אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:דע סאלא פאמיליע"

קיין רעדאגירונג באמערקונג
ק (תנא קמא האט אריבערגעפירט בלאט רוי:דוד דע אהרן דע סאלא צו רוי:דע סאלא פאמיליע)
אין תקציר עריכה
צייכן: רויע רעדאגירונג
שורה 1: שורה 1:
{{דרעפט}}
די '''דע סאָלאַ פאַמיליע''' איז אַן אויסגעצייכנטע ספרדישע אידישע משפּחה, באַקאַנט פאַר אירע רבנים, חזנים, פּראָפעסאָרן, מחברים און פירערשאַפט אין די מערבדיגע ספרדישע קהילות אין האָלאַנד, ענגלאַנד און צפון־אַמעריקע.
די '''דע סאָלאַ פאַמיליע''' איז אַן אויסגעצייכנטע ספרדישע אידישע משפּחה, באַקאַנט פאַר אירע רבנים, חזנים, פּראָפעסאָרן, מחברים און פירערשאַפט אין די מערבדיגע ספרדישע קהילות אין האָלאַנד, ענגלאַנד און צפון־אַמעריקע.


שורה 15: שורה 16:


===אברהם דע סאָלאַ (Abraham de Sola) (1825–1882)===
===אברהם דע סאָלאַ (Abraham de Sola) (1825–1882)===
אברהם דע סאָלאַ איז געבוירן געוואָרן אין לאָנדאָן, ענגלאַנד, דעם 18טן סעפּטעמבער 1825, דער זעקסטער קינד פון דוד בן אהרן דע סאָלאַ. זיין בילדונג האָט ער געקראָגן אין דער City of London Corporation School און שפּעטער אונטער זיין פאָטער און לואיס לאָעווע.
[[טעקע:Abraham de Sola.jpg|קליין|אברהם דע סאָלאַ]]
אברהם דע סאָלאַ איז געבוירן געוואָרן אין לאָנדאָן, ענגלאַנד, דעם 18טן סעפּטעמבער 1825, דער זעקסטער קינד פון דוד בן אהרן דע סאָלאַ. זיין בילדונג האָט ער געקראָגן אין דער City of London Corporation School און שפּעטער אונטער זיין פאָטער און דעם מזרח־געלערנטן לואיס לאָעווע{{הערה|שם=דיקשע|https://www.biographi.ca/en/bio/de_sola_alexander_abraham_11E.html}}.


אין 1846 האָט אברהם דע סאָלאַ געקראָגן די שטעלע פון חזן פאַר דער מאָנטרעאַלער אידישער קהילה שארית ישׂראל, און ער איז אָנגעקומען אין יאַנואַר 1847. ער האָט געדינט אין דער קהילה ביז זיין טויט אין ניו יאָרק סיטי אין 1882.
נאָך אַ יאָר דינען אַלס לערער, האָט אַברהם אין 1846 געבעטן און באַקומען די שטעלע פון חזן פאַר דער מאָנטרעאַלער אידישער קהילה שארית ישׂראל, און ער איז אָנגעקומען אין יאַנואַר 1847. ער האָט געדינט אין דער קהילה ביז זיין טויט אין ניו יאָרק סיטי אין 1882. ער איז געווען אַן אָרגן־געטרייער אָרטאָדאָקס, מיט אַ שטרענגער ספרדישער טראַדיציע. ער איז געווען אַ פירער פון אָרטאָדאָקסישן אידישקייט אין קאַנאַדע און האָט שטיצט די אַשכּנזישע קהילה אין מאָנטרעאַל. אין 1878 האָט ער באַטראַכט אַ פּלאַן צו שאַפן אַ געמיינזאַמען ריטואַל כּדי פאַראייניגן די קהילות{{הערה|שם=דיקשע}}.


