בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,359
רעדאגירונגען
אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:גריגארי ראספוטין"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
קיין רעדאגירונג באמערקונג
(בס"ד) צייכן: רויע רעדאגירונג |
אין תקציר עריכה צייכן: רויע רעדאגירונג |
||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
'''גריגאָרי יפימאָוויטש ראַספּוטין''' (רוסיש: Григорий Ефимович Распутин; געבוירן בערך 1869, | '''גריגאָרי יפימאָוויטש ראַספּוטין''' (רוסיש: Григорий Ефимович Распутин; געבוירן בערך 1869, ערמאָרדעט געוואָרן 1916) איז געווען אַ רוסישער פּויער, מיסטיקער און היילער, וועלכער האָט געוואונען אַן אָנגעזעענעם ראָלע ביים הויף פונעם לעצטן רוסישן צאַר, ניקאָלאַי דער צווייטער. ראַספּוטין האָט אויסגעאיבט אַ ריזיגן איינפלוס אויף דער צאַרינע אַלעקסאַנדראַ, ספּעציעל אין פאַרבינדונג מיט דער מחלה פון איר יורש, צאַרעוויטש אַלעקסיי, וועלכער האָט געליטן פון העמאָפיליע. | ||
ראַספּוטינ'ס קאָנטראָווערסיאַלע באַציאונג מיטן צאַרישן הויף, צוזאַמען מיט זיין אומקלאָרן אָפּשטאַם און פּערזענליכקייט, האָבן אים געמאַכט פאַר אַ צענטראַלער פיגור פון דער רוסישער געשיכטע אין אָנהייב 20סטן יאָרהונדערט. ער איז געשילדערט געוואָרן דורך זיינע קעגנערס ווי אַן עוולער שלאַטאָן און אַ דעבאָשינער. אין די לעצטע יאָרן פון דער צאַרישער אימפּעריע, איז ראַספּוטין געמאָרדעט געוואָרן דורך אַ גרופּע אַריסטאָקראַטן, וועלכע האָבן געגלייבט אַז ער האָט אונטערגעגראָבן די מאָנאַרכיע. | ראַספּוטינ'ס קאָנטראָווערסיאַלע באַציאונג מיטן צאַרישן הויף, צוזאַמען מיט זיין אומקלאָרן אָפּשטאַם און פּערזענליכקייט, האָבן אים געמאַכט פאַר אַ צענטראַלער פיגור פון דער רוסישער געשיכטע אין אָנהייב 20סטן יאָרהונדערט. ער איז געשילדערט געוואָרן דורך זיינע קעגנערס ווי אַן עוולער שלאַטאָן און אַ דעבאָשינער. אין די לעצטע יאָרן פון דער צאַרישער אימפּעריע, איז ראַספּוטין געמאָרדעט געוואָרן דורך אַ גרופּע אַריסטאָקראַטן, וועלכע האָבן געגלייבט אַז ער האָט אונטערגעגראָבן די מאָנאַרכיע. | ||
די אידעאָלאָגישע נוצן פון זיין מיטן איז געווען בולט סיי אין סאָוועטישע אַנטי-מאָנאַרכיסטישע חשבונות, סיי אין | די אידעאָלאָגישע נוצן פון זיין מיטן איז געווען בולט סיי אין סאָוועטישע אַנטי-מאָנאַרכיסטישע חשבונות, סיי אין מערב'דיגע פּראָפּאַגאַנדע. | ||
==קאָנטראָווערסיעס | ==לעבן און קאָנטראָווערסיעס== | ||
ראַספּוטינ'ס לעבן איז אַרומגערינגלט מיט פילע מיטאָסן, וואָס זענען ברייט פאַרשפּרייט געוואָרן נאָך זיין טויט, ספּעציעל דורך קאָמערציעלע פאַרוויילונג און עמיגראַנטישע סענזאַציע. | ראַספּוטינ'ס לעבן איז אַרומגערינגלט מיט פילע מיטאָסן, וואָס זענען ברייט פאַרשפּרייט געוואָרן נאָך זיין טויט, ספּעציעל דורך קאָמערציעלע פאַרוויילונג און עמיגראַנטישע סענזאַציע. | ||
ראַספּוטין איז געווען אַן אומגעלערנטער, כּמעט אַנאַלפאַבעטישער סיבירישער פּויער, וואָס איז אויפגעשטיגן צו ווערן דער גייסטישער ראַטגעבער פון דער צאַרישער משפּחה. די צאַרינע אַלעקסאַנדראַ איז בפרט געווען איבערצייגט אַז ראַספּוטין איז אַ היילער, וויבאַלד ער האָט געראַטעוועט דעם לעבן פונעם יורש, אַלעקסעי, וואָס האָט געליטן פון העמאָפיליע. | |||
