוטיקע קאמפן.  אויך האט ער געדארפט אפהאלטן די ״גרענעץ שטאטן״, ווי קענטאקי, מיזורי און מערילאנד, פון פארלאן די פאראייניקונג מיטצוטיילן מיט דער קאנפעדעראציע.
נאכדעם וואס לינקאלן איז געוויילט געווארן אין 1860, האבן זיבן שטאטן (דרום קאראליינע, מיסיסיפי, אלאבאמא, פלארידע, דזשארדזיע, טעקסאס און לואיזיאנע) פארמירט די [[קאנפעדערירטע שטאטן פון אמעריקע]], און האבן זיך באזונדערט פון די פאראייניגטע שטאן (די פאראייניקונג). די פאראייניקונג האט געהאט א פעסטונג, פֿארט סאמטער, וואס האט זיך געפונען אין [[טשארלסטאן]], [[דרום קאראליינע]]; די קאנפעדעראציע האט געוואלט איבערנעמען די פעסטונג אבער די פאראייניקונג האט נישט מסכים געווען. האבן די קאנפעדערירטע אטאקירט די פעסטונג, און אזוי האט אנגעהויבן דער [[אמעריקאנער בירגערקריג]] . דערנאך האבן נאך פיר שטאטן (ארקענסא, ווירדזשיניע, טענעסי און צפון קאראליינע) מיטגעטיילט מיט דער קאנפעדעראציע, עלף אינגאנצן.  דורכאויס זיין תקופה אלס פרעזידענט האט לינקאלן געדארפט ווידערבויען די פאראייניקונג מיט מיליטערישער מאכט און פיל בלוטיקע קאמפן.  אויך האט ער געדארפט אפהאלטן די "גרענעץ שטאטן", ווי קענטאקי, מיזורי און מערילאנד, פון פארלאן די פאראייניקונג מיטצוטיילן מיט דער קאנפעדעראציע.


לינקאלן איז נישט געווען קיין גענעראל, און איז געווען אין דער מיליטער נאר א קורצע צייט בשעת דעם שווארצער-פֿאַלק קריג.<ref name="ilng">"[http://www.il.ngb.army.mil/Museum/HistPeople/Lincoln.htm Captain Abraham Lincoln]", ''Illinois State Military Museum'', [[Illinois National Guard]], דערגרייכט דעם 12טן אפריל, 2009.</ref>  דאך האט ער גענומען א היבשע ראלע אין דער מלחמה, און אפטמאל איז ער געבליבן טאג נאך א טאג אין דעם מלחמה־דעפארטמענט.  זיין פלאן איז געווען אפצוהאקן דעם דרום דורך ארומנעמען אים מיט שיפן, קאנטראלירן דעם [[מיסיסיפי טייך]], און אייננעמען [[ריטשמאנד]], די קאנפעדעראציע הויפטשטאט. ער האט זיך אפט צונויפגעשטויסט מיט גענעראלן אין פעלד, ספעציעל מיט [[דזשארדזש מאקלעלאן]], און האט אפגעזאגט גענעראל וואס האבן פארלוירן קאמפֿן אדער זענען נישט געווען גענוג אגרעסיוו.  עווענטועל, האט ער באשטימט [[יוליסיס ס גראנט]] דעם הויפט גענעראל אין דער ארמיי.
לינקאלן איז נישט געווען קיין גענעראל, און איז געווען אין דער מיליטער נאר א קורצע צייט בשעת דעם שווארצער-פֿאַלק קריג.<ref name="ilng">"[http://www.il.ngb.army.mil/Museum/HistPeople/Lincoln.htm Captain Abraham Lincoln]", ''Illinois State Military Museum'', [[Illinois National Guard]], דערגרייכט דעם 12טן אפריל, 2009.</ref>  דאך האט ער גענומען א היבשע ראלע אין דער מלחמה, און אפטמאל איז ער געבליבן טאג נאך א טאג אין דעם מלחמה־דעפארטמענט.  זיין פלאן איז געווען אפצוהאקן דעם דרום דורך ארומנעמען אים מיט שיפן, קאנטראלירן דעם [[מיסיסיפי טייך]], און אייננעמען [[ריטשמאנד]], די קאנפעדעראציע הויפטשטאט. ער האט זיך אפט צונויפגעשטויסט מיט גענעראלן אין פעלד, ספעציעל מיט [[דזשארדזש מאקלעלאן]], און האט אפגעזאגט גענעראל וואס האבן פארלוירן קאמפֿן אדער זענען נישט געווען גענוג אגרעסיוו.  עווענטועל, האט ער באשטימט [[יוליסיס ס גראנט]] דעם הויפט גענעראל אין דער ארמיי.