אין 1848 האָט מעקגיל קאָלעדזש אים באַשטימט אַלס לעקטאָר אין העברעאיש און רבנישער ליטעראַטור, און אין 1853 איז ער געוואָרן פּראָפעסאָר פון העברעאיש און אָריענטאַלישער ליטעראַטור, אַ שטעלע וואָס ער האָט געהאַלטן ביז זיין טויט. מעקגיל האָט אים באַערט אין 1858 מיט אַן LL.D. דאָקטאָראַט (אַן ערן־געצאָלטער דאָקטאָראַט פון געזעצן), וואָס איז מעגלעך געווען דער ערשטער אַזאַ כּבוד צו אַ יידישן מיניסטער אין צפון־אַמעריקע אָדער ענגלאַנד.
אין 1848 האָט מעקגיל קאָלעדזש אים באַשטימט אַלס לעקטאָר אין העברעאיש און רבנישער ליטעראַטור, און אין 1853 איז ער געוואָרן פּראָפעסאָר פון העברעאיש און אָריענטאַלישער ליטעראַטור, אַ שטעלע וואָס ער האָט געהאַלטן ביז זיין טויט. מעקגיל האָט אים באַערט אין 1858 מיט אַן LL.D. דאָקטאָראַט (אַן ערן־געצאָלטער דאָקטאָראַט פון געזעצן), וואָס איז מעגליך געווען דער ערשטער אַזאַ כּבוד צו אַ אידישן מיניסטער אין צפון־אַמעריקע אָדער ענגלאַנד.
דע סאָלאַ איז געווען אַ פּראָליפישער לעקטאָר און מחבר אויף אַ ברייטן ריי פון טעמעס, אַריינגערעכנט די פאַרגלייכונג פון רעליגיע און וויסנשאַפט, אידישע היסטאריע (פון אידן אין פּערסיע, פּוילן און פראַנקרייך), און מעדיצינישע שטודיעס וועגן די רבנישע דיעטע־געזעצן.


דע סאָלאַ איז געווען אַ פּראָליפישער לעקטאָר און מחבר אויף אַ ברייטן ריי פון טעמעס, אַריינגערעכנט די פאַרגלייכונג פון רעליגיע און וויסנשאַפט, יידישע געשיכטע (פון אידן אין פּערסיע, פּוילן און פראַנקרייך), און מעדיצינישע שטודיעס וועגן די רבנישע דיעטע־געזעצן. ער איז געווען אַ פירער פון אָרטאָדאָקסישן אידישקייט אין קאַנאַדע און האָט שטיצט די אַשכּנזישע קהילה אין מאָנטרעאַל.
איינער פון זיינע גרעסטע כּבודים איז געקומען דעם 9טן יאַנואַר 1872, ווען ער האָט געעפנט דעם הויז פון רעפּרעזענטאַטיוון פון די פאַראייניגטע שטאַטן מיט אַ תּפילה; ער איז געווען דער ערשטער בריטישער אונטערטאַן און דער ערשטער איד צו טאָן דאָס.
 
אַן איינער פון זיינע גרעסטע כּבודים איז געקומען דעם 9טן יאַנואַר 1872, ווען ער האָט געעפנט דעם הויז פון רעפּרעזענטאַטיוון פון די פאַראייניגטע שטאַטן מיט אַ תּפילה; ער איז געווען דער ערשטער בריטישער אונטערטאַן און דער ערשטער איד צו טאָן דאָס.


===קלעראַנס אייזיק דע סאָלאַ (Clarence Isaac de Sola) (1853–1920)===
===קלעראַנס אייזיק דע סאָלאַ (Clarence Isaac de Sola) (1853–1920)===
שורה 33: שורה 34:
אין 1907 איז פּול געקומען קיין ניו יאָרק צו זיין דער מיניסטער פון דער ספרדישער קהילה שעאַרית ישׂראל, די עלטסטע שיל אין די פאַראייניקטע שטאַטן. ער איז געווען אַן אָרטאָדאָקסישער רב, וואָס האָט אָפט געאַרבעט מיט ניט־אָרטאָדאָקסישע פירער אין קהלשע ענינים, און האָט געדינט ווי פּרעזידענט פון דער סינאַגאָגע קאָונסיל פון אַמעריקע פון 1938 ביז 1940.
אין 1907 איז פּול געקומען קיין ניו יאָרק צו זיין דער מיניסטער פון דער ספרדישער קהילה שעאַרית ישׂראל, די עלטסטע שיל אין די פאַראייניקטע שטאַטן. ער איז געווען אַן אָרטאָדאָקסישער רב, וואָס האָט אָפט געאַרבעט מיט ניט־אָרטאָדאָקסישע פירער אין קהלשע ענינים, און האָט געדינט ווי פּרעזידענט פון דער סינאַגאָגע קאָונסיל פון אַמעריקע פון 1938 ביז 1940.