די אויסערגעוויינטליכע קאָמיסיעס אויספאָרשונג האָט דערקלערט, אַז די באַהויפּטונגען פון פרויענזוכט זענען אומבאַגרינדעט, און זיי האָבן נישט געקענט געפינען קיין עדות אָדער | דאָס אַריסטאָקראַטיע אין רוסלאַנד איז געווען בייז-אַנטיסעמיטיש. זיי האָבן פאַרשפּרייט צאללאזע שמועות וועגן ראַספּוטינען, אַריינגערעכנט אַז ער איז אַ פרויענזוכער און אַ שיכּור. ס'איז אַן איראָניע, אַז זיי האָבן אויסגעקליבן צו פאָסטערן רכילות וועגן אים, ווייל די רוסישע געזעלשאַפט איז געווען עקסטרעם דעקאַדענט. טייל היסטאָריקער האַלטן אַז ווען ראַספּוטין וואָלט געווען אַן אַריסטאָקראַט, וואָלט מען די דאָזיגע שמועות אָפּגעוואָרפן אַלס נאָרמאַלע אויפפירונג. | ||
די אויסערגעוויינטליכע קאָמיסיעס אויספאָרשונג האָט דערקלערט, אַז די באַהויפּטונגען פון פרויענזוכט זענען אומבאַגרינדעט, און זיי האָבן נישט געקענט געפינען קיין עדות אָדער קלעגער צו באַשטעטיגן די דאזיגע מעשיות. די איבערגעטריבענע מעשׂיות פון עקסטרעמע דעבאָשינעריי זענען אָוווערסטעיטאַד געוואָרן פאַר פּראָפּאַגאַנדע צוועקן דורך אַסאַסינען און גולים ווי פּרינץ יוסופּאָוו. | |||
ביידע סאָוועטישע און מערבדיגע פּראָפּאַגאַנדע האָבן סעלעקטירט איגנאָרירט פּרימערע מקורים, אנשטאָט פּריאָריטעט צו געבן צו אידעאָלאָגישע נוצן אָדער נאַראַטיווע דראַמע. | ביידע סאָוועטישע און מערבדיגע פּראָפּאַגאַנדע האָבן סעלעקטירט איגנאָרירט פּרימערע מקורים, אנשטאָט פּריאָריטעט צו געבן צו אידעאָלאָגישע נוצן אָדער נאַראַטיווע דראַמע. | ||
| שורה 42: | שורה 44: | ||
==ראַספּוטינ'ס מאָרד== | ==ראַספּוטינ'ס מאָרד== | ||
ראַספּוטין איז דערמאָרדעט געוואָרן אין 1916 דורך אַ גרופּע אַריסטאָקראַטן, אַריינגערעכנט פּרינץ פעליקס יוסופּאָוו. וולאַדימיר פּורישקעוויטש, אַ רעכטער דומאַ דעפּוטאַט און אַ ראַדיקאַלער מאָנאַרכיסט, איז געווען אַ קאָנספּיראַטאָר אינעם מאָרד. פּורישקעוויטש, אַ פירער פון דער אַנטיסעמיטישער שוואַרצע הונדערט באַוועגונג, האָט טיילווייז אָרגאַניזירט דעם מאָרד צוליב ראַספּוטינ'ס שטיצע פאַר אידישע רעכט. פּורישקעוויטש האָט געהאַלטן אַ צוויי-שעה רעדע אין דער דומאַ אין נאָוועמבער 1916, וואו ער האָט קלאָר געצילט ראַספּוטינען אַלס דער קאָפּ פון די "טונקעלע כּוחות" וואָס אונטערגראָבן די מדינה. | |||
פּרינץ יוסופּאָוו'ס מעמאָאַרן פון 1927, פאַרפאַלענע פּראַכט (Lost Splendor), האָבן שטאַרק איבערגעטריבן די דעטאַלן פון דער אַסאַסינאַציע, אַריינגערעכנט באהויפּטונגען וועגן ראַספּוטינ'ס אימוניטעט קעגן ציאַניד און עטליכע איבערגעלעבטע שיסערייען, כּדי צו שאַפן אַ העראָאישע מעשׂה, וואָס האָט געהאָלפן פאַרקויפן איבער 100,000 עקזעמפּלאַרן אין זיין ערשטן יאָר. | |||
ראַספּוטינ'ס טאָכטער, מאַריאַ, האָט אַוועקגעשטעלט דעם חשד וועגן גיפט, טענהנדיג אַז איר טאַטע האָט נישט געהאַלטן פון זיסוואַרג און וואָלט נישט געגעסן די פאַרגיפטע קוכן. די אויטאָפּסיע-רעפּאָרטן דערמאנען נישט קיין פאַרגיפטונג אָדער דערטרונקענווערן, נאָר זיי קומען צום שלוס אַז ער איז געשאָסן געוואָרן אין קאָפּ פון נאָענט. די טענה אַז סטאניסלאַס לאַזאָווערט האָט גענוצט נאָכמאַך-גיפט (mock-poison) אַנשטאָט ציאַניד, איז פאַלש. | |||
==פּראָפעסיע וועגן די ראָמאַנאָווס== | |||
לויט סימאַנאָוויטש'ס מעמואַרן, האָט ראַספּוטין געמאַכט אַ פּראָפעסיע עטליכע טעג פאַר זיין טויט (1916): אויב ער וועט דערמאָרדעט ווערן דורך "פּויערים," וועט דער צאַר'ס משפּחה ווייטער הערשן פאַר אַ סך דורות. אָבער אויב ער וועט דערמאָרדעט ווערן דורך "אַריסטאָקראַטן," וועט זייער בלוט בלייבן פאַרשמירט פאַר 25 יאָר, און קיין איין מיטגליד פון דער צאַרישער משפּחה וועט נישט לעבן מער ווי צוויי יאָר. די קייסערליכע משפּחה איז דערמאָרדעט געוואָרן דורך די באָלשעוויקעס אין 1918. | |||
[[he:גריגורי רספוטין]] | |||