פּול איז געווען אַ פרוכפּערדיקער מחבר, שרייבנדיג וועגן אַמעריקאַנער יידישער געשיכטע, רעליגיע און ציוניזם. ער האָט איבערגעקוקט און איבערגעזעצט די ספרדישע תּפילות פאַרן יוניאָן פון ספרדישע קהילות (וואָס ער האָט געגרינדעט אין 1928). זיין ווערק האָט איבערגענומען די פריערדיקע אויסגאַבעס פון אברהם דע סאָלאַ.
פּול איז געווען אַ פרוכפּערדיקער מחבר, שרייבנדיג וועגן אַמעריקאַנער אידישער היסטאריע, רעליגיע און ציוניזם. ער האָט איבערגעקוקט און איבערגעזעצט די ספרדישע תּפילות פאַרן יוניאָן פון ספרדישע קהילות (וואָס ער האָט געגרינדעט אין 1928). זיין ווערק האָט איבערגענומען די פריערדיגע אויסגאַבעס פון אברהם דע סאָלאַ.


===ליטעראַרישע און מוזיקאַלישע ווערק===
===ליטעראַרישע און מוזיקאַלישע ווערק===
שורה 39: שורה 40:
* דוד בן אהרן דע סאָלאַ'ס הויפּט־אַרבעט איז געווען די איבערזעצונג פון די ספרדישע תּפילות (Translation of the Forms of Prayer), וואָס איז געווען אַ "באַמערקליכע דערגרייכונג פון לערנעריי”. ער האָט אויך אָרגאַניזירט די אַלטע מעלאָדיעס פון דער ליטורגיע פון די שפּאַנישע און פּאָרטוגעזישע אידן (The Ancient Melodies) (1857) מיט עמאַנועל אַגילאַר. ער האָט קאָמפּאָנירט אַ מעלאָדיע פאַר אַדון עולם וואָס ווערט נאָך אַלץ גענוצט אין ספרדישע און אַשכּנזישע שילן אין דעם פאַראייניקטן קעניגרייך און אַנדערשוואוּ. ער האָט אויך איבערגעזעצט די יום־טובדיקע תּפילות פאַר אַשכּנזים.
* דוד בן אהרן דע סאָלאַ'ס הויפּט־אַרבעט איז געווען די איבערזעצונג פון די ספרדישע תּפילות (Translation of the Forms of Prayer), וואָס איז געווען אַ "באַמערקליכע דערגרייכונג פון לערנעריי”. ער האָט אויך אָרגאַניזירט די אַלטע מעלאָדיעס פון דער ליטורגיע פון די שפּאַנישע און פּאָרטוגעזישע אידן (The Ancient Melodies) (1857) מיט עמאַנועל אַגילאַר. ער האָט קאָמפּאָנירט אַ מעלאָדיע פאַר אַדון עולם וואָס ווערט נאָך אַלץ גענוצט אין ספרדישע און אַשכּנזישע שילן אין דעם פאַראייניקטן קעניגרייך און אַנדערשוואוּ. ער האָט אויך איבערגעזעצט די יום־טובדיקע תּפילות פאַר אַשכּנזים.
* אברהם דע סאָלאַ האָט פאַרעפנטלעכט אַרבעטן ווי Behemoth hatemeoth און A Jewish calendar for fifty years (מיט Jacques Judah Lyons). ער האָט רעוויזירט, רעדאַגירט און פאַרעפנטלעכט די פאָרעם פון תּפילות לויטן מנהג פון די שפּאַנישע און פּאָרטוגעזישע אידן (5 בענד).
* אברהם דע סאָלאַ האָט פאַרעפנטלעכט אַרבעטן ווי Behemoth hatemeoth און A Jewish calendar for fifty years (מיט Jacques Judah Lyons). ער האָט רעוויזירט, רעדאַגירט און פאַרעפנטלעכט די פאָרעם פון תּפילות לויטן מנהג פון די שפּאַנישע און פּאָרטוגעזישע אידן (5 בענד).
==רעפערענצן==
{{רעפערענצן}}